Κώστας Λυμπουρής, Των ημετέρων άλλων, διηγήματα, Παράκεντρο
Η ζωή στην Αθήνα έφερε και το αστείο και την πολυκοσμία και τον θόρυβο και τα θέματα του άστεως. Χωρίς καμιά δόση διδαχτισμού τα μηνύματα έρχονται αβίαστα, για τις προκαταλήψεις μας, τη στάση μας απέναντι στους άλλους, του άλλου χρώματος, εθνικότητας, γλώσσας, θρησκείας. Μπορούμε να πούμε πως εδώ πια πρωταγωνιστεί το είναι και το φαίνεσθαι, που είναι τις πιο πολλές φορές παραπλανητικό και αδικεί. Η συνοδεία της μουσικής δεν μένει απαρατήρητη. Αναγκαίες στάσεις και συμπεριφορές για την ειρηνική και πολιτισμένη συμβίωση, στα μικρά της ζωής και στα μεγάλα.
Και στη συλλογή αυτή δεσπόζει η ανθρωπιά εκφρασμένη με διάφορους τρόπους, ως το ελληνικό φιλότιμο ή η ανάγκη προσφοράς.
Διαβάζοντας τα διηγήματα μαθαίνει ο αναγνώστης να ρωτά, να παρατηρεί, αφού ο συγγραφέας δεν αφήνει τίποτε απαρατήρητο, εμπλουτίζοντας την πείρα με τα ερωτηματικά.
Οι ανατροπές συνεχίζονται, χωρίς πια να είναι το κύριο χαρακτηριστικό των διηγημάτων, γιατί υπάρχουν άλλα πολλά, η γνώση των ανθρώπων, της ιστορίας τους, η δικαιοσύνη ως τιμωρία των ενόχων και επιβράβευση των καλών. Κάποτε όμως η ανατροπή φέρνει τα πράγματα στην αντίθετη φορά κι η αδικία βαραίνει. Οι ανατροπές δεν είναι μόνο στα διηγήματα, είναι και στην ίδια την κοινωνία, η νέα γενεά βλέπει διαφορετικά τα πράγματα από την παλιά αλλά και το αντίθετο, άνθρωποι μεγάλης ηλικίας αναγνωρίζοντας την προσφορά του άλλου, του αλλόθρησκου και ξένου, διδάσκουν με το παράδειγμα και την ανθρωπιά τους τους νεότερους στην ηλικία μα γέροντες στη νοοτροπία.
Εσωτερικοί μονόλογοι, γνώριμοι ως τεχνική από τις προηγούμενες συλλογές, επανέρχονται επιτυχημένα, τριτοπρόσωπη αφήγηση, πρωτοπρόσωπη και δημιουργία κλίματος μακράς αναμονής ως την τελευταία στιγμή του απροσδόκητου.
Φαίνεται πως όταν σιγουρευτεί ο συγγραφέας για την τέχνη του και αναγνωριστεί η αξία του δεν κυνηγά πια τις ουρανοκατέβατες εκπλήξεις, το απρόοπτο ή τις ανατροπές. Ήδη κατέχει την τέχνη της αφήγησης, γι ΄αυτό και μπορεί πια να εκφράσει μέσα από την στρωτή του αφήγηση τις αξίες της ζωής, με ειλικρίνεια και ανθρωπιά, και τον σεβασμό στον οποιονδήποτε άλλον.
Στο τέλος, δεν είναι μόνο η αποδοχή του άλλου. Και ο συγγραφέας αποδέχτηκε τον εαυτό του. Δεν έχει ανάγκη να αποδείξει σε κανένα τίποτε. Καταστάλαξε.
Στέλιος Παπαντωνίου
