Ο καθένας με το νου του

Στέλιου Παπαντωνίου

Η Κύπρος από το 1571 ως το 1878 βρισκόταν κάτω από την οθωμανική αυτοκρατορία ή αν το θέλετε ήταν υπόδουλη στους τούρκους. Η σχέση άρα Οθωμανών της Κύπρου και Ελλήνων ήταν σχέση υποτέλειας, αφού ο Οθωμανός ήταν ο άρχοντας και ο Έλληνας ορθόδοξος χριστιανός ήταν ο δούλος. 

Οι Έλληνες της Κύπρου με τον ερχομό των Βρετανών νόμισαν πως ήρθε η ώρα της απελευθέρωσής τους ή της ένωσής τους με την Ελλάδα. Ήδη το 1821 με την ελληνική επανάσταση οι Έλληνες της Κύπρου μετείχαν σ’ αυτήν είτε ένοπλοι στον πόλεμο είτε -όπως είχε συμφωνηθεί με τους Φιλικούς- με χρήματα και με πολεμοφόδια προς τους αγωνιζόμενους για ελευθερία Έλληνες , γιατί δεν μπορούσαν στην Κύπρο να επαναστατήσουν λόγω της γειτνίασης με τα στρατιωτικά κέντρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Καποδίστριας ζήτησε την ένταξη της Κύπρου στο νεοελληνικό κράτος αλλά δεν πέτυχε, λόγω ακριβώς του ότι η Κύπρος δεν μετέσχε στον ένοπλο αγώνα. Συνεργασία με τους Οθωμανούς της Κύπρου σε θέματα απελευθέρωσης ήταν αδύνατη λόγω εντελώς διαφορετικών προσανατολισμών. Μόνο μέσα στις διακηρύξεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου υπήρχαν τέτοιες, γιατί -συνεπαρμένοι από τις διεθνιστικές τάσεις της εποχής-  νόμιζαν πως θα μπορούσαν να συνεργαστούν για την ελευθερία της Κύπρου ή ακόμα για την ένωσή της με την Ελλάδα. Τουλάχιστον το ΑΚΕΛ –που ιδρύθηκε με προσανατολισμό την ένωση Κύπρου Ελλαδας- αυτό διεκήρυττε, τη συνεργασία Ελλήνων Τούρκων για την ένωση με την Ελλάδα -έστω κι αν ήταν ονειρικό.

Οι Έλληνες της Κύπρου πάντα μετείχαν σε όλους τους αγώνες της Ελλάδας για ελευθερία ή για απελευθέρωση εδαφών. Το προηγούμενο ήταν πως τα ελληνικά νησιά το ένα πίσω από το άλλο ενώνονταν με την Ελλάδα με διάφορες ευκαιρίες, άρα ο προσανατολισμός της ένωσης ήταν ο πλέον σύγχρονος για την εποχή.

Οι Άγγλοι ακόμα και στο β΄παγκόσμιο πόλεμο χρησιμοποιούσαν το δόλωμα της ένωσης με την Ελλάδα για να πείσουν τους Έλληνες της Κύπρου να ενταχθούν στα αγγλικά τάγματα. Όταν τέλειωσε ο β΄παγκόσμιος πόλεμος αποδείχθηκαν πως όλα ήταν ψέμα και σε οποιαδήποτε απαίτηση για ένωση με την Ελλάδα οι Άγγλοι φοβέριζαν με επιστροφή της Κύπρου στην Οθωμανική αυτοκρατορία ή στην Τουρκία (ανάλογα με την εποχή).

Οι Τούρκοι της Κύπρου χρησιμοποιήθηκαν από τους Εγγλέζους την περίοδο του 1955-59 ως επικουρικοί αστυνομικοί. Όσοι ζήσαμε τις περιπέτειες της εποχής θυμόμαστε πως χάθηκαν από την αγορά οι παπλωματάδες πρώτα (ήταν όλοι σχεδόν τουρκούθκια) οι αϊραντζήδες, οι κούπατζηδες και άλλοι, γιατί γράφτηκαν επικουρικοί αστυνομικοί. Με ένα γκλοπ στο χέρι όποιον βρίσκεις μπροστά σου σε διαδήλωση δώστου κατακέφαλα. Και πολλοί υπηρέτησαν από διάφορες θέσεις το αγγλικό καθεστώς που τους χρησιμοποίησε κατάλληλα διαιρώντας και βασιλεύοντας. Μην ξεχνάμε τη συμπαιγνία σε δολοφονίες Ελλήνων, σε καταστροφές σωματείων και εκκλησιών και ολόκληρων συνοικισμών (1958, άγιος Λουκάς, Ολυμπιακός, Κοντεμενιώτες κ.α)

Ως το 1960 δεν υπήρχε δηλαδή περίπτωση να συνεργαστούμε και να αγωνιστούμε μαζί ‘Ελληνες και Τούρκοι για οτιδήποτε.

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ για ένωση με την Ελλάδα ήταν η σημαντικότερη πράξη αυτοθυσίας αυτού του λαού, που τον ανέβασε ηθικά, έστω κι αν απέτυχε πολιτικά τον στόχο. Και επειδή δεν πέτυχε, ο πόθος δεν έσβησε, αλλά αντίθετα συνεχίστηκε και μετά το 1960. Δεν σβήνει κανείς με μια μονοκοντυλιά τους πόθους ενός λαού.

 Όλα αυτά εκ των υστέρων, καθισμένοι στο γραφείο μας και στον υπολογιστή μας τα ονομάζουμε απερισκεψίες, παραβλέποντας εντελώς τα σχέδια της Τουρκίας για επανακατάκτηση της Κύπρου, ξεχνώντας τους τούρκους αξιωματικούς που οργάνωναν (σε κάθε χωριό που υπήρχαν τούρκοι) τους νέους, ξεχνώντας την βολκάν και ύστερα ΤΜΤ, ξεχνώντας τον Ντεκτάς και την πολιτική του και τις προβοκάτσιες με βόμβες σε μιναρέδες, με τη χρήση των παιδιών που βρέθηκαν στην μπανιέρα σκοτωμένα από τον πατέρα τους. Ξεχνάμε το Ντενίς, τα όπλα που κουβαλούσαν, την προσπάθεια να καταλυθεί η Κυπριακή Δημοκρατία, την ετοιμασία τους το 1963, τους αγώνες μας να κρατήσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία. Όλα με μια μονοκοντυλιά τα διαγράφουμε με ένα «εμείς φταίμε για όλα, εμείς δεν είχαμε νου, εμείς εμείς εμείς.»

Την ώρα που γραφόταν η Ιστορία όλοι ήμαστε παρόντες, και το 1950 που υπόγραφαν οι γονιοί μας για την ένωση και το 1955 στον αγώνα, και το 1963 στα φυλάκια, και την προ του 74 περίοδο, και το 1974 με το πραξικόπημα και την εισβολή. Όλοι μαζί φωνάζαμε και απαιτούσαμε όλοι οι πρόσφυγες στα σπίτια τους, έξω η Τουρκία από την Κύπρο. Όλοι προτιμούσαμε τον μακροχρόνιο αγώνα παρά την υποταγή στον Τούρκο,  όλοι πηγαίναμε εθνοφύλακες ως τα εξήντα μας με το όπλο στο σπίτι και πιστεύαμε πως κάνουμε το σωστό και το κάναμε. Όλοι φωνάζαμε δεν ξεχνώ. Την ώρα που ψηφίζαμε όχι στο σχέδιο Αναν όλοι ήμαστε παρόντες και δημοκρατικά η πλειονότητα  είπαμε όχι. Και αν παραστεί ανάγκη πάλι όχι θα πούμε, γιατί απλούστατα

Δεν θέλουμε να είμαστε η τελευταία γενιά Ελλήνων σ’ αυτό τον τόπο

Δεν θέλουμε να είμαστε πολίτες δευτέρας τάξης στον τόπο μας

Δεν θέλουμε να επικυριαρχεί της Κύπρου η Τουρκία, αλλά να μπορούμε να έχουμε ελεύθερη πολιτική ζωή και ελεύθερη άσκηση των δικαιωμάτων μας όπως όλοι οι πολίτες στην Ευρώπη.

Ναι, θέτουμε την ελευθερία πάνω από όλα, γιατί μόνο με αυτήν μπορεί ο άνθρωπος να αναπτυχθεί και να δημιουργήσει.

Η ειρήνη θα έλθει όταν υπάρχει ελευθερία. Ειρήνη κάτω από ζυγό δεν είναι ειρήνη αλλά σκλαβιά.

Ο καθένας με τον νου του κι εγώ με το δικό μου.