Μαρία Περατικού – Κοκαράκη, Τα Χρόνια με τα Κυκλάμινα,
εκδόσεις Λιβάνη
Ένα πλούσιο μυθιστόρημα σε ιστορία και κοινωνία της Κύπρου, της
περιόδου 1955- 1970, είναι τα «Χρόνια με τα Κυκλάμινα» της Μαρίας
Περατικού- Κοκαράκη. Πείρα ζωής, από τους
νεανικούς εφηβικούς έρωτες και την ψυχολογία, με πρόσωπα εν πολλοίς του
οικογενειακού περιβάλλοντος, η Ελένη, ο Ανδρέας Κωστίδης, καθηγητής φιλόλογος
γυμνασιάρχης, αγωνιστής της περιόδου 1955-59, ο Κρητικός που γνώρισε την όμορφη
Κυπριώτισσα στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου, κυκλοφορούν στο έργο ως ήρωες
μυθιστορήματος, θεμιτό κι αναμενόμενο.
Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις. Τα Κυκλάμινα, με πολλούς συμβολισμούς,
ως το όμορφο της φύσης, της ζωής, της κάθε κυπριακής ιστορικής περιόδου
γνώρισμα, αποτελούν το ποιητικό μοτίβο
στο έργο, μαρτυρία της ευαισθησίας της συγγραφέως, παντογνώστριας αλλά και
οικονόμας της όλης συγγραφής, που χαρακτηρίζεται όχι μόνο από την ευαισθησία
αλλά και την επιμέλεια της δομής, με προλογικά σημειώματα σε κάθε κεφάλαιο, το μότο
ή την προμετωπίδα, εισαγωγικά της εποχής και του πνεύματος, με ενδιάμεσα άλλα
διεισδύοντα ρήματα, πλαγιογραμμένα, ποιητικά στην ουσία αλλά και φιλοσοφικά
μεταφυσικά, ενός άλλου κόσμου, της μοίρας και του ρόλου της στη ζωή των
ανθρώπων. Σύνθεση και συμπλοκής ιστορίας, εμβάθυνσης στα πρόσωπα και την
ψυχολογία τους, κοινωνικά περιγράμματα μιας ηρωικής εποχής με παρατηρήσεις-
αντίγραφα της πραγματικότητας, που επιβεβαιώνουμε οι ζήσαντες παρόμοιες
καταστάσεις στις πόλεις και στα χωριά της κυπριακής επαρχίας.
‘Αριστη γνώστης της κυπριακής ιστορίας και κοινωνίας, των
προσώπων, ηρώων, αγωνιστών και πρωταγωνιστών του έπους του ΄55-΄59, διαχέει το
πνεύμα της εποχής μέσω αναδρομών στο παρελθόν αλλά και μεταθέτει στο παρόν με
προλήψεις. Διαδρομές ελεύθερες στο χρόνο, ανάμεσα στο παρελθόν, παρόν και
μέλλον.
Η κοινωνία της εποχής, ιδιαίτερα των μικρών κοινοτήτων, με
πολλή παρατηρητικότητα δοσμένη, ζωγραφίζει ήθη και έθιμα, ανθρώπους και
περιβάλλοντα, ιδιαίτερα την σχολική ζωή με το πνεύμα και τα προβλήματά της.
Με ιδιαίτερη διεισδυτικότητα καταγράφει τα συμβαίνοντα στα
βάθη της ψυχής των ηρώων της, με αξιοπρόσεχτη την νεανικότητα της ψυχοσύνθεσης
και της γραφής στις αναφορές της νιότης και των ερώτων της.
Η πλοκή και ο μύθος απλός, η φιλία και ο έρως, οι
συγκρούσεις και αντιθέσεις, δίνουν όμως όλα αυτά την ευκαιρία να γνωρίσουν οι
αναγνώστες την Κύπρο του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα με όλα της τα
γνωρίσματα, εις βάθος και πλάτος.
Γερή δόμηση του υλικού, άνετη γραφή και ελκυστική, ποικίλος
ο κόσμος που ανοίγεται στον αναγνώστη, ευκαιρία να απολαύσει ένα
μυθιστορηματικό λογοτεχνικό θησαυροφυλάκιο πείρας ζωής, ιστορίας, κοινωνιολογίας
και ψυχολογίας.
Στέλιος Παπαντωνίου
