ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΡΙΤΩΝΙΔΗΣ
Αναμνήσεις
με πολλά κουκούτσια
Με
διαβατήριο και βίζα μιας μέρας
Δεν έχουμε παράπονο. Ο Γιώργος Χαριτωνίδης όταν το θεωρήσει
σκόπιμο, αναρτά στη σελίδα του στο facebook κανένα ωραίο κειμενάκι του, ή
απόσπασμα μεγαλύτερου έργου του, κι έτσι έχουμε μια γεύση των γραφτών του.
Διάβασα το βιβλίο του «Αναμνήσεις με πολλά κουκούτσια», με περιεχόμενο
την στρατιωτική θητεία του, τη συμμετοχή του στον άνισο αγώνα του 1974, τη σύλληψή
του και τη μεταφορά του στις φυλακές της Τουρκίας, με όσα ήδη έχουμε μάθει από τους
αιχμαλώτους, με τις κακουχίες και την αβάσταχτη πίκρα, για την προδοσία, την
αδικία, την καταπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Κι όμως ο συγγραφέας μέσα
από τις ρίζες της καρδιάς του αφηγείται συγκινητικές σκηνές έστω ελάχιστου δείγματος
ανθρωπιάς. Δεν ζητούμε όμως και
περισσότερα σε στιγμές αγριότητας και κινδύνου εξαφάνισης του ανθρώπου με τα
χαρακτηριστικά που απαιτούμε να έχει. Χρονική ανάπτυξη της ιστορίας, αλλαγές στον
τόπο, τους ανθρώπους και τα συμβαίνοντα, από στρατόπεδο σε στρατόπεδο, από χαρακτήρα σε
χαρακτήρα από μάχη σε μάχη από γεγονότα
σε γεγονότα. Συμμαζεμένος ο συγγραφέας, δεν αφήνεται σε συναισθηματικές
εξάρσεις, η επιβίωση πρώτα, κι όταν επιτευχθεί, έχει καιρό να ξεδιπλώσει τη λογοτεχνική
μαστοριά του. Τα γεγονότα του 1974 είναι
ήδη γνωστά: το πραξικόπημα, η εισβολή, η αιχμαλωσία, η απελευθέρωση των
αιχμαλώτων ή η ανταλλαγή τους με τους τουρκοκυπρίους να περιμένουν να
μεταφερθούν στα σπίτια και στις περιουσίες μας. Η ιδιαιτερότητα όμως του
καθενός ήρωα στην αντιμετώπιση των πραγμάτων. Εδώ έγκειται η διαφορά: στην ευαισθησία,
στον τρόπο με τον οποίο αντικρύζει την πραγματικότητα, οι στενές χαραμάδες του
φωτός μέσα στο τόσο σκοτάδι της αιχμαλωσίας, η έγνοια για τον αδελφό, τους άλλους,
οι αντιδράσεις της ζωής μπροστά στον κίνδυνο αφανισμού της, ειδικά και γενικά.
Εκεί που το μηδαμινό, τα κουκούτσια, σώζουν ζωές και στεριώνουν τον άνθρωπο.
Αποσπάσματα του έργου διαβάζουμε κάποτε στις αναρτήσεις του συγγραφέα στα
λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αποσπασμένα από το όλον στέκονται δείγματα
γραφής και μαρτυρίες στιγμών της ιστορίας του καθενός που τα έζησε και
κεντρίσματα για όσους δεν τα βίωσαν να μελετήσουν άλλα έργα του συγγραφέα, για
ευρύτερη γνωριμία με τα βιώματα και το συγγραφικό έργο του.
Το δεύτερο έργο του
Γεώργιου Χαριτωνίδη που διαβάζω είναι το «Με διαβατήριο και βίζα μιας μέρας». Από
τον τίτλο υποθέτουμε το περιεχόμενο, το εξώφυλλο μας προετοιμάζει για σκηνές
κινηματογραφικού έργου. Η επίσκεψη στην κατεχόμενη γη μας, στα χωριά και στις πόλεις,
στους αρχαιολογικούς μας τόπους είναι μια αναβρύζουσα πηγή συγκινήσεων. Ο
Χαριτωνίδης, ποιητής στην πραγματικότητα, ελευθερώνει όλη την ευαισθησία, τις αναμνήσεις
και τις γνώσεις, το παρελθόν να συνενώνεται με το παρόν, τους ανθρώπους διωγμένους
από τα σπίτια και τις ρίζες τους με όλη τη σημασία της λέξης, από την ίδια τη
ζωή τους για την ακρίβεια, να συναντούν άλλους, άγνωστους ή γνωστούς. Τα
πράγματα δεν είναι πια τα ίδια, οι δεδιωγμένοι του παραδείσου κουβαλούν μαζί τους
τον παράδεισο του παρελθόντος τους, με τις ανεπανάληπτες σκηνές της παιδικής
και νεανικής ηλικίας, φορτωμένες συναισθηματικά, παραμυθένιες στις διαστάσεις τους,
με τους δικούς μας ανθρώπους του παρελθόντος, αλησμόνητες μορφές γερόντων, με
τον πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμά τους, τον κόσμο τους, τον κόσμο μας. Οι
ποιητικές σελίδες του βιβλίου συγκινούν, ελκυστικές, μαγευτικές, μας ταξιδεύουν
στη σκλαβωμένη πατρίδα, εκεί που μερικοί δεν θα πάμε και δεν πηγαίνουμε. Καλύτερα
όμως με τη λογοτεχνική δύναμη του Χαριτωνίδη. Μια που το τόλμησε, ας εκμεταλλευτούμε
το ταξίδι και την τέχνη του.
Στέλιος Παπαντωνίου
