ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

 

ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

Εξοχότατε Κύριε Πρόεδρε,

Μακαριότατε,

Στην Κύπρο γνωρίσαμε πολλές ζοφερές μέρες . Ζήσαμε αγωνιώντες έξω από τις φυλακές τις τελευταίες στιγμές των μελλοθανάτων. Ανεξίτηλο στη μνήμη το 58, όταν τα τουρκικά στίφη άναβαν πυρκαγιές στη Λευκωσία για την πρώτη διχοτόμηση και τη βίαιη μετακίνηση Ελλήνων. Με αυτοθυσία αντιμετωπίσαμε την τουρκική ανταρσία του 63 εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια ατέλειωτη σειρά από μαύρα μερόνυχτα μας πλήγωσαν σ’ αυτό τον τόπο

Πιο μαύρη όμως από τη σημερινή μέρα του πραξικοπήματος εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου δεν έζησε η Κύπρος,  γιατί σαν σήμερα άνοιξαν οι πύλες της κόλασης και ρίχτηκε μέσα στις φλόγες το νησί μας, καθημαγμένο από χέρι αδελφικό και κατακρεουργημένο. 

Ανατρέχοντας στα περασμένα, τιτάνιος ήταν ο αγώνας μας για ένωση με τη μητέρα Ελλάδα το 55-59. Οι περισσότερες όμως κυβερνήσεις της Ελλάδας δήλωναν την αδυναμία τους να συνδράμουν στον αγώνα μας, σε αντίθεση με τον ελληνικό λαό και τις ενθουσιώδεις εκδηλώσεις του.

Από τη μια στα βουνά και στους κάμπους, στις πόλεις και στα χωριά, μάχες, ηρωισμοί, ολοκαυτώματα, θυσίες, εξορίες, αγχόνες, τιμημένες δάφνες.                                          

Από την άλλη, η πονηρή αγγλική διπλωματία, οι  συμμαχικοί δεσμοί Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας μέσα στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, οι συνεχείς απειλές και τα σχέδια για διχοτόμηση της Κύπρου οδήγησαν στις συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου,  με τις οποίες η τουρκική κοινότητα τύγχανε της μέγιστης εύνοιας. 

Στο εσωτερικό μας μέτωπο όμως, μερίδα του ελληνικού κυπριακού λαού δεν αποδεχόταν τις συμφωνίες και παρέμενε πεισματικά προσκολλημένη στην ένωση,  χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις αντικειμενικές δυσκολίες  και τις κρατούσες διεθνείς συνθήκες, χωρίς να διακρίνει το εφικτό από το ευκταίο.

Με την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Τουρκία,  που από τη δεκαετία του 1950 είχε εκπονήσει σχέδιο ανακατάληψης του νησιού μας,  εξόπλιζε και προετοίμαζε στρατιωτικά τους Τούρκους της Κύπρου.

Το 1963 εκρήγνυται η τουρκανταρσία. Τα Ηνωμένα Έθνη όμως εκδίδουν ψήφισμα υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναγνωρισμένης κρατικής οντότητας.

Τον Αύγουστο του  1964 βομβαρδίζεται η Τηλλυρία.

Η Ελληνική μεραρχία στο πλευρό μας, εκδιώκεται όμως το 1967.

Στο μεταξύ στην Ελλάδα, στις 21 Απριλίου 1967, το πραξικόπημα των συνταγματαρχών επέβαλε στρατιωτική δικτατορία στο λίκνο της Δημοκρατίας. 

Ο ελληνικός λαός ανεβαίνει το Γολγοθά του και υφίσταται τα πάνδεινα από τους δικτάτορες, των οποίων τα πλοκάμια στην Κύπρο είχαν αρχίσει να βραχυκυκλώνουν την Εθνική Φρουρά.

Στην ενωτική παράταξη προστίθεται ο στρατηγός Γρίβας Διγενής, αρχηγός της ΕΟΚΑ και μετέπειτα αρχηγός της προδοτικής και καταστροφικής ΕΟΚΑ Β.

Φορείς του νατοϊκού πνεύματος οι περισσότεροι ελλαδίτες αξιωματικοί δεν θεωρούσαν την σύμμαχό τους Τουρκία τον εχθρό,  αλλά τη Σοβιετική Ένωση και τον κομμουνισμό, για τα οποία κατηγορούσαν τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο ως τον Κάστρο της Μεσογείου και την Κύπρο ως την Κούβα της Μεσογείου, από την οποία προσπαθούσαν να τον απομακρύνουν.

Όλα αυτά αναζωπύρωναν το διχασμό και όπλιζαν την αδελφοκτόνο ΕΟΚΑ Β΄.

Αλλεπάλληλες δολοφονικές απόπειρες εναντίον του Μακαρίου, ένοπλες επιθέσεις εναντίον αστυνομικών σταθμών και  δολοφονίες δημοκρατικών φιλομακαριακών πολιτών έγιναν η καθημερινότητα στο νησί.

Φύλακες προστάτες η Προεδρική Φρουρά και το Εφεδρικό Σώμα, με ομάδες δημοκρατικών πολιτών.

Στο μεταξύ το 1972-73 είχαν οργανώσει εκκλησιαστικό πραξικόπημα οι Μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και Κυρηνείας  που πίεζαν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να απομακρυνθεί του αξιώματος του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Η αλλαγή στην ανώτατη κεφαλή της δικτατορίας στην Ελλάδα,  το 1973, από τον Παπαδόπουλο στον δικτάτορα Ιωαννίδη, από τον οποίο εξαρτάτο άμεσα η ΕΟΚΑ Β, έδωσε το έναυσμα για σχεδιασμό  πραξικοπήματος εναντίον του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου,   με το πρόσχημα πως τούτο θα οδηγούσε στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.   

Ξημερώνει η 15^η Ιουλίου του 74, η κατάμαυρη μέρα,  όταν επίορκοι αξιωματικοί της χούντας επιτίθενται εναντίον του προεδρικού με τανκς και προσπαθούν να αφανίσουν από προσώπου γης τον Μακάριο. Χαοτική ατμόσφαιρα, μίσος, νευρικότητα, εκφοβισμοί, απειλές, πυρκαγιά.

Το φρικιαστικό μήνυμα από το ΡΙΚ «Ο Μακάριος είναι νεκρός» απλώνει νεκρικό σάβανο στον τόπο, ακολούθησε όμως ευτυχώς η ίδια η φωνή του εθνάρχη από τον ραδιοσταθμό της Πάφου  «Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποιος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος. Είμαι εκείνος τον οποίο συ εξέλεξες διά να είναι ο ηγέτης σου. Δεν είμαι νεκρός. Είμαι ζωντανός.»    

15 του Ιούλη 1974: μέρα της κόλασης, του αδελφοκτόνου προδοτικού πραξικοπήματος, που έφερε ως άλλος δούρειος ίππος στα σπλάχνα της τον Τούρκο εισβολέα. Οι νεκροί πολλοί.

Δυστυχώς  το πραξικόπημα επικράτησε,  έστω για λίγες μέρες, παρά τις θυσίες και τη σθεναρή αντίσταση,  με την πατριωτική προπάντων σκέψη των δημοκρατικών να παύσει να χύνεται αίμα αδελφικό.

Πέντε όμως μέρες με την ΕΟΚΑ Β  να πανηγυρίζει, ήταν αρκετές να φέρουν τον προετοιμασμένο τούρκο εισβολέα στην Κύπρο,  με αποτέλεσμα την κατάληψη μεγάλου τμήματος του νησιού μας, το θανάτο, την προσφυγοποίηση, τον εγκλωβισμό συμπατριωτών μας που δεν πρόλαβαν να διαφύγουν από τα εχθρικά στρατεύματα και τανκς, τους βιασμούς, την αιχμαλωσία, τους αγνοούμενους ως τώρα αδελφούς μας.

΄Αρπαξαν σπίτια και περβόλια, περιουσίες και επιχειρήσεις,  ξενοδοχεία και εργοστάσια, κατέστρεψαν την οικονομική ζωή του τόπου και αλλοίωσαν αναρίθμητα πολύτιμα δείγματα  του ελληνικού και χριστιανικού χαρακτήρα του τόπου, εκκλησίες και νεκροταφεία, τοπωνύμια, και το άκρως εγκληματικό, κουβάλησαν έποικους από την Τουρκία ανατρέποντας την πληθυσμιακή αναλογία, ένας τρίτος Αττίλας.

Και ύστερα από τα τόσα απειλητικά για την ίδια της ύπαρξή μας, απαιτούν αναγνώριση δικού τους κράτους στα δικά μας χώματα,  αναγνώριση των τετελεσμένων της εισβολής,  στα οποία, αν υποχωρήσουμε,  θα καταγραφούμε στην Ιστορία ως οι χείριστοι και κάκιστοι των Ελλήνων και παγκοσμίων πολιτών. Γιατί στην Κύπρο παίζεται η τύχη της παγκόσμιας δικαιοσύνης και του ανθρώπου και της ανθρωπιάς όπου γης,  αλλά και η τύχη και το μέλλον του ελληνισμού.

Έχοντας εμπιστοσύνη στους χειρισμούς του Προέδρου της Δημοκρατίας, αναγνωρίζοντας το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Ἐνωση, η δημοκρατική Ελλάδα και η Εκκλησία της Κύπρου, προσβλέπουμε σε ένα καλύτερο μέλλον,  που να εγγυάται την παρουσία του ελληνισμού σ’ αυτό τον τόπο, ριζωμένου εδώ από τον καιρό του τρωικού πολέμου.

Σήμερα βρισκόμαστε εδώ στον ιερό ναό του Ελληνικού Κοιμητηρίου Λευκωσίας για να τιμήσουμε όσους θυσιάστηκαν υπερασπιζόμενοι την Κυπριακή Δημοκρατία,  για να τιμήσουμε τους πεσόντες αγωνιστές,  τους ανθρώπους που πρόταξαν τα στήθη να υπερασπιστούν τον νόμιμο αρχηγό του κράτους, να δεχτούν τα βόλια στο προεδρικό και στο αρχιεπισκοπικό μέγαρο, θέτοντας υπεράνω της ζωής τους τη νομιμότητα και τους δημοκρατικούς θεσμούς αυτού του τόπου, αντιτασσόμενοι στη στυγνή δικτατορία, στην επιβολή διά της βίας της θέλησης μιας στρατιωτικής χούντας.

Πολλές νύχτες αγρύπνησαν,  βράχο έκαμαν τη θέλησή τους να υπερπηδήσουν τις ανθρώπινες αδυναμίες,  κοπίασαν, αγανάκτησαν με τους απάτριδες και ψευδοπατριώτες, ετοιμάστηκαν ψυχικά πολλές φορές για το μεγάλο ταξίδι, προπάντων έπραξαν ηθικά, αφού με την ελεύθερη βούλησή τους αποφάσισαν τη στράτευση   στον αγώνα για τη διαφύλαξη και σωτηρία της Κύπρου. Το «Νυν υπέρ πάντων ο αγών», πολλές φορές τους συνόδευε στις άγρυπνες σκοπιές τους, γιατί είχαν συνειδητοποιήσει πως πολεμούσαν για την τύχη του ελληνισμού, για τη μόνιμη εδώ παρουσία του, για την ελευθερία και τη δημοκρατία, για τη νομιμότητα.

Για όλα αυτά πάλεψαν και έπεσαν τα παλικάρια που σήμερα τιμούμε.

Αιωνία η μνήμη των ηρωικώς πεσόντων στο πραξικόπημα αδελφών μας

Ο αγώνας και η θυσία τους ας είναι φως και οδηγός μας.

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

προϊστορία και μεθιστορία

 

Προϊστορία και μεθιστορία

Όλα έχουν την προϊστορία τους, 1972-74 διεξάγονταν ενδοκυπριακές συνομιλίες, η ελληνική πλευρά υποστήριζε πως βάση ήταν το ενιαίο κράτος, αλλά το 73, με την άνοδο του Ετσεβίτ στην εξουσία και ύστερα από την πρώτη επίσκεψη Ντενκτάς για να τον ενημερώσει για τα γιγνόμενα εδώ, η ανακοίνωση του Ετσεβίτ έλεγε πως βάση των συνομιλιών είναι το ομόσπονδο κράτος. Με κάμποσα λογικά κομποσχοίνια και ο γενικός γραμματέας των ηνωμένων εθνών Κουρτ Βαλτχάιμ  είπε τότε πως ναι μεν τα ψηφίσματα των  ΗΕ μιλούν για ενιαίο κράτος αλλά μπορεί να είναι και κάτι άλλο.

Πανομοιότυπα σήμερα, εμείς μιλούμε για δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία, ενώ η τουρκική πλευρά επιμένει στα δύο κράτη, κάτι που έχει ήδη αποδεχτεί και η προσωπική απεσταλμένη του γγ κυρία Ολγκίν. Ναι μεν διζωνική δικοινοτική ομπσπονδία λεν τα ψηφίσματα αλλά μπορεί να είναι και κάτι άλλο αφού δεν είναι κοινά αποδεκτή  η δδο ως βάση των συνομιλιών.

Και η μεθιστορία; Το επόμενο βήμα θα είναι, βάση των συνομιλιών η κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αναγνώριση της τουρκικής δημοκρατίας της κύπρου.

Ό τι ώραν σας τα λαλώ.

παραιτήσεις

 

Παραιτήσεις

Το ωραίο εκείνο, «μόλις διοριστείς κάπου, να έχεις έτοιμη στην τσέπη και την παραίτησή σου», παραμένει ωραίο σαν παραμύθι. Σπάνια πραγματοποιείται και μπράβο τους.

Να όμως που γίνονται παραιτήσεις ακόμα και σε καιρό δικτατορίας, 1974, σαν σήμερα περίπου, ο υπουργός των Εξωτερικών της Ελλάδας Σπυρίδων Τετενές έδωσε την παραίτησή του μαζί με άλλους δύο ανώτατους του υπουργείου, Βλάχο και Τζούνη, γιατί λαμβάνονταν αποφάσεις από τους στρατιωτικούς, χωρίς να ερωτηθούν οι του υπουργείου εξωτερικών.

Και βέβαια εννοείται η απόφαση των δικτατόρων για πραξικόπημα εναντίον το Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Και όλα αυτά με τον Δημήτρη Ιωαννίδη στα παρασκήνια και στο προσκήνιο, μόνος να αποφασίζει και οι άλλοι πειθήνια όργανα να εκτελούν.

χρονολόγιο

 Όσο πλησιάζουν αυτές οι μέρες, το ένα πραξικόπημα θυμίζει το άλλο, εκεί στην Αθήνα, 1967, 21^η Απριλίου, το ραδιόφωνο και πάλι να προεξάρχει, ήδη ο φίλος συμμαθητής Γιώργος Χριστούδιας, μελετηρός από το χάραμα, είχε ακούσει την είδηση, εκατό μέτρα πιο πάνω μέναμε εμείς, μας ήρθε μαντατοφόρος, κι ύστερα ακούσαμε εμβατήρια και τέτοια, στο δρόμο λεωφόρος Κηφισίας δεξιά αριστερά φαντάρια οπλισμένα, κι όταν έπρεπε να πάμε στο εστιατόριο άρχιζε η μέτρηση, μην περάσουμε τους πέντε και φανούμε οχλαγωγία, πυροβολούσαν μας προειδοποίησαν, άλλοι αργότερα την πέρασαν χειρότερα, με το ραδιοφωνάκι στο μπάνιο να ακούν Θεοδωράκη, απαγορευμένα τραγούδια και άλλα τέτοια ευτράπελα των δικτατόρων, τότε είναι που ξέσπασαν ανέκδοτα εκατοντάδες για την κατάσταση και τους συνταγματαρχέους, υπήρχαν βέβαια και οι κυνηγημένοι φίλοι, ευτυχώς τέλειωσα, δεν είχα λόγο να μένω πια στην πόλη των ονείρων και τώρα της δικτατορίας, κι ήβρα εδώ ύστερα από λίγα χρόνια τη δική μας οκταήμερη, και πάλι από το ραδιόφωνο τα μαντάτα, ακολούθησε η γνώριμη φωνή του Μακαρίου από το ραδιοφωνικό σταθμό της Πάφου, αλλά και δυστυχώς η εισβολή κι όλο το πρωτόγνωρο κακό, μοναδικό στην Ιστορία μας.

Ένα μικρό χρονολόγιο

1967 Απρίλιος Στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα. Αρχίζει η τραγωδία του Ελληνισμού

Σεπτέμβριος Συνομιλίες στο Κεσάν του Έβρου μεταξύ Τούρκου πρωθυπουργού και πρωθυπουργού της χούντας.

Νοέμβριος, συγκρούσεις στους Αγίους Θεοδώρους και στην Κοφίνου.

Δεκέμβριος Αποσύρονται τα ελληνικά στρατεύματα από την Κύπρο. Ενδοκοινοτικές συνομιλίες                     Ιδρύεται παράνομη «Τουρκοκυπριακή Προσωρινή Διοίκηση» από τους τουρκοκύπριους.

1968 Φεβρουάριος Εκλογές στην Κύπρο, επανεκλέγεται ο Μακάριος.

1970 Μάρτιος Απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου

1971 Απρίλιος Δηλώσεις Γρίβα εναντίον Μακαρίου στην Αθήνα.

Σεπτέμβριος Ο Μακάριος για συνομιλίες στην Αθήνα με το δικτάτορα Παπαδόπουλο.

Ο Γρίβας επιστρέφει μυστικά στην Κύπρο και ιδρύει την ΕΟΚΑ Β. Με τη υποστήριξη της χούντας στρέφεται εναντίον της Κυπριακής Κυβέρνησης.

1973 Φεβρουάριος Προεδρικές εκλογές, εκλέγεται ο Μακάριος χωρίς αντίπαλο.

Μάρτιος Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΟΚ.

Σεπτέμβριος Απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου κοντά στο χωριό Α. Σέργιος.

1974 Ιανουάριος  Θάνατος του Γρίβα

Ιούλιος 2. Ο Μακάριος ζητά από τον Γκιζίκη την ανάκληση των Ελλαδιτών αξιωματικών από την Κύπρο.

2 Ιουλίου αποφασίζεται από χούντα Ιωαννίδη στο πεντάγωνο πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου

Ιούλιος 15: Πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου από τις ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις που βρισκόταν στην Κύπρο – Εθνική Φρουρά – ΕΟΚΑ Β. Αά ναλαμβάνει πρόεδρος ο Σαμψών.

Βομβαρδίζεται το προεδρικό Μέγαρο και το μέγαρο Αρχιεπισκοπής, ο Μακάριος διαφεύγει.

19 Ιουλίου απόγευμα ο Μακάριος απευθύνεται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και καταγγέλλει το στρατιωτικό καθεστώς των Αθηνών Στις 4 το πρωί της 20ης Ιουλίου ο Τούρκος πρωθυπουργός ανακοινώνει ότι τουρκικά αποβατικά ήδη έχουν ξεκινήσει από τη Μερσίνα, με προορισμό την Κερύνεια

20 -26: εισβολή τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, 7-9% του Κυπριακού εδάφους υπό Τουρκική κατοχή (Αττίλας 1).

Το συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καλεί για εκεχειρία και αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο.

Καταρρέει το στρατιωτικό καθεστώς στην Ελλάδα.

Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ο Καραμανλής Πρωθυπουργός.

«Η Κύπρος κείται μακράν»

Ο Κληρίδης αντικαθιστά τον Σαμψών στην προεδρία της Κύπρου. Πρώτη διάσκεψη των εγγυητριών δυνάμεων στη Γενεύη για την κατάσταση στην Κύπρο.

Αύγουστος 14 -16: Δεύτερη επίθεση εναντίον της Κύπρου. 37% του κυπριακού εδάφους υπό τουρκική κατοχή (Αττίλας 2). Εκδιώκονται οι ελληνοκύπριοι από τις εστίες τους. Νεκροί, αγνοούμενοι, εγκλωβισμένοι, αιχμάλωτοι

Νοέμβριος

Η ΓΣ του ΟΗΕ υιοθετεί ομόφωνο ψήφισμα και καλεί για την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων, σεβασμό της ανεξαρτησίας, κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου, επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους και σε ασφαλείς συνθήκες.

Δεκέμβριος Ο πρόεδρος Μακάριος επιστρέφει στην Κύπρο. Το κογκρέσο των ΗΠΑ αποφασίζει εμπάργκο για την Τουρκία.

1975 Φεβρουάριος Ο Ντενκτάς και η Άγκυρα ανακηρύσσουν το Ομόσπονδο Τουρκοκυπριακό Κράτος. Η ανακήρυξη καταδικάζεται από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

2003 Μάρτιος Συνάντηση της Κοπεγχάγης ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. Η συνάντηση κατέληξε σε αδιέξοδο. Η τουρκοκυπριακή πλευρά αρνείται κάθε συζήτηση επί του σχεδίου.

Απρίλιος Στη Στοά Αττάλου και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας υπογράφεται η πράξη προσχώρησης της Κύπρου.

2004 Απρίλιος Δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν. Η ελληνοκυπριακή πλευρά το καταψήφισε με 75,83% ενώ η τουρκοκυπριακή το έκανε δεκτό με 65%.

Μάιος  Η Κύπρος μέλος της ΕΕ.

προσωπικό παραμύθι

 Προσωπικό παραμύθι

Με τους τούρκους γείτονες ως το 1956 δεν είχαμε και καμιά διαφορά, περνούσαν από το σπίτι, χαιρετούσαν, πηγαίναμε στο κέντρο τους έξω από τα τείχη, στου Τσακλαγιάν, μια μοναδική ταχίνη, σουβλάκια μοσκομύριζαν, μαζί με τα γιασεμιά, ήταν μια μικρούλα ξανθούλα τουρκούδα, γαλανομάτα, κι όμως ήταν κόρη του αντίγραφου του Ντενκτάς χασάπη στο κεντρικό παντοπωλείο της Λευκωσίας, μια μέρα τα έκαψαν, χάθηκε η Ερμού, χτύπημα στην καρδιά του εμπορίου, πόσες οικογένειες θα έκλαψαν, στη γειτονιά περνούσαν ομάδες ημίγυμνοι με στουπί βουτηγμένο στο πετρέλαιο, να μας κάψουν, πάλες και μαχαίρια και ρόπαλα, μια και δυο, τις νύχτες οι γείτονες που κινδύνευαν γιατί ήταν κοντά τα σπίτια τους στον τουρκομαχαλά έρχονταν να μείνουν μαζί μας, κι ύστερα ο Ολυμπιακός που κάηκε μια νύχτα κι ο άης Λουκάς και το 58 και το 63 στα φυλάκια της γειτονιάς και το 74, με τον στύλο της ηλεκτρικής ριγμένο στο απέναντι σπίτι, κατατεμαχίστηκε η γειτονιά, κάτι απομεινάρια τα έφαγε το σχέδιο για αναζωογόνηση της γειτονιάς, κάτι σχέδια, ξένα λεφτά στο μάστερ πλαν, από Αττίλες η Κύπρος γεμάτη, Τούρκους και Έλληνες.

Νυν απολύοις τον δούλον σου…και δόξαν λαού σου Ισραήλ, κάθε νύχτα στον εσπερινό, κι ο Ισραήλ και το Ισραήλ, κάποτε δούλευα τα καλοκαίρια σ’ ένα υφασματέμπορο, τότε έρχονταν στην Κύπρο πολλοί Ισραηλίτες, ήταν τα υφάσματα ΝΙΝΟ ωραιότατα για πουκάμισα του ζιετ, και συμμαθητές στο Ισραήλ για σπουδές, κάτι γεωπονικά και τέτοια, μια μέρα τους παρατήσαμε, ήταν η Παλαιστίνη και τα παιδιά του Λυσσαρίδη έπαιρναν και έφερναν αγωνιστικότητα στους συνοικισμούς, εμείς με τον τρίτο κόσμο, κάλλιο πρώτος στο χωριό παρά δεύτερος στην πόλη, και τα ξαναβρήκαμε τελευταία και με τους Ισραηλίτες και με την Αμερική, Νάτο, Σία προδοσία, τα θυμούνται μερικοί όταν έρθει το καλοκαίρι Ιούλιο μεριά. Άντε να πας στο Ισραήλ για καμιά θεραπεία, άντε να δεις τους αγίους Τόπους, ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα, τότε καταλαβαίνεις πολλά και νιώθεις περισσότερα, όπως τότε στο αρχαιολογικό μουσείο με τη γαλήνη των αγαλμάτων, και την επίσκεψη στην Πάρο, εκείνη η αρχαιότατη γαλήνη.

Με τη Ρωσία δεν είχα καμιά επαφή, άλλοι σπούδασαν, έγιναν δόκτορες, ήρθαν, τίποτε δεν είπαν, ζούσαν στον κόσμο τους, άλλη η Αμερική, πήγες εκεί; είδες τον κόσμο όλο, καταλαβαίνεις τι σημαίνει το απέραντο, ανοίγουν οι ορίζοντες, να 'ναι καλά οι φίλοι μου συμμαθητές και στο Νιου Τζέρσυ και στο Μπάφαλο, Καναδά μεριά, με τους καταρράκτες και την ελληνική φωνή όπου πας, ο παγκόσμιος ελληνισμός.

Κι έτσι έδεσα, με τους Έλληνες πανταχού, από αρχαιοτάτων χρόνων, με τη φιλοσοφία, την τέχνη, τα γράμματα, αρχαία και νέα, με τους Ισραηλίτες μέσα μέσα και ξώπετσα αλλά βαθιά με την Παλαιά Διαθήκη και τα χριστιανικά, με τους Αμερικανούς επιφανειακά αλλά με ευγνωμοσύνη για τις σπουδές εκεί, στο βάθος μου όμως γεννήθηκα και μένω της γειτονιάς μου, της εκκλησιάς μου, που με έκαμαν αυτόν που είμαι.

σεφερικά

 Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμους∙

ο άνθρωπος είναι μαλακός, ένα δεμάτι χόρτο∙

χείλια και δάκτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος

μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας

και πόδια που θα τρέχανε, κι ας είναι τόσο κουρασμένα,

στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους.

Ο άνθρωπος είναι μαλακός και διψασμένος σαν το χόρτο,

άπληστος σαν το χόρτο, ρίζες τα νεύρα του κι απλώνουν∙

σαν έρθει ο θέρος

προτιμούν να σφυρίξουν τα δρεπάνια στ’ άλλο χωράφι∙

σαν έρθει ο θέρος

άλλοι φωνάζουνε για να ξορκίσουν το δαιμονικό

άλλοι μπερδεύονται μες στ’ αγαθά τους, άλλοι ρητορεύουν.

Αλλά τα ξόρκια τ’ αγαθά τις ρητορείες,

σαν είναι οι ζωντανοί μακριά, τι θα τα κάνεις;

Μήπως ο άνθρωπος είναι άλλο πράγμα;

Μην είναι αυτό που μεταδίνει τη ζωή;

Καιρός του σπείρειν, καιρός του θερίζειν.

Ευτυχώς που τα είπε ο Σεφέρης τόσο ωραία κι επιτυχημένα, τώρα που διαβάζω τις εφημερίδες πριν πενήντα χρόνια, τέτοιες μέρες, και βλέπω τον αγώνα στην Κύπρο να κρατηθεί η δημοκρατία και τον Γκιζίκη να διαβάζει την επιστολή, και σε λίγο το πραξικόπημα, αυτό το ύστερα είναι το συνταρακτικό, άρχισαν να καταφθάνουν στο γραφείο του οκταημέρου τηλεγραφήματα από κάθε κατεύθυνση κι ευχαριστούσαν τον πραξικοπηματία, καλά τους τα είπε τότε ο Καραμανλής, μόλις είχε επανέλθει στην Ελλάδα κι άρχισαν να στέλλουν σ’ αυτόν τηλεγραφήματα, την ώρα που πριν λίγες μέρες υποδέχονταν μετά βαϊων και κλάδων τον Ιωαννίδη και τους συν αυτώ, «σταματήστε αυτό το παιχνίδι», τους είπε, «αφού χτες ακόμα στέλλατε στη χούντα τηλεγραφήματα»… Ο άνθρωπος είναι μαλακός, ένα δεμάτι χόρτο…

Ιπποδαμος

 

Δεν ξέρω πώς τα πάτε εσείς με τις κυβερνητικές υπηρεσίες που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, έχουν όλα μηχανογραφηθεί, πρέπει να εισέλθεις με την ταυτότητά σου, άντε κι αρχίζει το βάσανο, δεκαπέντε οδηγίες ακαταλαβίστικες, θέλει ένα ηλεκτρονικό σου ταχυδρομείο, βάζεις ένα, μα αυτό λέει το χρησιμοποιεί άλλος, βάζεις άλλο, κι αυτό το χρησιμοποιεί άλλος, τέσσερα ιμειλ τα απορρίπτει, δεν έχω πέμπτο ούτε θα κάμω, προχωρείς λιγάκι, άντε να ταυτοποιηθείς, να ενωθείς με την τράπεζά σου, λέει, να σε κρατώ χειροπόδαρα, ε ρε ηλεκτρονικά δεσμά που μας δένουν, όλες τις ψευδαισθήσεις τις έχουμε, η δικαιοσύνη παραπατεί, η παιδεία προβληματίζει, η άμυνα αέρας και σκόνη, μόνο οι φωτογραφικές στα φώτα τροχαίας δουλεύουν, κι αλοίμονό σου… Ηλεκτρονικό σύστημα να εξυπηρετεί τον πολίτη, λένε μετά στόμφου οι κυβερνώντες, όποιος μπαίνει στο σύστημα καταλαβαίνει τι σημαίνει κωλυσιεργία. Και δεν το λέω μόνο εγώ. Κι ο Ιππόδαμος!

Πρώτα εποίησεν εν σοφία τα πάντα

 Πρώτα εποίησε εν σοφία τα πάντα

Μα ο άνθρωπος απομακρυνόταν από την πηγή και τη φύση του

Ζηλόφθονος και άρπαγας

Ποιος να βασιλέψει στα χώματα και στα σκουλήκια

Κι ο Κάιν πρώτος τα έβαλε με τον Άβελ,

Γιατί να αρέσει η θυσία του κτηνοτρόφου

Και τον σκότωσε στο θυμό και στη ζήλεια του

Κι ύστερα ήρθαν τα πλοία και τα αεροπλάνα

Οι βόμβες παντός είδους,

το ουράνιο και η εδάφους εδάφους

αέρος αέρος

ορολογία του διαβόλου

που έσταζε αίμα πανταχόθεν

κάτι ξέρουμε κι εμείς αλλά ξεχνιούνται

και τώρα θρηνούμε και βογγούμε

για τον άνθρωπο όπου γης

για τον πάσχοντα συνάνθρωπο

όποιος κι αν είναι

άνθρωπος που είναι και ζωντανό.

Καβαφικό

 Τόσο ωραία που τα είπε ο Καβάφης,

για κάθε περίσταση,

να τώρα, με ποιους να πας,

με την Αμερική αποκλείεται,

με το Ισραήλ το ίδιο,

άντε να ψάχνεις καλούς μουσουλμάνους

να πας μαζί τους,

κι αν είναι του Ιράν ή του Ιράκ,

ξέχασα τους Ρώσους,

χτυπούν στην Ουκρανία, φταιν οι Ουκρανοί,

για τρεις μέρες πήγαινε ο Πούτιν

και όλα θα τα κανόνιζε,

χάσαμε τον μπούσουλα

και με τον Ζελένσκι και με τον Τραμπ,

κι ο πρόεδρός μας,

να γυρίζει εδώ κι εκεί,

μα αν δεν τον είχαμε κι είχαμε τον Αβέρωφ

θα ‘ταν καλύτερα;

ή κανένα παιδί της αριστεράς,

τα είδαμε και τα πἀθαμε τότε,

ανέστιοι και πένητες.

Γιατί είναι και το φέιζπουκ,

εκεί τα ξέρουν καλύτερα,

τουλάχιστον καλύτερα από τους εφημεριδογράφους.

Με ποιους να πας!!!

Καλύτερα ανέστιος και πένης ή ας φρόντιζαν.

Ας φρόντιζαν

Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης.

Αυτή η μοιραία πόλις, η Αντιόχεια

όλα τα χρήματά μου τα ’φαγε:

αυτή η μοιραία με τον δαπανηρό της βίο.

5Αλλά είμαι νέος και με υγείαν αρίστην.

Κάτοχος της ελληνικής θαυμάσιος

(ξέρω και παραξέρω Αριστοτέλη, Πλάτωνα·

τί ρήτορας, τί ποιητάς, τί ό,τι κι αν πεις).

Από στρατιωτικά έχω μιαν ιδέα,

10κι έχω φιλίες με αρχηγούς των μισθοφόρων.

Είμαι μπασμένος κάμποσο και στα διοικητικά.

Στην Αλεξάνδρεια έμεινα έξι μήνες, πέρσι·

κάπως γνωρίζω (κι είναι τούτο χρήσιμον) τα εκεί:

του Κακεργέτη βλέψεις, και παλιανθρωπιές, και τα λοιπά.

15Όθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάτα ενδεδειγμένος

για να υπηρετήσω αυτήν την χώρα, την προσφιλή πατρίδα μου Συρία.

Σ’ ό,τι δουλειά με βάλουν θα πασχίσω

να είμαι στην χώρα ωφέλιμος.

Αυτή είν’ η πρόθεσίς μου.

20Αν πάλι μ’ εμποδίσουνε με τα συστήματά τους

—τους ξέρουμε τους προκομμένους: να τα λέμε τώρα;

αν μ’ εμποδίσουνε, τί φταίω εγώ.

Θ’ απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,

κι αν ο μωρός αυτός δεν μ’ εκτιμήσει,

25θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.

Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,

πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό.

Θα με θελήσει πάντως ένας απ’ τους τρεις.

Κι είν’ η συνείδησίς μου ήσυχη

30για το αψήφιστο της εκλογής.

Βλάπτουν κι οι τρεις τους την Συρία το ίδιο.

Αλλά, κατεστραμμένος άνθρωπος, τί φταίω εγώ.

Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ.

Ας φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί

35να δημιουργήσουν έναν τέταρτο καλό.

Μετά χαράς θα πήγαινα μ’ αυτόν.

[1930*]

Μου αρέσει!

Σχόλιο

Κοινοποίηση

προσωπικό παραμύθι

 

Προσωπικό παραμύθι

Με τους τούρκους γείτονες ως το 1956 δεν είχαμε και καμιά διαφορά, περνούσαν από το σπίτι, χαιρετούσαν, πηγαίναμε στο κέντρο τους έξω από τα τείχη, στου Τσακλαγιάν, μια μοναδική ταχίνη, σουβλάκια μοσκομύριζαν, μαζί με τα γιασεμιά, ήταν μια μικρούλα ξανθούλα τουρκούδα, γαλανομάτα, κι όμως ήταν κόρη του αντίγραφου του Ντενκτάς χασάπη στο κεντρικό παντοπωλείο της Λευκωσίας, μια μέρα τα έκαψαν, χάθηκε η Ερμού, χτύπημα στην καρδιά του εμπορίου, πόσες οικογένειες θα έκλαψαν, στη γειτονιά περνούσαν ομάδες ημίγυμνοι με στουπί βουτηγμένο στο πετρέλαιο, να μας κάψουν, πάλες και μαχαίρια και ρόπαλα, μια και δυο, τις νύχτες οι γείτονες που κινδύνευαν γιατί ήταν κοντά τα σπίτια τους στον τουρκομαχαλά έρχονταν να μείνουν μαζί μας, κι ύστερα ο Ολυμπιακός που κάηκε μια νύχτα κι ο άης Λουκάς και το 58 και το 63 στα φυλάκια της γειτοινιάς και το 74, με τον στύλο της ηλεκτρικής ριγμένο στο απέναντι σπίτι,  κατατεμαχίστηκε η γειτονιά, κάτι απομεινάρια τα έφαγε το σχέδιο για αναζωογόνηση της γειτονιάς, κάτι σχέδια, ξένα λεφτά στο μάστερ πλαν,  από Αττίλες η Κύπρος γεμάτη, Τούρκους και Έλληνες.

Νυν απολύοις τον δούλον σου…και δόξαν λαού σου Ισραήλ, κάθε νύχτα στον εσπερινό, κι ο Ισραήλ και το Ισραήλ, κάποτε δούλευα τα καλοκαίρια σ’ ένα υφασματέμπορο, τότε έρχονταν στην Κύπρο πολλοί Ισραηλίτες, ήταν τα υφάσματα ΝΙΝΟ ωραιότατα για πουκάμισα του ζιετ, και συμμαθητές στο Ισραήλ για σπουδές, κάτι γεωπονικά και τέτοια, μια μέρα τους παρατήσαμε, ήταν η Παλαιστίνη και τα παιδιά του Λυσσαρίδη έπαιρναν και έφερναν αγωνιστικότητα στους συνοικισμούς, εμείς με τον τρίτο κόσμο, κάλλιο πρώτος στο χωριό παρά δεύτερος στην πόλη, και τα ξαναβρήκαμε τελευταία και με τους Ισραηλίτες και με την Αμερική, Νάτο, Σία προδοσία, τα θυμούνται μερικοί όταν έρθει το καλοκαίρι Ιούλιο μεριά. Άντε να πας στο Ισραήλ για καμιά θεραπεία, άντε να δεις τους αγίους Τόπους, ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα, τότε καταλαβαίνεις πολλά και νιώθεις περισσότερα, όπως τότε στο αρχαιολογικό μουσείο με τη γαλήνη των αγαλμάτων, και την επίσκεψη στην Πάρο, εκείνη η αρχαιότατη γαλήνη.

Με τη Ρωσία δεν είχα καμιά επαφή, άλλοι σπούδασαν, έγιναν δόκτορες, ήρθαν, τίποτε δεν είπαν, ζούσαν στον κόσμο τους, άλλη η Αμερική, πήγες εκεί; είδες τον κόσμο όλο, καταλαβαίνεις τι σημαίνει το απέραντο, ανοίγουν οι ορίζοντες, να ]ναι καλά οι φίλοι μου συμμαθητές και στο Νιου Τζέρσυ και στο Μπάφαλο, Καναδά μεριά, με τους καταρράκτες και την ελληνική φωνή όπου πας, ο παγκόσμιος ελληνισμός.

Κι έτσι έδεσα, με τους Έλληνες πανταχού, από αρχαιοτάτων χρόνων, με τη φιλοσοφία, την τέχνη, τα γράμματα, αρχαία και νέα, με τους Ισραηλίτες μέσα μέσα και ξώπετσα αλλά βαθιά με την Παλαιά Διαθήκη και τα χριστιανικά, με τους Αμερικανούς επιφανειακά αλλά με ευγνωμοσύνη για τις σπουδές εκεί, στο βάθος μου όμως γεννήθηκα και μένω της γειτονιάς μου, της εκκλησιάς  μου, που με έκαμαν αυτόν που είμαι.

πιτσίκλα

 

Ήταν και το καλάμι στα μικράτα μας ένα δώρο της φύσης, μάθαμε κάποτε να ανοίγουμε με το σουβλί -  βαλμένο προηγουμένως στη φωτιά- τρύπες στο καλάμι και να φτιάχουμε το πιδκιάβλι μας, τον αυλό, μα τέτοια μέρα θυμόμαστε βέβαια την πιτσίκλα, να καταβρέξουμε ο ένας τον άλλο, παρά πόδας και η σίκλα -κουβάς-γεμάτη νερό, σε τελευταία ανάλυση αν τα βρίσκαμε σκούρα, ρίχναμε από τον κουβά, τη σίκλα, καμωμένη από τους τενεκετζήδες τότε, πλαστικά δεν είχαν βγει.

Πιτσίκλα λοιπόν, κάποτε χρησιμοποιούσαμε και την πόμπα -τρόμπα αλλιώς -του ποδηλάτου, έκαμνε κι αυτή τη δουλειά της, το καλάμι κομμένο στις άκρες, από τον ένα «κόμπον» μέχρι τον άλλο, ανοίγαμε πλήρως το πίσω μέρος, μπροστά μια μικρή οπή, έμβολο μια μικρή βέργα, στην άκρη της τυλιγμένο ρούχο, η βέργα μέσα στο καλάμι, τραβούσαμε τη βέργα, γέμιζε νερό το καλάμι και πιτσικλιάζαμε, φωνές και χαρές κάποτε στον τόπον τούτον που έκτοτε δεν είδε ούτε δροσιά ούτε νερό επιτρέπεται σήμερα να χρησιμοποιείς να πιτσικλιάζεις, το νερό είναι ζωή κι όλα γύρα μας θυμίζουν ….καλά να περάσετε.

 

Γλωσσολογικά

 

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΑ

Την τουρκοποίηση του  τόπου την βλέπουμε καθημερινά και δεν την σταματά τίποτε, κλέφτες και  κλεφταποδόχοι, μακάρι κάτι να γίνει με τις διώξεις, αλλά εκεί που λες «καλά πάμε», πετάγονται οι λεγόμενοι «καλλιτέχνες», αρχιτέκτονες αυτή  τη φορά (όσους ξέρω άριστα παιδιά είναι) πού βρέθηκαν οι αναλαβόντες το έγκλημα, γράφουν σε «ελληνοκυπριακή διάλεκτο» γιατί είναι η γλώσσα τους λένε και σε «τουρκοκυπριακή» γιατί είναι η γλώσσα τους λένε, γι’αυτούς δεν ξέρω, ούτε η κυπριακή με πειράζει, τόσα αριστουργήματα γράφτηκαν σ’αυτήν αλλά το τερατούργημα που παρουσιάζεται στο εξωτερικό μεταφρασμένο στην αγγλική και πληροφορεί για την κατάσταση εν Κύπρω προκαλεί  αναγούλες, έγινε «πόλεμος» -λένε- στην Κύπρο και «ανταλλαγή πληθυσμών», πήγαν οι κάτω πάνω και οι πάνω κατέβηκαν κάτω, με λεωφορεία και «σημαίες και ταμπούρλα» μάλλον, παράπονο το έχω που δεν βρέθηκε ένα όνομα γι’αυτόν που ονομάζουν «πόλεμο», και δεν ομολογούν πως προδοσία έγινε, επιδρομή αλλοφύλων, εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, σκοτωμοί, βιασμοί, προσφυγιά, κλεψιές, ατιμίες, ως χτες ακόμα ο κόσμος στην Ευρώπη άκουγε για τους βιασμούς των ελληνοκυπρίων από τα στρατεύματα της εισβολής και από τους εδώ τουρκοκύπριους, και τώρα στη γλώσσα, τι τραβά κι αυτή, προχτές ήταν άλλος γλωσσιάρης που μας έλεγε πως δεν σημαίνει πως είμαστε Έλληνες επειδή μιλούμε ελληνικά, τόση πολλή γνώση και φιλολογία και φιλοσοφία και γλωσσολογία από καθέδρας, για να μας αποδείξουν πως όλη η Ιστορία μας ήταν λάθος, όλος ο πολιτισμός μας τριών χιλιάδων ελληνικός είναι λάθος, το μόνο που τους απομένει να ανασκάψουν τα νεκροταφεία, να χαλάσουν αρχαία ελληνικά ονόματα στους σταυρούς, να ευφρανθεί η ψυχή τους, Αγαθοκλής – Αγησίλαος –Αθηνόδωρος –Αλέξανδρος –Αλκιβιάδης –Αριστοδημος –Αριστοξενος, Δημοσθένης Δημητριος Διομηδης Διονύσιος Διογένης, Ευέλθων Ερμογενης Ευτυχής Ευάνθης Ετεοκλής Νεοκλής Ευαγόρας Ευρυβιάδης Θουκυδίδης Θρασύβουλος Ίκαρος, Αθηνά, Ήβη Ήρα Αφροδίτη Δήμητρα Καλλιόπη, Κλειώ, Θάλεια Ερατώ Ουρανία και άλλα, ανδρών και γυναικών, ων ουκ έστιν αριθμός.

 

αγιος Κάθμπερτ

 

ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Ὁ Ἅγιος Κάθμπερτ Saint Cuthbert of Lindisfarne

Ὁ Ἅγιος Κάθμπερτ, γεννημένος γύρω στὸ 634/635  πιθανότατα στὴ Νορθούμπρια τῆς Ἀγγλίας, εἶναι μιὰ σεβαστὴ μορφὴ τῆς ἀγγλικῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας. Μοναχός, ἐπίσκοπος, ἐρημίτης συνδεδεμένος μὲ μοναστικὰ κέντρα ὅπως τὸ Melrose καὶ τὸ Lindisfarne, γνωστὰ καὶ ὡς Holy Island.

Ἀναγνωρίζεται ὡς εὐαγγελιστὴς τῆς Northumbria, μιᾶς περιοχῆς ποὺ περιλαμβάνει τμήματα τῆς σύγχρονης Βορειοανατολικῆς Ἀγγλίας καὶ τῆς Νοτιοανατολικῆς Σκωτίας.

Πρώιμη ζωὴ καὶ μοναστικὴ κλήση (περίπου 634-661.)

Μικρὸς ἦταν βοσκός. Τὸ 651 βίωσε ἕνα ὅραμα, εἶδε τὴν ψυχὴ τοῦ Ἁγίου Aidan, τοῦ σεβάσμιου ἱδρυτῆ τῆς Lindisfarne, νὰ μεταφέρεται στὸν οὐρανὸ ἀπὸ ἀγγέλους. Ύστερα ἀπό αὐτό ὁ Cuthbert μπῆκε στὸ μοναστήρι τῆς Νορθούμπρια Melrose (Mailros) τὸ 651 ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ Ἡγουμένου St. Eata καὶ τοῦ δασκάλου του, Prior Boisil.

Ὁ Boisil καὶ ὁ Eata ἔστειλαν τὸν Cuthbert στὸ Ripon γιὰ νὰ ἱδρύσουν ἕνα νέο μοναστήρι. Τότε ὑπῆρξε διχασμὸς στὴν ἐκκλησία τῆς Ἀγγλίας μεταξὺ τῶν κελτικῶν παραδόσεων, τὶς ὁποῖες εὐνοοῦσε ὁ Cuthbert, καὶ τῶν ρωμαϊκῶν πρακτικῶν ποὺ ὑποστήριζε ὁ Wilfrid, ὑπὸ τὴ δικαιοδοσία τοῦ ὁποίου ἦταν τό Ripon.

Εὐρύτερες σχετικές ἐκκλησιαστικὲς συζητήσεις κορυφώθηκαν στὴ Σύνοδο τοῦ Whitby. Τελικά, ὁ Wilfrid ἀνέλαβε τὸν ἔλεγχο τοῦ Ripon, ἐνῶ ο Cuthbert ἐπέστρεψε στή Melrose.

Τὸ 661 ἡ Μελρόουζ χτυπήθηκε ἀπὸ πανούκλα. Ὁ Cuthbert προσβλήθηκε, ἀλλὰ ἀνέρρωσε, ἐνῷ ὁ Prior Boisil ὑπέκυψε στὴν ἀσθένεια. Μετὰ τὸ θάνατο τοῦ Boisil, ὁ Cuthbert τὸν διαδέχθηκε ὡς προηγούμενος.

Ἡ ἐπιβίωσή του ἀπὸ τὴν πανούκλα, ἰδιαίτερα ἐνῷ βοηθοῦσε ἐνεργὰ ἄλλα θύματα καὶ ἔκανε θαύματα σὲ ὅλη τὴν ὕπαιθρο, εἶχε ἑρμηνευτεῖ ἀπὸ τοὺς σύγχρονους ὡς σαφὲς σημάδι θεϊκῆς προστασίας καὶ εὔνοιας.

Ἀπὸ Μοναχὸς Ἐπίσκοπος (661-687)

Ὁ Κάθμπερτ στὴ Σύνοδο τοῦ Γουίτμπι τὸ 663/664 ἀποφάσισε ὅτι ἡ ἐκκλησία τῆς Νορθούμπρια θὰ υἱοθετοῦσε ρωμαϊκὰ καὶ ὄχι κελτικὰ ἐκκλησιαστικὰ ἔθιμα, παρὰ τὴ δική του κελτικὴ παράδοση, στηρίζοντας τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου.

Τὸ 664 ὁ Cuthbert καὶ ὁ Abbot Eata πῆγαν στὸ Lindisfarne. Ὁ Eata ὑπηρετεῖ ὡς ἐπίσκοπος καὶ ὁ Cuthbert ἀναλαμβάνει τὸ ρόλο τοῦ προέδρου. Ἐκεῖ ὁ Cuthbert ἐφάρμοσε τὶς μεταρρυθμίσεις ποὺ διατάχθηκαν ἀπὸ τὸν Whitby, καθιερώνοντας ἕναν αὐστηρὸ μοναστικὸ κανόνα καὶ ἐπεξέτεινε τὶς εὐαγγελικές του προσπάθειες νότια, πρὸς τὸ Ντάραμ.

Τὸ 684 ὁ βασιλιᾶς Ecgfrith τῆς Northumbria τὸν διόρισε ἐπίσκοπο τοῦ Hexham. Ὁ Cuthbert, ἐρημίτης ἀπὸ τὴ φύση του, δἐν ἦταν εὐχαριστημένος ἀπό αὐτό τὸ ρόλο του.

Ἡ χειροτονία του ὡς ἐπισκόπου ἔγινε στὸ Γιορκ στὶς 26 Μαρτίου 685 προϊσταμένου  τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Θεόδωρου καὶ ἕξι ἄλλων ἐπισκόπων.

Το ἐρημητήριο  Inner Farne καὶ ἡ  Σύνδεση μὲ τὴ Φύση

Ἡ ἀγάπη τοῦ Κάθμπερτ πρὸς τὴ μοναξιὰ διαμόρφωσε και τὶς πνευματικές του πρακτικές. Τὸ 676  ἐπιθυμώντας την μοναξιά και την προσευχή ἀποσύρθηκε στὸ Inner Farne, ἕνα ἀπομονωμένο νησάκι στὰ ἀνοικτὰ τῶν ἀκτῶν τῆς Northumbria.

Ἐπέστρεψε ξανὰ στὸ Inner Farne μετὰ τὰ Χριστούγεννα τοῦ 686, ἐπιλέγοντάς το ὡς τὸ μέρος ὅπου θὰ πέθαινε τελικά.

Ἡ ζωὴ στὸ Inner Farne χαρακτηριζόταν ἀπὸ αὐστηρὸ ἀσκητισμὸ καὶ αὐτάρκεια. Ἡ φήμη γιὰ τὴν ἁγιότητά του μεγάλωσε κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἐρημίας του.  Ἕνα χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τοῦ ἐρημητηρίου τοῦ Cuthbert ἦταν ἡ ἀξιοσημείωτη ἁρμονία του μὲ τὴ φύση. Οἱ κύριοι σύντροφοί του στὸ Inner Farne ἦταν τὰ τοπικὰ πουλιά. Φημίζεται ἰδιαίτερα γιὰ τὶς ἐπιτυχημένες προσπάθειές του νὰ προστατεύσει τὰ πουλιά, ἰδιαίτερα τὴν πάπια eider, ἡ ὁποία στὴ συνέχεια ἔγινε γνὼστὴ ὡς "St. Cuthbert's [eider] πάπια" ἢ "κοτοπουλάκι τοῦ Cuddy" πρὸς τιμὴν του. Θεωρεῖται ἕνας ἀπὸ τοὺς πρώτους συντηρητὲς τῆς ἄγριας ζωῆς.

Θαύματα 

Ἀμέτρητα θαύματα ἀναφέρθηκαν τόσο κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς του ὅσο καὶ  μετὰ τὸ θάνατό του.

Σημαντικό  γεγονὸς ἦταν ἡ εὕρεση τοῦ σώματός του σὲ «ἀδιάφθορη» ἢ «τέλεια διατηρημένη» κατάσταση, ὅταν ἡ σαρκοφάγος του ἄνοιξε ἕντεκα χρόνια μετὰ τὸ θάνατό του τὸ 698 .  Αὐτὸ θεωρήθηκε ἀναμφισβήτητο  σημάδι ἁγιότητας. Αὐτὸ τὸν καθιέρωσε ὡς τὸν δημοφιλέστερο ἅγιο τῆς Βόρειας Ἀγγλίας.

Γιορτάζεται κάθε χρόνο στὶς 20 Μαρτίου.

ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 

29 Μαΐου

 

29 Μαΐου

Ήταν μια πληγή από το δημοτικό σχολείο, όταν για πρώτη φορά διαβάζαμε το ποίημα για την αγιά Σοφιά, βλέπαμε τον πατριάρχη και το βασιλέα στα ψαλτήρια, το χερουβικό ύστερα το μάθαμε, πολύ το συνήθιζαν οι φιλόλογοι να διδάσκουν την τελική μετοχή με το «ὡς ὑποδεξόμενοι» και περιμέναμε τα καράβια να πάρουν την άγια τράπεζα, εκείνο το πάλι με χρόνια με καιρούς ποτέ δεν υποψιαστήκαμε πως θα το χρησιμοποιούσαν μερικοί ειρωνικά, και για την κατάστασή μας ύστερα από την εισβολή και κατοχή, εμείς μ’αυτά μεγαλώσαμε, και διαβάσαμε ύστερα Ιστορία και πολύ μελάνι είδαμε να χύνεται για να πειστούμε πως η περίοδος της τουρκοκρατίας ήταν πολύ ευγενική για το γένος των Ελλήνων, για τους ρωμιούς, κι άλλες διδακτορικές για το κρυφό σκολειό, ούτε αυτό υπήρχε, ήταν μια περίοδος πριν λίγα χρόνια που δεχόμασταν καθημερινά εγκεφαλικές επιθέσεις εγκεφάλων που μοχθούσαν να μας πείσουν πως όσα ξέραμε ήταν ένα ψέμα, όλα λάθος, κι εμείς, μη μπορώντας να ακυρώσουμε ούτε τη ζωή μας ούτε το χαρακτήρα που διαμορφώθηκε με αυτά και με άλλα σεβαστά για μας, είπαμε, στον μόνο που μπορώ να έχω εμπιστοσύνη είναι στον εαυτό μου, αυτός είμαι, αυτός έγινα, ό τι θέλουν οι άλλοι ας λεν, με συγκινεί ο θλιμμένος Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ας ουρλιάζει ο διάδοχος του Μωάμεθ κάθε 29 του Μάη, εγώ γραικός γεννήθηκα γραικός θε να πεθάνω.

άπαγε, φλάσφημε

 

ΑΠΑΓΕ, ΒΛΑΣΦΗΜΕ

Επειδή πέρα από το να μας πάρουν το κεφάλι δεν έχει, κι αυτοί, οι οχτροί, μας πήραν την ψυχή ξεριζώνοντάς μας από τα πάτρια εδάφη, και δεν μιλούμε μόνο για χώμα αλλά για την ίδια τη ζωή μας γεννημένη, μεγαλωμένη, συνδεδεμένη με τον αέρα και τη βροχή, τις πέτρες και τις θάλασσες, τα βουνά και τους κάμπους, και προπάντων την εκκλησιά και τα σχολεία μας, τους γειτόνους και τους καφενέδες και τις διασκεδάσεις, τις θλίψεις και τις χαρές μας, αφού λοιπόν μας έκλεψαν όλα αυτά και μας έδιωξαν από τις εστίες και τα άλλα ιερά, τώρα τα θεωρούν δικά τους χωρίς την υπογραφή μας.

Τα κοτσάνια τα ονόματα των δικών μας ξέρουν και τα δικά μας, κληρονομικά πάππου προς πάππον και προς τον μικρότερο ακόμα εγγονό, όλα αυτά τα διεθνώς ισχύοντα και πατροπαράδοτα, έρχονται να τα ανατρέψουν, μόνοι τα λεν, μόνοι τα ακούν, και μάλιστα μάς κατηγορούν πως διώκουμε τους κλέφτες και κλεφταποδόχους, και παίρνουν το μαραζιάρικο ύφος οι αχόρταγοι, και απαιτούν, μόνο απαιτούν, γιατί δεν τους δόθηκε η απάντηση μια κι έξω, «με κλέφτες και φονιάδες δεν συνομιλούμε», αποκαταστήστε πρώτα την τάξη που επιδρομικά ήρθατε να αποκαταστήσετε και ύστερα να τα πούμε και εκ του σύνεγγυς και εκ του μακράν ή μακρόθεν.

Προς το παρόν παρανομείτε, το δήθεν κρατίδιο που φτιάξατε στα χώματά μας μόνοι το φτιάξατε, μόνοι το αναγνωρίζετε, και αναιδώς απαιτείτε από μας πρώτους να το αναγνωρίσουμε, με τα τρία Αλφα σας και τα ανάλογα, ω μέγα το μέγεθος της αναισχυντίας σας.

Κι επειδή πρέπει να είναι κανείς ταταρομανής να διαβάζει τις δηλώσεις σας, απέλθετε εις το πυρ το εξώτερον και τον βαθύτατον Τάρταρον.

ο ήλιος

 

Ο ΗΛΙΟΣ

Προβάλλονται σε πρώτο πλάνο

Τα παιδιά που έβαλαν φωτιά στο σχολείο

Το ποδόσφαιρο που έπληξε τους στόχους του με βόμβες

Ο δικαστής που τα ’βαλε με τη δικαστίνα

Ο αρχιεπίσκοπος με τον μητροπολίτη

Ο πρόεδρος που μίλησε στον πρόεδρο

Και να οι φωτογραφίες και τα σχόλια

Κι έτσι καλύπτεται ο ήλιος της πατρίδας

Τον κουρεύουν νούμερο πρώτο

Λίγο του αλλάζουν το σκουφί

Να φαίνεται μισοφέγγαρος

Κι όμως ο ίδιος ήλιος της πατρίδας

Παντοδύναμος και φαεσφόρος

Κρυφοκοιτά μέσα από τις χαραμάδες της καρδιάς μας

«Εδὠ είμαι ολόκληρος

Δεν φεύγω δεν χάνομαι

Αν δεν με σβήσετε συνειδητά»

Αληλούια

μνημη γιώργου προδρόμου

 

ΜΝΗΜΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

«Πες μου τους συμμαθητές σου να σου πω ποιος έγινες», πού και πότε                                                         κι η μνήμη αρχίζει να φτεροκοπά γύρω στο 1955 με 61, καιρός του αγώνα της ΕΟΚΑ και των εχθροπραξιών με το σύνοικο,                                                                                                                                     το Παγκύπριο πρώτο στις διαδηλώσεις, οι περισσότεροι γνωρίζουν τη μάχη της Σεβερείου, είδαν μια έστω ταινία με τα γεγονότα,                                                                                                                                              κι εμείς μικράκια της πρώτης τάξης εκεί, να κουβαλούμε πέτρες και τούβλα στους μεγάλους,                        κι οι επικουρικοί στην αυλή να μας κυνηγούν, κι  οι δακρυγόνες… ως τώρα τις έχουμε στη μύτη μόλις τις αναφέρουμε,                                                                                                                                                                          να ναι καλά το τοιχάρι στο βάθος της αυλής του Παγκυπρίου, πόσοι πηδήξαμε από αυτό και σωθήκαμε!!!

Και βέβαια το σχολείο έκλεισε και στη  Δευτέρα τάξη πηγαίναμε άλλοι πρωινοί άλλοι απογευματινοί, θυμίζω πως υπήρχε παράρτημα Παγκυπρίου Γυμνασίου στο τότε Δημοτικό Αγίου Ιωάννου, πίσω από την Αρχιεπισκοπή, άλλο αν  εξαφανίστηκε,                                                                                                               αλλά στην αυλή του, στα σκαλοπάτια ή κάτω από τις αίθουσες διδασκαλίας στα καλντερίμια, καθόμαστε και περιμέναμε να ρθει η ώρα μας,                                                                                                       άλλοι δίδασκαν και διδάσκονταν το πρωινό.

Κάπου στην γ΄τάξη αξιωθήκαμε να φιλοξενηθούμε στο Κεντρικό,                                                                        εμείς όμως ήμαστε για παραρτήματα, κι έτσι βρεθήκαμε στην Τετάρτη τάξη στο αρρεναγωγείο αγίου Κασσιανού, Καϊμακλί, Παλουριώτισσα, εντός των τειχών γειτονιές της Λευκωσίας,                                              οι καθηγητές με το ποδήλατο πηγαινοέρχονταν από το ένα παράρτημα ή το Κεντρικό στο άλλο, όπως κι εμείς οι μαθητές,                                                                                                                                                               πίσω το παρθεναγωγείο του Παγκυπρίου, της περιοχής κόρες, οι πρώτες κρυφές ματιές,                             κέρφιου για τους μαθητές ως τις δύο το απόγευμα, οι Άγγλοι περιπολούσαν,                                                      δεν επιτρεπόταν η κίνηση εκτός σχολείου, μαζευτήκαμε λιγάκι.

Τότε ήταν που δεθήκαμε για καλά, οι Καϊμακλιώτες παλικάρια, με μπέσα,                                                 μπαίνοντας πριν από τον πεντάδρομο βρίσκαμε τον Κύρο Αργυρίδη, κάπου τον χάσαμε στην Αγγλία,         ο μεγαλύτερος στην ηλικία ο Σώτος ο Λοής, «εγώ εργάστηκα στις οικοδομές βρε», λεβεντιά καμαρωτή, ο Σπύρος ο Κεττένης, μια γλυκιά φυσιογνωμία, ποδοσφαιριστής ξακουστός έναν καιρό, πάντα με τον Μιχαλάκη Μαυρίδη, το σγουρομάλλικο, με δικό του κατάστημα γυναικείων ειδών στη  Ρηγαίνης,  «Ντεζιρέ»,                                                                                                                                                                                  ο Σάββας ο Αναστασίου, μια προσωποποίηση της χαράς και της ανεμελιάς τότε, ο επωνομαζόμενος Σπορτ,                                                                                                                                                                                        ο Παναγιώτης ο Αργυρίδης ύστερα δάσκαλος και αποσπασμένος σε υπουργεία, λογογράφος, ευθύς και ειλικρινής,                                                                                                                                                                           ο Αντρέας Ποιητής ο πρώτος στο διάβασμα και στους βαθμούς, σήμερα διαπρέπει στη δικηγορική στη Λάρνακα, με τον αξέχαστο πατέρα Παντελή του,

Εδώ κοντά στην αγία Βαρβάρα, κοντά στο μύλο ο Κυριακού Παντελής και στο πλευρό της εκκλησιάς       Τσιρτσιπής Χαράλαμπος, από τους πρώτους στα ξεχοδοχειακά

κι άφησα στο τέλος τον Μιχαλάκη Κουσουλίδη, ἐνα παιδί που πολέμησε ηρωικά στην Τηλλυρία και σκοτώθηκε, τον βρίσκουμε σαν οδό στη Λευκωσία, να μας θυμίζει τη μαθητική μας ζωή, τον ηρωισμό του,  τη συνέπεια στη ζωή και στο θάνατο.

Τι λες λοιπόν εκεί που βρίσκεσαι σήμερα, Γιώργο μου; Σίγουρα είσαι με μερικούς από τους  συμμαθητές εκεί, όπως και με τους άλλους εδώ, γιατί αφήνεις μνήμη αιώνια, με το συγκρατημένο χαμόγελό σου, με την τετράγωνη λογική σου, με τη συνεπή μελέτη σου, τη σοβαρότητα που σε διέκρινε, ένα κλειστό θησαυροφυλάκιο, που κρατούσες σε όλο το είναι σου την Ιστορία της φυλής μας, άγνωστη σε πολλούς, ζωντανή σ’ εσένα, γιατί ευδόκησεν ο Θεός να σου δώσει τη Μικρασία και τον πολιτισμό της στο πρόσωπο της γιαγιάς σου, κι εσύ το κρατούσες εφτασφράγιστο μυστικό, μια περηφάνια συγκρατημένη και δικαιολογημένη, … εμείς δεν είχαμε!!!

 Κι ήρθε η ώρα και παραλαμβάνω το βιβλίο του, και θαυμάζω, και χαίρομαι.  

Τότε είναι που έγραψα

 ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Η ΚΥΡΑ-ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Η Αρχόντισσα Προσφυγοπούλλα

ΕΝΑ ΑΛΗΘΙΝΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Έκδοση Συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου, Λευκωσία 2022

Είναι μερικά βιβλία που σε γεμίζουν με την ανθρωπιά τους, τα μηνύματα πίστης στο Θεό και στην Παναγία, στον συνάνθρωπο και στις κρυμμένες δυνάμεις στην ψυχή, που εμφανίζονται όταν ο άνθρωπος τις χρειάζεται, σε μεγάλες και δύσκολες στιγμές ή σε μια ολόκληρη σχεδόν ζωή, ιδιαίτερα όταν είναι χτυπημένος από ατυχή ιστορικά γεγονότα, όπως η Μικρασιατική καταστροφή, μετά από την οποία περιέπεσαν τόσοι και τόσοι από την αρχοντιά και την ευτυχία, στη φτώχεια και στη δυστυχία, κάτι που βιώσαμε και στην Κύπρο με τη δική μας προσφυγιά, με πολλά κοινά σημεία, ιδιαίτερα στη στάση των άλλων απέναντι στους πρόσφυγες.

Ο Γιώργος Προδρόμου, φίλος και συμμαθητής, έκρυβε ένα μεγάλο θησαυρό, τη ζωή του κοντά στη γιαγιά του Κατερίνα, μια αρχόντισσα Μικρασιάτισσα, που πέρασε όλων των ειδών τις θλίψεις και τα βάσανα, από τους ανθρώπους, ξένους και δικούς, από το ελλαδικό κράτος και τις υπηρεσίες του, μετά την καταστροφή. Και όμως δεν λύγισε, με προβλήματα υγείας αλλά με ακλόνητη την πίστη και τη θέληση για ζωή και για πρόοδο της οικογένειάς της, αγωνίστηκε και έφερε σε πέρας στο μακρό δρόμο της ζωής της το καθήκον της να δημιουργήσει μια οικογένεια ευτυχισμένη, χάρη προπάντων στις αρχές της αγάπης, της ανθρωπιάς, της πίστης, σ’ ένα όραμα για τον καλύτερο κόσμο, για τα παιδιά και τα εγγόνια της. Θαυμασμός στην ανεξάντλητη πηγή των αξιών της και σεβασμός στον άνθρωπο που έπαθε και μας διδάσκει με το ήθος του.

Ως δάσκαλος, ο συγγραφέας δίνει σαν σε παραμύθι τη ζωή της γιαγιάς. Σελίδες ιστορικές της Μικρασίας, ευτυχίας αλλά και κλονισμού, έξωσης από τα πάτρια χώματα και βασανισμένης εγκατάστασης σε ξένα χώματα. Γνώστης της Ιστορίας και των νοημάτων που απορρέουν από αυτήν, ακόμα και χωρίς να το θέλει, διδάσκει.

Ιδιαίτερα όμως, όταν αρχίζει στο δεύτερο μέρος να αφηγείται τις δικές του εμπειρίες με τη γιαγιά, παρασέρνει μαζί του τον αναγνώστη που συμβιώνει τις οικογενειακές στιγμές της ήρεμης πλέον ζωής, ύστερα από τις πολλές τρικυμίες.

Κυρίως όμως από το κείμενο αναθρώσκει η πίστη, η εμμονή, ο αγώνας για επιβίωση και ευτυχία, μηνύματα που κατευθύνονται κατευθείαν στον αναγνώστη, μικρό ή μεγάλο. Οι γνώσεις αυξάνονται, ο σεβασμός στην πρωταγωνίστρια ογκούται, το ιδανικό πρόσωπο του ανθρώπου φωτίζεται.

Χαρά και αγαλλίαση το διάβασμα του βιβλίου.

Κι έτσι συνεχίστηκε η ζωή της γιαγιάς σου, με το έργο σου και τον αθανατισμένο θαυμασμό σου στον ελληνικό πολιτισμό της Μικρασίας, η αδελφή σου Αντωνία εργάζεται νυχθημερόν, ερευνά και φέρνει στο φως στοιχεία που δένουν Μικρασία και Κύπρο, κι εγώ φοβούμαι για το ιστορικό μας μέλλον και από την άλλη χαίρομαι,  γιατί δεθήκαμε από το 1922, ο άγιος Κασσιανός με το Καϊμακλί, αφού εκεί βρήκαν πρώτο καταφύγιο οι δικοί σου από τη Μικρασία, και ευγνωμονώ την Ιστορία και τον χρόνο που μας έσμιξε, «πες μου τους συμμαθητές σου να σου πω ποιος έγινες!»

Ευχαριστώ