ΔΥΣΚΟΛΑ
Είναι δύσκολα
αυτά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας αυτές τις μέρες, μια στην Κύπρο μια
στην Ελλάδα, απόγευμα Σαββάτου, αναγκάστηκα να πάρω το δρόμο από άγιο Κασσιανό προς
άνοιγμα Κολοκάση, παντοπωλείο αγίου Αντωνίου (η συνήθης διαδρομή μου λεωφόρος Λάρνακας
διαπλατύνεται) από το παλιό μας γήπεδο του Παγκυπρίου στο τείχος νέοι πολλοί,
μα έχουμε τόσους νέους, ως είκοσι πέντε χρόνων, με τις μάσκες τους, δεν λέω με τις
αποστάσεις τους, πήγαιναν, κατάλαβα πως διαλυόταν η συγκέντρωση διαμαρτυρίας τους,
ήσυχοι, μπορεί να έβγαιναν και από συναυλία ή να πήγαιναν, έτσι μάθαμε τις διαμαρτυρίες
από το ‘74, μια δυο κιθάρες, τραγουδιστής τραγουδίστρια και το ρίχναμε στη
διαμαρτυρία, κάποτε καθισμένοι στο έδαφος και κινούμενοι δεξιά αριστερά κατά το
ρυθμό, ζευγάρια- ζευγάρια, φίλοι- φίλες, τα βλέπαμε και στα σχολεία, τραγούδι να
είναι και κιθάρα, κάποτε φέρναμε και από την Ελλάδα φίρμες και μεγάλους τραγουδιστές,
έπιανε τόπο περισσότερο η διαμαρτυρία μας φαίνεται, ο τραγουδιστής τσέπωνε,
αφιλοκερδώς έλεγαν, μακάρι, αλλά αυτή η νοοτροπία επικράτησε στις διαμαρτυρίες,
κι όταν ήταν εναντίον το ψευδοκράτους, κάπου εκεί έξω από τα τείχη κατά Λήδρα
Πάλας μεριά κάποτε ξενυχτούσαν καθισμένοι, ψήνανε τα λουκάνικα και τους παστουρμάδες,
κάτι τέτοιο δεν είδα, άκουσα μόνο, κι αυτά γίνονταν αν επέτρεπε το κόμμα, γιατί
αυτό αποφάσιζε, έτσι θα διαμαρτυρηθείτε, κι έστελλε απανταχούσα στα εκπαιδευτήρια,
και περίμενε ο πρόεδρος του σχολείου που διαβλέπαμε από τον προηγούμενο χρόνο
ποιον μας ετοίμαζαν, και ήταν οργανωμένα, αν έλεγε το κόμμα «καθίστε στα αυγά σας»,
κάθονταν, και ήταν πατριωτικό καθήκον τους
με ολοκληρωμένες αποδεικτικές προτάσεις της ορθότητας της απόφασής τους, «αρχίζουν
συνομιλίες, μην τους τα κάνουμε ρημαδιό».
Θέλω να πω, άλλα
διδάσκαμε εμείς στο σχολείο, αλλά ήταν ένα κάποιες άλλες αίθουσες διδασκαλίας που άλλα τους δίδασκαν, κάποτε στο 1977
περίπου με έστησαν οι καλές μου μαθήτριες στον τοίχο κυριολεκτικά, προσπαθώντας
να μου αποδείξουν πως υπήρχε πολίτευμα και χώρα παράδεισος αλλά δεν τους τα
διδάσκουμε αυτά τα πράματα, τους τα είπε ο θείος τους, βρε παιδιά ανθρώπινα
κατασκευάσματα θα είναι, θα έχουν κι αυτά το λάθος τους, μα δεν έχουν λάθος,
κύριε, καταλαβαίνετε; Παράδεισος!!!
Και βεβαίως έχουν
οι νέοι μας το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης, μακάρι να το βλέπαμε χρόνια
τώρα, όταν φτιάξαμε πανεπιστήμιο ανάμεσα στις άλλες ψευδαισθήσεις ήταν πως οι φοιτητές
μας θα ήταν οι μπροστάρηδες στον αγώνα εναντίον της τουρκικής αυθαιρεσίας και της
αδικίας, χάθηκε ο Παναγής, μην τον είδατε παιδιά, έγινε το πανεπιστήμιο, άλλου
παπά ευαγγέλια. Μακάρι οι νέοι μας να είναι ευαίσθητοι στην αδικία, μακάρι να
έχουν αρχές , μακάρι να αγωνίζονται γι’ αυτές, μακάρι. Βαθιά μου είμαι άπιστος,
φοβάμαι πάλι πως άλλος δάκτυλος κινεί τα νήματα και τα παιδιά τα χρησιμοποιεί,
καλά μη φωνάζετε, τους φόβους μου και τις αμφιβολίες μου εκφράζω, δικαιούμαι κι
εγώ, που μόνο εχθρό ξέρω τον τούρκο που καταπατά την πατρίδα μου, ξερίζωσε
ανθρώπους και πολιτισμό, απειλεί κατά ξηράν θάλασσαν και αέρα. Και τ’ άλλα τα
βλέπω και τα ανέχομαι γιατί δυστυχώς έτσι συνήθισα. Μακάρι οι νέοι να μην είναι
ανεκτικοί, όχι όμως να μην βλέπουν οι ίδιοι και να τους δείχνουν άλλοι τι να προσέχουν.
Το άλλο, αυτό με
τα μεγάλα ονόματα των καλλιτεχνών, και δεν με ενδιαφέρει η ερωτική ζωή κανενός,
αλλά εδώ είναι ευκαιρία να διακρίνουμε
το ηθικό , δηλαδή το κακό ή καλό που πράττει κάποιος. Αφού εκμεταλλεύεται ο
κάποιος τον συνάνθρωπό του και τον χρησιμοποιεί ως αντικείμενο, τότε η πράξη
του είναι ανήθικη. Όχι το είδος του έρωτα αλλά η χρήση του άλλου. Ο άνθρωπος είναι σκοπός αυτός
καθεαυτόν, δεν χρησιμοποιείται ως μέσον, ο Κάντιος μου το δίδαξε.
Και τώρα; Ισχύουν
τα καντιανά ηθικά και στην πρώτη περίπτωση; Αν χρησιμοποιήθηκε ο άνθρωπος ως
μέσο για επίτευξη άλλου σκοπού, τότε πρόκειται περί ανηθικότητας. Αν όχι, τότε
να χαιρόμαστε ανεξάρτητα ελεύθερα υπεύθυνα παιδιά.
