του δωδεκάμερου

 Του δωδεκάμερου

Περνούσα από το βιβλιοπωλείο του Κασουλίδη, Λιπέρτη ήταν αν δεν απατώμαι, πήγαινα για το παπουτσίδικο του παππού, Ξενοφώντος, πάροδος Ερμού, άρχιζαν οι διακοπές των Χριστουγέννων, Τρίτη Γυμνασίου, κυκλοφορούσαμε άνετα στη Λευκωσία, λίγος κόσμος, γνωστοί σχεδόν οι περισσότεροι, ουδείς φόβος, πού πάει μόνο του το παιδί, εκεί στην προθήκη ο Κασουλίδης έβαλε την Ανθολογία του Αποστολίδη, χοντρό βιβλίο, πάνω από Α4, και τιμή εικοσιπέντε σελίνια, και πώς να τα βρούμε, όλα αρχίζουν από το κεφάλι έλεγε ο μεγαλύτερος αδελφός, και τι να κάνω που αρχίζουν και μένουν εκεί, μανία κι αυτή, ήταν καιρός που γνωρίζαμε στο σχολείο τον Παπαδιαμάντη, τον Σολωμό, άλλους ποιητές ξεχασμένους σήμερα, δεν είχαν ανεφανεί τα μεγάλα ονόματα, άντε ένας Παλαμάς, Δροσίνης, Πολέμης, τέτοια, στον παππού αν δούλευα καμιά βδομάδα ίσως να μου έδινε κανένα δεκασέλινο, ήταν και γιορτές, πέρασα από το σταυροπάζαρο στον πηγαιμό για το σπίτι, ήταν στη γωνία ο Αναστάσης ο πρόσφυγας, μεγάλο κατάστημα, μεγάλες σακκούλες γεμάτες φασόλια, κουκκιά ρεβύθια, μα μύριζε πολύ ο γλυκάνισσος κι η αρτισιά, ένα σακκουλάκι καφέ παρακαλώ, το παίρνω, πάω σπίτι, βρίσκω ένα τετράγωνο ξύλο, ως μια πιθαμή επί πιθαμή, το μπουκαλάκι η μαύρη βαφή των παπουτσιών ήταν σχεδόν στον πάτο, παίρνω τον τάπο, τον τοποθετώ στο κέντρο του ξύλου, και καρφώνω σπόντες ένα γύρο, να μπορεί να κάθεται εκεί το μπρίκι του καφέ, χρησιμοποιούσαμε τότε το μπλέ οινόπνευμα, το βάζαμε στην τάπα κι ανάβαμε, καφές αργοψημένος υπέροχος, έμαθα τη δουλειά, μου ΄διναν στην αρχή ένα γρόσι ο παππούς κι η γιαγιά, κι ήρθε η ώρα να μετατραπώ στον καφετζή της οικογένειας, να αυξήσω τα έσοδα, μα δεν έφταναν...

Εκεί κάτι μυρίστηκε η θεία Μαρούλα, εσύ κάτι θέλεις να αγοράσεις, μου λέει, παιδιά δεν είχε, ελεύθερη ήταν, μας αγαπούσε σαν παιδιά της, άντε θεία, ναι μια Ανθολογία ποίησης, πόσα υπολείπονται; Τόσα, πάρε, και έτσι τις διακοπές τις έβγαλα στο σπίτι εκείνη τη χρονιά, τα βράδια κοντά στη σόμπα του γκαζιού ή του πετρελαίου, κάτω στου παππού άναβε το μαγκάλι, ατμόσφαιρα, ακόμα θυμάμαι τα διαβάσματά μου, μια και δυο τα ποιήματα εκείνα, του Διονύσιου, με τη θλίψη τους, μέσα στη χαρά των γιορτών…

ΩΡΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 ΩΡΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Του Παπάκωστα η οικία ευρίσκετο εντός του περιβόλου του ναού, με είσοδον εις την αγίου Κασσιανού και άλλο μικρό παραπόρτι εις τον αυλόγυρον της εκκλησίας, μεγάλη οικογένεια, με την σεβασμία παπαδιά, τις κόρες και τους γιούδες, κρατούσε το μεγάλο κλειδί της εκκλησίας, από τα παλαιά εκείνα, ήτο κατασκευασμένον έτσι ώστε να μπορούμε το Πάσχα να το χρησιμοποιούμε και για κροτίδες, το έπαιρνε κρυφίως ο μικρός υιός,  γεμίζαμε τον κενό σωλήνα του με  κεφάλια σπίρτων, και με ένα μεγάλο καρφί κτυπούσαμε το γεμάτο κλειδί και το γλεντούσαμε, δεν είχαμε τότε να αγοράζουμε βεγγαλικά και μάσκουλα και κροτίδες, άγνωστα πράγματα διά το πτωχόν βαλάντιον των καιρών.

Τις ΄Ωρες των Χριστουγέννων δεν τις παρακολουθούσαν και πολλοί, αλλά πάντα η γιαγιά Ιουλία, μαυροφορεμένη με την μαλλίνα,  η γιαγιά Κατινού, έχασε τον μονάκριβο υιόν και πενθούσε,  ενώ εντός του ψαλτηρίου ανεγίνωσκεν ο γέρων Ιωάννης, με το σχεδόν στρατιωτικόν επανωφόριον και πάντα κατά την ανάγνωσιν να μπήγει τα δάκτυλα στο στόμα, να αφαιρεί την οδοντοστοιχίαν και να την τοποθετεί στην τσέπη του επανωφορίου.

Ο ιερεύς είχε ένα μικρόν πήλινο μαγκάλι στο ιερόν, κάπως να ζεσταίνεται, οι γέροντες όμως δεν είχον και εκρύωναν, ούτε και είχον σκάμνους πλησίον ο είς του άλλου, αλλά το κρύο στην εκκλησία ήτο διαπεραστικόν, οπότε, αφού ανεγνώσθη η Πρώτη και η Τρίτη ώρα, κατά την Έκτην, «πάτερ μου», λέγει ο γέρων Ιωάννης, «ευλόγησον να έλθει η Κατινού και η Ιουλία εις το ψαλτήρι να αισθανθώμεν και ημείς ολίγην θαλπωρήν». Προέβαλεν εκ της αγίας πύλης ο ιερεύς, εκούνησε την πολιάν κεφαλήν, «συνέχισε παρακαλώ», τω λέγει, και με κόπον και με τρεμάμενην φωνήν ετελείωσεν και η Έκτη και εισήλθεν εις την Ενάτη, οπότε στο τέλος εστάθη έμπροσθεν των εικόνων και απήγγειλε το «Σήμερον γεννάται εκ παρθένου». Ησθάνθη θέρμην ο γέρων εν τη καρδία, ηυφράνθη το πνεύμε και έχαιρεν, ελησμόνησε το ψύχος και την παρελθούσαν παράκλησιν, ο ιερεύς έκαμε απόλυσιν και ο μοναχικός  γέρων και οι γριές κατηυθύνθησαν εις τας μονάς των. Η εκκλησία καταφυγή και κοινωνία των γειτόνων, και ταμείον αμνημονεύτων στιγμών.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ

 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ

Η οδός Λήδρας ήταν γεμάτη κόσμο, πλησίαζαν τα Χριστούγεννα, στολισμένες οι προθήκες των καταστημάτων, στου Μαύρου γινόταν πανηγύρι, παιγνίδια και πολύχρωμες μπάλες, τα παιδιά έβλεπαν και ποθούσαν, οι γονιοί δεν είχαν πάντα χρήματα για τέτοιες αγορές, μακάρι να γεμίσει η τσάντα με τρόφιμα από τον μπακάλη της γειτονιάς, και κάποτε μάλιστα γράφονται στο δεφτέρι, στο τέλος του μηνός λογαριαζόμαστε.

Τα σχολεία έκλεισαν τη εικοστη τρίτη του αυτού μηνός Δεκεμβρίου, δεν πας στο σπίτι να αλλάξεις, ένα γκρι παντελόνι, άσπρο πουκάμισο, μπλε τρικό, το πολύ να αφήσεις το σήμα και το πηλήκιο στο σπίτι, διακοπές, δεν θα μας κυνηγούν στους δρόμους οι παιδονόμοι, και ο κόσμος πάει και έρχεται, πολλοί με τα πακέτα στο χέρι, και εμείς, τρεις φίλοι, να σουλατσάρουμε άσκοπα. και ξαφνικά, εκεί στη γωνιά Λήδρας Αρσινόης πολλά πακέτα πεταμένα, αλληλοκοιταχτήκαμε, πήραμε από δυο τρία ο καθένας, και συνεχίσαμε το δρόμο περήφανοι και εμείς, ακομπλεξάριστοι.

Τυχαία περνά ο πατέρας με το ποδήλατο, πάει κατευθείαν στο σπίτι, στη μαμά, «πού βρήκε τα λεφτά ο γιος σου και μου γυρίζει με δώρα στη Λήδρας;» κι όταν με χέρια κενά επέστρεψα, λύθηκε η απορία του πατέρα: «πού να τα βρει, γιε μου,  τα ριάλια το κοπελλούιν!»

Ο ΠΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

 Ο ΠΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Πανιερώτατε, σεβαστόν ιερατείον, κυρίες και κύριοι,

Η αποψινή συγκέντρωση θα είναι καρποφόρα και ελπιδοφόρα, αφού θέμα μας είναι «Το Όραμα για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου», που θα μας αναπτύξει ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Πάφου κ.κ. Γεώργιος.  

Ως προσωπικότητα ο Πανιερώτατος είναι πολύπλευρος, Άξιος ιεράρχης, παιδαγωγός, άρα φίλος των νέων,  χημικός, θεολόγος, άριστος χρήστης της ελληνικής γλώσσας,  με φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο, μέτοχος της πνευματικής κίνησης του τόπου, προπάντων γνώστης του κυπριακού όσο λίγοι, πραγματικός πατριώτης.

Γιος του ιερέα της Αθηένου Παπαχρυσόστομου,  αναγιωμένος σε εκκλησιαστικό περιβάλλον, ύστερα από το Παγκύπριο Γυμνάσιο σπούδασε Χημεία και Θεολογία, είναι γνωστό πως διετέλεσε καθηγητής Χημείας σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης, ενώ μαζί συνεργαστήκαμε στην Ανάπτυξη Προγραμμάτων, όταν συγγράφαμε σχολικά εγχειρίδια για τα παιδιά μας.

Την ιδιαίτερη αγάπη του για την Παιδεία του τόπου έδειξε και όταν θεωρήσαμε πως η φυσιογνωμία του Παγκυπρίου Γυμνασίου κινδύνευε, λόγω των οικοδομικών και άλλων σχεδιασμών. Μετέσχε σε συνεδριάσεις της ομάδας για την «προάσπιση του Παγκυπρίου Γυμνασίου» και συνέχιζε να ενδιαφέρεται για το αρχαιότερο σχολείο της Λευκωσίας, απόδειξη και μια ομιλία του θαυμαστή, για τον «ρόλο του Παγκυπρίου Γυμνασίου στη διαμόρφωση της ταυτότητας των μαθητών του».

Τακτικές οι παρουσιάσεις του σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, με τον κ Χρίστο Ιακώβου.

Δεν είναι όμως μόνο ένας ιεράρχης, αγωνιστής της παιδείας και του λόγου ο Πανιερώτατος αλλά και πραγματικός πατριώτης.

Η καρδιά της Λευκωσίας, με την αρχιεπισκοπή και τις παλιές γειτονιές αγίου Κασσιανού, Χρυσαλινιώτισσας, έγινε το κέντρο εκδηλώσεων εναντίον της τουρκικής κατοχής στις 19 Ιουλίου 1989. Στο εκκλησάκι του αγίου Γεωργίου - ανάμεσα στα δημοτικά αγίου Κασσιανού- ο Πανιερώτατος συνελήφθη από τα τουρκικά στρατεύματα, φυλακίστηκε και ακολούθησε προσφυγή του εναντίον της Τουρκίας στην επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για κακοποίηση. Η απόφαση καταδίκαζε την Τουρκία.

Την θεολογική του κατάρτιση μαρτυρούν οι ομιλίες του και οι αποστολές στις οποίες έλαβε μέρος εκτός Κύπρου εκπροσωπώντας την Εκκλησία μας.

Για το φιλανθρωπικό έργο της Μητρόπολης Πάφου μαρτυρεί το εύρος της βοήθειας στον καθένα. « ὁ αἰτῶν λαμβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιχθήσεται.»

Τελευταία, είχα την ευκαιρία να μελετήσω μερικούς από τους λόγους του.

Πρώτα, θαύμασα τη χρήση της ελληνικής γλώσσας. «Το ύφος είναι ο άνθρωπος», λένε, και τούτο μπορεί να το εξακριβώσει κανείς μελετώντας τα γραπτά του. Ευθύς, ειλικρινής, αδαμάντινος νους, λογικός, με συνέπεια, διαυγής, πειστικός, σε ένα ευρύ κύκλο θεμάτων, δείγμα της πολυμέρειας του ιδίου και του πολυσχιδούς των θεμάτων που τον απασχολούν ως ιεράρχη: Θεολογικά θέματα, ιστορικά, κοινωνικά, με ιδιαίτερη έμφαση στη νεολαία και στα προβλήματά της, με εκτίμηση και τιμή προς το παρελθόν και τους ήρωες των αγώνων μας, τους θυσιασθέντες για την Κύπρο και τον γενικότερο ελληνισμό, με απτό το ενδιαφέρον για τα σύγχρονα προβλήματα και με οραματισμούς για το μέλλον του τόπου και των ανθρώπων του.

Ζωντανή επίσης είναι η ανάμιξή του στην πνευματική ζωή του τόπου με παρουσιάσεις βιβλίων και συμμετοχή σε εκδηλώσεις, με ιδιαίτερη αγάπη προς τους νέους δημιουργούς.

Γι’ αυτό μέσα στα σχέδιά του είναι και η λειτουργία ηλεκτρονικών μέσων με τα οποία θα διαφωτίζεται η νεολαία, ιδιαίτερα σε θέματα Βιοηθικής, ευθανασίας, μεταμόσχευσης οργάνων. Όραμά του να ενισχύσει τους  νέους, τους άπορους φοιτητές και μαθητές με υποτροφίες, καθώς και με τη δημιουργία Φοιτητικών Εστιών.

Ως προς το κυπριακό πρόβλημα, με ομάδα φίλων είχαμε την ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε πως από τους πολιτικούς και θρησκευτικούς ταγούς ο Πάφου Γεώργιος ήταν από τους λίγους που μελέτησε το κυπριακό και το  γνώριζε σε βάθος και πλάτος. Υποστηρίζει  με επιχειρήματα τα δίκαια του λαού μας, γνώστης του παρελθόντος και παρατηρητής του παρόντος, με ανοιχτούς ορίζοντες και οραματισμούς για το μέλλον του αδικημένου ελληνικού κυπριακού λαού. Σανίδα σωτηρίας η εμμονή του στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο ως θεμέλιο της λύσης του κυπριακού, όπως φαίνεται και στις εγκυκλίους και στα διάφορα άλλα μηνύματά του.

Έτσι, με τον Πάφου Γεώργιον, η Εκκλησία θα έχει έναν εκπρόσωπο που να μπορεί να αγωνίζεται και να αντιστέκεται στις διάφορες απόπειρες επιβολής νόθων λύσεων στο εθνικό μας πρόβλημα, όσο κι αν οι θέσεις του δεν αρέσουν σε πολιτικούς ή σε μερικούς εκκλησιαστικούς κύκλους.

Ας μην ξεχνούμε όμως πως αν διατηρηθήκαμε ως τώρα Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι το οφείλουμε στην Εκκλησία και στον εκάστοτε Αρχιεπίσκοπο.

Καρδιά της Κύπρου η Λευκωσία,  καρδιά της Λευκωσίας η Αρχιεπισκοπή και τα πέριξ, αναμένουν τον νέον Αρχιεπίσκοπο, που ελπίζουμε με την βοήθεια του Θεού και πάντων ημών πως θα είναι ο Πάφου Γεώργιος.

Απομένει σε μας ένα καθήκον, την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου. Να πορευτούμε με καθαρή καρδιά στην κάλπη, να πείσουμε και όσους άλλους μπορούμε, ώστε τα αποτελέσματα να είναι τα ποθούμενα, αυξημένα ποσοστά ψήφων στον Πάφου Γεώργιον.

Πανιερώτατε,

ευχόμαστε επιτυχίες, για να εφαρμόσετε με τη βοήθεια του Θεού και τη συμπαράσταση των πιστών το όραμά σας για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου.

ευχαριστώ 

το παιδευτικό έργο του Πάφου Γεωργίου

 ΤΟ ΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΝΙΕΡΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΑΦΟΥ κ.κ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ως γνωστόν, τον καιρό της τουρκοκρατίας οι ιερείς ήταν και οι δάσκαλοι των παιδιών, αφού κοντά τους μάθαιναν γράμματα στις εκκλησιές, με τα εκκλησιαστικά βιβλία οδηγούς. Το παιδευτικό έργο της Εκκλησίας της Κύπρου είναι πασιφανές, αφού οι ιερείς είχαν μεγάλη παιδευτική βαρύτητα στην κοινότητα, μητροπολίτες και αρχιεπίσκοποι πρωτοστάτησαν στην ίδρυση σχολείων, ελάχιστο  δείγμα ας είναι ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός, ιδρυτής του Παγκυπρίου Γυμνασίου.

Αυτή την παράδοση συνεχίζει ψυχή τε και σώματι ο Πάφου Γεώργιος με τη διδασκαλία στα σχολεία Μέσης, αφού υπήρξε καθηγητής Χημείας αλλά και συγγραφέας σχολικών εγχειριδίων. Οι συνάδελφοί του με πολλή αγάπη τον αναφέρουν στις συνομιλίες τους, ως μειλίχιο, πραγματικό παιδαγωγό, σεβαστό σε μαθητές και συναδέλφους, δίκαιο στις κρίσεις και φιλάνθρωπο.

Το έργο του συνέχισε και εθνικά και θρησκευτικά, όταν αφιερώθηκε στην Εκκλησία. Γνωστή η συμμετοχή του στις διαδηλώσεις εναντίον της τουρκικής κατοχής στην πορεία προς τον Άγιο Γεώργιο παρά τον άγιο Κασσιανό, η σύλληψή του από τους Τούρκους και τα επακόλουθα. Η εθνική του δράση είναι τώρα προπάντων γνώση βαθιά του κυπριακού και διαφώτιση για την ιστορία και τα σημεία στα οποία πρέπει να πατήσουμε γερά για δίκαιη λύση, και αυτά είναι η εμμονή στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τόπο μας, χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πλην της θρησκευτικής και ηθικής παιδαγώγησης στις εκκλησίες με τα κηρύγματα και τις εγκυκλίους του, δείγματα άριστης χρήσης της ελληνικής γλώσσας, μετέχει ενεργά στην πνευματική ζωή του τόπου με παρουσιάσεις βιβλίων και με ομιλίες σε επετείους και επιστημονικούς και πνευματικούς συνδέσμους.

Είχα την ευκαιρία να διαβάσω τελευταία λόγους του επί παντός επιστητού και θαύμασα την ευρυμάθεια, την διαύγεια στο λόγο, τη λογική δομή και ειρμό. Αποδίδει τον δέοντα σεβασμό στους ήρωες των αγώνων του έθνους, εκπροσωπεί την Εκκλησία της Κύπρου σε θεολογικά συνέδρια, ασχολείται με επιστημονικά θέματα σύγχρονου προβληματισμού και ενδιαφέροντος,  θρησκευτικά, φιλοσοφικά, φιλολογικά, ιστορικά και  αποδεικνύει με το γράψιμό του πως τα κατέχει και μπορεί να εμβαθύνει και να αναλύσει νοήματα και έννοιες εκφράζοντας με παρρησία τη θέση του.

Ένας Αρχιεπίσκοπος, ως ο Πάφου Γεώργιος, αγωνιστής της ελευθερίας του τόπου και γνώστης πολλών και ωφέλιμων, με σεβασμό στο παρελθόν και ξεκάθαρους οραματισμούς για το μέλλον, στην προβληματική μας κοινωνία, θα είναι ένας ταγός σταθερός και αταλάντευτος στον ωκεανό του βίου, στη σύγχυση και στον τάραχο των ημερών μας.

Στέλιος Παπαντωνίου

προεκλογικά

 ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΑ

Η προεκλογική περίοδος μάλλον συγχυστική είναι παρά διαφωτιστική, όπως μερικοί διατείνονται, «μα δεν θέλετε να είστε πληροφορημένοι πολίτες, πώς θα ψηφίσετε;» Και νομίζουν πως η πληροφόρησή μας για τους υποψήφιους  άρχισε τις τελευταίες μέρες, και πως παρακολουθούμε τι λέει ο ένας κι ο άλλος από ραδιοφώνου ή τηλεοράσεως και πάλι τις τελευταίες μέρες, κι έτσι θ’ αποκτήσουμε γνώση και θα σχηματίσουμε και θ’ ακονίσουμε κρίση, για να διαλέξουμε τον καλύτερο κατά τη γνώμη μας. Τόσον καιρό δεν παρακολουθούσαμε τον καθένα τι έκανε, πώς πολιτευόταν;

Ιδιαίτερα σημαντική στην πορεία του κυπριακού ήταν η συνεισφορά του Υπουργού των Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη, που, είμαι βέβαιος, αυτός δρομολόγησε στα σωστά κανάλια τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, γιατί αν τον άφηνε μόνο, με τις απόψεις που είχε από το δημοψήφισμα του 2004, θα έκλεινε καμιά συμφωνία ή θα έκανε νεκρικές για μας υποχωρήσεις (αν έμεινε στην ελληνική πλευρά κανένα περιθώριο και δεν βρισκόμαστε στο δίλημμα, «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα».) Οπότε επιτυχία είναι και το ότι δεν λύθηκε το κυπριακό κάτω από τις πιέσεις και τα χρονοδιαγράμματα που διάφοροι φίλεχθροι μας πρότειναν.

Αντίθετα, η προεκλογική περίοδος έδωσε τον χρόνο στους πειρατές των κομμάτων να παραποιούν λόγια, δηλώσεις, έγγραφα, και για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή αρχή, κανένας δεν μπορεί να υποστηρίξει πως οι κομματικές εκλογές δεν περιέχουν το στοιχείο της αλχημείας, της συμφεροντολογικής προώθησης των δικών, της πελατειακής σχέσης. Οπότε, πάντα τα λεγόμενα περί δημοκρατικών διαδικασιών όζουν συμφερόντων. Δεν φτάσαμε σε ύψη ειλικρίνειας και δημοκρατικού ήθους, για να τα επικαλούμαστε, είναι στην ατμόσφαιρα βαρύ το μείγμα του μπακαλίστικου αέρα έξω από όποιο κόμμα κι αν διαβείς.

Αντί  λοιπόν να διατεινόμαστε πως μένουμε προσκολλημένοι σε δήθεν αξίες, δήθεν διαδικασίες δημοκρατικές- εμείς τα οδηγήσαμε στα δήθεν-  και να κατηγορούμε τον ένα και τον άλλο, ας σκεφτούμε πρώτα την καθαρότητα των ενεργειών και πράξεων των δικών μας και του κόμματός μας, ας θυμηθούμε πώς αναρριχήθηκε ο ένας κι ο άλλος στον θώκο και καλοκάθισε, τέλος, ας αποδεχτούμε πως ο κόσμος έχει δικά του κριτήρια και μ’ αυτά θα πορευτεί στην κάλπη.

Ένα νου που έχουμε ας τον καθαρίσουμε, γιατί πολλή μαυρίλα πλάκωσε, πυκνή, βαριά με τα λεγόμενα προεκλογικά. Πού ζούμε;

ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ

 Υποψήφιοι Αρχιερείς

Με τους περισσότερους υποψηφίους στις Αρχιεπισκοπικές εκλογές η εκκλησία του αγίου Κασσιανού, οι άνθρωποί της δηλαδή, έχουμε μια κάποια σχέση.

Αρχίζω από τον Κυρηνείας Χρυσόστομο ο οποίος διετέλεσε αριστερός ψάλτης για κάμποσο καιρό. Ερχόταν ως επί το πλείστον με την μακαριστή μητέρα του, η οποία ως μαθήτρια τον καιρό του αγώνα διέμενε σε σπίτι γειτονικό στην εκκλησιά, κι έτσι της θύμιζε τα παιδικάτα της. Νεότατος, αγαπητότατος, καλοφωνάρης, γνώστης της ψαλτικής, όταν βγαίναμε από τη λειτουργία, πολούτουρκα, πηγαίναμε στο σπίτι μου ή στο γειτονικό της κυρίας Μαρίας μακαριστής δασκάλας, και πίναμε τον καφέ μας. Ευχαριστίες πάντα. Ο μακαριστός αδελφός μου σχετιζόταν επαγγελματικά, είδη οικοδομής, με τον πατέρα του, κι έτσι έδενε η όλη σχέση. Ευχαρίστως μου έστελνε καμιά φορά τις ευχετήριες επιστολές του στον Οικουμενικό Πατριάρχη γραμμένες εις αρχαΐζουσαν, φιλόλογος γαρ εγώ. Είχαμε μια παλιά εικόνα του αγίου Γεωργίου, την είδε στην αρχιεπισκοπή, φωτογραφία της θα δίνω ενθύμιο στην ενθρόνισή μου, έτσι κι έγινε, κι αποκτήσαμε κι εμείς έστω φωτογραφία της ωραίας πράγματι εικόνας. Γι’ αυτήν είχα γράψει σ΄ένα διήγημά μου «Ήταν μια παλιά φωτογραφία του, εκεί κοντά στον καπτα- Νικόλα, κάθονταν και τα ’λεγαν, ο ένας τα ναυτικά του, ο άλλος τα στρατιωτικά του, κόκκινος μανδύας, δεν πολυάρεσε στους παλιούς γειτόνους, έφεραν ένα νέο φωτογράφο, παρθένιο, τον φωτογράφισε χωρίς καμιά σχέση τέχνης με τον καπτα- Νικόλα, ένα τεράστιο άλογο, η βασιλοπούλα περιμένει υπομονετικά δίπλα στον πύργο της να την σώσει, κι ένας πράσινος  δράκοντας, α ρε Γιώργο, εσύ μας πέθανες νωρίς, αντί να χαιρετήσουμε τον Γεώργιο, απλώνει χέρι ο δράκοντας. Την είδε με τον κόκκινο μανδύα σ’ ένα γραφείο εκεί στα δεσποτικά ένας ψάλτης μας που θα γινόταν πίσκοπος, αυτή μ’ αρέσει, τους λέει, ενθύμιον χειροτονίας, κι έτσι πήραμε κι εμείς το αντίγραφο της φωτογραφίας με τα κόκκινα, να θυμόμαστε τον παλιό μας Γεώργιο, τον στρατιωτικό.»

Με τον Κωνσταντίας Βασίλειο άλλο απόσπασμα από τα διηγήματα, «Ο Άβιβος όμως, αρχιδιάκονος αυτός, μια μέρα έρχεται ο αρχιεπίσκοπος στην εκκλησιά με δυο διακόνους, ξέρετε, λέω, οι διάκονοι του αρχιεπισκόπου γίνονται ιστορικά πρόσωπα, τους θυμόμαστε μικροί, το Διονύσιο, τον Αδάμο, τον Κυριάκο, το δικό μας το Γεώργιο, μελετηρός άνθρωπος, μερακλής, σαν έφυγε ο άλλος παπάς για την Αγγλία, έμεινε χάσκοντα ο δέσποτας, εκείνη την ώρα του τον στέλλει ο Θεός, εσύ θα πας να σαρίζεις στην οικία του γέροντα Κασσιανού, του λέει, μια συγκινητική τελετή, δεν καταφέραμε να τη δούμε σε βίντεο.» Ιερέας μας είναι τώρα και καιρό ο διάκονος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α’ ο Γεώργιος Μελέτης. Προηγουμένως είχαμε έναν ιερέα Κύπριο της Αγγλίας, ήταν εδώ με τον πατέρα του, ιερέα επίσης σ΄ένα χωριό, μια μέρα όμως αποφάσισαν να επιστρέψουν στην Αγγλιτέρα, υπεύθυνος στην αρχιεπισκοπή για τα θέματα ήταν ο Βασίλειος, κεραμίδα στο κεφάλι, δυο ταυτόχρονα ιερείς να του φεύγουν, εκεί που αθυμούσε μπαίνει ο διάκονος Μελέτης, τον άρπαξε, εσύ θα γίνεις ιερέας στον άγιο Κασσιανό, σε μια βδομάδα τον είχαμε, ήταν πράγματι συγκινητική τελετή. Με τον ίδιο υπήρξαμε καθηγητές στην Ιερατική Σχολή, εγώ δεν βάσταξα και πολύ, αποχαιρέτησα.

Ο Ταμασού Ησαΐας είχε έλθει στην εκκλησιά μας δυο φορές για λειτουργία, τη μια σε μνημόσυνο πεσόντων της περιοχής, ήταν κι ο πατέρας του πολεμιστής του 63, είχε και στη γειτονιά θεία την μ. Ελλού του Μητίδη, καλογέλαστος, την δεύτερη φορά εκεί που τον περιμέναμε να εισέλθει διά της δυτικής εισόδου να του ψάλλουμε το «εις πολλά έτη δέσποτα», μας μπήκε από το ιερό, κι εμφανίστηκε μετά τη δοξολογία, απλός φιλικός άνθρωπος.

Τον Λεμεσού δεν τον είδαμε ποτέ.

Ο Πάφου Γεώργιος, συνάδελφος εκπαιδευτικός,  της Χημείας, δουλέψαμε μαζί στο Παιδαγωγικό, Ανάπτυξη Προγραμμάτων, γνώρισα και τον μ. ιερέα πατέρα του όταν υπηρετούσα ως ΒΔ στο Γυμνάσιο Αθηαίνου, τον παράδεισο της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας. Τον επισκεφτήκαμε με φίλους στη μητρόπολη Πάφου, συμφάγαμε, θέμα μας το κυπριακό, κι εδώ ομολογώ πως ήταν ο μόνος που κατείχε την ιστορία και τη θέση του κυπριακού με πατριωτικές τοποθετήσεις αντάξιες της θέσης του. Φίλτατος, είχε συλληφθεί στη γειτονιά μας όταν μετείχε σε διαδήλωση με την κίνηση οι γυναίκες επιστρέφουν, στο εκκλησάκι του αγίου Γεωργίου, ανάμεσα στη Δημοτικά του αγίου Κασσιανού κι έτσι, μια και το έφερε να είναι Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού θρόνου, τον καλέσαμε στον εσπερινό των Εισοδίων τους Θεοτόκου, να θυμηθεί τα παλιά, να μας ευλογήσει και να τα πούμε από κοντά.

Ο Μόρφου Νεόφυτος αγαπούσε πολύ την εντός των τειχών Λευκωσία, τις εκκλησιές της τις είχε επισκεφτεί και μελετήσει, είχε φίλους στη γειτονιά, τον προσκαλέσαμε δυο τρεις φορές στον εσπερινό του αγίου Κασσιανού, όταν αρχιεπίσκοπος ήταν ο Χρυσόστομος Α. Μιλούσε για τις εκκλησιές της χώρας με ενθουσιασμό, θαυμασμό και αγάπη.

Ο Καρπασίας Χριστοφόρος ήταν υπεύθυνος των εκκλησιών της επαρχίας Λευκωσίας, μια μέρα στην εκκλησιά ήρθαν να βαφτίσουν, η μάνα του μωρού μαθήτριά μου και η οικογένεια φιλική, ο τατάς όμως πέρασε πρώτα από την αρχιεπισκοπή και ρώτησε πόσα θα πληρώσει στην εκκλησιά, του είπαν σαράντα ευρώ, εμείς νεωκόρο δεν είχαμε, ερχόταν ένας φίλος και εκτελούσε χρέη, τελειώνει το μυστήριο, δώσε, του λέμε, εκατόν, σαράντα η εκκλησία και από τριάντα να δώσουμε στον ιερέα και στον φίλο που θα ετοίμασε και θα πλύνει την κολυμβήθρα, του ιερέα πλήρωσέ του την βενζίνη, και σου γράφει ένα ωραίο γράμμα στον Καρπασίας και μας καταγγέλλει, πάμε, μας λέει τα καθέκαστα, ευτυχώς όμως η μαμά του μωρού είχε γράψει κι αυτή επιστολή στον Καρπασίας για την προσφορά μας στην εκκλησιά και πως με όλη της τη χαρά πρόσφερε τα λεφτά, τώρα να μου πεις, καλά να πάθεις κι η κοπέλα καλά να είναι και το μωρό, δεν μας κατσάδιασε, ύστερα ακολούθησαν στο γραφείο του κάμποσοι ιερείς, βγαίνοντας μας λεν, είπε για σας τα καλύτερα.

 

 

 

 

 

 Στέλιος Παπαντωνίου

Η αγωνιστικότητά μας

Δεν είναι σωστό να ερωτώ πού είναι η δική μας αγωνιστικότητα και να περιμένω από άλλους να απαντήσουν, που βέβαια έχουν και το δικαίωμα και τους ευχαριστώ για τις απαντήσεις.

Θα δω την αγωνιστικότητά μας στα σχολεία, στις εκκλησίες, στα ΜΜΕ, στις μαζικές εκδηλώσεις.

Στα σχολεία υπήρχαν  τα πρώτα χρόνια μετά την εισβολή βιβλία για τα σκλαβωμένα εδάφη μας, αναρτούνταν στις τάξεις εικόνες και προπάντων το ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ, γραμμένο και στα τετράδια με εικόνα της Κερύνειας ως επί το πλείστον. Τα παιδιά μάθαιναν για τα χωριά και τις πόλεις μας και γινόταν προσπάθεια με επισκέψεις γονιών και παππούδων που έζησαν στα Κατεχόμενα να μεταλαμπαδευτεί η αγάπη και ο πόθος επιστροφής. Ήρθε όμως καιρός που αυτά εξαρτώνταν από την κομματική τοποθέτηση του δασκάλου, και όταν ανήλθε στην εξουσία ο Χριστόφιας επεκράτησε η λεγόμενη «κουλτούρα επαναπροσέγγισης και ειρηνικής συμβίωσης».

Σιγά σιγά στις εκδηλώσεις τα παιδιά δεν μετείχαν, έτρεχαν στα καφέ της εποχής, και τα συνθήματα ήταν δοσμένα από το κόμμα- ένα είναι το κόμμα- και η γραμμή ήταν δοσμένη έξωθεν των σχολείων.

Από τα πρώτα χρόνια μάλιστα οι εκδηλώσεις μετατράπηκαν σε μουσικές, οι μαθητές και οι μαθήτριες κάθονταν χάμω και κινούνταν πέρα δώθε με τον ρυθμό. Όσο πιο …πατριωτική ήταν η εκδήλωση τόσο οι τραγουδιστές έρχονταν από την Ελλάδα και πάλι ανάλογα με το κόμμα, Παπακωνσταντίνου ή Νταλάρας.

Στις εκκλησιές, όταν άρχισαν οι κηδείες λειψάνων αγνοουμένων, οι ομιλητές καλούνταν από την οικογένεια ανάλογα με την κομματική της τοποθέτηση, εξ ου και ακούγονταν μόνο κομματικές θέσεις, όπως και στα εθνικά μνημόσυνα, που μετατρέπονταν σε προεκλογικές εκστρατείες.

Μερικές τηλεοράσεις ή ραδιοφωνικοί σταθμοί μετέδιδαν κάποτε εικόνες των κατεχομένων εδαφών μας, κάποτε όμως το ΡΙΚ άρχισε ένα πρόγραμμα «εμείς κι εσείς», αν δεν απατώμαι, καλούνταν εκπρόσωποι κατεχομένων, έλεγαν τα δικά τους, κι ύστερα τους πρόβαλλαν ένα φιλμάκι με το χωριό τους τουρκοποιημένο, «έτσι είναι σήμερα το χωριό σας», να το χωνέψουν. Εμετικό πρόγραμμα.

Αν έγραφε κανένας σε φέιζπουκ οτιδήποτε για την πατρίδα, προπάντων για την αξιοπρέπεια, έπαιρνε αμέσως απάντηση, γιατί ήταν φανερό πως ο καθένας παρακολουθούνταν και υπήρχαν οι εντεταλμένοι  να του απαντήσουν, να τον κλειδοστομιάσουν, «αξιοπρέπεια ιμισh» ήταν η απάντηση πολλών. Κι αλοίμονό του αν μιλούσε για τους επισκέπτες βενζινοαγοραστές από τα κατεχόμενα.. Με χολή τον περιέχεαν…

Κι άλλα κι άλλα τέτοια αγωνιστικά…

 

 

παραμύθια και πραγματικότητες

 ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ

Είναι πενήντα σχεδόν χρόνια που καθόμαστε ήσυχοι φαινομενικά, γεμάτοι όμως ανησυχία για το μέλλον αυτού του τόπου, για τα παιδιά και τα εγγόνια μας, για την Κύπρο ως σύνολο, γιατί έτσι την ζήσαμε, έτσι είναι και έτσι πρέπει  να είναι, ενιαία και αδιαίρετη. Κι όμως γνωρίσαμε στο πετσί μας κι αυτό το παράλογο, να εισβάλουν οι βάρβαροι και να την διχοτομήσουν, γιατί, λέει το παραμύθι, «ήθελαν να διασώσουν τους συμπατριώτες τους από τα χέρια μας».

Όταν θέλεις να χτυπήσεις τον γείτονα, δημιουργείς ένα παραμύθι, για να βρεις την αφορμή: «Κινδυνεύει η σωματική μας ακεραιότητα, η περιουσία, τα ιερά και τα όσιά μας». Μ’ αυτό το παραμύθι οι Τουρκοκύπριοι μετακινήθηκαν και κλείστηκαν διά της βίας των δικών τους στους λεγόμενους τότε θυλάκους, περιοχές που επέλεξαν για να εμποδίζουν την ελεύθερη διακίνηση στο νησί και να ετοιμάζουν τόπους για απόβαση τουρκικών στρατευμάτων.

Αν ταξίδευε κανείς στην Κύπρο προ του 1963,  θα καταλάβαινε πως το σύνοικο στοιχείο  ήταν εγκατεσπαρμένο εδώ κι εκεί, σε μικτά χωριά ή σε μικρούς οικισμούς ή σε γειτονιές στις πόλεις.  Αφού όμως διά της ιδίας βίας μετακινήθηκαν στους θυλάκους, δημιουργούσαν ευκαιρίες να καλέσουν την μητέρα τους πατρίδα να εισβάλει στο νησί. Κι έτσι ήρθε η ώρα η Άγκυρα να πραγματοποιήσει το μεγάλο της και μεγάλο τους όνειρο. Αφορμή το πραξικόπημα της χούντας εναντίον του Μακαρίου, αιτία η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας, αποτέλεσμα η διχοτόμηση της Κύπρου.

Από τη στιγμή που η δύναμη των όπλων επιβάλλει την αδικία της, όλα είναι αναμενόμενα, αφού νόμος δεν υπάρχει, παρά ο νόμος του δυνατού και των όπλων του. Οι εκδιώξεις από τα σπίτια μας, οι βασανισμοί και οι δολοφονίες, οι αρπαγές που δεν σταματούν ως σήμερα, οι καταπατήσεις κάθε νόμου, οι παραβιάσεις συμφωνηθέντων, και το επαναλαμβανόμενο παραμύθι, « χύσαμε αίμα, γι’ αυτό είναι δικά μας». Μόνοι τους επέδραμαν εναντίον μας, μόνοι τους αποφάσισαν τον σκοτωμό στρατιωτών τους, στον εικοστό αιώνα. Ωσάν να ήταν ποτέ δυνατόν να επιτεθεί μια μεγάλη χώρα σε μια μικρή και να νικήσει η μικρή. Γιατί ιδρύθηκε ο ΟΗΕ είναι ένα άλλο παραμύθι, μια άλλη μεγάλη διεθνής αποτυχία. Η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας είναι οφθαλμοφανής, αλλά όλοι πάσχουν από μυωπία, πρεσβυωπία και αστιγματισμό. Και επειδή η ανομία δεν έχει όρια- ο νόμος είναι όριο, σύνορο, εμπόδιο- η Τουρκία και οι εδώ της έποικοι και Τουρκοκύπριοι, άλλη χαμένη υπόθεση, ό τι ευφάνταστο το παρουσιάζουν ως λογικό και ως απαίτηση δίκαιη, βασισμένοι στην στρατιωτική τους υπεροχή και στην αλήθεια πως, «όσο περισσότερες φορές πεις ένα ψέμα, γίνεται πιστευτό ακόμα και από εσένα τον ίδιο». Κι έτσι οι απαιτήσεις δεν έχουν τέλος.

Από μειονότητα ανέβηκαν ένα σκαλοπάτι, τους δεχτήκαμε με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κοινότητα, από κοινότητα ανέβασαν το μπόι τους σε λαό. Μα ο λαός, εφόσον κατέχει έδαφος και έχει δική του κυβέρνηση έχει τα απαραίτητα για να θεωρηθεί κράτος. Κι έτσι φτάσαμε στην απαίτηση οι Τουρκοκύπριοι με τους έποικους στη δική μας κατειλημμένη γη να απαιτούν να αναγνωριστούν ως κράτος. Κι αλλοίμονο στα παγκόσμιο αν το επιτύχουν, γιατί μύρια άλλα κακά θα ακολουθήσουν. Γι’ αυτό και η προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι και πρέπει να είναι το πρώτο μέλημά μας.

Ευτυχώς στο εξωτερικό έχουμε φίλους δυνατούς, όπως στην Αμερική. Ελπιδοφόρα είναι τα λόγια και η στάση του γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ με αφορμή την επέτειο της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους. «Ας φροντίσουμε και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης να φύγει οριστικά από το νησί της Κύπρου. Να φτιάξουμε μια Ανατολική Μεσόγειο ενωμένη και ειρηνική».

Ο  βουλευτής Γκας Μπιλιράκης δήλωσε «συνεχίζουμε να εστιάζουμε στην παράνομη κατοχή της Κύπρου. Πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη δουλειά. Όλοι οι Κύπριοι αξίζουν ένα τέλος στην παράλογη διαίρεση της πατρίδας τους». Ο γερουσιαστής Κρις Βαν Χάλεν ευχαρίστησε τον Μενέντεζ που κρατά ζωντανή την υπόθεση της δικαιοσύνης στην Κύπρο. Ο βουλευτής Κρις Πάππας ανέφερε ότι είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε τι συνέβη το 1974, τι συνέβη το 1983, με την ίδρυση της λεγόμενης «δημοκρατίας της βόρειας Κύπρου».  Γνωρίζουμε τι έκαναν οι Τούρκοι. Απομάκρυναν ανθρώπους από τις κοινότητές τους, είπε.

Αλλά δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε από τους ξένους φίλους να μας υπενθυμίζουν την αδικία και τα παραμύθια των Τούρκων, ενώ εμείς καθόμαστε ήσυχοι φαινομενικά, γεμάτοι όμως ανησυχία για το μέλλον αυτού του τόπου, για τα παιδιά και τα εγγόνια μας, για την Κύπρο ως σύνολο. Πού είναι η δική μας αγωνιστικότητα;

 

ΜΙΚΡΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΕΝ

 ΜΙΚΡΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΕΝ

Πήγαινε κάθε χρόνο στο ¨Χριστός¨ Ανέστη στην εκκλησιά. Μια δυο φορές ξεχάστηκε και πήγε Μεγάλη Παρασκευή, είδε τον επιτάφιο, χάρηκε λουλουδικό, ήταν φυσιολάτρης καλλιτέχνης.

Με τον θάνατο του αρχιεπισκόπου έβαλε τις κριτικές του ικανότητες, είπε, έγραψε.

Μα τι γίνεται; του λέω. Πολύ θρησκευόμενος τελευταίως.

Δραστηριοποιούμαι με τις εκλογές, λέει.

Και γιατί περικαλώ;

Έβαλα στο μάτι κάτι οικόπεδα της Μητρόπολης, να βοηθήσουμε κι εμείς τον πάτερ!!!

Χρύσα Φάντη, Σε Θολά Νερά, διηγήματα

 Χρύσα Φάντη, Σε Θολά Νερά, διηγήματα, Σμίλη

Διαβάζω τα διηγήματα της Χρύσας Φάντη. Πρωτότυπη γραφή, ξαφνιάζει στην αρχή. Περιβάλλον και άνθρωποι ένα. Σκέψη, όνειρο, φαντασία, όλα μια πραγματικότητα. Σταδιακά μπαίνω στο κλίμα. Θαυμάζω τον πλούτο της γλώσσας. Και όταν χαθώ στις σελίδες και επανέλθω σε ένα σημείο, ανακαλύπτω πως ο λόγος της εντυπώνεται μέσα στον αναγνώστη, χαράζεται στη μνήμη.

‘Ολοι ανοιχτοί στην εικόνα. Λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Ακολουθεί μια γραμμή, ίσως του αρρώστου, του αδύναμου και συγκλονισμένου, που ζει μια μεγάλη απουσία και μονολογεί.

Ταξίδια σε έναν άλλο κόσμο ασυνήθη. Αναδρομές στο παρελθόν και κρίσεις αυτογνωσίας. Μια εσωτερική πάλη υπό εξέλιξη. Ταξίδια στη σκέψη και στη φαντασία. Ο άνθρωπος είναι γεμάτος εικόνες σε τάξη ή αταξία, έτσι και τα διηγήματα.

Ταξίδια στο χώρο και στον χρόνο, συνειρμοί, ένα παρελθόν οδυνηρό. Η μνήμη αδυνατεί. Νομίζει κανείς πως ζει ανατροπές και όμως είναι η απότομη μετατόπιση του συγγραφικού φακού.

Ζωή και θάνατος συγκεχυμένα. Παραισθήσεις όπως στα κινηματογραφικά έργα των μεγάλων εκείνων του παλιού καιρού. Μια οι άνθρωποι γίνονται οι τόποι τους, μια οι τόποι συμπεριφέρονται ως άνθρωποι.

Οιδιπόδεια ή άλλα συμπλέγματα από αρχαίες τραγωδίες ή την Οδύσσεια.

Και όλα αυτά σε θολά νερά. Μεγάλη τέχνη να γράφεις  σε θολά νερά. Μια άλλη όψη της αφήγησης.

Στέλιος Παπαντωνίου

της αγίας Επιστήμης και του αποστόλου Φιλολόγου

 Της ΑΓΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ

Σήμερα λοιπόν γιορτάζει η αγία Επιστήμη κι ο απόστολος εκ των εβδομήκοντα Φιλόλογος, κι όταν ρωτούσα ποιος είναι ο επιστήμονας, μου έλεγαν ο γιατρός ο χημικός ο φυσικός, είχε συνδεθεί η επιστήμη με την άσπρη μπλούζα, μια μέρα ένας φυσικός είχε κάμει ένα ορθογραφικό λάθος σε μια διαφήμισή του στο φέιζπουκ, του στέλλω μήνυμα, διόρθωσέ το, ντροπή, και μου απαντά, «εγώ είμαι επιστήμονας δεν είμαι φιλόλογος», δηλαδή οι φιλόλογοι τι είναι;  δεν είναι επιστήμονες, τυπικά, εφόσον έχουν αποφοιτήσει από πανεπιστήμιο είναι επιστήμονες, έχουν πτυχίο, αυτό λέει, τώρα να μου πεις φεύγεις από την αγία Επιστήμη και πας στον απόστολο Φιλόλογο, να επιμείνω, αφού το επιθυμείς. Επίσταμαι σημαίνει στέκω από πάνω του, είμαι επιστάτης του, την γνώση την κατέχω, εις βάθος και πλάτος κι η μελέτη δεν σταματά ποτέ, κι οι πειραματισμοί και οι δοκιμές και τα λάθη, προπάντων όμως περιμένεις και αξιοπιστία και αξιοπρέπεια, συνέπεια στη δουλειά, επαγγελματισμό, πράγματα που δεν διδάσκονται στα πανεπιστήμια, όπως δεν διδάσκονται οι καλοί τρόποι. Περιμένει λοιπόν κανείς από τους επιστήμονες κάτι παραπάνω από το χαρτί του πανεπιστημίου κι από τους τίτλους. Ας περιμένει, μπορεί να πει κανείς. Μα η επιστήμη χωρίζεται της αρετής; Τι ρωτάς;

Φιλόλογος είναι ο φιλών λόγους και σπουδάζων περί παιδείαν, το λέει και η λέξη το μισό, αγαπά τους λόγους γραπτούς και προφορικούς, τον λόγο, τον Λόγο, δεν μένει όμως μόνο στη μελέτη τους, αλλά προσπαθεί να παιδεύσει με αυτούς, γι’ αυτό παλιά στα σχολεία είχαν πρωτεύουσα θέση οι φιλόλογοι, ήρθε όμως ο καιρός της ισοπέδωσης, ζήτω η δημοκρατία, η λαοκρατία, κάτω η ελίτ. Και πάλι μπορεί κανείς  να θεωρεί εαυτόν φιλόλογον επειδή έχει πτυχίο, κάποτε δυο τμήματα ήταν όλα κι όλα στη Φιλοσοφική Σχολή, έτσι λεγόταν, φιλολογικό και αρχαιολογικό- ιστορικό, και μαθαίναμε γράμματα γιατί μας έριχναν στον ωκεανό και προσπαθώντας να μην πνιγούμε επιβιώναμε. Για μερικούς ισχύει το «κι η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάες», μα η καλογερική είναι δύσκολη, θέλει δουλειά πολλή, γιατί είναι και τα αρχαία και τα βυζαντινά και τα νέα και τα λατινικά, κάποτε στα σχολεία ο φιλόλογος ήταν για όλες τις δουλειές, αγωγή του πολίτη, λογική, φιλοσοφία, κοινωνιολογία, ψυχολογία, άγιε απόστολε Φιλόλογε, πρέσβευε και υπέρ ημών! 

αρξασθε πυρ

 Άρξασθε πυρ

Μπορεί να είμαστε του παρελθόντος στην ηλικία μας, έχουμε ήδη ζήσει πολλά, αλλά μας ενδιαφέρει βεβαίως και το μέλλον του τόπου, η ελευθερία του προπάντων, γιατί χωρίς αυτήν η ζωή είναι μια δυστυχία. Το εύδαιμον το ελεύθερον.

Από τους ηγέτες θα εξαρτηθεί εν πολλοίς αυτό το μέλλον, γι’ αυτό και σημαντικές είναι πάντα οι εκλογές. Μετά την απομάκρυνση από το ταμείο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Αλλά -για να είμαι ειλικρινής- δεν δίνω και μεγάλη σημασία στην προεκλογική, γιατί αλίμονο αν περίμενα από τις εμφανίσεις στην τηλεόραση κι από τους τελευταίους λόγους και υποσχέσεις να συμπεράνω ποιον θα εκλέξω. Θέλω να πω πως δεν πρόκειται για ανθρώπους που εμφανίστηκαν την τελευταία στιγμή στη ζωή μας και τώρα θα σχηματίσουμε γνώμη γι’ αυτούς. Είναι ήδη χρόνια στα πράγματα και το παρελθόν έχει ήδη προδιαγράψει και το μέλλον. Τόσα χρόνια τι κάναμε; Δεν σχηματίζαμε γνώμη για τον καθένα; Κι αυτή θα αλλάξει με τις τελευταίες  εμφανίσεις στην τηλεόραση; Όχι βέβαια!

Μα είσαι προκατειλημμένος, θα πουν, να αλλά η προκατάληψη η εκ των προτέρων γνώμη σχηματίστηκε σταδιακά και με νηφαλιότητα, άρα μπορώ να της έχω εμπιστοσύνη. 

Ὁ ὅσιος πατήρ ἡμῶν Νικηφόρος ὁ Λεπρός

 

Ὁ  Ὅσιος Πατήρ ἡμῶν Νικηφόρος ὁ Λεπρός

Ἡ καταγραφή τοῦ βίου Ἁγίων δὲν εἶναι μιὰ ἱστορική μόνο κατάθεση, διότι περισσότερο διδακτικός εἶναι ὁ τρόπος ζωῆς, ἡ πίστη, ἡ προσευχὴ, ἡ ἀποδοχὴ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐφαρμογή τοῦ «γενηθήτω το θέλημά Σου.» Ὅταν μάλιστα ὁ βίος ἑνός Ἁγίου συνοδεύεται ἀπό ἄκρα δυστυχία, ἀπό ἀνίατες ἀσθένειες πού μετατρέπονται ὅμως σέ ἀγώνα ἀναστάσιμο, τότε καὶ ἡ μελέτη τοῦ βίου μετατρέπεται γιὰ τοὺς πιστοὺς σέ μάθημα ζωῆς καρτερικῆς μέσα στὴν κλυδωνιζόμενη θάλασσα τοῦ βίου.  

Ὁ Νικόλαος Τζανακάκης, ὅπως ὀνομαζόταν ἀρχικά ὁ Ὅσιος Νικηφόρος,

γεννήθηκε τὸ 1890 στό χωριό Σηρικάρι τοῦ Νομοῦ Χανίων Κρήτης.

Οἱ γονεῖς του ἦταν ἁπλοί καὶ εὐλαβεῖς χωρικοί, σέ πολύ μικρή ἡλικία ὅμως τοὺς στερήθηκε.

ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ Ὅταν ἔγινε δεκατριῶν χρόνων, ἕνας δικός του ποὺ εἶχε ἀναλάβει νὰ τὸν μεγαλώσει, τόν ἔστειλε νά ἐργαστεῖ σ’ ἕνα κουρεῖο στά Χανιά. Ἦταν ἀξιαγάπητος, ταπεινός, πρᾶος, πρόθυμος,  ἐργατικός, εὐγενικός καί γλυκομίλητος.

Τότε περίπου ἄρχισαν νὰ ἐμφανίζονται ἐπάνω του τὰ πρῶτα σημάδια τῆς νόσου τοῦ Χάνσεν, τῆς γνωστῆς λέπρας. Ἐκείνη τὴν ἐποχή, τοὺς λεπρούς τοὺς ἀπομόνωναν στὸ νησί Σπιναλόγκα, διότι ἡ λέπρα ὡς μεταδοτική ἀρρώστια ἀντιμετωπιζόταν μὲ φόβο καὶ ἀποτροπιασμό. Γιά νά μήν τόν ἀντιληφθοῦν οἱ Ἀρχές καί τόν κλείσουν ἐκεῖ, σέ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν ἔφυγε καὶ πῆγε στήν Ἀλεξάνδρεια τῆς Aἰγύπτου.

ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ Ἐκεῖ ἐργάστηκε σ’ ἕνα κουρεῖο καὶ γνωρίστηκε μέ τήν ἑλληνική παροικία καί μέ Ἀρχιερεῖς του Πατριαρχείου. Τὰ σημάδια ὅμως τῆς νόσου γίνονταν ὅλο καὶ πιὸ ἐμφανῆ, ἰδίως στὰ χέρια καὶ στὸ πρόσωπο, γι’αὐτό ἀποφάσισε νὰ φύγει καὶ ἀπό ἐκεῖ. Ἐπισκέπτεται τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἀντλεῖ θάρρος καὶ ὑπομονή γιὰ νὰ κρατήσει τὸν δικό του σταυρό καὶ νὰ ἀνέβει τὸν δικό του Γολγοθά.  

Ἕνας ἐπίσκοπος τοῦ πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας, στὸν ὁποῖο ἐμπιστεύθηκε τό πρόβλημά του, τόν ἔστειλε στόν Γέροντα Ἄνθιμο Βαγιάνο, τὸν μετέπειτα ἅγιο Ἄνθιμο, ἱδρυτή καί πνευματικό τῆς Ἱ. Μ. Παναγίας Βοηθείας στήν Χίο καί ἐφημέριο τοῦ ἐκεῖ λωβοκομείου-λεπροκομείου, ἱδρυμένου ἀπό τὸν καιρό τῶν σταυροφόρων.

ΣΤΗ ΧΙΟ ΜΕ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΑΝΘΙΜΟ Ὁ Νικόλαος ὅταν ἔφτασε στὴ Χίο τὸ 1914 ἦταν 24 ἐτῶν. Τὸ λεπροκομεῖο τῆς Χίου ἦταν ἕνα συγκρότημα μὲ πολλά ὁμοιόμορφα σπιτάκια. Ἐκεῖ ὑπῆρχε τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Λαζάρου, ὅπου φυλασσόταν ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ὑπακοῆς. Μέσα σὲ δύο  χρόνια ὁ μετέπειτα Ἅγιος Ἄνθιμος τὸν ἔκρινε ἕτοιμο γιὰ τὸ ἀγγελικό σχῆμα καὶ τὸν ἔκειρε μοναχό μὲ τὸ ὄνομα Νικηφόρος.  

Ὁ Νικηφόρος ζοῦσε τήν μοναχική ζωή μέ αὐστηρή ἄσκηση καί τελεία ὑπακοή. Κοντά στόν πατέρα Ἄνθιμο, ὁ Νικηφόρος ἔφθασε σέ ὕψη ἀρετῆς, γενόμενος ὁ ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς. Ὑπῆρχε μιὰ ἰδιαίτερη πνευματική σχέση τοῦ Ἁγίου Ἀνθίμου μὲ τὸν μοναχὸ Νικηφόρο. Ὁ π. Νικηφόρος προσευχόταν τὴ νύχτα ὧρες ἀτελείωτες, κάνοντας μετάνοιες ἀμέτρητες. Ἦταν καλλίφωνος καὶ ὁ κύριος ψάλτης τοῦ ναοῦ. Ἐξ αἰτίας τῆς ἀσθενείας του ὅμως, σιγά-σιγά ἔχασε τὸ φῶς του κι ἔτσι ἔψαλλε πολλές φορές καί ἀπάγγελλε τὰ ἀποστολικά ἀναγνώσματα  ἀπό στήθους. Μάλιστα κατέγραψε σὲ ἕνα κατάλογο καὶ τὰ θαύματα τοῦ Ἁγίου Ἀνθίμου, τά ὁποῖα εἶχε δεῖ «ἰδίοις ὄμμασιν».
 

Τὸ 1957 ἔκλεισε τὸ Λωβοκομεῖο τῆς Χίου καὶ τοὺς ἐναπομείναντες ἀσθενεῖς μαζί μὲ τὸν πατέρα Νικηφόρο τοὺς ἔστειλαν στὸν Ἀντιλεπρικό Σταθμό Ἁγίας Βαρβάρας Ἀθηνῶν, στὸ Αἰγάλεω (Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων). Τὴν ἐποχή ἐκείνη ὁ πατήρ Νικηφόρος ἦταν περίπου 67 ἐτῶν. Τὰ μέλη του καὶ τὰ μάτια του εἶχαν τελείως ἀλλοιωθεῖ καὶ παραμορφωθεῖ ἀπό τὴν νόσο.
Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος τοῦ ἔδωσε συστατική ἐπιστολή, στήν ὁποία ἔγραφε στόν πατέρα Εὐμένιο νά προσέξει «τόν θησαυρό πού τοῦ στέλνει ἡ Παναγία», διότι ἔχει πολλά νά ὠφεληθῆ ἀπό αὐτόν.

ΣΤΙΣ ΑΘΗΝΕΣ ΜΕ ΤΟΝ π. ΕΥΜΕΝΙΟ

Ἐκεῖ ὁ ὅσιος Νικηφόρος πέρασε ὅλο τό ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του.

Στὸν Ἀντιλεπρικό Σταθμό ζοῦσε καὶ ὁ πατήρ Εὐμένιος, ὁ ὁποῖος εἶχε ἐπίσης προσβληθεῖ ἀπό τὴν ἴδια νόσο, ἀλλά μετά ἀπό ἐπιτυχή φαρμακευτική ἀγωγή θεραπεύτηκε τελείως.  Ἀποφάσισε ὅμως νὰ μείνει ὅλο τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του μέσα στὸν Ἀντιλεπρικό Σταθμό κοντά στοὺς συνασθενεῖς του, τοὺς ὁποίους φρόντιζε μὲ πολλή ἀγάπη. Ἔτσι ὁ π. Εὐμένιος ἔγινε ὑποτακτικός στὸν πατέρα Νικηφόρο. Πλῆθος κόσμου συνέρρεε στὸ ταπεινό κελλάκι τοῦ λεπροῦ μοναχοῦ Νικηφόρου, στὴν Ἁγία Βαρβάρα τοῦ Αἰγάλεω, γιὰ νὰ πάρει τὴν εὐχή του.

Ὁ πατήρ Εὐμένιος ἕνα βράδυ, ἀφοῦ ἑτοίμασε τον π. Νικηφόρο, πῆγε νά κοιμηθεῖ. Εἶχε ὅμως μιά ἀνησυχία, ἐπιστρέφει στό κελλάκι, ἀνοίγει τήν πόρτα σιγά-σιγά καὶ βλέπει τόν Λεπρό Νικηφόρο νά αἰωρεῖται ὡς ἕνα μέτρο πάνω ἀπό τὴ γῆ καὶ μέ τά χέρια ὑψωμένα νά προσεύχεται. Τό πρόσωπό του ἔλαμπε περισσότερο κι ἀπό τὸν ἥλιο.

Ὁ π. Νικηφόρος ζοῦσε μὲ γνήσια ὑπακοή, μὲ νηστεία αὐστηρή, ἐργαζόμενος στοὺς κήπους.

Ὁ Ὅσιος Πατήρ ἡμῶν Νικηφόρος ἐκοιμήθη στίς 4 Ἰανουαρίου 1964 και ἑορτάζεται στις 4 Ἰανουαρίου. Τὰ ἅγιά του λείψανα εὐωδιάζουν.

 Ὁ πατήρ Εὐμένιος καὶ ἄλλοι πιστοί ἀνέφεραν πολλές περιπτώσεις, κατά τὶς ὁποῖες  ἔγιναν θαύματα ἀπό τον ἅγιο Νικηφόρο.  Ὑπάρχουν ἐπίσης πολλές μαρτυρίες ὅτι ὁ Ἅγιός μας εἶχε δεχθεῖ ἀπό τὸ Πανάγιον Πνεῦμα τὸ χάρισμα τῆς διορατικότητας καθώς καὶ πλῆθος ἄλλων χαρισμάτων. Πλεῖστα θαύματά του εἶναι καταγραμμένα, ἀφοῦ καὶ σήμερα ὁ ἅγιος βοηθεῖ  ὅποιον ἔχει ἀνάγκη. Δίκαιοι εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι.

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, μέ Συνοδική Πράξη τῆς 3ης Δεκεμβρίου τοῦ 2012, κατέταξε τόν Ὅσιο Νικηφόρο τόν Λεπρό τόν Θαυματουργό στό Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

 

Ἀπολυτίκιον Ὁσίου Νικηφόρου τοῦ Λεπροῦ

Νικηφόρου Ὁσίου, τοῦ λεπροῦ τὰ παλαίσματα, καὶ τὴν ἐν ἀσκήσει ἀνδρείαν, κατεπλάγησαν Ἄγγελοι· ὡς ἄλλος γὰρ Ἰὼβ τὰ ἀλγεινά, ὑπέμεινε δοξάζων τὸν Θεόν, νῦν δὲ δόξῃ ἐστεφάνωται παρ’ Αὐτοῦ, θαυμάτων διακρίσεσιν. Χαίροις τῶν Μοναστῶν χειραγωγέ,   χαίροις φωτὸς ὁ πρόβολος· χαίροις ὁ εὐωδίας χαρμονήν, προχέων ἐκ λειψάνων σου.

πηλίκια

 Τω καιρώ εκείνω φορούσαμε πηλίκια, με το σήμα του Παγκυπρίου, μικρό, άλλο σήμα μεγάλο αριθμημένο στο πουκάμισο ή στο πουλόβερ, μόλις βλέπαμε καθηγητή, ανασηκώναμε το πηλίκιο χαιρετισμού και σεβασμού ένδειξη, μια μέρα μπαίνουμε από κύρια είσοδο του Παγκυπρίου, απαγορευμένη τότε για τους μαθητές, μόλις είχε αναλάβει ο Παπαχαραλάμπους, στεκόταν εκεί στη μεγάλη βαριά γκρίζα πόρτα, μας βλέπει ασκεπείς, μας άρπαξε, «βάλτε το πηλίκιο μη σας δει ο Μίκης (παιδονόμος) και σας κουβαλά στο γραφείο μου»!

Και δεν σκέφτηκε κανένας τότε, «ένα σελίνι δώστε και μην έρθετε με στολή, πλησιάζουν Χριστούγεννα, τόσα έξοδα το σχολείο», κάτι σχεδόν σύνηθες τώρα, ελάτε χωρίς στολή, πληρώστε, μα τότε ποιος κρατούσε σελίνι για τρέλες, ένα κουλούρι τυρί από τον Τσαγκάρη ή τον Σταθή, καλό ήταν, μόλις που το βγάζαμε, λέω τώρα!! Άντε και κόκα κόλα!.

28 Οκτωβρίου

 Έχει κι η 28^η Οκτωβρίου την μικρή της ιστορία, τον καιρό μας στα Γυμνάσια με τους ενδοσχολικούς και ενδοτμηματικούς εορτασμούς, το σχολείο γαλανόλευκο, οι πίνακες των τάξεων, η αυλή, κι ύστερα η συγκέντρωση όλων, επί Σπυριδάκι, έμεινε αλησμόνητη η ομιλία του φιλτάτου καθηγητή που τέλειωνε με το «αύριον αύριον το πάσχα του Θεού», κι εμείς μη ξέροντας από Ελύτη και τέτοια του βγάλαμε τ’ όνομα, ο Αύριον. Ήταν κι η παρέλαση, ως επί το πλείστον στις 25 Μαρτίου βάζαμε τα λευκά πουκάμισα, ανοιξιάτικοι, στις 28 Οκτώβρη τα μπλε πουλόβερ, τω καιρώ εκείνω που ξεχωρίζαμε εποχές, κι η πλατεία Μεταξά γεμάτη κόσμο, έκαμε η χούντα το πραξικόπημα στην Κύπρο, κι η 28^η μαράθηκε, πλατεία Μεταξά αλλαξοπίστησε, πού να ανεχτούμε, κι ο Μεταξάς τράβηξε τα δικά του, δεν είπε αυτός το ΟΧΙ (άλλα είπε βέβαια γαλλικά ο άνθρωπος) αλλά ο ομιλητής έπρεπε να αποδείξει πως δεν είναι ο Μεταξάς που το είπε, οι δικτάτορες αποκλείονται, κι ήταν τότε κι ο Δούντας πρεσβευτής, πήγαινε από σχολείο σε σχολείο να μιλήσει, να δείξει πως η Ελλάδα της Δημοκρατίας δεν είναι η χουντική, κάπου τότε μας εισήλθε και το λεγόμενο «δοκίμιο της πρεσβείας της Ελλάδας» γιατί η νεολαία άκουγε Ελλάδα κι έβγαζε σπυράκια ερυθρά, η 28^η υποτιμήθηκε, ήταν παλιοί καθηγητές που έζησαν τον καιρό του πολέμου στην Αθήνα και δεν το χώνευαν, έκλαιγαν, τόση υποτίμηση,  πέρασε ο καιρός, ο κόσμος ξεχνά, η ημέρα ξαναπήρε την λαμπρότητά της, είναι και καλός ο καιρός σήμερα, Χρόνια πολλά Πανέλληνες, με τα ΟΧΙ ζούμε.

 

 

το συμφέρον του ισχυροτέρου δικαιοσύνη και ασφάλεια

 Στέλιος Παπαντωνίου

Το συμφέρον του ισχυροτέρου, δικαιοσύνη και ασφάλεια

Το συμφέρον του ισχυροτέρου είναι ό, τι ισχύει στον φυσικό κόσμο, αλλά δυστυχώς και στις σχέσεις πολιτών στην κοινωνία, όπως και μικρών και μεγάλων κρατών. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό:  αυτός είναι ο νόμος της φύσης, και ως φυσικά όντα οι άνθρωποι συνεχίζουν εν πολλοίς  να ζουν και να πολιτεύονται με αυτό τον νόμο.

Για να ξεπεράσει ο άνθρωπος τον φυσικό   νόμο και να ζήσει σε κοινωνία, επιζήτησε να θέσει ως βάση της οργάνωσής του το δίκαιο, τον σεβασμό του άλλου. Σ’ αυτή την περίπτωση δίκαιο δεν είναι το συμφέρον του ισχυρότερου αλλά κάποτε και του ασθενέστερου. Δίκαιο είναι η αρμονία ανάμεσα στους πολίτες, να μην καταπατεί ο ένας τα δικαιώματα του άλλου. Να ξέρει ότι η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Και  όλα αυτά είναι τρόπος ζωής, που πρέπει να διδάσκεται στα παιδιά, προπάντων με το παράδειγμα γονιών και δασκάλων.

Δυστυχώς, καθημερινά παρακολουθούμε μέσω των ΜΜΕ συγκρούσεις μαθητών, γιατί ακόμα βρίσκονται στο στάδιο του προσωπικού συμφέροντος, ο καθένας να θέλει να αναδείξει το δικό του άτομο, να επιδείξει τη δική του δύναμη, να επιβληθεί εγωιστικά στον άλλο. Μέχρι να ανέλθει στο επίπεδο να σέβεται τον άλλο, μπορεί να περάσουν χρόνια. Αν το κατορθώσει. Το ίδιο ισχύει και στις σχέσεις των πολιτών, αφού και στο εσωτερικό της χώρας μας δεν λείπουν τα παραδείγματα, ο ισχυρότερος να κατατρώει τον ασθενέστερο. Γι’ αυτό και η απογοήτευση από την πολιτική ζωή, όταν συνοδεύεται από την αδικία.

Σε λίγο καιρό έχουμε στην Κύπρο εκλογές. Αυτό που περισσότερο χρειαζόμαστε, ύστερα από όλα αυτά,  είναι δίκαιους άρχοντες, οι οποίοι να σέβονται τα δικαιώματα των πολιτών και προ πάντων να επιλέγουν αξιοκρατικά τους ανθρώπους οι οποίοι θα υπηρετήσουν τον τόπο.  Δικαιοσύνη και αξιοκρατία δεν έχουν σχέση με κομματικές ταυτότητες. Είναι πανανθρώπινα ιδανικά στα οποία πρέπει να ασκηθούν οι πολίτες, ώστε να ζήσουν όσο το δυνατόν ανθρώπινα και  αρμονικά.

Όπως στις διαπροσωπικές σχέσεις έτσι και στο διεθνές παρακολουθούμε καθημερινά την στάση των κρατών, ιδιαίτερα των δυνατών, τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύονται, την διά της βίας και της δύναμης των όπλων προσπάθεια επιβολής στους άλλους, ιδιαίτερα τους μικρότερους.

Για μας στην Κύπρο το πιο ζωντανό και καθημερινό σχεδόν παράδειγμα είναι η Τουρκία, με την βάρβαρη εισβολή του 1974 και καταπάτηση κάθε κανόνα δικαίου, με τον ετσιθελισμό της να επιβάλει παγκοσμίως την ύπαρξη ανύπαρκτου κράτους, με την επιδίωξη λύσης δύο κρατών και εξίσωση της νόμιμης Κυπριακής Δημοκρατίας με το παράνομο ψευδοκράτος της. Αλλά και ευρύτερα, στον ελληνικό χώρο, να καταλάβει το μισό Αιγαίο, ενώ διεθνώς αναμιγνύεται σε άλλων τις υποθέσεις, παίζοντας το παιχνίδι του συμμάχου και της Ανατολής και της Δύσης, και του ρυθμιστή των πραγμάτων σε μεγαλύτερη κλίμακα ή ακόμα χειρότερα του ειρηνοποιού.

Ως μικρό κράτος με τις αδυναμίες μας, στις σχέσεις μας με τα άλλα κράτη  στηριζόμαστε εν πολλοίς  για την επιβίωση και ασφάλειά μας στο διεθνές δίκαιο και στους διεθνείς οργανισμούς και στις αποφάσεις τους. Δυστυχώς όμως ζούμε σχεδόν καθημερινά τις παραβιάσεις διεθνών κανόνων και κανονισμών. Κι έτσι μας μένει η γεύση της αδικίας και της αδυναμίας. Ως μικρό κράτος δυσανασχετούμε με τις αδικίες των μεγάλων, παρόλο που ξέρουμε πως οι κοινωνίες των ανθρώπων δεν είναι ούτε των αγγέλων ούτε αγγελικά πλασμένες, ιδιαίτερα των τούρκων γειτόνων με την επεκτατική χιτλερική πολιτική τους.

Επειδή όμως πρέπει να επιβιώσουμε σ΄αυτό τον κόσμο, αφενός μεν απαραίτητος είναι ο σεβασμός του δικαίου, αφετέρου όμως χρειαζόμαστε άμυνα σύγχρονη, που να παρέχει στο λαό το αίσθημα της ασφάλειας και την πραγματική ασφάλεια. Όσοι περισσότεροι είναι εμπλεγμένοι στη διαφύλαξη της χώρας, τόσο το καλύτερο, όποιας ηλικίας και των δύο φύλων. Γιατί η διαφύλαξη της πατρίδας και η σωτηρία της είναι και πρέπει να είναι η πρώτη μας μέριμνα.

Ασφάλεια των πολιτών και δικαιοσύνη είναι τα διαρκή απαιτούμενα για την επιβίωσή μας ως λαού μέσα σ΄έναν κόσμο όπου ακόμα βασιλεύει το συμφέρον του ισχυροτέρου. 

ανδρέας καραγιάν

 Ο Ανδρέας Καραγιάν είναι ένας κοσμοπολίτης συγγραφέας, εκ γενετής και εξ αποφάσεως, γυρίζει τον κόσμο για να μάθει, να ζήσει, να ερωτευτεί. Προπάντων όμως είναι ο συγγραφέας που εξομολογείται και ελευθερώνεται. Γνωρίζει κατάβαθα τον εαυτό του και πραγματοποιεί το αρχαίο εκείνο γνώθι σαυτόν. Δεν είναι εύκολη η κατάβαση στα βάθη εαυτού, όταν όμως την αποφάσισε όσο κι αν συγκλονίστηκε, γνώρισε τα χαρακτηριστικά του που δεν ήταν του καθενός. Στο έργο του παρακολουθεί κανείς την πορεία για αυτογνωσία, την απελευθέρωση από τα κρατούντα, την πορεία στη μοναξιά αλλά και στον άλλο, στον οποίο δίνει και δίνεται. Καλλιτεχνική φύση, ζωγράφος, συγγραφέας, μουσικός, αν ταξιδέψει ο αναγνώστης μαζί του θα μάθει πολλά για τα μουσεία του κόσμου, για έργα τέχνης της πάσης, με ιδιαίτερη αγάπη στον κινηματογράφο και τη ζωγραφική. Ένας θαυμαστός κόσμος τον αγκαλιάζει και ευχαρίστως τον μοιράζεται με τον αναγνώστη. Ο ερωτικότερος των συγγραφέων μας, αρκεί να διαβάσει ο αναγνώστης τα βιβλία του χωρίς παρωπίδες και να παρακολουθήσει την πορεία ενός ανθρώπου προς την απελευθέρωση.

οι φιλοσοφούντες και μη

 Και βεβαίως χρειάζεται δύναμη, ισχύς και στρατιωτική και πολιτική και οικονομική, αλλά θυμάσαι κι εκείνο το πλατωνικό, «το κακό στις πόλεις θα σταματήσει όταν κυβερνήσουν οι φιλοσοφούντες ή όταν οι κυβερνήτες αρχίσουν να φιλοσοφούν», και σκέφτεσαι, προεκλογική περίοδος είναι, πράγματι είναι κανείς που φιλοσοφεί, που φεύγει από τα μικρά και τετριμμένα και ανάγεται στις ανώτερες ιδέες, ιδιαίτερα στην ιδέα της δικαιοσύνης, και κλαις και λες, μα εγώ δεν βλέπω παρά προσπάθεια να κατέβουν όσο πιο κάτω, και από του καφενέ πιο κάτω κουβέντες παρακολουθώ, κι αν προσπαθήσει κανένας να ανέλθει τον τραβούν οι άλλοι κάτω, σε μια χώρα που η δικαιοσύνη είναι λέξη, για να τον αποπροσανατολίζουν, ενώ οι περισσότεροι πολίτες έζησαν την αδικία, στις προσλήψεις, στις προαγωγές, στην επαγγελματική αποκατάσταση, στις πληγές σωματικές ή ψυχικές, με μια βαριά καρδιά σαν θυμούνται.

Λοιπόν, να φιλοσοφήσουν, να ανέλθουν λίγο πιο πάνω από τις κουτσομπόλες της γειτονιάς, να σταματήσουν τη φλυαρία και την επίδειξη, τις άκομψες νευρικές κενές χειρονομίες, κι αν δεν κερδίσουν τις εκλογές, ας κερδίσουν την ψυχή τους. Να δει κανένα καλό ο δύσμοιρος τόπος.

Δραματοποιημένα Κοιλανιώτικα Έθιμα

 Μαρούλα Γιασεμίδου Κάτζη, Δραματοποιημένα Κοιλανιώτικα Έθιμα, Λεμεσός 2022

Η Μαρούλα Γιασεμίδου Κάτζη ανήκει στους τυχερούς αλλά προπάντων στους ταλαντούχους, αφού έζησε στο Κοιλάνι σε μια εποχή που έσφυζε από ζωή και τα ήθη και έθιμα, οι δεσμοί των ανθρώπων, η επαφή τους με τη γη και με τους συνανθρώπους τους ήταν στο αποκορύφωμα, έχει όμως και τη δύναμη της δραματοποίησης αλλά και της ζωγραφικής απεικόνισης των εθίμων της εποχής, στενά δεμένων με τη γη και την ανάπτυξη της αμπελοκαλλιέργειας στα Κρασοχώρια.

Στο βιβλίο της πρώτα θαυμάζουμε την ζωγραφική απεικόνιση πολλών τέτοιων εικόνων, και την δραματοποίηση εθίμων ή καλύτερα της ίδιας της ζωής στο χωριό, με πρωταγωνιστές γνώριμους της ανθρώπους, ώστε απολαμβάνουν αντικειμενικοποιημένη τη ζωή τους οι παλαιότεροι και να μπορούν να παρακολουθούν όσα δεν έζησαν οι νεότεροι και όμως ρέουν στο αίμα τους, γι’ αυτό και η παιδευτική αξία του βιβλίου είναι μεγάλη, αφού οδηγεί στις ρίζες μας και στο γνήσιο τρόπο ζωής των ανθρώπων της εποχής.

Διασώζουν όσα αγάπησαν ταλαντούχοι άνθρωποι, γι’ αυτό και η γενικότερη προσφορά τους στον πολιτισμό μας είναι άξια επαίνου. Ευχαριστήρια.

Στέλιος Παπαντωνίου

μη περιοράσθε τους πολεμικούς κινδύνους

 Μη περιοράσθε τους πολεμικούς κινδύνους

Νομίζει κανείς καμιά φορά πως η ζωή είναι φιλολογία και πως, επειδή είπε ο Θουκυδίδης τα σοφά του, τα  επαναλαμβάνουν κι οι λάτρεις του. Κι όμως η πραγματικότητα είναι ζωντανή, και τα λόγια του παππού και πάλι επαληθεύονται. «Μη περιοράσθε τους πολεμικούς κινδύνους». Σαν έρθει η ώρα, να είστε έτοιμοι και μην υποτιμάτε, μην τους παραμερίζετε τους κινδύνους του πολέμου. Ο γείτονας ετοιμάζεται να επιτεθεί, εμείς να ετοιμαζόμαστε να κρατηθούμε στα χώματά μας.

Η Τουρκία από το 1955 έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο να ανακαταλάβει την Κύπρο, δεν το κατάφερε στα δέκα χρόνια, το κατάφερε στα είκοσι,  να καταλάβει τη μισή το 1974, και όπως δείχνουν τα πράγματα η Τουρκία και πάλιν, ούτε Ερντογάν ούτε Τσαβούσογλου, οδηγούν τα πράγματα σε σύγκρουση με την Ελλάδα. Δεν χρειάζεται και πολύ, ρίχνουν οι ίδιοι μια πιστολιά από ένα νησί, «μας επιτέθηκαν οι Έλληνες, σας τα λέγαμε, είναι πολεμοχαρείς, ονειροπόλοι, πρέπει να υπερασπιστούμε τα δίκαιά μας», χραπ, αρπάζουν δυο τρία νησιά, όσα χρειάζονται για να μοιράσουν το Αιγαίο, ο υπουργός των στρατιωτικών της προβάλλεται περισσότερο από τον υπουργό των εξωτερικών, το πράγμα παίρνει στρατιωτική πλέον όψη και όχι πολιτική.

Είναι τώρα και μεγάλη ευκαιρία, ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, ή του Νατο με τη Ρωσία, όπως λέτε, μέσα στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται, γιατί είναι ευκαιρία να κατασπαράξει, μια έκρηξη λοιπόν των μεγάλων, μπορεί να είναι η ευκαιρία και για τους τούρκους και για την τουρκική επιθετική ενέργεια, ποιος θα ασχοληθεί με τις βαρκούλες, εδώ καράβια χάνονται.

Καλά σας λένε λοιπόν, εσάς της «φτηνής βενζίνης»  τον εαυτό σας τουλάχιστον προσέχετε μη σας φαν οι βενζινάρηδες απεκεί μια μπουκιά, να μείνετε και μαντρισμένοι στα Κατεχόμενα.

«Μη περιοράσθε τους πολεμικούς κινδύνους», λέει εκείνος ο γέρος. Ξυπνάτε, ετοιμαστείτε λέει να κινδυνεύσετε, μην αποφεύγετε τον κίνδυνο κάμετέ τον μέρος της ζωής σας, ετοιμάζεστε να πεινάσετε να διψάσετε να δεχθείτε τον πόνο που θα φέρει η αδηφάγα χανούμ.

Μην τους υποτιμάτε τους κινδύνους, μην τους παραμερίζετε, αντίθετα παραμερίστε την καλοπέραση, κάπως έτσι μας τα  λέει ο Θουκυδίδης. Όποιος και να βγει στην εξουσία στην Τουρκία, η επιθετική της πολιτική θα είναι η ίδια.

 

 

Κώστας Σάββα

Κώστας Σάββα

Με τον ξάδελφο Κώστα του Σαββή και της Αλεξάνδρας ζήσαμε τα παιδικάτα και τα νιάτα μας, και στο Βουνό και στη Λευκωσία όπου είχε έρθει μαθητής στο Λύκειο Νεοκλέους. Καθόταν σ’ ένα σπιτάκι απέναντί μας, ήσυχος, μελετηρός. Ο πατέρας μου θεωρούσε χρέος στους δικούς του όσο μπορούσε να τους έφερνε στη Λευκωσία ή τέχνη να μάθουν ή σχολείο να παν.

Στο Βουνό μαζί κάναμε τους περιπάτους μας, ανεβαίναμε στο βουνό προς την Παναγία ή κατεβαίναμε στο ποτάμι. Ήταν μια λίμνη εκεί, τα παιδιά έμπαιναν μέσα και χαίρονταν τη δροσιά του νερού.

Ο θείος Σάββας σιωπηλός, εργατικός. Η θεία Αλεξάνδρα δεν προλάβαινε. Παιδιά πολλά, κι ένας φούρνος ν' ανάβει για ψωμιά. Τότε ήταν χαρά Θεού. Ανεβαίναμε στο δώμα του σπιτιού τους, καθόμασταν καμιά φορά στην απόλυτη εκείνη ησυχία του απογεύματος, ή κάποτε, όταν μας έπιανε το επαναστατικό, κρατούσαμε και κανένα γρόσι, πηγαίναμε στου Ζαχαρία, παίρναμε στα κρυφά μια μπίρα, την μοιραζόμασταν κάτω από την ελιά, κάποτε βραστή κάποτε παγωμένη, η επανάσταση ήταν το θαύμα, οι μικροί πίνουν μπίρα.

Όταν κάποτε με ρώτησε ο θεολόγος Θεοχάρης Σχίζας θεολόγος από πού τα πατρογονικά μου, είπα Βουνό, τον Κώστα, το φως του Βουνού, τον ξέρεις; Ναι, ξάδελφος. Κι ήταν πράγματι μέσα σ΄εκείνη τη στέγνια το φως του Βουνού. Εκτός από την βοήθεια στην εκκλησιά, να ψάλλει με τον παππού, ήταν κι η δημιουργία της Χριστιανικής νεολαίας, ΘΟΙ τα έλεγαν τότε, κι ένα θεατρικό είχαν ανεβάσει στο σπιτάκι εκείνο που κατεδαφίστηκε, κοντά στην εκκλησία, σαν πύργος έμοιαζε, κι έγινε για λίγο κέντρο των νέων. Τη θεατρική παράσταση όσοι την έζησαν δεν την ξεχνούν.

Πέρασαν τα χρόνια, ο καθένας πήρε το δρόμο του, ο Κώστας στη Λεμεσό συνέχισε να ψάλλει σε διάφορες εκκλησίες, ιδιαίτερα του αγίου Επικτήτου, τηλεφωνικά τα λέγαμε, ψάλλαμε από τηλεφώνου, τα βρίσκαμε. Κάποτε όμως όλα τελειώνουν, κι αποχαιρετούμε.

Να σαι καλά, Κώστα, εκεί που είσαι. Ο Θεός μαζί σου.   

ελένη αρτεμίου-φωτιάδου φώτα στη διαπασών

 ΕΛΕΝΗ ΑΡΤΕΜΙΟΥ-ΦΩΤΙΑΔΟΥ, ΦΩΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΠΑΣΩΝ, ΠΟΙΗΣΗ, ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ

Μια ποιητική συλλογή πολύ μελετημένη, έξυπνα δομημένη, βασισμένη στο θέατρο και όλα τα συναφή, ηθοποιούς, βοηθούς, θεατρικούς συγγραφείς, ήρωες και υποθέσεις του παγκόσμιου θεάτρου από αρχαιοτάτων χρόνων, από Αισχύλου, Σαίξπηρ και νεοτέρων, Πιραντέλο, Τενεσί Ουίλιαμς.

Μια απόπειρα να συλληφθούν τα πράγματα στη ρίζα, στα θεμέλια, από αρχαιοτάτων χρόνων, ένδειξη του φιλοσοφικώς σκέπτεσθαι. Απαιτητική η ανάγνωση, ανάγκη μελέτης και περιδιάβασης στη θεατρική παραγωγή. Ουδέν τυχαίον. Αντίθετα, η ποιητική συλλογή της Ελένης Αρτεμίου-Φωτιάδου διακρίνεται για την δομή που ξετυλίγεται σαν πρόγραμμα θεατρικής παράστασης αλλά προπάντων την πολυεδρική γνώση του κόσμου του θεάτρου.

Και βέβαια κομίζει στην ποίηση. Μέσω της θεατρικής ματιάς, ένα δικό της τρόπο θέασης του κόσμου και έκφρασης και της δικής της ψυχοσύνθεσης και του γένους των ανθρώπων και των παθών του τόπου μας, γιατί το νησί μας και η Ιστορία του δεν λείπουν από τη συλλογή.

Στέλιος Παπαντωνίου

λόγια και έργα

 Στέλιος Παπαντωνίου

Λόγια και έργα

Λόγοι παγκοσμίων διαστάσεων ακούστηκαν από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών και από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κύριο Αναστασιάδη  και από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας κύριο Κυριάκο Μητσοτάκη εις απάντηση των ψευδών και παραμυθιών του τούρκου προέδρου Ερντογάν.

Ο Πρόεδρός μας διεκτραγώδησε την κατάσταση και διακήρυξε τις μεγάλες αλήθειες που ζούμε και υποφέρουμε και άλλες που μας καθοδηγούν εδώ και 50 περίπου χρόνια. Η Τουρκία καταπατεί κάθε ιερό και παγκόσμιο ανθρώπινο και όσιο, κάθε απόφαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και ο εδώ εγκάθετος χειροκροτεί, όταν ακούει την κάθε απειλή του τούρκου προέδρου, υποκρινόμενος πως ο ίδιος εκπροσωπεί κράτος. Αποσιωπά όμως και από τον εαυτό του πως υπάρχει στα τουρκοκρατούμενα εδάφη μας μια παράνομη οντότητα, η τουρκική δημοκρατία της βόρειας Κύπρου, και πως ο ίδιος εκπροσωπεί την παρανομία και μόνη, που προσπαθεί να παρουσιάσει ως αναγνωρισμένη και νόμιμη.

Προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού έχουν γίνει ως τώρα τεράστιες και πολλές, δεν έχουν όμως αποτέλεσμα, διότι η Τουρκία ονειρεύεται την ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τα αφηγήματά της σ’ αυτό το συμπέρασμα οδηγούν, αλλά και οι κατευθυντήριες γραμμές των μεντόρων του Ερντογάν ολοφάνερα καταγραμμένες ομολογούν το μέγα όνειρο. Ουκ εά αυτόν καθεύδειν το του Αττατούρκ τρόπαιον.  Γι’ αυτό με απίστευτες δικαιολογίες και φαντασμαγορικές αφορμές εισβάλλει σε γειτονικές χώρες, όπως έχει εισβάλει παράνομα στο νησί μας και διατηρεί στρατεύματα πάνοπλα των 40.000.

Όταν η Κυπριακή Δημοκρατία προσπαθεί να εφοδιαστεί με τα ελάχιστα αμυντικά όπλα, για να μπορούν οι πολίτες της να νιώθουν κατ’ ελάχιστον ασφαλείς, η Τουρκία και ο ηγέτης της μειονότητας ξελαρυγγίζονται, κακοί ηθοποιοί, άκρως υποκριτές,  κατηγορώντας εμάς ως πολεμοχαρείς, ενώ αποσιωπούν τη δική τους παράνομα εγκαταστημένη στο νησί μας στρατιωτική τους δύναμη και παράνομη παραμονή στα εδάφη μας, μαζί με τους χιλιάδες εποίκους από την Τουρκία, άλλος μέγιστος κίνδυνος για τους γηγενείς.

 Οι απαιτήσεις των Τούρκων είναι τόσες και παράλογες, ώστε να μη διαβλέπουμε φως σωτηρίας, αφού οι οχτροί  απαιτούν να αναγνωρίσουμε τα τετελεσμένα της εισβολής και όχι μόνο, να εξισώσουμε τη μειονότητα με την πλειονότητα, αλλά και να δώσουμε στους λίγους επιβλητικά δικαιώματα επί των πολλών.

Οι τουρκικές θρασείς απειλές καθημερινές. Και από κάθε τούρκο επίσημο. Και συνεχίζονται στην Κύπρο με τον εκπρόσωπο της παρανομίας. Και επειδή επαναλαμβάνονται πλειστάκις και επικίνδυνα,  πρέπει να τις έχουμε οι ίδιοι λάβει πολύ σοβαρά υπόψη, διότι απειλείται η ίδια η ύπαρξή μας.

Αν το παγκόσμιο έχει αίσθηση του χιούμορ ή καλύτερα του γέλιου και του γελοίου, ως τώρα θα ανακήρυσσε τον τούρκο πρόεδρο και τους υπουργούς του παγκόσμιους γελοίους γελωτοποιούς και πολύ κακούς δασκάλους, γιατί χρησιμοποιούν την εικόνα εκτός τόπου και χρόνου. Και υπονοώ την εμφάνιση του Ερντογάν ενώπιον της Γενικής Συνελεύσεως του ΟΗΕ να επιδεικνύει παλαιολιθικές εικόνες πνιγμένων παιδιών. «Η επίκληση στο συναίσθημα», λεν και τα παιδιά στο σχολείο.

 Καλά τα είπε στα Ηνωμένα Έθνη ο πρόεδρος Αναστασιάδης, καλά τα είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι η δική μας προετοιμασία, να δεχτούμε τουρκική επίθεση πρωινή ή νυχτερινή. Γι’ αυτό και πάλι το «έσο έτοιμος» προβάλλει στον ορίζοντα και της Ελλάδας και της Κύπρου. Όποιος αποφασίζει να επιτεθεί εναντίον μας «να ξέρει πως πρώτα θα καεί και ύστερα θα ρωτήσουμε ποιος είναι».

Αυτή η απόφαση όμως χρειάζεται προπαρασκευή,  όχι κρυφή αλλά φανερή. Πρέπει να υπάρχει κινητικότητα στρατιωτική και στην Κύπρο και στην Ελλάδα, στα νησιά, και στρατιωτική συνεργασία με τους συμμάχους, για να αποφευχθεί οποιαδήποτε απόπειρα επἰθεσης εναντίον του ελληνισμού.

Ταυτόχρονα και η κοινωνία και τα σχολεία και οι νέοι και η Εκκλησία και τα σύνολα των πολιτών πρέπει να ετοιμάζονται και να επιδεικνύουν το αγωνιστικό πνεύμα το οποίο πρέπει συνεχώς να καλλιεργείται και να ενδυναμώνεται. Έχουμε ένα παρελθόν χιλιάδων χρόνων στο οποίο οφείλουμε και την ύπαρξη και τις αξίες της ζωής μας. Δεν πρόκειται να το απεμπολήσουμε. Δεν πρόκειται να το διαγράψουμε από δική μας αδυναμία.

Και έτσι πάλι  επαναλαμβάνεται χιλιόστομο το του Θουκυδίδη  «το εύδαιμον το ελεύθερον το δε ελεύθερον το εύψυχον».  Που σε τελευταία ανάλυση σημαίνει, τι προτιμάς, να είσαι άνθρωπος ή ζώο σε σκλαβοπάζαρο;

 

ΜΑΡΙΑ ΠΕΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΚΑΡΑΚΗ

 ΜΑΡΙΑ ΠΕΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΚΑΡΑΚΗ

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΚΥΚΛΑΜΙΝΑ, ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΑΚΑΜΑΝΤΙΔΩΝ, Ο ΜΕΛΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΜΙΝΩΝ

Τρία βιβλία στη σειρά, μια τριλογία, ένα κατόρθωμα συγγραφικό.

Χρόνος, από την αγγλοκρατία, 1878, με έμφαση στο 1955 – 59, αφού ο πατέρας της ηρωϊδας είχε πάρει μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα. Ο πατέρας  γυμνασιάρχης. Τόπος Κύπρος και Ελλάδα.

Η Ιστορία της Κύπρου απλώνει ρίζες σε όλο το έργο και στα τρία βιβλία, με αποκορύφωμα το 1974, το πραξικόπημα, την εισβολή, τα αεροπλάνα Νοράτλας, τον θάνατο του ανδρός της ηρωίδας. Η Ελένη συνεχίζει  τη ζωή με τα δίδυμα παιδιά της και τον ευτυχή σταθμό της ζωής τους, η συμφιλίωση με τους ανθρώπους και τη μοίρα.

Η διαδρομή στον χρόνο της οικογένειας συμβαδίζει με τα ιστορικά δρώμενα και τις κοινωνικές ποικιλίες, με τη μόδα, τα τραγούδια, την πολιτιστική κίνηση.

Το μοτίβο που δένει όλο το έργο, τα κυκλάμινα, σημάδι  λυρικότητας,  ομορφιάς, φαντασίας, της πνευματικότητας της ζωής. Αυτά  ανοίγουν διάπλατα παράθυρα στην ποιητική πνοή του έργου.

Η δυναμική εξέλιξη των ανθρώπων του τόπου ωθεί το έργο στο μέλλον, με τα απρόβλεπτά του, με αγωνίες και κορυφώσεις.

Σε όλα τα κεφάλαια, φροντισμένες προμετωπίδες εισάγουν στην υπόθεση, ενώ  στα ενδιάμεσα, λυρικά ιντερμέδια  φαντασίας ανοίγουν ορίζοντες στο αόρατο.

Ο χρόνος κεντάται με τα ήθη και έθιμα που παρακολουθούμε στην ομοιότητα ή αλλαγή τους με τα χρόνια, ενώ συνοδεύουν ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές που σφράγισαν τον χρόνο με διακριτά και καθοριστικά μηνύματα.

Οι προσωπικές σχέσεις, οι οικογενειακές και επαγγελματικές, βελονιάζονται  στον ιστορικοκοινωνικό καμβά.

Η συγγραφέας έχει μελετήσει περισσότερο κι από έναν επιστήμονα ιστορικό το κυπριακό πρόβλημα που μπορούμε να το παρακολουθήσουμε ζωντανά, μέσα από τις συζητήσεις των προσώπων του έργου ή με άλλους έξυπνους τρόπους, που η εφευρετική συγγραφέας βρίσκει, ώστε η ροή του όλου να οικονομείται.

Τα πάθη του ελληνισμού, ιδιαίτερα η προσφυγιά, επανέρχονται με τους συγγενικούς δεσμούς με τη Μικρά Ασία.

Γεωγραφία και Ιστορία, πόλεις και χωριά, Κρήτη και Κύπρος,  Αθήνα Ελλάδα, πόλεμος και ειρήνη, η διεθνής πολιτική ζωή, μια πολυτάραχη περίοδος της Ιστορίας μας προσφέρεται από την μελετημένη και εμπνευσμένη γραφίδα της Μαρίας Περατικού Κοκαράκη στα τρία βιβλία της, στις 1500 περίπου σελίδες, προς έπαινον της χαλκέντερης  συγγραφέως.

Στέλιος Παπαντωνίου

 

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΓΑΛΑΖΗΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΓΑΛΑΖΗΣ

Μελετώντας την εργασία του Λεωνίδα Γαλάζη «Σχόλια για την ποιητική δημιουργία στην επιστολογραφία του Γιάννη Ρίτσου», αντιλαμβανόμαστε πώς ένας ερευνητής μας παραδίδει επιμελημένες και ταξινομημένες παρατηρήσεις στο έργο ενός ποιητή, κι εμείς εξάγουμε συμπεράσματα και καθοδηγητικά διδάγματα. Για παράδειγμα, ο Γιάννης Ρίτσος ήταν δοσμένος ολόψυχα στην ποίηση. Αυτή ήταν η ζωή του, η θεραπεία του, η υγεία του. Δούλεψε σκληρά και ίσως αυτό να τον κρατούσε στη ζωή μέσα στις τόσες αντιξοότητες. Διαβάζοντας τη μελέτη του χαλκέντερου φιλολόγου εισαγόμαστε σε μερικά μυστικά της τέχνης του ποιητή, προπάντων όμως διδασκόμαστε πώς η σκληρή εργασία οδηγεί στην επιτυχία, με προϋπόθεση βέβαια την ύπαρξη ευαισθησίας και ταλέντου. 

το παπαντωναίικο

 ΤΟ ΠΑΠΑΝΤΩΝΑΙΙΚΟ

Πληροφορηθήκαμε σήμερα, 4 Σεπτεμβρίου 2022, πως πέθανε στην Αυστραλία ο θείος μας Κύπρος, αδελφός του πατέρα, γιος του Παπάντωνη και της παπαδιάς Ειρήνης, σε ηλικία 96 χρόνων. Είχαμε να τον δούμε από το 1974. Θυμόμαστε πως στη Λευκωσία γύρω στο 50 είχε ένα καφενεδάκι κοντά στο Παλιό Δημαρχείο λεγόμενο, κάπου εκεί που είναι το μπακάλικο του Ηρακλή, το Ηρακλούδι το ξέρουν όσοι αγοράζουν καλόψητα φασόλια, κουκιά και άλλα όσπρια, κάπου κοντά στην Ερμού, και στα κλειστά από καιρό καταστήματα. Έπαιζε στο καφενεδάκι του το τάβλι του και τότε κανείς δεν μπορούσε να τον σηκώσει, «αν θες καφέ, κάμε μόνος σου», ήταν η απάντηση, έμεινε ο λόγος ακουστός στην οικογένεια ως τώρα. Μαζί βρεθήκαμε γύρω στο 70 στο Κάρμι, η θεία Δώρα είναι από εκεί νομίζω, είχαμε ένα αξέχαστο τραπέζι στο κεντράκι, ψηλά εκεί,  προπάντων οφτόν κλέφτικον, μοναδικό. Ένα σπίτι είχε πιάσει στην Ανθούπολη, όταν αποφάσισαν να έρθουν να ζήσουν στην Κύπρο,  τα άφησε όλα με την εισβολή, και πάλι στην Αυστραλία. Έρχεται κάποτε η κόρη του Ελένη με τον άντρα της Κωστάκη από τον Αγρό, βρεθήκαμε μια δυο φορές, την άλλη κόρη Ειρήνη μάλλον δεν την είδα. Κι έτσι μιλούμε για τον τρίτο από το τέλος της σειράς των δέκα παιδιών του παπά και της παπαδιάς.

Χαιρόμαστε τον θείο Σωκράτη και τη θεία Δεσπού, τη ζωντάνια τους, την αγάπη σε όλους μας, γιατί είναι τα μόνα δέντρα της οικογένειας που μας έμειναν και νιώθουμε περήφανοι. Πολύχρονοι ακόμα κι ακόμα.

Κάποτε λέω να μνημονέψω όλους τους θείους και θείες, δυο που δεν γνώρισα και ήταν οι πρώτοι που έχασε η οικογένεια ήταν ο Ανδρέας και ο Χρυσόστομος, ίσως μια οικογενειακή πάθηση του αίματος να τους έστειλε στον άλλο κόσμο, τότε που ο κόσμος δεν ήξερε κι οι γιατροί κι η επιστήμη τους στη νηπιακή ηλικία.

Μεγάλη θεία ήταν η Αλεξάντρα, παντρεμένη τον Σαββή, πολλά ανήψια, το σπίτι της το ισοπέδωσαν οι Τούρκοι, στην καρδιά μου όμως μένει ολόρθο, το ζωγράφισα από μνήμης, με τον φούρνο σημάδι ζωής. Ο πατέρας, ο Κωσταντής,  πρέπει να ήταν από τους μεγάλους, τον χάσαμε στα 73 του χρόνια.

Η θεία Μοιρού, παντρεμένη με τον Σκάρο τον Σωτήρη στον άγιο Επίκτητο, παραδεισένια καλοκαίρια μαζί τους, ύστερα στο συνοικισμό στα Πολεμίδια, άνθρωποι με κτήματα παραθαλάσσια σ’ ένα συνοικισμό, μην τα λέμε…

Η θεία Ξενού, με τον Κυριάκο Ταπάκη, ένα εργατικότατο άνθρωπο, πελεκάνο, ήπιε νωρίς το πικρό ποτήρι του θανάτου του γιου της, συνομήλικού μας τότε Χρυσόστομου, βρέθηκε στα Πολεμίδια, χάρηκε παιδιά κι εγγόνια.

Ο θείος ο Γιώρκος με τον αλευρόμηλο στο Καϊμακλί, τώρα Πολιτιστικό Κέντρο αν δεν απατώμαι, ένας ησυχότατος άνθρωπος, χαρά του ο γιος κι η κόρη, τα ξαδέλφια μας.

Σύνολο δέκα παιδιά ο Παπάντωνης κι η παπαδιά Ειρήνη,

Κώστας, Αλεξάνδρα, Ανδρέας, Χρυσόστομος, Μοιρού, Ξενού, Γιώρκος, Κύπρος, Σωκράτης, Δεσπού.

Από δέκα έμειναν δύο. Μακαριστοί οι κεκοιμημένοι, να χαιρόμαστε τους ζώντας.

     

ξυπόλυτοι στ' αγκάθια

Στέλιος Παπαντωνίου

Ξυπόλυτοι στ΄αγκάθια

Όσο κι αν μελετήσει κανείς  το κυπριακό, θα καταλήξει στο συμπέρασμα πως μια ισχυρή συμμαχία Αγγλίας Τουρκίας και Αμερικής έστησε έναν ατράνταχτο τοίχο διπλωματίας, πολεμικής και βίαιης επιβολής μιας απάνθρωπης λύσης στον ελληνικό κυπριακό λαό, από το 1950, αν όχι πιο πριν.

Υπηρεσίες διπλωματικές, πανεπιστημιακοί, νομικοί, εκατοντάδες υπάλληλοι στις χώρες αυτές εργάζονταν για να επιβάλουν στην Κύπρο την λύση που βιώνουμε και παρακολουθούμε να εξελίσσεται εις βάρος της πλειονότητας του πληθυσμού του νησιού.

Αποκλείστηκε η ένωση των Ελλήνων της Κύπρου με την Ελλάδα, δικαιολογίες χίλιες δυο, πρόχειρες ή μη, αφέθηκε όμως ανοιχτή η θύρα της διχοτόμησης, πρώτα της βίαιης μεταφοράς των τουρκοκυπρίων στο βορρά και ύστερα η τουρκοποίηση των καταληφθέντων με την αλλαγή τοπωνυμίων, την μεταφορά εποίκων, την καταστροφή παντός ελληνοχριστιανικού στην περιοχή. Ακόμα και η Ιστορία ξαναγράφτηκε, οι επιδρομείς επιβάλλουν τη δική τους εκδοχή, τα πανεπιστήμια στο εξωτερικό δέχονται σωρεία συγγραμμάτων με την τουρκική γραφή της παρελθούσας πορείας μας. Επαναλαμβανόμενος από τους κατακτητές  ο δήθεν κίνδυνος για εξολόθρευση των τουρκοκυπρίων. Ό, τι οι ίδιοι σχεδιάζουν εναντίον μας το προβάλλουν εκ του αντιθέτου: εμείς είμαστε οι επιτιθέμενοι.  Η Τουρκία κινδυνεύει από τα επιθετικά μας σχέδια και στρατεύματα. Το ίδιο με τα ελληνικά νησάκια που γειτνιάζουν με την Τουρκία. Παρουσιάζονται επικίνδυνα για την ασφάλειά της. Στο μεταξύ οι διεθνείς παρανομίες της σκεπάζονται από τις καθημερινές φωνές και απειλές των αναιδών ηγετών της.  

Προγραμματισμός, πραγματοποίηση κατά γράμμα και με συνέπεια των σχεδιασμών, στρατιωτική ισχύς και προπάντων προπαγάνδα του μαύρου που μετατρέπεται σε άσπρο και αντίθετα, τίθενται καθημερινά εδώ και χρόνια σε εφαρμογή, για να επιτύχει η Τουρκία το επεκτατικό της πρόγραμμα εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Πρώτιστος φόβος για μας, ο κίνδυνος να αλωθεί η Κυπριακή Δημοκρατία.

Αν θέλει κανείς να δει καθαρά πού βρισκόμαστε, να μελετήσει τα σχέδια Νιχάτ Ερίμ για την Κύπρο και να διαβάσει την Ιστορία μας της δεκαετίας 1950 και εξής. Όλα τα άλλα είναι λοξοδρομήματα, που οδηγούν σε σύγχυση μάλλον. Τρεις χώρες και κάποτε τέσσερις, αφού και η Ελλάδα κάποτε συντάσσεται με την ανίερη συμμαχία, κι εμείς μόνοι να ψαχνόμαστε. Πόσες και ποιες υπηρεσίες διαθέτουμε για την επιβίωσή μας, ποια παιδεία και ποια ομοψυχία ή στρατιωτική ισχύ; Ξυπόλυτοι στ’ αγκάθια.

Πρώτα η ρίζα του κακού από Αγγλία Τουρκία, και δεύτερο σημαντικό για μας, η ανάγκη στήριξης της Κυπριακής Δημοκρατίας με κάθε τρόπο. Αυτή είναι το αποκούμπι μας, ο θεμελιός της ύπαρξής μας. Πράμα που φαίνεται. Ανήκουμε στην Ευρώπη, δεν είμαστε μόνοι, δεν λειτουργούν όμως όλα υπέρ μας. Ο καθένας τα συμφέροντά του. Αλλά όσα κι αν μαγειρεύουν στα εχθρικά μαγειρεία δεν κατορθώνουν να καταλύσουν την Κυπριακή Δημοκρατία. Ακλόνητο βράχο να την κρατήσουμε. Μελετημένα και με πάθος.  

Σ’ αυτό μπορούμε όλοι να συμβάλουμε, στο σεβασμό της και στη στήριξή της με κάθε τρόπο. Από την εκπαίδευση, που πρέπει να διαφωτίζει συνεχώς τους νέους για την Ιστορία και τα καθήκοντά μας απέναντι στη χώρα μας, ως τον σεβασμό σε μικρά καθημερινά, όσο δύσκολο κι αν είναι. Απαραίτητη όμως είναι η προστασία της ίδιας της Δημοκρατίας μας από τους κυβερνώντες, κι εδώ είναι που πάλι οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως, χωρίς ηγεσία ελάχιστα κατορθώνουμε. Ανάγκη λοιπόν ηγετών και παντός είδους οπλιτών. Όλων ημών.

  

ειδηση για τα Μαμώνια

 Μαμώνια: Το μνημείο των σφαγιασθέντων, έγινε μνημείο για «άδικο θάνατο»

Subscribe to me on YouTube

title image

ΚΟΙΝΩΝΙΑ13 Ιουλίου 2017

Aναστάτωση έχει δημιουργηθεί μεταξύ των λιγοστών κατοίκων και των αποδήμων της κοινότητας Μαμωνιών στην επαρχία Πάφου εξαιτίας των επικείμενων στα τέλη Ιουλίου εγκαινίων ενός μνημείου που ανεγέρθη σε χώρο των Μαμωνιών για να τιμηθεί ζεύγος συγχωριανών τους που δολοφονήθηκε εν καιρώ ειρήνης από τούρκους της περιοχής. Οι οργίλες αντιδράσεις οφείλονται στο γεγονός ότι στο μνημείο των δολοφονηθέντων Χρίστου και Παναγιώτας Κώστα θα αναγραφεί, κατόπιν υποδείξεων αρμοδίων παραγόντων ότι το ζεύγος «έχασε τη ζωή του άδικα».

Σύμφωνα με το βιβλίο «Μαμώνια, στον περίγυρο της αλήθειας, του μύθου και του παραμυθιού», του φιλολόγου και πρώην Διευθυντή του Παγκυπρίου Γυμνασίου, Νέαρχου Νεάρχου,που κατάγεται από την κοινότητα , ο Χρίστος και η Παναγιώτα,οι οποίοι το 1958 ήταν 75 ετών αμφότεροι, είχαν δολοφονηθεί αναίτια καθώς εργάζοντο ένα πρωινό του Αυγούστου του 1958, στα χωράφια τους στα Μαμώνια από Τούρκους της περιοχής. Σε δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής μάλιστα αναφέρεται ότι τα κεφάλια τους είχαν αποκοπεί από τα σώματα τους και χρησιμοποιούνται τα ρήματα «εσφάγησαν» και «κατακρεουργήθησαν».

mamonia2

Σήμερα, μετά από την πάροδο δεκαετιών και αφού τελικά έγιναν οι διαδικασίες και κατασκευάστηκε ένα μνημείο προς τιμήν του ζεύγους, με έκπληξή τους κάτοικοι και απόδημοι των Μαμωνιών, διαπίστωσαν ότι σ’αυτό αναγράφεται ότι ο Χρίστος και η Παναγιώτα «έχασαν τη ζωή τους άδικα», χωρίς να αναφέρεται πουθενά το ιστορικό γεγονός της δολοφονίας εν ώρα ειρήνης.

Κάτοικοι και απόδημοι που αντέδρασαν και ζητούν αλλαγή στα όσα αναφέρονται ως αιτία του χαμού του ζεύγους ανέφεραν στο PafosNet πως το συγκεκριμένο λεκτικό υποβλήθηκε ουσιαστικά στην τοπική αρχή από την υπηρεσία μνημείων του Υπουργείου Παιδείας πριν από μερικά χρόνια, όταν το τότε Κοινοτικό Συμβούλιο αιτήθηκε την υλοποίηση του μνημείου. Οι φορείς των Μαμωνιών εξήγησαν το τι είχε συμβεί στην περίπτωση εκείνη, αλλά οι υπεύθυνοι του συγκεκριμένου τμήματος του Υπουργείου επέμειναν, όπως υποστηρίζουν οι φορείς της κοινότητας, ότι θα έπρεπε να αναγραφεί η φράση «που έχασαν άδικα τη ζωή τους», χωρίς να γίνεται λόγος για δολοφονία ή σφαγιασμό και με διάθεση αποφυγής της αναγραφής των συγκεκριμένων λέξεων οι οποίες όμως όπως τονίζουν οι διαμαρτυρόμενοι αποτυπώνουν την πραγματικότητα, την οποία αρκετοί κάτοικοι της κοινότητας έζησαν από κοντά, είδαν και μαρτύρησαν.

Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι αν και το Κοινοτικό Συμβούλιο Μαμωνιών διαφωνεί με τους αντιδρούντες , κάνει δεύτερες σκέψεις όσον αφορά στην τέλεση επισήμων εγκαινίων του μνημείου, προς αποφυγήν περαιτέρω εντάσεων

Σχόλια στο διήγημα του Προδρόμου

 ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ

Το χωριό Πρόδρομος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της Κύπρου. Κάτω του είναι η Λεμύθου στην οποία είχα πρώτο διορισμό το 1967. Μεταξύ άλλων συνάδελφος ο Χριστάκης Ελευθερίου, από τους πρώτους αντάρτες στην ομάδα του Διγενή. Την τελευταία μέρα της σχολικής χρονιάς ύστερα από μια ουζοκατάνυξη ξεκινήσαμε από Λεμύθου και πήγαμε στο Φοινί. Στο σπίτι του στη Λευκωσία έγιναν οι πρώτες συγκεντρώσεις της εοκα, από εκεί ξεκίνησαν οι αγωνιστές την 1 Απριλίου 1955, οδός Μακρονήσου, τώρα κατεχόμενη. Όλη η οικογένεια στον αγώνα.

Ο Παντελής Μηχανικός εμπνεύστηκε και από τους δυο ήρωες, Ονήσιλο και Πρόδρομο, με κοινό στοιχείο το ότι κρατούν στο χέρι το καύκαλό τους, το κεφάλι τους. Οι αγιογράφοι της Μονής αγίου Ηρακλειδίου ζωγράφισαν όλες τις εικόνες του εικονοστασίου του αγίου Κασσιανού Λευκωσίας. Όντως οι αρχαίοι στις τραγωδίες τους απέφευγαν να παρουσιάζουν σκοτωμούς στη σκηνή.

Για τα Μαμώνια έχω ήδη σημειώσει πως, ένα ζεύγος κατακρεουργημένο από τους Τούρκους, παρουσιάστηκε στο μνημείο που ήθελαν να φιλοτεχνήσουν οι συγχωριανοί τους προς τιμήν τους , ως «αδικοχαμένοι», γιατί το Υπουργείο Παιδείας δεν ήθελε δήθεν να διασαλεύσει τις καλές σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Γνωστός ο θρύλος με το κεφάλι του Ονήσιλου, που γέμισε μέλισσες-μελόπιτες.

Η επίσκεψη της Μαρίας στην Ελισάβετ επίσης γνωστή. Ζαχαρίας ήταν ο πατέρας του Προδρόμου.

 Η Ζωή του Προφήτη Ζαχαρία

Ο Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη, βασιλιά της Ιουδαίας. Η Σύζυγός του ήταν η Ελισάβετ και δεν είχαν παιδί ενώ είχαν φτάσει κι οι δυο σε προχωρημένη ηλικία.

Ο Ζαχαρίας υπηρετούσε στον Ναό, όταν του συνέβη ένα θαυμαστό γεγονός.
Ενώ βρισκόταν στα Άγια των Αγίων και πρόσφερε τη θυσία του θυμιάματος, παρουσιάστηκε μπροστά του άγγελος Κυρίου και του είπε:  Μη φοβάσαι, Ζαχαρία. Άκουσε ο Θεός την προσευχή σου. Η γυναίκα σου, η Ελισάβετ, θα γεννήσει γιο και θα τον ονομάσεις Ιωάννη. Η γέννησή του θα είναι χαρά για σένα αλλά και για πολλούς ανθρώπους. Αυτό το παιδί θα γίνει σπουδαίος άνθρωπος, αναγνωρισμένος από τον ίδιο τον Κύριο. Θα έρθει πριν από τον Μεσσία και θα ‘χει δύναμη προφητική. Θα ετοιμάσει τις καρδιές των ανθρώπων, για να δεχθούν τον Σωτήρα  «Και πώς θα βεβαιωθώ γι’ αυτό;» αμφέβαλε ο Ζαχαρίας. «Εγώ είμαι γέρος κι η γυναίκα μου σε προχωρημένη ηλικία». Κι ο άγγελος απάντησε: Είμαι ο Γαβριήλ και μ’ έστειλε ο Θεός να σου αποκαλύψω το σχέδιό Του. Αφού όμως θέλεις σημάδι, σου λέω ότι θα μείνεις βουβός μέχρι την ημέρα που θα πραγματοποιηθούν όσα σου είπα. Κι αυτό θα είναι και η τιμωρία σου, επειδή δεν πίστεψες στα λόγια μου. Ο άγγελος Γαβριήλ του αποκάλυψε λοιπόν ότι θα μείνει κωφάλαλος μέχρι να γεννηθεί το παιδί. Έξω ο λαός περίμενε τον ιερέα και απορούσαν γιατί αργοπορούσε τόσο μέσα στον Ναό. Όταν τέλος βγήκε, δεν μπορούσε να μιλήσει. Με νοήματα τους εξήγησε ότι του είχε συμβεί κάτι συγκλονιστικό. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του, η Ελισάβετ έμεινε έγκυος. 

Ο Πρόδρομος έτρωγε μέλι άγριο και ακρίδες, που μερικοί εξηγούν ως άκρες των φύλλων των δέντρων, πράγμα που θυμίζει την παιδική μας ηλικία με την αγάπη μας στα αθασούθκια και τις πουρνελλούες, που αγοράζαμε στη γειτονιά από μια γριά…

Αποκεφαλισμούς έχουμε και το 1821,με τους δεσποτάδες. Μεγάλο κακό έγινε επίσης με τους Κοντεμενιώτες
Πέμπτη 12 Ιουνίου 1958.  Η σφαγή των Κοντεμενιωτών από τους Τουρκοκύπριους του Κιόνελι.  Το μήνυμα έφτασε στον Κοντεμένο γύρω στο μεσημέρι, ότι κάτοικοι της Σκυλούρας, σφαγιάζονται από τους Τούρκους». οι Κοντεμενιώτες έτρεξαν να βοηθήσουν. Συνελήφθησαν από αγγλικές δυνάμεις ασφαλείας οι οποίες αφού τους είπαν πως δεν συμβαίνει τίποτε εις βάρος των Ελληνοκυπρίων της Σκυλούρας, τους οδήγησαν στον αστυνομικό σταθμό Αγ. Δομετίου για ανάκριση. Στη συνέχεια και αντί να τους αφήσουν να επιστρέψουν στο χωριό τους, με τη συνοδεία αγγλικού στρατού τους οδήγησαν στον Κοντεμένο μέσω του τουρκοκυπριακού χωριού Κιόνελι.  Φτάνοντας στο Κιόνελι, έγινε η μεγάλη σφαγή. Μέσα στα χωράφια είχαν κρυφτεί 200 ειδοποιημένοι από τους Άγγλους Τουρκοκύπριοι και με το που έφτασαν τα αυτοκίνητα με τους Κοντεμενιώτες, πετάχτηκαν πάνω και άρχισαν να πυροβολούν και να σφάζουν. Οκτώ νέοι Κοντεμενιώτες σφάχτηκαν και αποκεφαλίστηκαν σαν αρνιά…