ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ, ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΛΟΓΟ,
δεκαοχτώ μικρά διηγήματα, Εκδόσεις Εντευκτηρίου
Με το Κόκκινο Άλογο του Κυριάκου Ευθυμίου βυθιζόμαστε στη μαγεία της γραφής του και στη μαγεία της ανάγνωσής μας. ‘Όλα εκπορεύονται από ένα πολύ προσωπικό βάθος, κι εμείς, συνταξιδιώτες, μυστικοί ακροατές, συν-ζούμε, παρακολουθούμε, συν-αισθανόμαστε. Ο λόγος με το ρυθμό του. Ποιητικός εκ βαθέων. Μαζί στου στην εκκλησία, στο σχολείο, στο ταξίδι, στο άγνωστο, στις νοητικές περιπέτειες του μονολόγου. Ποιητής, ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, όλα τα τάλαντα συνεργούν στη γραφή των διηγημάτων του. Ο συγγραφέας αφηγείται, ο ηθοποιός υποδύεται ρόλους, ο θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης δημιουργεί την ατμόσφαιρα.
Από τα βαθιά χαραγμένα κι ανεξίτηλα σημάδια του βίου στη ευαίσθητη ψυχή, εξωτερικεύονται με ευλάβεια μοναδικές στιγμές πλαισιωμένες με τον τόπο που πλάθει ο καθένας, τον χρόνο που βιώνει ο κάθε αναγνώστης.
Άλλος τα κείμενα τα διαβάζει ψυχολογικά, άλλος κοινωνιολογικά, οι νύξεις το επιτρέπουν. Όμως να βαθαίνουμε την ψυχή μας βοηθά ο Κυριάκος, εκεί στα στεγνά πηγάδια να βρίσκουμε τη σταγόνα της ολόκληρης αλήθειας και να τη γευόμαστε.
Όσο κι αν προσπαθεί κανείς ν’ αποφύγει την κοινωνιολογική ή πολιτική πλευρά των διηγημάτων, αυτές είναι εκεί, και μάλιστα ήσυχα και σιγαλά, με μια κυνική μαεστρία ή ειρωνικά τσουχτερή, αποκαλύπτει πτυχές της ζωής μας, στο τόπο μας ή στο παγκόσμιο, πρακτικές που χρησιμοποιούνται, σχεδιασμοί επιδέξιοι που κινούνται στο παρασκήνιο, έρχονται όμως στο προσκήνιο δηκτικά γλωσσικά ενδεδυμένοι. Άλλοι μιλούν για αρριβισμό. Οι παρατηρήσεις μου αναφέρονται σε διαφορετικά διηγήματα κι όλες μαζί στοχεύουν στο όλον.
Μικρά διηγήματα που είναι, συμπυκνώνουν το χρόνο, δυο τρία λεπτά η ανάγνωση, μα το ταξίδι του αναγνώστη τραβά σε βάθος χρόνου, σε μάκρος. Όσο τραβά ο καθένας.
Μεγάλο τάλαντο, άσκηση, σπουδή, η διείσδυση στην ψυχολογία των ανθρώπων, απαραίτητη στον διηγηματογράφο του βάθος, όχι της επιφάνειας.
Κι ο άλλος, ο συνομιλητής, ο ακροατής, το βουβό πρόσωπο, εκφραστικότατο στη σιωπή του, σεβασμός στον αναγνώστη που συμμετέχει και αναπλάθει.
Οι συνδυασμοί των εννοιών ή κρίσεων ή συναισθημάτων, οι συνάψεις των αντιθέτων, η αθωότητα και η πονηρία, με πάντα ανοιχτό το παράθυρο στη φαντασία του αναγνώστη. Προ πάντων η αθωότητα, η απόδειξη της ποίησης. Δίκοπο μαχαίρι, γιατί τα λέει όλα, τη αγάπη και το μίσος, τη φιλότητα και εχθρότητα.
Μια απέραντη ηθικότητα, ευθύτητα βίου και βιοθεωρίας, όχι κραυγές ή κηρύγματα αλλά βιωμένες αλήθειες- θεμέλια των διηγημάτων, μπορεί να πει κανείς και πραγματική θρησκευτικότητα μέσα στα βάθη της ψυχής, και από την ψυχή, με παρρησία.
Κι όπως πολλά ποιήματα αρχίζουν και τελειώνουν με τον ίδιο στίχο, έτσι και το βιβλίο διηγημάτων του Κυριάκου Ευθυμίου Το Κόκκινο Άλογο συμπυκνώνει τον πυρήνα του νοήματος στα : «Να φύγω αμίλητος θέλω΄ μ’ ένα πείσμα παιδικό στα σφραγισμένα μου χείλη. Και να βρέχει, αν γίνεται. Σιγανά.» Ο αναγνώστης έχει τον λόγο.
Στέλιος Παπαντωνίου
