ΓΛΑΥΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ-ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ-ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ

Η Πνευματική Δημιουργία στη Λάρνακα, τόμος Α΄:

100 Λογοτέχνες της Λάρνακας

Κυρίες και κύριοι,

Ομπρός οι δημιουργοί.                                                                                                  Αυτοί διασώζουν το πνεύμα, το ήθος του τόπου και των χρόνων.                     Κι αυτοί είναι οι πνευματικοί εργάτες: λογοτέχνες και καλλιτέχνες,               που προσφέρουν στο δήμο για το κοινό καλό.

Άοκνοι, πιασμένοι από το χέρι του θεού της έμπνευσης                                          και της σκληρής δουλειάς,                                                                              παράγουν φως και καθρεφτίζουν τα γήινα.

Αυτούς τους δημιουργούς άλλοι πρέπει να διασώσουν,                          δημιουργοί επίσης, και στην προκειμένη περίπτωση, οι                                Γλαύκος Γεωργιάδης, Γιώργος Κιτρομηλίδης και Κώστας Κατσώνης,        τρεις ακούραστοι εργάτες του λόγου,                                                                   που μας δίνουν σε ένα συγκεντρωτικό έργο                                                        τους παντοιοτρόπως σχετιζόμενους με τη Λάρνακα λογοτέχνες.

Ιδού ο καρπός της συνεργασίας των τριών,                                                           της αγάπης στην πόλη και στην πνευματική της ζωή.

Οι τρεις αγαπητοί φίλοι συγκέντρωσαν σε τόμο                                                     τους  λογοτέχνες της Λάρνακας, αλφαβητικά,                                                      που γεννήθηκαν ή έζησαν στη Λάρνακα,                                                         με βιογραφικά, κατάλογο των έργων τους,                                                 δείγματα λίγα της δουλειάς τους ή κριτικών για το έργο τους.

Είναι πασιφανές πως η υλοποίηση της ιδέας απαίτησε πολλά:                                       Να δοθούν αντιπροσωπευτικά έργα των περιλαμβανομένων,                           με κριτήρια προσωπικά, ομαδικά, αντικειμενικά.

Γι’ αυτό επαινούμε το έργο.                                                                                      Δεν κρίνουμε με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια                                                  μια προσπάθεια που αλλού αποβλέπει:

στην εκλαΐκευση της πνευματικής ζωής της Λάρνακας                                                και στην καλώς νοούμενη δημοκρατική πνευματική άνοδο.

Το βιβλίο προσφέρει μια γενική εικόνα                                                                     της όχι ευκαταφρόνητης πνευματικής λαρνακιώτικης δημιουργίας,

αλλά κατ’ επέκταση της καθόλου κυπριακής και της ελληνικής πνευματικής παραγωγής.

Οι συγγραφείς με το βιβλίο αυτό καλούν τον ενδιαφερόμενο                          να αποκτήσει μικρή γεύση της γραφίδας των Λαρνακέων                               ή να προστρέξει στο βιβλίο ως σε λεξικό λογοτεχνών ή μικρή ανθολογία.

###########Μπορεί να μη βρισκόμαστε στα σπάργανα                                                          στον τομέα της συλλογής και διάσωσης και γενικής θεώρησης                         των έργων των συμπατριωτών μας, γιατί ήδη,                                                  όπως ομολογούν οι συγγραφείς,                                                                                                                πολλοί εργάστηκαν προηγουμένως ,                                                                           οι καιροί όμως φωτίζουν νέα ανθοφορία, νέους ανθρώπους                                  κι ευτυχώς βρίσκονται οι μερακλήδες της δουλειάς                                                σπυρί σπυρί να συγκομίσουν,  να επεξεργαστούν,                                                να προσφέρουν ανιδιοτελώς σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Ιδιαίτερα στους νέους μας.                                                                                        Που δεν πρέπει να αφεθούν μόνο στο φαίνεσθαι                                                 της εμπορικής και καταναλωτικής μας κοινωνίας,                                               αλλά να οδηγηθούν με τέτοια συγκεντρωτικά και εύχρηστα βιβλία                                                                        στη σύλληψη του πλάτους της πνευματικής ζωής του τόπου τους,                       για να οδεύσουν με τη μελέτη και το στοχασμό στο βάθος,                     έχοντας  πρότυπα προς μίμηση και πηγές γνήσιας γνώσης.

Μερικά βιβλία εκπορεύονται από τις ίδιες τις απαιτήσεις της ζωής, όπως αυτό που παρουσιάζουμε σήμερα.                                                               Ποιοι λογοτέχνες άφησαν τ’ αχνάρια τους σ’ αυτό τον τόπο,                              τι παρήγαγαν;                                                                                                   Μπορούμε να έχουμε ένα δείγμα της γραφίδας των;                                           Πώς τους έκριναν οι κριτικοί της εποχής ή οι συνάδελφοί τους;

Σε όλα αυτά τα ερωτήματα απαντά το βιβλίο,                                                   άριστο βοήθημα για το σχολείο, δημοτικό ή γυμνάσιο,                                   γιατί φιλοτεχνεί μια γενική εικόνα,                                                                       κι αποτελεί ένα πρώτο θεμελιώδες βήμα                                                 συγκεντρωμένης λογοτεχνικής παραγωγής                                                           της πόλης του Ζήνωνα.                                                                                                  Από αυτή την αφετηρία μπορεί να εκκινήσει ο μελετητής                                               για τις περαιτέρω αναδιφήσεις του.

Το ελπιδοφόρο είναι πως η περίπτωση δεν θα είναι μεμονωμένη                   αλλά μάλλον προάγγελος άλλων παρόμοιων εργασιών,                               που θα παρουσιάζουν όλους τους πνευματικούς δημιουργούς                     και καλλιτέχνες της Λάρνακας.

Αναμένεται λοιπόν συνέχεια στην έκδοση,                                                       για να διασωθεί η ποικίλη πνευματική παραγωγή της πόλης, συγκεντρωμένη σε εύχρηστους τόμους.

                                                 ΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟ

Το βιβλίο αρχίζει με Πρόλογο της συγγραφικής ομάδας,                                     στον οποίο πληροφορούμαστε πως τούτο αποτελεί  προϊόν         πολύχρονης και εντατικής μελέτης, με έρευνα και συνεντεύξεις.

Οι συγγραφείς προσεγγίζουν το εγχείρημα με δέος και δισταγμό.                                        Η σκέψη τους στρέφεται περισσότερο προς τους νέους,                                       που πρέπει να γνωρίσουν τους δημιουργούς.                                                    Χρέος στο παρελθόν και στο μέλλον του τόπου.

Στόχο της παρούσας έκδοσης καθορίζουν το                                                           να αναδείξουν το έργο των νεοελλήνων καλλιεργητών                                    παντός λογοτεχνικού είδους                                                                                   που συνδέθηκαν  καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τη Λάρνακα.

Στον τόμο περιλαμβάνονται εκατόν δημιουργοί
α) γεννημένοι στη Λάρνακα
β) από άλλες περιοχές αλλά έζησαν και δημιούργησαν στη Λάρνακα                                                 γ) άλλοι συγγραφείς, παιδικής νεανικής και γενικότερης λογοτεχνίας.

Πρόθεση της συγγραφικής ομάδας είναι η έκδοση και άλλων τόμων, στους οποίους θα περιληφθούν και νεότεροι λογοτέχνες και άλλοι φωτοδότες που δεν περιλήφθηκαν στον τόμο αυτό.

Ακολουθεί Εισαγωγικό σημείωμα της συγγραφικής ομάδας                                 η οποία δηλώνει πως με την παρούσα έκδοση διευρύνει τους ορίζοντες της έννοιας δημιουργός λόγου που εναγκαλίζεται                                             χρονικά και νεότερους δημιουργούς,                                                                      όχι μόνο λογοτέχνες αλλά και άλλους,                                                              λόγιους στον ευρύτερο χώρο της λογοτεχνίας, της δημοσιογραφίας,         των εκδόσεων, και της πνευματικής και πολιτιστικής ζωής της πόλης γενικότερα.                     

Έχουν δηλαδή συναγάγει στο βιβλίο τους                                                   ανθρώπους που έχουν εγκύψει παραγωγικά                                                               σε όλα τα είδη της τέχνης του λόγου: ποιητές, πεζογράφους,          θεατρικούς συγγραφείς, διαλεκτικούς και λαϊκούς ποιητές,                συγγραφείς παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας,                                     μελετητές της λογοτεχνίας, κριτικούς, εκδότες κτλ.                         

Οι πνευματικοί δημιουργοί καταχωρούνται στο βιβλίο με την αλφαβητική σειρά του επωνύμου.

Τα ποιητικά κείμενα –δείγματα –                                                                            ίσως κάποτε να αποτελέσουν μια ξεχωριστή ποιητική ανθολογία.

Μέσα από τα αποσπάσματα των συγκεντρωμένων λογοτεχνών                                              αναδεικνύονται οι δεσμοί και η αγάπη τους για τη Λάρνακα                      καθώς επίσης και οι αλληλεπιδράσεις στην καθημερινή ζωή                   και στη δημιουργική τους πορεία,                                                                          ενώ παρέχονται πληροφορίες για την ιστορία της πόλης και του Δήμου.

#########Σχετικά με τη Λάρνακα,                                                                                              ως πνευματικό κέντρο της εποχής και τη Λογοτεχνία της Λάρνακας παρατίθεται απόσπασμα από το βιβλίο του Λεύκιου Ζαφειρίου            «Η Νεότερη Κυπριακή Λογοτεχνία-γραμματολογικό σχεδίασμα»                στο οποίο σκιαγραφείται η πνευματική ζωή της πόλης                                     από την εισαγωγή της τυπογραφίας το καλοκαίρι του 1878                              και την κυκλοφορία της πρώτης εβδομαδιαίας εφημερίδας στη Λάρνακα, από τον Θεόδουλο Κωνσταντινίδη, Κύπρος-Cyprus (29 Αυγούστου 1878) και άλλες εφημερίδες.                                                                   Το πρώτο λογοτεχνικό βιβλίο που τυπώθηκε στην Κύπρο ήταν η συλλογή του ποιητή Θρασύβουλου Ρώπα Ποιημάτια (Λάρνακα 1879). Το 1881 κυκλοφόρησε στη Λάρνακα και το πρώτο περιοδικό, η Ευτέρπη, από τον Θεόδουλο Κωνσταντινίδη.                                                                      Είναι η περίοδος που η Λάρνακα αποτελούσε το πολιτιστικό κέντρο του νησιού, έδρα των προξένων, εμπορικό ομφαλό.

#######Ακολούθως παρατίθεται απόσπασμα από ομιλία του Φοίβου Σταυρίδη, που έγινε στο Δημητρίειο Πολιτιστικό Κέντρο Λάρνακας 15/4/1981, και αναφέρεται σε κύρια πρόσωπα της πνευματικής ζωής του τόπου από τον Δημήτρη Λιπέρτη που γεννήθηκε στη Λάρνακα                                     ως τον Βασίλη Μιχαηλίδη που διέμενε στη Μητρόπολη                                    και ασχολούνταν με τη ζωγραφική…

εδώ γνωρίζει τον νεανικό του έρωτα,                                                              γνωρίζεται με άλλους λογίους της εποχής,                                                          όπως τον γαλλο-κύπριο ποιητή Γουσταύο Λαφόν                                                και τον Θεμιστοκλή Θεοχαρίδη, έμπορο, ποιητή και εκδότη                             της λιγόζωης εφημερίδας «Στασίνος».

                                            ΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟοΟοοοοοο

Τα προηγηθέντα κείμενα μπορούν να θεωρηθούν ένα καλό θεμέλιο, πλατύ και περιεκτικό, που διανοίγει τις οδούς της αλφαβητικής γνωριμίας με τους δημιουργούς.

Καθένας και η εποχή του, τα προβλήματά της,                                                         η ιδιοτυπία του λογοτέχνη- δημιουργού.                                                   Θαυμαστή συγκέντρωση υλικού, ιστορικού, κοινωνικού, πολιτισμικού.

Οι δημιουργοί ως άνθρωποι έζησαν την εποχή τους,                                   μετέσχαν στους αγώνες του λαού μας και του γενικότερου ελληνισμού, βίωσαν και εξέφρασαν το γενικότερο πνεύμα της εποχής τους                        και του ιδιαίτερου ψυχισμού τους.

Διαβάζοντας για το μερικό απλωνόμαστε στο γενικό,                             αναγόμαστε στις ιδέες και αξίες, στην ψυχοσύνθεση και ανάλυση                 της πνευματικότητας ατόμων και εποχής.

Άλλοι, επηρεασμένοι από τους γνωστούς ποιητές και δεσπόζουσες φωνές στο πανελλήνιο, άλλοι,                                                        προσανατολισμένοι σε παγκόσμιες διακηρύξεις, επαναστατικά κινήματα, καλλιτεχνικές σχολές,                                                                φανερώνουν -μέσα από τα ελάχιστα δείγματα που περιέχονται στο βιβλίο- τη διακίνηση των ιδεών,                                                                                τη ζωντάνια των ανθρώπων και του πνεύματος,                                               τους ανοιχτούς ορίζοντες της Λάρνακας.

Αντιθέτως, άλλοι γίνονται γνωστοί στον ευρύτερο ελληνικό χώρο                  και μάλιστα επιδρούν και αναγνωρίζονται                                                               με το έργο και τη σφραγίδα τους,                                                                      γνήσιοι και βαθιοί ευαίσθητοι δέκτες και εκφραστές                                        της εποχής τους  και των ιστορικών σταθμών της.

#####Το βιβλίο προσφέρει ακόμα μια μεγάλη υπηρεσία:                                        Φέρνει στην επιφάνεια ανθρώπους που ο πανδαμάτωρ χρόνος                       και η Λήθη  τους πλάκωσε,                                                                                          με αποτέλεσμα ένας τεράστιος θησαυρός πνευματικός                                   να κείται ανεκμετάλλευτος.

Η αλφαβητική παράθεση των δημιουργών                                                 παρέχει ακόμα τη χάρη και τη χαρά,                                                                        να αναμιγνύονται οι άνθρωποι κι οι εποχές,                                                             οι σχολές σκέψης και έκφρασης                                                                           κι έτσι να συνταιριάζει  ο αναγνώστης και να βρίσκει σημεία    ομοιότητας ή διαφοράς εκπληκτικά                                                                        και καρποφόρα στη φιλολογική μελέτη.

Η επιβεβαίωση της ταυτότητάς μας μέσω των διαφόρων έργων                       είναι κι αυτή ένα κέρδος, αναγκαίο σήμερα.                                                                           Οι ρίζες μας ξαναζούν,                                                                                                        τα Κατεχόμενα εδάφη μας μιλούν τη γλώσσα μας, κι εμείς τη δική τους.

Συγκεντρωμένα τα έργα των Λαρνακέων αντανακλούν                                     μια πολυποίκιλη και πλούσια ζωή των δημιουργών,                               πνευματική παραγωγή θαυμαστή σε ποσότητα, ποιότητα και ποικιλία, κι όλα αυτά απλόχερα μας χαρίζονται στο βιβλίο                                                    Η Πνευματική Δημιουργία στη Λάρνακα, τόμος Α΄:

100 Λογοτέχνες της Λάρνακας

της συγγραφικής ομάδας των                                                                         Γλαύκου Γεωργιάδη, Γιώργου Κιτρομηλίδη και Κώστα Κατσώνη                           

τους οποίους ευχαριστούμε για το έργο                                                                            και στους οποίους ευχόμαστε καλή συνέχεια.

Ευχαριστώ