ΧΑΡΗ Ν. ΣΠΑΝΟΥ, ΤΟΠΙΚΟ ΚΛΙΜΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΓΑΙΟΝ, ΛΕΥΚΩΣΙΑ
2018
«Είμαστιν τζιείνοι που ’μαστιν τζι εμείς τζαι τα παιδκιά μας»,
θα μπορούσε να πει άνετα ο μακαριστός φίλος μου Νίκος Σπανός. Διαβάζοντας τη
νουβέλα της Χάρης Σπανού «Τοπικό κλίμα» τον θυμήθηκε και με τις παραπομπές στο
ημερολόγιό του και με τους προβληματισμούς της συγγραφέως, δώδεκα ενότητες που
μπορούν να διαβαστούν και ανεξάρτητα ως διηγήματα και ως ενιαίο σύνολο, αφού
τόσο στενά συνδέονται μεταξύ τους, χρονικά οι σκέψεις από τη δεκαετία του ΄50 ως αύριο, ένα αύριο όπως προδιαγράφεται
από την ως τώρα πολιτική πορεία μας, με μια λύση διζωνικής δικοινοτικής ή όπως αλλιώς
αποκαλείται, αλλά με τις γενικές της γραμμές προδιαγεγραμμένες. Το κυπριακό
λυμένο, ένας αλλιώτικος κόσμος στην επιφάνεια, αλλά στο βάθος ο ίδιος, με
προβληματισμούς πολιτικούς, ανάμεσα στο παρελθόν παρόν και μέλλον, όπως απασχολούν
στη δαιδαλώδη πορεία τους τη συγγραφέα
και πολλούς στην Κύπρο, με το ρόλο των έσω και έξω στην Ιστορία μας, σκέψεις
για την Τέχνη και τη ζωή, με μια γάτα να περιγράφεται εν κινήσει ή εν αναπαύσει,
διερχόμενη το έργο.
Η μεταποίηση των πολιτικών προβληματισμών σε λογοτεχνία
απαιτεί ιδιαίτερη δεξιότητα, με την οποία η Χάρη Σπανού είναι οπλισμένη, γιατί από
τη μια προβληματίζεται ζωντανά πολιτικά κι από την άλλη είναι βαθύς γνώστης και
της ελληνικής γλώσσας και της λογοτεχνίας μας, γι’ αυτό μπορεί άνετα να δομήσει
το υλικό της ώστε να οδηγεί από την έναρξη στην κορύφωση και στη λύση, με
περιγραφές – πινελιές ποικίλες, δημιουργικές του κλίματος, του τοπικού κλίματος
μέσα στο οποίο ζούμε και στο οποίο έχουμε την τύχη να βρίσκονται άνθρωποι –όπως
η συγγραφέας- να το εκφράζουν, κι αυτό νομίζω είναι η μεγάλη προσφορά της Χάρης:
μας τοποθετεί σ’ έναν καθρέφτη μπροστά και μας λέει «αυτό είναι που ζείτε, από
αυτά πάσχετε, μην πτοείσθε, στο βάθος είστε οι ίδιοι, η συνέχειά μας ως Ελλήνων
της Κύπρου δεν εξαντλείται με τα προβλήματα και με τις δοσμένες λύσεις». Αυτά
συνέλαβα.
Στέλιος Παπαντωνίου
