Το παράθυρο
Ένα παράθυρο με σιδερένια
κάγκελα, έξω μια μυγδαλιά, το ξύλινο παραθυρόφυλλο γεμάτο ξανίδες, ο χρόνος το γύμνωσε
από την πρώτη στιλπνότητα, αν ποτέ είχε, το χτύπησε ο ήλιος, η βροχή κι ο
αγέρας, ίδιο το παράθυρο στο Βουνό, στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς.
Μια μυγδαλιά έξω, στο Σύσκληπο, του Αντρέα Λαδόμματου
η γιαγιά έχει το ίδιο παράθυρο, αυτό ζωγράφισε, και κοντά του ήταν το κρεβάτι,
φανταστικό, και στης γιαγιά, να μπαίνει ο καθαρός αέρας, ο ήλιος, το φεγγάρι τα βράδια, κι ο
Παπαδιαμάντης ανεβάζει το Ουρανιώ στον εξώστη, ένα ίδιο παράθυρο στη φαντασία,
και παρατηρεί την κίνηση στο δρόμο, σκοτάδι ακόμα, πάνε οι γειτόνοι στην
εκκλησιά, Χριστούγεννα, κι ο Αργυράκης της Γαροφιαλιάς κι ο Νταραδήμος, κι ο
μπαμπα- Διόμας δεν έρχεται, η «Υπηρέτρα» η λέμβος του βυθίζεται.
Ο παππούς πληροφορήθηκε
πως ο Ανδρέας ήταν με το στρατό στον άγιο Ερμόλαο, βοσκός, να πάρει στο εγγόνι
ψωμί και κάνα χαλλούμι, πώς θα περάσει το παιδί, οι Τούρκοι πλησίαζαν κι η γιορτή
του αγίου Ερμολάου, 26 Ιουλίου, οι Τούρκοι
μπήκαν στο χωριό, βρήκαν σ΄ένα σπίτι τον παππού και άλλους καμιά δεκαριά, τους σκότωσαν,
ο παππούς δεν φάνηκε, ο μπαρπα-Διόμας γλίτωσε το θαλασσοπνιγμό, κι ήρθε στο
σπίτι, Ὤ, πενιχρὰ ἀλλ᾽ ὑπερτάτη
εὐτυχία τοῦ πτωχοῦ! Το Ουρανιώ θα κάμει χριστούγεννα με τον πατέρα, ο
άγιος Ερμόλαος δεν μπορεί να υποδεχτεί τους ξένους του, τον πυροβολούν οι οχτροί
και τον σκοτώνουν, με τόσους άλλους…
Το παράθυρο έμεινε εκεί, στη ζωγραφιά του Λαδόματου, να θυμίζει τα κάγκελα της
σκλαβιάς, τα χρόνια που περνούν, τα περασμένα χρόνια, κι η μυγδαλιά ν’ ανθίζει στο
γαλάζιο χειμώνα…
