Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2022

ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ

 Υποψήφιοι Αρχιερείς

Με τους περισσότερους υποψηφίους στις Αρχιεπισκοπικές εκλογές η εκκλησία του αγίου Κασσιανού, οι άνθρωποί της δηλαδή, έχουμε μια κάποια σχέση.

Αρχίζω από τον Κυρηνείας Χρυσόστομο ο οποίος διετέλεσε αριστερός ψάλτης για κάμποσο καιρό. Ερχόταν ως επί το πλείστον με την μακαριστή μητέρα του, η οποία ως μαθήτρια τον καιρό του αγώνα διέμενε σε σπίτι γειτονικό στην εκκλησιά, κι έτσι της θύμιζε τα παιδικάτα της. Νεότατος, αγαπητότατος, καλοφωνάρης, γνώστης της ψαλτικής, όταν βγαίναμε από τη λειτουργία, πολούτουρκα, πηγαίναμε στο σπίτι μου ή στο γειτονικό της κυρίας Μαρίας μακαριστής δασκάλας, και πίναμε τον καφέ μας. Ευχαριστίες πάντα. Ο μακαριστός αδελφός μου σχετιζόταν επαγγελματικά, είδη οικοδομής, με τον πατέρα του, κι έτσι έδενε η όλη σχέση. Ευχαρίστως μου έστελνε καμιά φορά τις ευχετήριες επιστολές του στον Οικουμενικό Πατριάρχη γραμμένες εις αρχαΐζουσαν, φιλόλογος γαρ εγώ. Είχαμε μια παλιά εικόνα του αγίου Γεωργίου, την είδε στην αρχιεπισκοπή, φωτογραφία της θα δίνω ενθύμιο στην ενθρόνισή μου, έτσι κι έγινε, κι αποκτήσαμε κι εμείς έστω φωτογραφία της ωραίας πράγματι εικόνας. Γι’ αυτήν είχα γράψει σ΄ένα διήγημά μου «Ήταν μια παλιά φωτογραφία του, εκεί κοντά στον καπτα- Νικόλα, κάθονταν και τα ’λεγαν, ο ένας τα ναυτικά του, ο άλλος τα στρατιωτικά του, κόκκινος μανδύας, δεν πολυάρεσε στους παλιούς γειτόνους, έφεραν ένα νέο φωτογράφο, παρθένιο, τον φωτογράφισε χωρίς καμιά σχέση τέχνης με τον καπτα- Νικόλα, ένα τεράστιο άλογο, η βασιλοπούλα περιμένει υπομονετικά δίπλα στον πύργο της να την σώσει, κι ένας πράσινος  δράκοντας, α ρε Γιώργο, εσύ μας πέθανες νωρίς, αντί να χαιρετήσουμε τον Γεώργιο, απλώνει χέρι ο δράκοντας. Την είδε με τον κόκκινο μανδύα σ’ ένα γραφείο εκεί στα δεσποτικά ένας ψάλτης μας που θα γινόταν πίσκοπος, αυτή μ’ αρέσει, τους λέει, ενθύμιον χειροτονίας, κι έτσι πήραμε κι εμείς το αντίγραφο της φωτογραφίας με τα κόκκινα, να θυμόμαστε τον παλιό μας Γεώργιο, τον στρατιωτικό.»

Με τον Κωνσταντίας Βασίλειο άλλο απόσπασμα από τα διηγήματα, «Ο Άβιβος όμως, αρχιδιάκονος αυτός, μια μέρα έρχεται ο αρχιεπίσκοπος στην εκκλησιά με δυο διακόνους, ξέρετε, λέω, οι διάκονοι του αρχιεπισκόπου γίνονται ιστορικά πρόσωπα, τους θυμόμαστε μικροί, το Διονύσιο, τον Αδάμο, τον Κυριάκο, το δικό μας το Γεώργιο, μελετηρός άνθρωπος, μερακλής, σαν έφυγε ο άλλος παπάς για την Αγγλία, έμεινε χάσκοντα ο δέσποτας, εκείνη την ώρα του τον στέλλει ο Θεός, εσύ θα πας να σαρίζεις στην οικία του γέροντα Κασσιανού, του λέει, μια συγκινητική τελετή, δεν καταφέραμε να τη δούμε σε βίντεο.» Ιερέας μας είναι τώρα και καιρό ο διάκονος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α’ ο Γεώργιος Μελέτης. Προηγουμένως είχαμε έναν ιερέα Κύπριο της Αγγλίας, ήταν εδώ με τον πατέρα του, ιερέα επίσης σ΄ένα χωριό, μια μέρα όμως αποφάσισαν να επιστρέψουν στην Αγγλιτέρα, υπεύθυνος στην αρχιεπισκοπή για τα θέματα ήταν ο Βασίλειος, κεραμίδα στο κεφάλι, δυο ταυτόχρονα ιερείς να του φεύγουν, εκεί που αθυμούσε μπαίνει ο διάκονος Μελέτης, τον άρπαξε, εσύ θα γίνεις ιερέας στον άγιο Κασσιανό, σε μια βδομάδα τον είχαμε, ήταν πράγματι συγκινητική τελετή. Με τον ίδιο υπήρξαμε καθηγητές στην Ιερατική Σχολή, εγώ δεν βάσταξα και πολύ, αποχαιρέτησα.

Ο Ταμασού Ησαΐας είχε έλθει στην εκκλησιά μας δυο φορές για λειτουργία, τη μια σε μνημόσυνο πεσόντων της περιοχής, ήταν κι ο πατέρας του πολεμιστής του 63, είχε και στη γειτονιά θεία την μ. Ελλού του Μητίδη, καλογέλαστος, την δεύτερη φορά εκεί που τον περιμέναμε να εισέλθει διά της δυτικής εισόδου να του ψάλλουμε το «εις πολλά έτη δέσποτα», μας μπήκε από το ιερό, κι εμφανίστηκε μετά τη δοξολογία, απλός φιλικός άνθρωπος.

Τον Λεμεσού δεν τον είδαμε ποτέ.

Ο Πάφου Γεώργιος, συνάδελφος εκπαιδευτικός,  της Χημείας, δουλέψαμε μαζί στο Παιδαγωγικό, Ανάπτυξη Προγραμμάτων, γνώρισα και τον μ. ιερέα πατέρα του όταν υπηρετούσα ως ΒΔ στο Γυμνάσιο Αθηαίνου, τον παράδεισο της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας. Τον επισκεφτήκαμε με φίλους στη μητρόπολη Πάφου, συμφάγαμε, θέμα μας το κυπριακό, κι εδώ ομολογώ πως ήταν ο μόνος που κατείχε την ιστορία και τη θέση του κυπριακού με πατριωτικές τοποθετήσεις αντάξιες της θέσης του. Φίλτατος, είχε συλληφθεί στη γειτονιά μας όταν μετείχε σε διαδήλωση με την κίνηση οι γυναίκες επιστρέφουν, στο εκκλησάκι του αγίου Γεωργίου, ανάμεσα στη Δημοτικά του αγίου Κασσιανού κι έτσι, μια και το έφερε να είναι Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού θρόνου, τον καλέσαμε στον εσπερινό των Εισοδίων τους Θεοτόκου, να θυμηθεί τα παλιά, να μας ευλογήσει και να τα πούμε από κοντά.

Ο Μόρφου Νεόφυτος αγαπούσε πολύ την εντός των τειχών Λευκωσία, τις εκκλησιές της τις είχε επισκεφτεί και μελετήσει, είχε φίλους στη γειτονιά, τον προσκαλέσαμε δυο τρεις φορές στον εσπερινό του αγίου Κασσιανού, όταν αρχιεπίσκοπος ήταν ο Χρυσόστομος Α. Μιλούσε για τις εκκλησιές της χώρας με ενθουσιασμό, θαυμασμό και αγάπη.

Ο Καρπασίας Χριστοφόρος ήταν υπεύθυνος των εκκλησιών της επαρχίας Λευκωσίας, μια μέρα στην εκκλησιά ήρθαν να βαφτίσουν, η μάνα του μωρού μαθήτριά μου και η οικογένεια φιλική, ο τατάς όμως πέρασε πρώτα από την αρχιεπισκοπή και ρώτησε πόσα θα πληρώσει στην εκκλησιά, του είπαν σαράντα ευρώ, εμείς νεωκόρο δεν είχαμε, ερχόταν ένας φίλος και εκτελούσε χρέη, τελειώνει το μυστήριο, δώσε, του λέμε, εκατόν, σαράντα η εκκλησία και από τριάντα να δώσουμε στον ιερέα και στον φίλο που θα ετοίμασε και θα πλύνει την κολυμβήθρα, του ιερέα πλήρωσέ του την βενζίνη, και σου γράφει ένα ωραίο γράμμα στον Καρπασίας και μας καταγγέλλει, πάμε, μας λέει τα καθέκαστα, ευτυχώς όμως η μαμά του μωρού είχε γράψει κι αυτή επιστολή στον Καρπασίας για την προσφορά μας στην εκκλησιά και πως με όλη της τη χαρά πρόσφερε τα λεφτά, τώρα να μου πεις, καλά να πάθεις κι η κοπέλα καλά να είναι και το μωρό, δεν μας κατσάδιασε, ύστερα ακολούθησαν στο γραφείο του κάμποσοι ιερείς, βγαίνοντας μας λεν, είπε για σας τα καλύτερα.

 

 

 

 

 

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2022

 Στέλιος Παπαντωνίου

Η αγωνιστικότητά μας

Δεν είναι σωστό να ερωτώ πού είναι η δική μας αγωνιστικότητα και να περιμένω από άλλους να απαντήσουν, που βέβαια έχουν και το δικαίωμα και τους ευχαριστώ για τις απαντήσεις.

Θα δω την αγωνιστικότητά μας στα σχολεία, στις εκκλησίες, στα ΜΜΕ, στις μαζικές εκδηλώσεις.

Στα σχολεία υπήρχαν  τα πρώτα χρόνια μετά την εισβολή βιβλία για τα σκλαβωμένα εδάφη μας, αναρτούνταν στις τάξεις εικόνες και προπάντων το ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ, γραμμένο και στα τετράδια με εικόνα της Κερύνειας ως επί το πλείστον. Τα παιδιά μάθαιναν για τα χωριά και τις πόλεις μας και γινόταν προσπάθεια με επισκέψεις γονιών και παππούδων που έζησαν στα Κατεχόμενα να μεταλαμπαδευτεί η αγάπη και ο πόθος επιστροφής. Ήρθε όμως καιρός που αυτά εξαρτώνταν από την κομματική τοποθέτηση του δασκάλου, και όταν ανήλθε στην εξουσία ο Χριστόφιας επεκράτησε η λεγόμενη «κουλτούρα επαναπροσέγγισης και ειρηνικής συμβίωσης».

Σιγά σιγά στις εκδηλώσεις τα παιδιά δεν μετείχαν, έτρεχαν στα καφέ της εποχής, και τα συνθήματα ήταν δοσμένα από το κόμμα- ένα είναι το κόμμα- και η γραμμή ήταν δοσμένη έξωθεν των σχολείων.

Από τα πρώτα χρόνια μάλιστα οι εκδηλώσεις μετατράπηκαν σε μουσικές, οι μαθητές και οι μαθήτριες κάθονταν χάμω και κινούνταν πέρα δώθε με τον ρυθμό. Όσο πιο …πατριωτική ήταν η εκδήλωση τόσο οι τραγουδιστές έρχονταν από την Ελλάδα και πάλι ανάλογα με το κόμμα, Παπακωνσταντίνου ή Νταλάρας.

Στις εκκλησιές, όταν άρχισαν οι κηδείες λειψάνων αγνοουμένων, οι ομιλητές καλούνταν από την οικογένεια ανάλογα με την κομματική της τοποθέτηση, εξ ου και ακούγονταν μόνο κομματικές θέσεις, όπως και στα εθνικά μνημόσυνα, που μετατρέπονταν σε προεκλογικές εκστρατείες.

Μερικές τηλεοράσεις ή ραδιοφωνικοί σταθμοί μετέδιδαν κάποτε εικόνες των κατεχομένων εδαφών μας, κάποτε όμως το ΡΙΚ άρχισε ένα πρόγραμμα «εμείς κι εσείς», αν δεν απατώμαι, καλούνταν εκπρόσωποι κατεχομένων, έλεγαν τα δικά τους, κι ύστερα τους πρόβαλλαν ένα φιλμάκι με το χωριό τους τουρκοποιημένο, «έτσι είναι σήμερα το χωριό σας», να το χωνέψουν. Εμετικό πρόγραμμα.

Αν έγραφε κανένας σε φέιζπουκ οτιδήποτε για την πατρίδα, προπάντων για την αξιοπρέπεια, έπαιρνε αμέσως απάντηση, γιατί ήταν φανερό πως ο καθένας παρακολουθούνταν και υπήρχαν οι εντεταλμένοι  να του απαντήσουν, να τον κλειδοστομιάσουν, «αξιοπρέπεια ιμισh» ήταν η απάντηση πολλών. Κι αλοίμονό του αν μιλούσε για τους επισκέπτες βενζινοαγοραστές από τα κατεχόμενα.. Με χολή τον περιέχεαν…

Κι άλλα κι άλλα τέτοια αγωνιστικά…

 

 

παραμύθια και πραγματικότητες

 ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ

Είναι πενήντα σχεδόν χρόνια που καθόμαστε ήσυχοι φαινομενικά, γεμάτοι όμως ανησυχία για το μέλλον αυτού του τόπου, για τα παιδιά και τα εγγόνια μας, για την Κύπρο ως σύνολο, γιατί έτσι την ζήσαμε, έτσι είναι και έτσι πρέπει  να είναι, ενιαία και αδιαίρετη. Κι όμως γνωρίσαμε στο πετσί μας κι αυτό το παράλογο, να εισβάλουν οι βάρβαροι και να την διχοτομήσουν, γιατί, λέει το παραμύθι, «ήθελαν να διασώσουν τους συμπατριώτες τους από τα χέρια μας».

Όταν θέλεις να χτυπήσεις τον γείτονα, δημιουργείς ένα παραμύθι, για να βρεις την αφορμή: «Κινδυνεύει η σωματική μας ακεραιότητα, η περιουσία, τα ιερά και τα όσιά μας». Μ’ αυτό το παραμύθι οι Τουρκοκύπριοι μετακινήθηκαν και κλείστηκαν διά της βίας των δικών τους στους λεγόμενους τότε θυλάκους, περιοχές που επέλεξαν για να εμποδίζουν την ελεύθερη διακίνηση στο νησί και να ετοιμάζουν τόπους για απόβαση τουρκικών στρατευμάτων.

Αν ταξίδευε κανείς στην Κύπρο προ του 1963,  θα καταλάβαινε πως το σύνοικο στοιχείο  ήταν εγκατεσπαρμένο εδώ κι εκεί, σε μικτά χωριά ή σε μικρούς οικισμούς ή σε γειτονιές στις πόλεις.  Αφού όμως διά της ιδίας βίας μετακινήθηκαν στους θυλάκους, δημιουργούσαν ευκαιρίες να καλέσουν την μητέρα τους πατρίδα να εισβάλει στο νησί. Κι έτσι ήρθε η ώρα η Άγκυρα να πραγματοποιήσει το μεγάλο της και μεγάλο τους όνειρο. Αφορμή το πραξικόπημα της χούντας εναντίον του Μακαρίου, αιτία η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας, αποτέλεσμα η διχοτόμηση της Κύπρου.

Από τη στιγμή που η δύναμη των όπλων επιβάλλει την αδικία της, όλα είναι αναμενόμενα, αφού νόμος δεν υπάρχει, παρά ο νόμος του δυνατού και των όπλων του. Οι εκδιώξεις από τα σπίτια μας, οι βασανισμοί και οι δολοφονίες, οι αρπαγές που δεν σταματούν ως σήμερα, οι καταπατήσεις κάθε νόμου, οι παραβιάσεις συμφωνηθέντων, και το επαναλαμβανόμενο παραμύθι, « χύσαμε αίμα, γι’ αυτό είναι δικά μας». Μόνοι τους επέδραμαν εναντίον μας, μόνοι τους αποφάσισαν τον σκοτωμό στρατιωτών τους, στον εικοστό αιώνα. Ωσάν να ήταν ποτέ δυνατόν να επιτεθεί μια μεγάλη χώρα σε μια μικρή και να νικήσει η μικρή. Γιατί ιδρύθηκε ο ΟΗΕ είναι ένα άλλο παραμύθι, μια άλλη μεγάλη διεθνής αποτυχία. Η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας είναι οφθαλμοφανής, αλλά όλοι πάσχουν από μυωπία, πρεσβυωπία και αστιγματισμό. Και επειδή η ανομία δεν έχει όρια- ο νόμος είναι όριο, σύνορο, εμπόδιο- η Τουρκία και οι εδώ της έποικοι και Τουρκοκύπριοι, άλλη χαμένη υπόθεση, ό τι ευφάνταστο το παρουσιάζουν ως λογικό και ως απαίτηση δίκαιη, βασισμένοι στην στρατιωτική τους υπεροχή και στην αλήθεια πως, «όσο περισσότερες φορές πεις ένα ψέμα, γίνεται πιστευτό ακόμα και από εσένα τον ίδιο». Κι έτσι οι απαιτήσεις δεν έχουν τέλος.

Από μειονότητα ανέβηκαν ένα σκαλοπάτι, τους δεχτήκαμε με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κοινότητα, από κοινότητα ανέβασαν το μπόι τους σε λαό. Μα ο λαός, εφόσον κατέχει έδαφος και έχει δική του κυβέρνηση έχει τα απαραίτητα για να θεωρηθεί κράτος. Κι έτσι φτάσαμε στην απαίτηση οι Τουρκοκύπριοι με τους έποικους στη δική μας κατειλημμένη γη να απαιτούν να αναγνωριστούν ως κράτος. Κι αλλοίμονο στα παγκόσμιο αν το επιτύχουν, γιατί μύρια άλλα κακά θα ακολουθήσουν. Γι’ αυτό και η προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι και πρέπει να είναι το πρώτο μέλημά μας.

Ευτυχώς στο εξωτερικό έχουμε φίλους δυνατούς, όπως στην Αμερική. Ελπιδοφόρα είναι τα λόγια και η στάση του γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ με αφορμή την επέτειο της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους. «Ας φροντίσουμε και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης να φύγει οριστικά από το νησί της Κύπρου. Να φτιάξουμε μια Ανατολική Μεσόγειο ενωμένη και ειρηνική».

Ο  βουλευτής Γκας Μπιλιράκης δήλωσε «συνεχίζουμε να εστιάζουμε στην παράνομη κατοχή της Κύπρου. Πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη δουλειά. Όλοι οι Κύπριοι αξίζουν ένα τέλος στην παράλογη διαίρεση της πατρίδας τους». Ο γερουσιαστής Κρις Βαν Χάλεν ευχαρίστησε τον Μενέντεζ που κρατά ζωντανή την υπόθεση της δικαιοσύνης στην Κύπρο. Ο βουλευτής Κρις Πάππας ανέφερε ότι είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε τι συνέβη το 1974, τι συνέβη το 1983, με την ίδρυση της λεγόμενης «δημοκρατίας της βόρειας Κύπρου».  Γνωρίζουμε τι έκαναν οι Τούρκοι. Απομάκρυναν ανθρώπους από τις κοινότητές τους, είπε.

Αλλά δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε από τους ξένους φίλους να μας υπενθυμίζουν την αδικία και τα παραμύθια των Τούρκων, ενώ εμείς καθόμαστε ήσυχοι φαινομενικά, γεμάτοι όμως ανησυχία για το μέλλον αυτού του τόπου, για τα παιδιά και τα εγγόνια μας, για την Κύπρο ως σύνολο. Πού είναι η δική μας αγωνιστικότητα;

 

Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2022

ΜΙΚΡΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΕΝ

 ΜΙΚΡΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΕΝ

Πήγαινε κάθε χρόνο στο ¨Χριστός¨ Ανέστη στην εκκλησιά. Μια δυο φορές ξεχάστηκε και πήγε Μεγάλη Παρασκευή, είδε τον επιτάφιο, χάρηκε λουλουδικό, ήταν φυσιολάτρης καλλιτέχνης.

Με τον θάνατο του αρχιεπισκόπου έβαλε τις κριτικές του ικανότητες, είπε, έγραψε.

Μα τι γίνεται; του λέω. Πολύ θρησκευόμενος τελευταίως.

Δραστηριοποιούμαι με τις εκλογές, λέει.

Και γιατί περικαλώ;

Έβαλα στο μάτι κάτι οικόπεδα της Μητρόπολης, να βοηθήσουμε κι εμείς τον πάτερ!!!

Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2022

Χρύσα Φάντη, Σε Θολά Νερά, διηγήματα

 Χρύσα Φάντη, Σε Θολά Νερά, διηγήματα, Σμίλη

Διαβάζω τα διηγήματα της Χρύσας Φάντη. Πρωτότυπη γραφή, ξαφνιάζει στην αρχή. Περιβάλλον και άνθρωποι ένα. Σκέψη, όνειρο, φαντασία, όλα μια πραγματικότητα. Σταδιακά μπαίνω στο κλίμα. Θαυμάζω τον πλούτο της γλώσσας. Και όταν χαθώ στις σελίδες και επανέλθω σε ένα σημείο, ανακαλύπτω πως ο λόγος της εντυπώνεται μέσα στον αναγνώστη, χαράζεται στη μνήμη.

‘Ολοι ανοιχτοί στην εικόνα. Λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Ακολουθεί μια γραμμή, ίσως του αρρώστου, του αδύναμου και συγκλονισμένου, που ζει μια μεγάλη απουσία και μονολογεί.

Ταξίδια σε έναν άλλο κόσμο ασυνήθη. Αναδρομές στο παρελθόν και κρίσεις αυτογνωσίας. Μια εσωτερική πάλη υπό εξέλιξη. Ταξίδια στη σκέψη και στη φαντασία. Ο άνθρωπος είναι γεμάτος εικόνες σε τάξη ή αταξία, έτσι και τα διηγήματα.

Ταξίδια στο χώρο και στον χρόνο, συνειρμοί, ένα παρελθόν οδυνηρό. Η μνήμη αδυνατεί. Νομίζει κανείς πως ζει ανατροπές και όμως είναι η απότομη μετατόπιση του συγγραφικού φακού.

Ζωή και θάνατος συγκεχυμένα. Παραισθήσεις όπως στα κινηματογραφικά έργα των μεγάλων εκείνων του παλιού καιρού. Μια οι άνθρωποι γίνονται οι τόποι τους, μια οι τόποι συμπεριφέρονται ως άνθρωποι.

Οιδιπόδεια ή άλλα συμπλέγματα από αρχαίες τραγωδίες ή την Οδύσσεια.

Και όλα αυτά σε θολά νερά. Μεγάλη τέχνη να γράφεις  σε θολά νερά. Μια άλλη όψη της αφήγησης.

Στέλιος Παπαντωνίου

Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2022

της αγίας Επιστήμης και του αποστόλου Φιλολόγου

 Της ΑΓΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ

Σήμερα λοιπόν γιορτάζει η αγία Επιστήμη κι ο απόστολος εκ των εβδομήκοντα Φιλόλογος, κι όταν ρωτούσα ποιος είναι ο επιστήμονας, μου έλεγαν ο γιατρός ο χημικός ο φυσικός, είχε συνδεθεί η επιστήμη με την άσπρη μπλούζα, μια μέρα ένας φυσικός είχε κάμει ένα ορθογραφικό λάθος σε μια διαφήμισή του στο φέιζπουκ, του στέλλω μήνυμα, διόρθωσέ το, ντροπή, και μου απαντά, «εγώ είμαι επιστήμονας δεν είμαι φιλόλογος», δηλαδή οι φιλόλογοι τι είναι;  δεν είναι επιστήμονες, τυπικά, εφόσον έχουν αποφοιτήσει από πανεπιστήμιο είναι επιστήμονες, έχουν πτυχίο, αυτό λέει, τώρα να μου πεις φεύγεις από την αγία Επιστήμη και πας στον απόστολο Φιλόλογο, να επιμείνω, αφού το επιθυμείς. Επίσταμαι σημαίνει στέκω από πάνω του, είμαι επιστάτης του, την γνώση την κατέχω, εις βάθος και πλάτος κι η μελέτη δεν σταματά ποτέ, κι οι πειραματισμοί και οι δοκιμές και τα λάθη, προπάντων όμως περιμένεις και αξιοπιστία και αξιοπρέπεια, συνέπεια στη δουλειά, επαγγελματισμό, πράγματα που δεν διδάσκονται στα πανεπιστήμια, όπως δεν διδάσκονται οι καλοί τρόποι. Περιμένει λοιπόν κανείς από τους επιστήμονες κάτι παραπάνω από το χαρτί του πανεπιστημίου κι από τους τίτλους. Ας περιμένει, μπορεί να πει κανείς. Μα η επιστήμη χωρίζεται της αρετής; Τι ρωτάς;

Φιλόλογος είναι ο φιλών λόγους και σπουδάζων περί παιδείαν, το λέει και η λέξη το μισό, αγαπά τους λόγους γραπτούς και προφορικούς, τον λόγο, τον Λόγο, δεν μένει όμως μόνο στη μελέτη τους, αλλά προσπαθεί να παιδεύσει με αυτούς, γι’ αυτό παλιά στα σχολεία είχαν πρωτεύουσα θέση οι φιλόλογοι, ήρθε όμως ο καιρός της ισοπέδωσης, ζήτω η δημοκρατία, η λαοκρατία, κάτω η ελίτ. Και πάλι μπορεί κανείς  να θεωρεί εαυτόν φιλόλογον επειδή έχει πτυχίο, κάποτε δυο τμήματα ήταν όλα κι όλα στη Φιλοσοφική Σχολή, έτσι λεγόταν, φιλολογικό και αρχαιολογικό- ιστορικό, και μαθαίναμε γράμματα γιατί μας έριχναν στον ωκεανό και προσπαθώντας να μην πνιγούμε επιβιώναμε. Για μερικούς ισχύει το «κι η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάες», μα η καλογερική είναι δύσκολη, θέλει δουλειά πολλή, γιατί είναι και τα αρχαία και τα βυζαντινά και τα νέα και τα λατινικά, κάποτε στα σχολεία ο φιλόλογος ήταν για όλες τις δουλειές, αγωγή του πολίτη, λογική, φιλοσοφία, κοινωνιολογία, ψυχολογία, άγιε απόστολε Φιλόλογε, πρέσβευε και υπέρ ημών! 

Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2022

αρξασθε πυρ

 Άρξασθε πυρ

Μπορεί να είμαστε του παρελθόντος στην ηλικία μας, έχουμε ήδη ζήσει πολλά, αλλά μας ενδιαφέρει βεβαίως και το μέλλον του τόπου, η ελευθερία του προπάντων, γιατί χωρίς αυτήν η ζωή είναι μια δυστυχία. Το εύδαιμον το ελεύθερον.

Από τους ηγέτες θα εξαρτηθεί εν πολλοίς αυτό το μέλλον, γι’ αυτό και σημαντικές είναι πάντα οι εκλογές. Μετά την απομάκρυνση από το ταμείο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Αλλά -για να είμαι ειλικρινής- δεν δίνω και μεγάλη σημασία στην προεκλογική, γιατί αλίμονο αν περίμενα από τις εμφανίσεις στην τηλεόραση κι από τους τελευταίους λόγους και υποσχέσεις να συμπεράνω ποιον θα εκλέξω. Θέλω να πω πως δεν πρόκειται για ανθρώπους που εμφανίστηκαν την τελευταία στιγμή στη ζωή μας και τώρα θα σχηματίσουμε γνώμη γι’ αυτούς. Είναι ήδη χρόνια στα πράγματα και το παρελθόν έχει ήδη προδιαγράψει και το μέλλον. Τόσα χρόνια τι κάναμε; Δεν σχηματίζαμε γνώμη για τον καθένα; Κι αυτή θα αλλάξει με τις τελευταίες  εμφανίσεις στην τηλεόραση; Όχι βέβαια!

Μα είσαι προκατειλημμένος, θα πουν, να αλλά η προκατάληψη η εκ των προτέρων γνώμη σχηματίστηκε σταδιακά και με νηφαλιότητα, άρα μπορώ να της έχω εμπιστοσύνη. 

Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2022

Ὁ ὅσιος πατήρ ἡμῶν Νικηφόρος ὁ Λεπρός

 

Ὁ  Ὅσιος Πατήρ ἡμῶν Νικηφόρος ὁ Λεπρός

Ἡ καταγραφή τοῦ βίου Ἁγίων δὲν εἶναι μιὰ ἱστορική μόνο κατάθεση, διότι περισσότερο διδακτικός εἶναι ὁ τρόπος ζωῆς, ἡ πίστη, ἡ προσευχὴ, ἡ ἀποδοχὴ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐφαρμογή τοῦ «γενηθήτω το θέλημά Σου.» Ὅταν μάλιστα ὁ βίος ἑνός Ἁγίου συνοδεύεται ἀπό ἄκρα δυστυχία, ἀπό ἀνίατες ἀσθένειες πού μετατρέπονται ὅμως σέ ἀγώνα ἀναστάσιμο, τότε καὶ ἡ μελέτη τοῦ βίου μετατρέπεται γιὰ τοὺς πιστοὺς σέ μάθημα ζωῆς καρτερικῆς μέσα στὴν κλυδωνιζόμενη θάλασσα τοῦ βίου.  

Ὁ Νικόλαος Τζανακάκης, ὅπως ὀνομαζόταν ἀρχικά ὁ Ὅσιος Νικηφόρος,

γεννήθηκε τὸ 1890 στό χωριό Σηρικάρι τοῦ Νομοῦ Χανίων Κρήτης.

Οἱ γονεῖς του ἦταν ἁπλοί καὶ εὐλαβεῖς χωρικοί, σέ πολύ μικρή ἡλικία ὅμως τοὺς στερήθηκε.

ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ Ὅταν ἔγινε δεκατριῶν χρόνων, ἕνας δικός του ποὺ εἶχε ἀναλάβει νὰ τὸν μεγαλώσει, τόν ἔστειλε νά ἐργαστεῖ σ’ ἕνα κουρεῖο στά Χανιά. Ἦταν ἀξιαγάπητος, ταπεινός, πρᾶος, πρόθυμος,  ἐργατικός, εὐγενικός καί γλυκομίλητος.

Τότε περίπου ἄρχισαν νὰ ἐμφανίζονται ἐπάνω του τὰ πρῶτα σημάδια τῆς νόσου τοῦ Χάνσεν, τῆς γνωστῆς λέπρας. Ἐκείνη τὴν ἐποχή, τοὺς λεπρούς τοὺς ἀπομόνωναν στὸ νησί Σπιναλόγκα, διότι ἡ λέπρα ὡς μεταδοτική ἀρρώστια ἀντιμετωπιζόταν μὲ φόβο καὶ ἀποτροπιασμό. Γιά νά μήν τόν ἀντιληφθοῦν οἱ Ἀρχές καί τόν κλείσουν ἐκεῖ, σέ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν ἔφυγε καὶ πῆγε στήν Ἀλεξάνδρεια τῆς Aἰγύπτου.

ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ Ἐκεῖ ἐργάστηκε σ’ ἕνα κουρεῖο καὶ γνωρίστηκε μέ τήν ἑλληνική παροικία καί μέ Ἀρχιερεῖς του Πατριαρχείου. Τὰ σημάδια ὅμως τῆς νόσου γίνονταν ὅλο καὶ πιὸ ἐμφανῆ, ἰδίως στὰ χέρια καὶ στὸ πρόσωπο, γι’αὐτό ἀποφάσισε νὰ φύγει καὶ ἀπό ἐκεῖ. Ἐπισκέπτεται τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἀντλεῖ θάρρος καὶ ὑπομονή γιὰ νὰ κρατήσει τὸν δικό του σταυρό καὶ νὰ ἀνέβει τὸν δικό του Γολγοθά.  

Ἕνας ἐπίσκοπος τοῦ πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας, στὸν ὁποῖο ἐμπιστεύθηκε τό πρόβλημά του, τόν ἔστειλε στόν Γέροντα Ἄνθιμο Βαγιάνο, τὸν μετέπειτα ἅγιο Ἄνθιμο, ἱδρυτή καί πνευματικό τῆς Ἱ. Μ. Παναγίας Βοηθείας στήν Χίο καί ἐφημέριο τοῦ ἐκεῖ λωβοκομείου-λεπροκομείου, ἱδρυμένου ἀπό τὸν καιρό τῶν σταυροφόρων.

ΣΤΗ ΧΙΟ ΜΕ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΑΝΘΙΜΟ Ὁ Νικόλαος ὅταν ἔφτασε στὴ Χίο τὸ 1914 ἦταν 24 ἐτῶν. Τὸ λεπροκομεῖο τῆς Χίου ἦταν ἕνα συγκρότημα μὲ πολλά ὁμοιόμορφα σπιτάκια. Ἐκεῖ ὑπῆρχε τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Λαζάρου, ὅπου φυλασσόταν ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ὑπακοῆς. Μέσα σὲ δύο  χρόνια ὁ μετέπειτα Ἅγιος Ἄνθιμος τὸν ἔκρινε ἕτοιμο γιὰ τὸ ἀγγελικό σχῆμα καὶ τὸν ἔκειρε μοναχό μὲ τὸ ὄνομα Νικηφόρος.  

Ὁ Νικηφόρος ζοῦσε τήν μοναχική ζωή μέ αὐστηρή ἄσκηση καί τελεία ὑπακοή. Κοντά στόν πατέρα Ἄνθιμο, ὁ Νικηφόρος ἔφθασε σέ ὕψη ἀρετῆς, γενόμενος ὁ ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς. Ὑπῆρχε μιὰ ἰδιαίτερη πνευματική σχέση τοῦ Ἁγίου Ἀνθίμου μὲ τὸν μοναχὸ Νικηφόρο. Ὁ π. Νικηφόρος προσευχόταν τὴ νύχτα ὧρες ἀτελείωτες, κάνοντας μετάνοιες ἀμέτρητες. Ἦταν καλλίφωνος καὶ ὁ κύριος ψάλτης τοῦ ναοῦ. Ἐξ αἰτίας τῆς ἀσθενείας του ὅμως, σιγά-σιγά ἔχασε τὸ φῶς του κι ἔτσι ἔψαλλε πολλές φορές καί ἀπάγγελλε τὰ ἀποστολικά ἀναγνώσματα  ἀπό στήθους. Μάλιστα κατέγραψε σὲ ἕνα κατάλογο καὶ τὰ θαύματα τοῦ Ἁγίου Ἀνθίμου, τά ὁποῖα εἶχε δεῖ «ἰδίοις ὄμμασιν».
 

Τὸ 1957 ἔκλεισε τὸ Λωβοκομεῖο τῆς Χίου καὶ τοὺς ἐναπομείναντες ἀσθενεῖς μαζί μὲ τὸν πατέρα Νικηφόρο τοὺς ἔστειλαν στὸν Ἀντιλεπρικό Σταθμό Ἁγίας Βαρβάρας Ἀθηνῶν, στὸ Αἰγάλεω (Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων). Τὴν ἐποχή ἐκείνη ὁ πατήρ Νικηφόρος ἦταν περίπου 67 ἐτῶν. Τὰ μέλη του καὶ τὰ μάτια του εἶχαν τελείως ἀλλοιωθεῖ καὶ παραμορφωθεῖ ἀπό τὴν νόσο.
Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος τοῦ ἔδωσε συστατική ἐπιστολή, στήν ὁποία ἔγραφε στόν πατέρα Εὐμένιο νά προσέξει «τόν θησαυρό πού τοῦ στέλνει ἡ Παναγία», διότι ἔχει πολλά νά ὠφεληθῆ ἀπό αὐτόν.

ΣΤΙΣ ΑΘΗΝΕΣ ΜΕ ΤΟΝ π. ΕΥΜΕΝΙΟ

Ἐκεῖ ὁ ὅσιος Νικηφόρος πέρασε ὅλο τό ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του.

Στὸν Ἀντιλεπρικό Σταθμό ζοῦσε καὶ ὁ πατήρ Εὐμένιος, ὁ ὁποῖος εἶχε ἐπίσης προσβληθεῖ ἀπό τὴν ἴδια νόσο, ἀλλά μετά ἀπό ἐπιτυχή φαρμακευτική ἀγωγή θεραπεύτηκε τελείως.  Ἀποφάσισε ὅμως νὰ μείνει ὅλο τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του μέσα στὸν Ἀντιλεπρικό Σταθμό κοντά στοὺς συνασθενεῖς του, τοὺς ὁποίους φρόντιζε μὲ πολλή ἀγάπη. Ἔτσι ὁ π. Εὐμένιος ἔγινε ὑποτακτικός στὸν πατέρα Νικηφόρο. Πλῆθος κόσμου συνέρρεε στὸ ταπεινό κελλάκι τοῦ λεπροῦ μοναχοῦ Νικηφόρου, στὴν Ἁγία Βαρβάρα τοῦ Αἰγάλεω, γιὰ νὰ πάρει τὴν εὐχή του.

Ὁ πατήρ Εὐμένιος ἕνα βράδυ, ἀφοῦ ἑτοίμασε τον π. Νικηφόρο, πῆγε νά κοιμηθεῖ. Εἶχε ὅμως μιά ἀνησυχία, ἐπιστρέφει στό κελλάκι, ἀνοίγει τήν πόρτα σιγά-σιγά καὶ βλέπει τόν Λεπρό Νικηφόρο νά αἰωρεῖται ὡς ἕνα μέτρο πάνω ἀπό τὴ γῆ καὶ μέ τά χέρια ὑψωμένα νά προσεύχεται. Τό πρόσωπό του ἔλαμπε περισσότερο κι ἀπό τὸν ἥλιο.

Ὁ π. Νικηφόρος ζοῦσε μὲ γνήσια ὑπακοή, μὲ νηστεία αὐστηρή, ἐργαζόμενος στοὺς κήπους.

Ὁ Ὅσιος Πατήρ ἡμῶν Νικηφόρος ἐκοιμήθη στίς 4 Ἰανουαρίου 1964 και ἑορτάζεται στις 4 Ἰανουαρίου. Τὰ ἅγιά του λείψανα εὐωδιάζουν.

 Ὁ πατήρ Εὐμένιος καὶ ἄλλοι πιστοί ἀνέφεραν πολλές περιπτώσεις, κατά τὶς ὁποῖες  ἔγιναν θαύματα ἀπό τον ἅγιο Νικηφόρο.  Ὑπάρχουν ἐπίσης πολλές μαρτυρίες ὅτι ὁ Ἅγιός μας εἶχε δεχθεῖ ἀπό τὸ Πανάγιον Πνεῦμα τὸ χάρισμα τῆς διορατικότητας καθώς καὶ πλῆθος ἄλλων χαρισμάτων. Πλεῖστα θαύματά του εἶναι καταγραμμένα, ἀφοῦ καὶ σήμερα ὁ ἅγιος βοηθεῖ  ὅποιον ἔχει ἀνάγκη. Δίκαιοι εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι.

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, μέ Συνοδική Πράξη τῆς 3ης Δεκεμβρίου τοῦ 2012, κατέταξε τόν Ὅσιο Νικηφόρο τόν Λεπρό τόν Θαυματουργό στό Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

 

Ἀπολυτίκιον Ὁσίου Νικηφόρου τοῦ Λεπροῦ

Νικηφόρου Ὁσίου, τοῦ λεπροῦ τὰ παλαίσματα, καὶ τὴν ἐν ἀσκήσει ἀνδρείαν, κατεπλάγησαν Ἄγγελοι· ὡς ἄλλος γὰρ Ἰὼβ τὰ ἀλγεινά, ὑπέμεινε δοξάζων τὸν Θεόν, νῦν δὲ δόξῃ ἐστεφάνωται παρ’ Αὐτοῦ, θαυμάτων διακρίσεσιν. Χαίροις τῶν Μοναστῶν χειραγωγέ,   χαίροις φωτὸς ὁ πρόβολος· χαίροις ὁ εὐωδίας χαρμονήν, προχέων ἐκ λειψάνων σου.

Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2022

πηλίκια

 Τω καιρώ εκείνω φορούσαμε πηλίκια, με το σήμα του Παγκυπρίου, μικρό, άλλο σήμα μεγάλο αριθμημένο στο πουκάμισο ή στο πουλόβερ, μόλις βλέπαμε καθηγητή, ανασηκώναμε το πηλίκιο χαιρετισμού και σεβασμού ένδειξη, μια μέρα μπαίνουμε από κύρια είσοδο του Παγκυπρίου, απαγορευμένη τότε για τους μαθητές, μόλις είχε αναλάβει ο Παπαχαραλάμπους, στεκόταν εκεί στη μεγάλη βαριά γκρίζα πόρτα, μας βλέπει ασκεπείς, μας άρπαξε, «βάλτε το πηλίκιο μη σας δει ο Μίκης (παιδονόμος) και σας κουβαλά στο γραφείο μου»!

Και δεν σκέφτηκε κανένας τότε, «ένα σελίνι δώστε και μην έρθετε με στολή, πλησιάζουν Χριστούγεννα, τόσα έξοδα το σχολείο», κάτι σχεδόν σύνηθες τώρα, ελάτε χωρίς στολή, πληρώστε, μα τότε ποιος κρατούσε σελίνι για τρέλες, ένα κουλούρι τυρί από τον Τσαγκάρη ή τον Σταθή, καλό ήταν, μόλις που το βγάζαμε, λέω τώρα!! Άντε και κόκα κόλα!.