ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΜΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
REMEMBRANCE O A DAWN
Γκοβόστης
‘Ένα ταξίδι στην Ινδία χάρισε στη Λίλη Μιχαηλίδου την πρώτη
ύλη για την ποιητική αυτή συλλογή. Με προμετωπίδα «Ο ουρανός είναι κλειστός.
Δεν μπορώ ν’ ανασάνω.» του Ατάλ Μπιχάρι Βαζπεϊ και δυο ενότητες, Ηχώ Ινδίας και
Απόηχος. Στο τέλος μια σειρά από Διαλογισμούς μερικοί των οποίων
χρησιμοποιήθηκαν ήδη στη δεύτερη ποιητική της συλλογή Ανάγλυφα Σχήματα και Δρόμοι εκφραστικότατοι και λακωνικοί,
περιληπτικοί σημαδιακών για την ποιήτρια νοημάτων.
Η αγάπη στα ταξίδια, η έφεση στην εξερεύνηση, στο πλάτεμα
των οριζόντων διακρίνει την ποιήτρια που από τη μια επιζητεί τη επιβεβαίωση των
πνευματικών της συλλήψεων και από την άλλη δίνει διέξοδο στην τάση φυγής στα πέρατα
της γης, για να επιστρέψει πάλι στις πηγές της, στον ίδιο τον εαυτό της,
σοφότερη, ασφαλέστερη∙ σκέψεις μου που επιβεβαιώνουν οι πρώτοι στίχοι της
συλλογής «Ο κόσμος μου χωράει αμέτρητους άλλους κόσμους ταλαντεύεται και συχνά
πέφτει στο χάος της αρχής.» Η πείρα, οι σκέψεις και οι μελέτες της την οδήγησαν
σ’ ένα ξέφωτο, απ’ όπου μπορεί να μιλά με βεβαιότητα, να ομολογεί τις αλήθειες
της - θα ήταν ίσως πολύ να πούμε, να καθοδηγεί.
«Είναι αλήθεια ότι για να νιώσεις τη ζωή πρέπει να την
αγγίξεις με τα χείλη, να τη γευτείς, να την αναγνωρίσεις με τα μάτια, να τη
γδύσεις με τα χέρια, ν’ αγαπηθείς με τα σημάδια της, να γίνεις ο κρυφός εραστής
των ημερών της σε μια ατέρμονη συνουσία αναπαραγωγής.» Αυτά απετέλεσαν τον οδηγό της ζωής και της
ποιητικής της ζύμωσης, ένας τρόπος ζωής αμεσότητας επικοινωνίας με τον κόσμο με
όλες τις αισθήσεις και τις ανθρώπινες δυνάμεις σε μια διαρκή ερωτική
κοσμογονική περίπτυξη. Πέραν τούτου όμως υπάρχει και «το μυστήριο της σιωπής
και της άγνοιας.» Στα πέρας της γνώσης και του Λόγου εισδύει ο άνθρωπος με το
μυστήριο της σιωπής και της άγνοιας. Διδάγματα παλαιών σοφών για τη σιγή και το
μυστήριο αναζούν ποιητικά.
«Λίγοι
μπορούν να νιώσουν
Τη μυστήρια
αύρα
Τους
κραδασμούς της γης
Κάτω από τα
πέλματα
Την κραυγή
των σωμάτων
Καθώς σκαλίζουνε
τα όνειρα
Την ένταση
του χρόνου
Καθώς αχνίζ’
η ζωή.»
Το ιερατικό
στοιχείο είναι επίσης διακριτό και εδώ, όπως και πριν, η εσωτερικότητα και η
δύναμή της ύστερα από γνώση και άσκηση οδηγούν με συνέπεια σ’ αυτή τη στάση, οι
αναγνώστες μαθητεύουν κι αφήνονται στην έμπειρη χειραγωγό.
Τα χρώματα
ντύνουν τους ανθρώπους, ουρανός και γη ανάμεσό τους, ο άνθρωπος που κουβαλεί το
χώμα και συμφιλιώνει τις διαστάσεις του χρόνου.
Η Ινδία
αφήνει δυνατές τις χαρακιές της στη δημιουργό και στην ποίησή της. Ένα από τα
δυνατότερα ποιήματά της, περιεκτικό και αντιπροσωπευτικό των προβληματισμών και
της ποίησής της το Χρωματιστό Παράθυρο, γραμμένο στο Νέο Δελχί το 2000.
Με το ποίημα
Αναμονή εισερχόμαστε σε μια διπλής όψεως εικόνα, από τη μια ενός προσώπου
έλλογου, με βούληση και ζωτική δύναμη που υπομονετικά αναμένει «τη μέρα που θα
συναντήσει τ’ όνειρό του» για να απλώσει ρίζες, κι από την άλλη μια
συμπυκνωμένη δύναμη εκρηκτική, κοσμογονική, έστω η προσωποποίηση της αναμονής.
Ίσως η Ινδία
να έδωσε τη λαβή για φιλοσοφικότερη θέαση της ζωής με ερωτήματα γι’ αυτήν και
το θάνατο, το φως και το σκοτάδι, για τον
άνθρωπο, τη μοίρα, τον πόνο και τα παθήματά του.
Η θέαση των
σημαντικών στοιχείων του υλικού και πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας γίνεται
με όλη τη συναισθηματική φόρτιση, με προσπάθεια να εισέλθει στο βαθύ νόημα των
πραγμάτων, να τα νιώσει και να τους παρασταθεί, όπως στους ανθρώπους.
Στο δεύτερο
μέρος, Απόηχος, μια μεταφορική καταγραφή της ιστορίας της χώρας, με τις διεθνείς
απάτες και την πολιτική ανατροπή των προσδοκιών των ανθρώπων, τη μετατροπή των
πάντων σε στάχτη. Μα έρχεται πάλι η μαγνητική δύναμη της γης να διασώσει τον
πληγωμένο άνθρωπο.
Ύστερα από
το ταξίδι, η επιστροφή πάλι εις εαυτήν με το αιώνιο ερωτηματικό ποιος είμαι, τι
είμαι. Από τη μια η ζωογόνα φύση κι από την άλλη ο ποιητής, με πρώτη ύλη τη
γλώσσα, «τη γραφή, πηγή που σιωπηλά εγκυμονεί και θυμάται», το τραγούδι και το
αντικείμενό του, τη συνένωση του χώματος με τον άνθρωπο, αφετηρία της σφύζουσας
ερωτικά ζωής και του θανάτου.
Οι οκτώ
Διαλογισμοί στο τέλος της συλλογής δίνουν συμπυκνωμένα συναισθήματα και
σκέψεις, ομολογημένες μικρές αλήθειες της κοσμοθεωρίας και της ποιητικής της.
‘Ισως η
απόσταση του αναγνώστη από τα πράγματα να δείχνει μερικά ποιήματα της συλλογής
σκοτεινά, έχουμε όμως εδώ μια ενδοστρεφή ποιήτρια, με φιλοσοφική διάθεση και διαρκή
προβληματισμό, έντονο πόθο γνώσης, συναισθηματικό πλούσιο κόσμο, λεξιλογικό
θησαυροφυλάκιο και πεπειραμένη πια μέθοδο ποιητικής θέασης του κόσμου και
γραφής, που διανοίγει νέους κόσμους με τα ταξίδια της, εμπλουτίζοντας την
ποίησή μας με την παγκόσμια διάσταση.
