Πέμπτη 6 Αυγούστου 2020

Κλεοπάτρα Μακρίδου, Δώρος Λοΐζου


Κλεοπάτρα Μακρίδου, Δώρος Λοΐζου, Ο ωραίος της επανάστασης, Κουκκίδα

Στο έργο τίθεται ως προμετωπίδα το ποίημα του Δώρου Λοΐζου «Το τραγούδι του Λεύτερου» γνωστό μελοποιημένο, - Θα ρίξω τα μαλλιά μου πίσω..- με τα εκρηκτικά μηνύματα του επαναστάτη. Από τη μια τα όπλα του, από την άλλη ο εχθρός- στόχος. Είναι σημαντική η προμετωπίδα, γιατί μπορεί η όλη σύνθεση της Κλεοπάτρας Μακρίδου να θεωρηθεί ανάπτυξη του ποιήματος του Δώρου: με τα όπλα από τη μια του επαναστάτη και από την άλλη με τον εχθρό και τα δικά του όπλα, της μυστικής διπλωματίας και της προδοσίας ιδιαίτερα. Ιδανικό η ελευθερία του ανθρώπου, η Ανθρωπιά του, ενσαρκωμένη στον νέο ωραίο ποιητή.
Η ποιητική σύνθεση αποτελείται από έξι ενότητες, μια σταδιακή χρονική εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων, με θεμελιό την επαναστατική σκέψη, ποίηση και δράση από τα μαθητικά χρόνια του Παγκυπρίου Γυμνασίου με την εσφραγισμένη πια μάχη της Σεβερείου βιβλιοθήκης, ως τη σημαδιακή μέρα της 30ης Αυγούστου του 1974, με τη δολοφονία του Δώρου Λοΐζου.
Ήδη το «ωραίος» ως ώριμος, τελειωμένος, ιδανικός, εκφράζεται ποικιλότροπα στο ποίημα, με παράλληλους άλλους ποιητές και ήρωες από αρχαιοτάτων χρόνων ως τη νεότερη εποχή της Κυπριακής και Ελληνικής γενικότερα Ιστορίας.
Τοπικά η δράση του ήρωα δεν περιορίζεται στο νησί, αλλά εξακτινώνεται και στην Ελλάδα τον καιρό της δικτατορίας, του τέρατος που περισφίγγει τους αγωνιζόμενους, αλλά που πρέπει να εξαφανιστεί, για να λάμψει το φως της ελευθερίας. Η ποιήτρια πολλές φορές απευθύνεται στον ήρωα ωραίο ποιητή με θαυμασμό και φιλοσοφική διάθεση, για να επιτύχει τη γενίκευση και την αναγκαία διαιώνια θεώρηση των νοημάτων και συναισθημάτων, έναντι του θυσιασθέντος ήρωα επαναστάτη ποιητή.
Ο ποιητικός λόγος της Κλεοπάτρας Μακρίδου ανηφορίζει όσο πλησιάζει στην κορύφωση των ημερών και στη δολοφονία του ήρωα. Φως ελευθερίας και σκότος δικτατορίας και προδοσίας αντιμάχονται, σύμβολα και συμβολικά πρόσωπα διαδέχονται το ένα το άλλο, η συγκρουσιακή εποχή παρουσιάζεται με όλα τα ποιητικά όπλα της ποιήτριας, που ανέλαβε όντως μια δύσκολη ποιητική αποστολή, το προσωπικό δοξολόγημα ενός πραγματικού ποιητή εκ των ελαχίστων της Κύπρου και αδικημένων ποιητικά, λόγω της κομματικής εκμετάλλευσης μερικών.
Νεοέλληνες ποιητές και στίχοι τους ακούονται ευκρινώς στο ποίημα, και πολύ φυσικά, αφού ο ωραίος ποιητής δεν γεννιέται εκ του μηδενός, αλλά είναι τέκνο των Ελλήνων ποιητών και ηρώων.
Η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, οι ημέρες εκείνες, η προδοσία, ο εισβολέας και τα σχέδιά του, όλο το εικονοστάσι του πάθους της Κύπρου του 1974, οδηγεί σε μια απολογία μετά θάνατον, μια αναφορά του στρατιώτη στο νεκρό ποιητή, θλιβερή για την κατάντια μας, ύστερα από τα τόσα θλιβερά και καταστροφικά, για να οδηγηθεί η ποιήτρια στη φιλοσοφική ενατένιση, στο δοξολόγημα ιδεών και ιδεολόγων, ποιητή αγωνιστή και ωραίου ανθρώπου, που οδηγεί τον ποιητικό λόγο στην ανύψωση.
Η παρούσα κατάσταση, η σύγχυση και κακοποίηση της αλήθειας, η ισοπέδωση των πάντων, η θλιβερή κατάπτωσή μας, σε σύγκριση με το ύψος του ήρωα ανθρώπου ιδεολόγου ποιητή οδηγεί την ποιήτρια στην καταγγελία της κατρακύλας και στην πίστη πως η αγνότητα και οι αγώνες του ποιητή θα οδηγήσουν στη σωτηρία.
Στο έργο συνυπάρχει η Ιστορική πραγματικότητα, οι συγκρούσεις της συγκεκριμένης περιόδου, οι ιδέες κα οι αγώνες για πραγμάτωσή τους, τα εχθρικά εμπόδια, ο θάνατος, η καταστροφή, η θυσία, αυτό όμως που και πάλι προβάλλεται είναι η ενσάρκωση της ελευθερίας, της αγάπης και της ανθρωπιάς από τον ποιητή Δώρο Λοΐζου και η πίστη πως έχουμε ανάγκη να εμβαπτιζόμαστε στις ιδέες και στα ιδεατά πρόσωπα.
Η όλη σύνθεση πορεύεται σταδιακά και ανηφορικά, με τους ποικίλους της ρυθμούς και ήχους, ώσπου να φτάσει στο ύψιστο ανέβασμα προς το τέλος με τη φιλοσοφική σύλληψη της ιδέας. Δύσκολο το εγχείρημα, άξια εργάτρια η ποιήτρια.
Στέλιος Παπαντωνίου