Κυριακή 16 Ιουλίου 2017

ΑΛΤΑΜΙΡΑ ΟΛΟΝ

Στέλιου Παπαντωνίου
ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΚΑΙΤΗ ΧΡΙΣΤΗ
ΑΛΤΑΜΙΡΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΝΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΥΣΟΠΟΛΙΤΙΣΣΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 2017
Το όλο βιβλίο καλεί να το δούμε ως ένα σύνολο, μια κατάθεση στο χώρο της λογοτεχνίας των τελευταίων πενήντα χρόνων, γιατί οι εμπνεύσεις του μας γυρίζουν τόσα περίπου χρόνια πίσω, τα γεγονότα που το έσπειραν και το γέννησαν και ανέθρεψαν, έργο όχι ενός αλλά ένα συλλειτούργημα, όπως χαρακτηρίζεται, στο οποίο οι λειτουργοί είναι μεν κύριοι οι δυο, ο Κώστας Βασιλείου και η Καίτη Χρίστη, αλλά και ένας ολόκληρος χορός συλλειτουργεί, ένα συλλείτουργο κατά την εκκλησιαστική ορολογία, που δεν είναι εκτός του πνεύματος του βιβλίου, γιατί εκεί συνυπάρχουν και μελωδούν αρμονικά κλίμακες από τις κατώτατες ως τις ανώτατες της ποίησης, ο χρόνος από αρχαιοτάτων ως απωτάτων, τα θέματα από Θεού και θεών ως Ανθρώπου και ανθρώπων, ο ελληνικός προπάντων τόπος διανοιγόμενος ως τα σπήλαια της Αλταμίρα με τα κατάβαθα και τις απαρχές της Τέχνης ή της έμφυτης τάσης του ανθρώπου να εκφραστεί και που συνεχίζεται ως το βιβλίο αυτό.
Στα Prefatia τίθενται οι συνταγματικοί άξονες του όλου εγχειρήματος, ότι δηλαδή πρόκειται για τη «σύνθεση ενός συλλείτουργου ποιήματος με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας… έκαστος κατά τη φύση του, με θέματα που αγγίζουν τον δικέφαλον, της Ρωμιοσύνης τ’ αγιασμένα, το χριστιανικόν ορθόδοξον και το ελληνικόν ομόδοξον…» με προσπάθεια συνύπαρξης, όπως στην αρχαιότητα, «…του τραγικού με το σατυρικό δράμα ή του αριστοφανικού με το δονκιχωτικό.»
Στο Μέρος Α΄ εικόνα από τα σπήλαια της Αλταμίρα και το πρώτο ποίημα, Αλταμίρα, με προμετωπίδα από τους στοχασμούς του Μπλαιζ Πασκάλ «Ο Ιησούς θα βρίσκεται επάνω στον σταυρό και θα αγωνιά ως τη συντέλεια του κόσμου. Μέχρι τότε δεν πρέπει να κοιμηθούμε»
Πρόκειται για ένα διαλογικό ποίημα, με θέση και αντίθεση, λόγο και αντίλογο, στη μια ο θάνατος των θεών, όπως το διεκήρυξε ο Νίτσε, σε μια διεύρυνση του χρόνου από το απώτατο μέλλον ως το απώτατο παρελθόν, μέσα στο κλίμα του πανάρχαιου ανθρώπου και των κραδασμών του, σε αντίθεση με την πίστη στη μετοχή του ανθρώπου στο θείο και στην έγνοια για τον άνθρωπο, συμπαραστάτη του πάσχοντος Θεού. Από τη μια η κλήση στην παρούσα απαίτηση για τα αναγκαία προς το ζην, στη λατρεία και στην τέχνη, κι από την άλλη το όραμα της μεταμόρφωσης του κόσμου, της ενότητας των όντων στο βωμό της αγάπης. Ο κόσμος στη δυαδική του σύλληψη σε όλο το βάθος και της εκ βαθέων έκφρασης των συλλειτουργούντων ετέθη ως το πρώτο θεμέλιο στο βιβλίο Αλταμίρα.
Το ποίημα Πρώτη Απριλλίου, αφιερωμένο στην Πρώτη Κυρία, την Κυπριακή Ανεξαρτησία με επαναλαμβανόμενη σε διάφορες παραλλαγές την αποστροφή «Αφήστε με ήσυχη, αφήστε τους ακέραιους, αφήστε τους αμάραντους, αφήστε τους, αφήστε τους ήσυχους, αφήστε μας ήσυχους, αφήστε με ήσυχη...» την κραυγή του ανθρώπου που επιζητεί τη μοναξιά του για να συνάξει τον πόνο του και να τον σκεπαστεί, προστάτης των αείζωων νεκρών, ανθρώπων και ιδανικών.
Ένα ποίημα που αγκαλιάζει τα ιδανικά των αγωνιστών της 1ης Απριλίου 1955 και την ψυχική τους δύναμη, που διαπερνούν   από αρχαιοτάτων χρόνων την ελληνική ιστορία των θυσιών της Κύπρου και μεταλαμπαδευόμενα στους νέους καθαίρουν από τις μαύρες μας σελίδες των συναλλαγών. Κι ως ο Ηράκλειτος υπενθυμίζει,  οδός άνω και κάτω μία και ωυτή,  όπως κατερχόμεθα, μπορούμε και να ανέλθουμε. Προς το παρόν η ποιητική οργή ξεχειλίζει και ρίχνει τους κεραυνούς της στην κατρακρημνώδη πορεία μας φωτίζοντας τη σκοτεινιά μας.
 Με το ποίημα Ανάταση συλλαμβάνεται το αντιθετικό του ανθρώπου, που ποθεί να γίνει το φως, ο άρτος του Κυρίου, η φλεγόμενη βάτος, μέσα στη σκοτεινάγρα του κόσμου. Κι ο αντίλαλος, το θάμβος ή το ξάφνιασμα του συλλειτουργού, μπροστά στον ιερό πόθο, λίγο να προσγειώσει ή και να προσλάβει τη δύναμη του άλλου, να του ξορκίζει τα δαιμονικά.
Σαν ξαφνική μια συνάντηση δυο ποιητών, ο ένας στα βάθη του ωκεανού, ο άλλος να περιδιαβάζει στους γνώριμους γκρεμούς του κι η σύγκρουση να εξαπολύει τους στίχους της εναρμόνισης των αντιθέτων.
Διαδήλωση 1971: η σκηνή στο σχολείο όπου διδάσκει η ποιήτρια Διονύσιο Σολωμό, απέναντι από το μαυσωλείο των εθνομαρτύρων της 9ης  Ιουλίου στη Φανερωμένη, ενώ πλησιάζουν νέοι διαδηλωτές, τα θρανία αδειάζουν κι ένα κατηγορητήριο βγαίνει από τα βάθη της καρδιάς των νέων προς τη γενεά των ριψάσπιδων. Όλα αυτά βέβαια προ του 1974, όταν ακόμα το αίτημα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα επανερχόταν δριμύ, αλλά, όπως ο αντίλογος του ποιητή ομολογεί, ύστερα ξυπνήσαμε στην κόλαση, δεν είναι όμως αυτός ο λαός αμάθητος στα πάθη, που σαν χιόνια λιώνουν κι έρχονται τα χελιδόνια.
9η Ιουλίου σήμερα που γράφω, ύστερα από άλλη μια αποτυχία επίλυσης του κυπριακού με τις προδιαγραφές του 74, τις δικοινοτικές συνομιλίες, τις πενταμερείς συνάξεις, τις φρούδες ελπίδες πως η Τουρκία θα συναινέσει σε λύση. Το ποίημα γέμει των αναλαμπών, των παθών και των λαθών, των υψιπετών λογισμών και πράξεων προ πεντηκονταετίας και των ρεαλιστικών αντιδράσεων. Τι μπορεί να πει ένας ποιητής σε τέτοιες εποχές, εκτός από το να θυμηθεί και να θυμίσει πως αυτός ο πάσχων λαός υπομένει κι ελπίζει;
Τελευταίο ποίημα του Μέρους Α΄ Τα όρια του χρόνου. Και πάλι οι νέοι, να θεωρούν εκτός μάχης του μη συνομήλικους, χωρίς να ξέρουν τη λάβα που κρύβει το ηφαίστειο ενεργό.  Οι άλλες διαστάσεις των αιωνίων πραγμάτων συλλαμβάνονται από την ποιήτρια στην ωραιότητά τους και στη μυστική τους ροή, ασύλληπτα ίσως στους άλλους, θαυμαστά κι ανέκφραστα. Ο αντίλογος του ποιητή ωθεί στην έκφραση του θαύματος και στη μετάληψη των θείων, άσχετα αν ένας τοίχος υψώνεται ανάμεσα στους ανθρώπους.
Κατά Ελύτη, Εξόριστε ποιητή, στον αιώνα σου λέγε τι βλέπεις.
Διεξήλθα το έν τρίτον του βιβλίου. Ημιανάπαυση.
ΜΕΡΟΣ Β΄
Εικόνα: παλάμες, ζώα, λαβύρινθος από την Αλταμίρα
ΛΗΔΡΑΣ 1973
Είναι θαυμαστό πώς ο Κώστας Βασιλείου- γιατί αυτός είναι ο ποιητής, δεν είναι ανάγκη να περιμένει κανείς την οικογένεια γραμμάτων να του το πει- κατορθώνει μέσα από το δικό του λόγο στην κυπριακή διάλεκτο, με τους δικούς του λεκτικούς σφραγιδόλιθους να διεκτραγωδεί με ένα αριστοφάνειο κέφι και διάθεση καταστάσεις που έζησε ο  λαός μας και που τώρα πολλοί τις διαγράφουν ως μη υπάρξασες ή τους φορτώνουν όλη τη δυστυχία του ελληνισμού της Κύπρου, γιατί επέμενε στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και μετά τις συνθήκες Ζυρίχης Λονδίνου που την απαγόρευαν.
Ο Κώστας Βασιλείου είναι δραματικός ποιητής. Η σκηνή στη Λήδρας, που μπορεί και να μετατρέπεται στην ποίησή του σε Λερναία Ύδρα, αυτός με τη γυναίκα του και τα μικρά παιδιά του για σουλάτσο, τα αόρατα μεγάφωνα να μεταδίνουν το τραγούδι με τη φωνή της Μαρινέλας «τρίγκι τρίγκι μάνα μου», ενώ οι πάντες γύρω «εσουστοκωλίζουνταν» στο ρυθμό της ένωσης την ώρα που ο Τούρκος «με τους πελλούς εν’ μερακλής» ετοιμαζόταν για το μεγάλο ρεσάλτο ή την επίβαση.
Ίσως να μπορεί να μιλεί κανείς για τραγική ειρωνεία, αλλά σημασία για μένα τον αναγνώστη έχει η πίστη του ποιητή σ’ αυτό τον κόσμο της Κύπρου, που ό τι κι αν έχει κάνει στην Ιστορία του, έχει τους ποιητές του που τον εμπιστεύονται και αμέσως εμμέσως ομολογούν την πίστη τους στη δύναμή του να επιβιώνει. Δεν θρηνολογούν αλλά αυτοσαρκαζόμενοι δοξολογούν.
ΙΘΑΚΗ
α
Το ποίημα, όπως και άλλα προηγούμενα, συνοδεύουν στο τέλος του βιβλίου σημειώσεις ή κείμενα συλλειτουργούντα, οπότε η συμφωνική χορωδία σε δεύτερο πλάνο συνοδεύει, ισοκρατεί ή διανοίγει διόδους, πόρτες και παράθυρα στις ερμηνείες των ποιημάτων. Η πολυφωνία βρίσκεται και μέσα στο ίδιο το ποίημα, αφού διακρίνονται Όμηρος, Δάντης, Σεφέρης και άλλοι φανεροί ή αφανείς ποιητές ή ήρωες.
Το ποιητικό υλικό προέρχεται από παλαιές αξέχαστες ποδοσφαιρικές φράσεις της δεκαετίας του εξήντα, μνήμες από την Ελένη του Σεφέρη,  φράσεις  από την ποίηση του Βασίλη Μιχαηλίδη, φιλοσοφικά παράδοξα και μίκυ μάους. Μόνο ένας Τάσος Λιγνάδης θα μπορούσε με  φιλολογική ομάδα να καταγράψει από την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία τους απόηχους. Ποια όμως η ανάγκη; Όλα αυτά γίνονται και είναι ο ζωντανός Κώστας Βασιλείου με το ύφος και το ήθος του, την απαστράπτουσα ευρηματικότητα και  ποιητικότητα, τα σπαρταριστά υπονοούμενα.
Συμβουλές εις Οδυσσέα από ένα σύγχρονο Έλληνα της Κύπρου ποιητή. Δεν προτρέπει μόνο ο Καβάφης. Τον κόσμο του πνεύματος ανοίγει διάπλατα ο ποιητής με το ποίημά του και το πνεύμα του.
Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΙΘΑΚΗ
Με λίγες γραμμές ένα ποιητικό βιογραφικό της συλλειτουργούσης από τον συλλειτουργούντα. Στενός ο χώρος, πλατύς ο χρόνος κι οι επίλεκτοι σύντροφοι. Η Αλταμίρα σημαίνει πως οι Ιθάκες δεν τελειώνουν, μονολογεί ο αναγνώστης.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΕΝ ΣΑΛΑΜΙΝΙ
Προμετωπίδα ή μόττο: «18 Σεπτεμβρίου 2016 Μεγάλη Τετάρτη του Ευχελαίου σε μια αποθέωση του χυδαίου- αχ Θεέ μου, πότε θα βρέξει.»
α΄ «Αντιγόνη εν Σαλαμίνι, με πρωταγωνίστρια την Ισμήνη. Επειδή αντί της Αντιγόνης του Όχι με την ξιφολόγχη, τα κτήνη προαιρούνται την Ισμήνη του Ναι του φερετζιέ, του ναρκιλέ, του μιναρέ.»
Σκληρός λόγος, μαστιγωτικός, σε αποφάσεις και πράξεις των πολιορκημένων.
Τα πολιτικά μηνύματα οφθαλμοφανή στους γνωρίζοντας, ενθυμίσεις λόγων και παρανόμων πράξεων, προπάντων όμως αυτή η πίστη του ποιητή, η ακλόνητη, στην αιωνιότητα της ζωής του λαού μας. Πίσω από όλα αυτά, για να αναλυθούν, απαραίτητη η μνήμη, η γνώση, και για τους αδαείς, η καταφυγή στις εφημερίδες της εποχής. Ο ποιητής μετουσιώνει τη ζωή σε αδρή ποίηση διαμαρτυρίας.
ΝΕΝΑ
Αφιέρωση: Στη Shandanie
Όποια και να’ ναι, ευλογήθηκε από την ποίηση να απαθανατιστεί ως Άνθρωπος
Τι πολυφωνίες, τι Ερωτόκριτος, τι Βασίλης Μιχαηλίδης, τι Κώστας Βασιλείου. Ταξιδεύουμε σε άλλες εποχές, πολιτισμούς δικούς μας, χάρη στην ποίηση που αίρει επί πτερύγων ανέμων. Για άλλους πολύ απλά καθημερινά και συνήθως συμβαίνοντα, για τον ποιητή παρθενικά και ες τον εσαεί χρόνον μένοντα. Η μεγαλοπρέπεια του καθ’ ημέραν, η άνοδος εις τους άλλους κόσμους, ή πώς η γνήσια αγάπη ιδανικεύει και εξαίρει. Οι συλλειτουργοί εις το τέλος της μεγάλης εισόδου στη Θεία Λειτουργία εύχονται, της… ποιήσεώς σου μνησθείη Κύριος ο Θεός…
ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ
Ποιος νεκρός ακούει επικηδείους; Ας τους λέμε στους ζωντανούς. Εξ ου και όσα διαβάζουμε στην Αλταμίρα. Γράφτηκαν εν ζωή, για να τα διαβάζουν οι συλλειτουργοί εν ζωή, και ημείς οι ζώντες, οι περιλειπόμενοι…
ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Γιατί μετά θάνατον να ακούν οι μη ακούοντες νεκροί τόσα και τόσα καλά γι’ αυτούς, από τους εν ζωή εχθρικά διακείμενους; Ερωτηματικά. Κι ένας πόνος και πίκρα.
 ΣΠΟΛΛΑΤΕ
Η Ρήνα Κατσελλή  αγκαλιάζει με την αγάπη, τη γνώση και την πείρα  της την έκδοση της Αλταμίρα. Σ’ αυτό το σπίτι που’ ρθαμε … Ευχές στους άξιους.
Η Αλταμίρα συνεχίζει το ταξίδι της στα πέρατα του χρόνου και του τόπου. Πολλών ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω, προπάντων όμως των συλλειτουργούντων και πάντων και πασών.
Ημιανάπαυσις
ΜΕΡΟΣ Γ΄
CREDO
Ελληνιστί, πιστεύω, και το πρώτο, «Πες το παιδί μου πες το:/Πιστεύω εις έναν Θεό/πατέρα παντοκράτορα/τον ήλιο τον ηλιάτορα/ρωμιό, τον ελληνάτορα/κυπραίο τον χαλκάνορα»
Συντεταγμένες της ποιητικής συλλειτουργίας, χωρίς καμιά φανερή επίδραση Ελύτη, λόγω ηλιάτορα, με σφραγίδα τον ελληνισμό και την κυπριακή ταυτότητα, δυο  αλληλένδετους πολιτισμούς, μια εθνικότητα, που όμως μερικοί δεν μπόρεσαν να συνταιριάσουν, εξ ης αδυναμίας ιδεολογικά γρονθοκοπήματα, άδικα, ανιστόρητα, ανόητα.
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
Ομηρικοί, καβαφικοί, σολωμικοί, του Ηρακλείτου ήχοι, ευγενικά δοσμένοι στίχοι, για ένα ταξίδι στα νησιά του Αιγαίου και στο πνευματικό φως του, ένας έρως πατρίδας σαν τραγούδι κόρης στον Απόλλωνα, κι ύστερα η συνείδηση της ταύτισης τόπου και ψυχής του ανθρώπου, βαθιάς κι ανεξερεύνητης, ψυχής πείρατα ιών… Φως, ομορφιά, καημός ελευθερίας, βάθος ψυχής. Σε δυο στροφές η περίληψη ενός μεγάλου πολιτισμού του πιο ωραίου τόπου.
ΧΤΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ
Φιλοσοφικό, στωικό, χριστιανικό ποίημα, διδακτικό, για την ανοχή, τα άδικα βέλη που πληγώνουν, όμως ο πάσχων ενισχύεται και ανέρχεται πνευματικά. Ο δάσκαλος που δεν διδάσκει από καθέδρας ούτε από στήθους αλλά από πάθος και πείρα, από πνευματικό βάθος και ύψος, που μπορεί να καθοδηγήσει με το Λόγο και το ήθος, την πίστη και την υπομονή. Η τέχνη έγκειται στο να μην είναι το έργο δασκαλίστικο, να μην απωθεί, αλλά αντίθετα να γεννά το θαυμασμό, όπως το ποίημα αυτό, από ευγενές μέταλλο γινωμένο.
ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΙ ΖΩΤΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ
Το συλλειτούργημα επί ίσοις όροις, ερωτήματα φιλολόγων, φιλοσόφων, αρχαιολατρών, περί ευτυχίας ή περί του διδακτού της αγάπης, σ΄ έναν κόσμο όπου τα πάντα χωρούν, ο λόγος και ο αντίλογος, εκ των διαφερόντων καλλίστη αρμονία, και τα ερωτήματα αναπάντητα. Η βεβαιότητα της σοφίας των προγόνων, της απερισκεψίας των συγχρόνων, το δίσημο των εννοιών, η δύσληπτη ουσία των πραγμάτων. Ίσως όλα να τα είπαν οι αρχαίοι πριν από μας, συνέλαβαν έννοιες και διετύπωσαν κρίσεις αιώνιας ισχύος, που καθοδήγησαν τα βήματα αγωνιζομένων που δεν αποσκοπούσαν στην ευτυχία, γιατί πάνωθέ της συνελάμβαναν άλλα υπέροχα. Αλλά ο αντίλογος καραδοκεί, κάτελθε συλλειτουργέ, η πραγματικότης άλλα βοά, άλλα διατρανώνει. Παρά την πίστη στην ομορφιά και στην αλήθεια, τα πραγματικά μεγάλα προβλήματα έχουν αυτή τη χάρη,  να παραμένουν άλυτα ή να επιδέχονται τις ανάλογες πολλαπλές λύσεις. Βαριά η φωνή του αντίλογου, που αφήνει την πόρτα ανοιχτή ν΄αναπνέει το ποίημα, χωρίς απαντήσεις.
Ένα άλλο ωραίο σ’ αυτά τα ποιήματα του διαλόγου είναι η αντίθετη προς τους πλατωνικούς διαλόγους πορεία, ενώ δηλαδή εκεί από τα απτά και συγκεκριμένα η προσπάθεια ανόδου στον κόσμο των ιδεών ανεβάζει νοητικά και τον αναγνώστη μέτοχο, εδώ στα ποιήματα των δύο, ο ρεαλιστής ποιητής ως δεύτερος στη σειρά κατεβάζει στα γήινα και προσγειώνει.
THE SUN ALSO RISES
EVERY MORNING BEHIND THE MOUNTAINS

Όποια και να’ ταν τα σχόλια που κίνησαν το ποίημα, έχουμε μπροστά μας μια εικόνα του τι εστι ποιητής από τον Κώστα Βασιλείου, ένα ποίημα όλο φως μέσα στο σκοτάδι, από τη μεταφυσική πηγή ή το θαύμα της ποίησης, που αγκαλιάζει όλο τον κόσμο με αγάπη. Κατάθεση σιγουριάς, γιατί δεν πρόκειται περί θεωρίας αλλά βιωμάτων ή εαυτού όλου, ποιητικά βιούντος εξ ου και ομολογούντος το τι εστί.
 Θα ήταν ίσως περιττό εδώ να σχολιάσει κανείς τις άπειρες αφορμές που οδηγούν τον ποιητή στην έκφραση, τη σχέση του με τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία, με τα παντός είδους σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κέντρα στα οποία ευχαρίστως και με θάρρος λακτίζει και ποιεί.

ΝΑΥΑΓΙΑ
Ιστορία, Αρχαιολογία, πληροφόρηση, ένα γεγονός, ένα ναυάγιο, δίνει το έναυσμα για την φιλοσοφική ενατένιση του μεγάλου γιατί, του αναπάντητου στη ζωή και στο θάνατο. Εδώ το ποίημα ξετυλίγεται από τα βάθη της θάλασσας και τις ομορφιές της, τα ταξίδια των προγόνων μας δι’ εμπορίαν και θεωρίαν, ένα άλλο παράλληλο ταξίδι, με την ίδια τύχη, κι ύστερα αναδύεται το ερώτημα: «Όμως το τελευταίο όραμα ποιο ήταν;/Ποια έσχατη σκέψη σφράγισε τη μια με την άλλη ζωή;/Ανιχνευτές στον βυθό βρήκαν έναν κόσμο/ και στα οστά των ναυαγών χαραγμένο/το αιώνιο γιατί.»
Δεν υπάρχει: ίσως διότι…, γιατί η γνώση των αναπάντητων ερωτημάτων αποκτήθηκε ύστερα από μελέτη και εδραιώθηκε. Το απορείν αρχή του φιλοσοφείν. Και του ποιείν.

Η ΑΘΕΑΤΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Η ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΜΑΣ
Κείμενο της Καίτης Χρίστη σε πεζό λόγο, με τόσα στοιχεία όμως του παρουσιαζομένου, φίλτατου πολυτάλαντου ποιητή- δοκιμιογράφου, ώστε να βλέπει κανείς μπροστά του τη σύναξη και ν’ ακούει τον ομιλούντα που με όλο το νέφος των ποιητών και πεζογράφων μας, των ιδεών, ιερών και οσίων μας, κατακαλύπτει το θέμα και τους ακροωμένους.
Μια διάλεξη, ένας λόγος παραμυθίας, ο Νίκος Ορφανίδης ολοζώντανος.

INTERMEDIUM
Για να πληρωθεί το ρηθέν στα Prefatia, περί της σύμμειξης του τραγικού με το σατυρικό.
Δυο επεισόδια με την Καίτη Χρίστη καθηγήτρια ή βοηθό διευθύντρια σε Γυμνάσια της Κύπρου, δυο σπαρταριστές εικόνες που παρασύρουν την εξ Ελλάδος ελθούσα στο λαβύρινθο της κυπριακής διαλέκτου χωρίς μίτο, και τον γνώστη της κυπριακής αναγνώστη  σε άδολα γέλια.
 ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ως η προμετωπίδα λέει, πρόκειται για: «Συλλείτουργα κείμενα/ φίλων, δικά τους τα ρήματα/ δικά μας τα κρίματα/ σ’ ανθισμένα μνήματα.»
Κείμενα φίλων και σημειώσεις, φωτεινά σήματα στα ποιήματα της Αλταμίρα.
                                                         
Ως εδώ πιστεύω πως έδωσα στις πιο πάνω σελίδες όσα ήταν απαραίτητα για να σκιαγραφήσουν στα κύριά του το περιεχόμενο του βιβλίου του Κώστα Βασιλείου και της Καίτης Χρίστη Αλταμίρα. Πρέπει να μείνουν αρκετά και για τον αναγνώστη.

Καλύτερος επίλογος για το βιβλίο ας είναι το του Ηρακλείτου:

«συνάψιες όλα και ουχ όλα,
συμφερόμενον διαφερόμενον,
συνάδον διάδον,

και εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα.»