Μέτρον άνθρωπος
Ιδού και πάλιν μέτρον της ζωής ή του θανάτου των συνανθρώπων του ο άνθρωπος. Κατά ομολογία ξένου ιατρού, πληροφορηθήκαμε πως, τους ασθενούντες με τον ιό, άνω των εξήντα πέντε χρόνων, τους ναρκώνουν, όσο πιο ανθρώπινα, κρατώντας τους το χέρι, αφού άλλο δικό τους άνθρωπο δεν έχουν κοντά τους, και τους αφήνουν να πεθάνουν, για να μπορέσουν να θεραπεύσουν όσους των κάτω των εξήντα πέντε ετών μπορούν, με τα μηχανικά μέσα που διαθέτουν.
Η επιλογή δεν είναι ποιοτική αλλά ποσοτική. Ο μέγας μουσουργός, ο ξακουστός καλλιτέχνης της ζωγραφικής, ο πασίγνωστος φιλόσοφος, άνω των καθορισμένων ετών απέρχεται κατ’ απόφαση του συνανθρώπου του, με συντριβή καρδίας μεν αλλά εις τον θάνατον. Όσα κι αν λέγαμε για τον επιστήμονα, τη δύναμη που έχει ή τα εμπόδια που πρέπει να τίθενται, ηθικά προπάντων, στο έργο του, ιδού και πάλιν η πράξη άλλα αποδεικνύει, και καλεί τους της βιοηθικής πάλι να προβληματιστούν. Οτιδήποτε όμως πουν, θα είναι και πάλιν λόγοι μεν σοφοί, αδύναμοι όμως να επέμβουν στην πρακτική. Χωρίς τούτο να σημαίνει πως ως τώρα οι φίλτατοι βιοηθικολόγοι δεν πρόσφεραν. Αντίθετα, οι προβληματισμοί τους ελπίζουμε να έχουν ήδη θέσει ένα θεμέλιο λογικό στη λήψη των αποφάσεων των πρακτικών.
Θέση ή κατεύθυνση δεν μπορεί κανένας θεωρητικός, στην κατάσταση που βρισκόμαστε, να πάρει ή να δώσει, όντας μακράν των νοσοκομείων και των αγώνων των γιατρών και του άλλου παραϊατρικού προσωπικού. Οι γιατροί όμως και το παραϊατρικό προσωπικό πρέπει να έχουν ήδη διδαχθεί βιοηθική, για να μπορούν να εκλογικεύουν τις αποφάσεις τους. Κρίσιμη η κατάσταση, θεωρητικά και πρακτικά. Ούτε η θεωρία ούτε η πράξη ψηλώνουν τα χέρια. Μάχονται. Και οι ιθύνοντες στην κοινωνία, μαζί με τους προέδρους, πρωθυπουργούς, πολιτικούς προϊστάμενους υπουργείων κτλ. επαναλαμβάνουν: δεν θέλουμε να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο, να επιλέγουμε ποιος θα ζήσει ή θα πεθάνει. Δεν θέλουμε οι άνθρωποι να είμαστε μέτρο της ζωής ή του θανάτου των συνανθρώπων μας. Ας αναλάβει ο καθένας ευθύνη για τον εαυτό του. Μείνετε στα σπίτια σας.
Στέλιος Παπαντωνίου
