Τρίτη 30 Ιουλίου 2024

Κυριάκος Στυλιανού

Κυριάκος Στυλιανού, Ανάπηρος Ορίζοντας, Νουβέλα, Αρμίδα
 Ανάπηρος ορίζοντας, ύστερα από το 1974 μπορεί να θεωρηθεί η Κύπρος, αφού έχει διχοτομηθεί με τη δύναμη των τουρκικών όπλων. Κάπου δεν συνεχίζεται ο δρόμος από τη δύση στον βορρά ή από τις ελεύθερες περιοχές στις κατεχόμενες. Ένα συρματόπλεγμα την διχοτομεί και την ματώνει. Άλλοι το λεν «πράσινη γραμμή» άλλοι «νεκρή ζώνη» ή «γραμμή κατάπαυσης του πυρός». Και βεβαίως έχει μεγάλη σημασία η ορολογία που χρησιμοποιεί ο καθένας, γιατί πίσω της κρύβει ολόκληρη Ιστορία και ορισμένη θέση στο κυπριακό. 
Η νουβέλα μπορεί να παρομοιαστεί με μια κάμαρα με καθρέφτες σε διαφορετικές γωνίες της ή με μεγάφωνα από τα οποία ακούγονται οι περιβάλλοντες τον ήρωα, μέλη της οικογένειάς του ως επί το πλείστον. Το εύρημα του μονολόγου -διαλόγου με τον γιατρό- ψυχολόγο ή σε τελευταία ανάλυση με τον εαυτό και το άμεσο προσκλητήριο στους άλλους δημιουργεί μια ατμόσφαιρα απόστασης αλλά με κεντρικό σημείο το 1974, με την προσφυγιά, τους αγνοούμενους και την προσπάθεια ενός ανθρώπου, παιδί στον πόλεμο, να εμβαθύνει στον εαυτό του και να τον γνωρίσει καταγράφοντας σκέψεις και συναισθήματα. Μια ψυχογραφία ή αγώνισμα ειλικρινούς βαθιάς αυτογνωσίας. Ο λογοτέχνης ως εκπρόσωπος της γενιάς του με τις αλήθειες του.
Ζώντας στην Κύπρο και ύστερα στην Αγγλία με επιστροφή, φυσικό είναι να απλώνει ο ήρωας τη ματιά στην κομματική ζωή, στον τεράστιο ρόλο της στην εξέλιξη των κομματικών οπαδών και μη. 
Παρ’ όλα αυτά όμως μια πνευματική διάσταση, η εθνική θρησκευτική μαγνητίζει το νέο και δρα υποδορίως.
Κρίσιμο χρονικό σημείο η 23/04/2003 όταν επετράπη οι ελληνοκύπριοι να επισκεφτούν τα κατεχόμενα σπίτια τους και οι τουρκοκύπριοι να πάν στις δικές τους παλιά περιοχές. Συγκρούσεις μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων στην οικογένεια, διαφορετικές αντιλήψεις και στάσεις, προ πάντων όμως και στην ψυχή του ήρωα, ο οποίος προσπαθεί να τηρεί ίσες αποστάσεις στο κυπριακό, ολοφάνερα κατά του κομματισμού. 
Ύστερα από την επίσκεψη στο σπίτι του και ερωτοχτυπημένος με την τουρκάλα, νιώθει τον πόνο του ενός να γίνεται πόνος του άλλου, με τον συμβολισμό της ερωτικής ένωσης ως πόθου της ένωσης της διαμελισμένης πατρίδας, ενώ στο βάθος μοναχική η μαυροφορούσα μητέρα του αγνοουμένου.
Γλώσσα δημοτική και στα διαλογικά κυπριακή διάλεκτος που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος. Λόγος γίνεται και για την αγγλική ως μεσάζουσα ανάμεσα στις κοινότητες γλώσσα επικοινωνίας, φαντασία και πραγματικότητα, όνειρα και προσδοκίες, πλήθος οι ιδέες και τα προβλήματα που αναφέρονται και που θα μπορούσαν να αποτελέσουν το καθένα ξεχωριστό άρθρο ή δοκίμιο. Σύμβολα και μεταφορές, καθρέφτης της σημερινής κοινωνίας όπως τον παρουσιάζει ένας λογοτέχνης, εκπρόσωπος της γενιάς του. Ο καθένας και την αλήθεια του. Μόνη σταθερά, η αγάπη των μελών της οικογένειας. Και ο πόθος επιστροφής στον παιδικό παράδεισο.