ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τα τελευταία χρόνια γίνονται ή ακούεται πως γίνονται τόσες αλλαγές στην εκπαίδευση, ώστε πριν προλάβουμε να κατανοήσουμε το νόημα της μιας, ακολουθεί η άλλη. Κάθε υπουργός και μεταρρύθμιση. Κι αυτό θα ΄ταν καλό, αν τα αποτελέσματα έδειχναν πως προοδεύουν και οι μαθητές στα μαθήματά τους, πράγμα που φαίνεται δεν συμβαίνει, όπως έδειξαν οι παγκύπριες εξετάσεις του φετινού καλοκαιριού, τουλάχιστο στα Ελληνικά.
Οι αλλαγές στην εκπαίδευση κάποτε δύσκολα αναλαμβάνονταν, γιατί θεωρούνταν ως το πιο δύσκολο να επιτευχθεί, αφού εξαρτώνται από χιλιάδες ανθρώπους, μαθητές, γονείς, καθηγητές, διευθυντές και άλλους αναμιγμένους στο έργο της εκπαίδευσης. Σήμερα φαίνεται πως το πιο εύκολο είναι να εξαγγέλλονται αλλαγές στην εκπαίδευση.
Αλλά ποιες αλλαγές θα γίνουν, αν ο καθηγητής υπαγορεύει ακόμα στους μαθητές του και τους περιμένει να γράψουν στα τετράδια; Ποιες αλλαγές θα γίνουν, αν για να μελετήσουν οι μαθητές με τον καθηγητή ένα ποίημα δέκα στίχων, χρειάζονται στην τάξη τρεις περιόδους για εισαγωγή στη ζωή του ποιητή; Ποιες αλλαγές θα γίνουν, αν δίνεται περισσότερη έμφαση στις λεπτομέρειες της ζωής του Πλάτωνα παρά στη μελέτη ενός πλατωνικού διαλόγου;
Οι αλλαγές θα φανούν μέσα στην ίδια την τάξη, με πρώτο πρώτο το δάσκαλο, τον καθηγητή, που θα εμπνέει τα παιδιά, που θα αγωνίζεται να τα προβληματίσει, να τα βοηθήσει να ερευνούν και πρακτικά να εφαρμόζουν τη γνώση. Και όμως ακόμα μερικοί βρίσκονται στην άλλη πλευρά, να χρονοτριβούν, να ασχολούνται με τη θεωρία παρά με την πράξη, με την αναγνώριση των ειδών του συλλογισμού παρά να διδάξουν πώς οι μαθητές να συλλογίζονται σωστά, ασχολούνται με τη θεωρία για την ανάπτυξη παραγράφου παρά να δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να αναπτύσσουν παραγράφους, ασχολούνται με την αναγνώριση των τρόπων πειθούς που κάποιος χρησιμοποίησε, παρά να δώσουν τη χαρά στα παιδιά να γράφουν τα ίδια και να πείθουν με τους διάφορους τρόπους και τα διάφορα μέσα. Και σ’ αυτά να εξεταστούν στο τέλος του χρόνου. Στις δεξιότητες που απέκτησαν. Στην ανάπτυξη παραγράφων, στην ικανότητά τους να πείθουν.
Είναι δυνατόν να αναπτύξει φαντασία ο μαθητής όταν διαβάζει για τρεις περιόδους το περίφημο εκείνο του Ροντάρι για τη Γραμματική της φαντασίας, κι αντί να δοκιμάσει να γράψει ένα κείμενο όπως του εισηγείται ο συγγραφέας, να καλείται να αποδώσει το περιεχόμενο με λόγια δικά του και πάμε παρακάτω; Διδάσκω γλώσσα ελληνική σημαίνει δημιουργώ ευκαιρίες για το παιδί να μιλήσει, να συζητήσει, να διαβάσει, να κατανοήσει, να γράψει. Αφού διορθώσει τα λάθη ο καθηγητής του, να βοηθηθεί να προοδεύσει, μαθαίνοντας από τα λάθη του. Το να αναγνωρίζει ο μαθητής ποια μέθοδο χρησιμοποίησε ο άλλος δεν είναι καμιά δεξιότητα. Δεξιότητα είναι να είναι ικανός να χρησιμοποιήσει ο ίδιος τη μέθοδο, τον τρόπο, τη γνώση.
Αλλαγές ας φημολογούνται όσες θέλουν οι υπουργοί. Η πραγματικότητα η καυτή βρίσκεται στην καθημερινή διδακτική πράξη. Και τα αποτελέσματά της θα φανούν και πάλι στο τέλος του χρόνου, οπότε και πάλι θα είναι αργά. Γιατί μας τρώει η θεωρία αντί η έμπρακτη εφαρμογή.
