Και τώρα τι;
Ύστερα και από το τελευταίο συμβάν με τον νεαρό που κατέβασε από τον ιστό τουρκική σημαία στη Λύση, επανέρχεται το ερώτημα, ποια νομοθεσία διέπει τις εκδρομές στα κατεχόμενα, ποια είναι η στάση του επίσημου κράτους; Ο κάθε ιδιώτης εκτός της δικής του προσωπικής ή οικογενειακής μετάβασης με επίδειξη ταυτότητας ή διαβατηρίου στην είσοδο και με άλλες διαδικασίες, παρουσιάζεται και οργανωτής εκδρομών ή προσκυνημάτων, με πολλά μάλιστα λεωφορεία. Δήμαρχοι και κοινοτάρχες, ιερείς αρχιερείς και άλλοι, εισέρχονται και εξέρχονται, αλλά το ερώτημα είναι ποιος αναλαμβάνει ευθύνη για οτιδήποτε κακόν. Χτες είχαμε εκρήξεις σε αποθήκη πυρομαχικών, θύματα ελληνοκύπριους δεν είχαμε αλλά μπορούσε να είχαμε, όταν έγινε το «πραξικόπημα» εναντίον Ερντογάν κατατρόμαξαν όσοι έκοψαν μέσα, κάθε προσκύνημα ή λειτουργία προϋποθέτει άδεια από τις παράνομες αρχές, βλέπουμε στις εφημερίδες ανακοινώσεις «δυστυχώς δεν μας δόθηκε άδεια» ή το αντίθετο, «με χαρά πληροφορούμε πως μας δόθηκε άδεια» ενώ βέβαια ούτε η Παναγία ούτε κανένας άγιος δεν ζήτησαν από τους πιστούς τους να υποβάλλουν αιτήσεις για άδεια λειτουργίας από τους δυνάστες τους. Κι ύστερα, πικραμένοι τρέχουν να επισκεφτούν το χωριό τους, να περάσουν έξω από το σπίτι τους, να κάμουν λειτουργία μέσα ή έξω, ενέργειες που πολλές φορές εκμεταλλεύονται και οι Τούρκοι και οι Ρωμιοί, πολλοί των οποίων ενώ δεν πατούν σε εκκλησιά στις ελεύθερες περιοχές, παρουσιάζονται υπέρμαχοι του εκκλησιασμού στα Κατεχόμενα, θυμηθείτε πρέσβεις και πολιτικά πρόσωπα που έσπευδαν στον επιτάφιο στον Ξορινό, και άλλες τέτοιες σκηνές. Πώς μια υπό κατοχήν Κυπριακή Δημοκρατία αφήνει τους πολίτες της να περιφέρονται σε ένα ανασφαλές καθεστώς με χιλιάδες στρατιώτες και εκατοντάδες στρατόπεδα και αποθήκες πυρομαχικών, εκτός της παρακολούθησής τους από ψευδοαστυνομικούς, κάμερες κτλ.
Πανεπιστήμια έχουμε, ερευνητές έχουμε. Υπάρχει καμιά έρευνα που να μας αποδεικνύει πως ο εκκλησιασμός στα Κατεχόμενα κατόπιν αδείας των κατακτητών βοηθά τον αγώνα της Κυπριακής Δημοκρατίας ή των Ελλήνων της Κύπρου; Πρώτα βέβαια πρέπει να καθορίσουμε για ποιον αγώνα μιλούμε!!!
Ο σκοπός καθορίζει και φωτίζει τους στόχους που πρέπει να υπηρετούν τον σκοπό, αλλά αν δεν υπάρχει σκοπός, άσκοπα γίνονται τα πάντα, και προπάντων ανεύθυνα, αφού αφέθηκαν μεν ελεύθεροι ο καθένας να κάμνει του κεφαλιού του, σε περίπτωση όμως οποιουδήποτε δυστυχήματος ή κακού ή ενέργειας, αναζητείται υπεύθυνος, αφού δεν καθορίζεται από κανένα νόμο ή κανόνα. Ή ο καθένας ας τραβά, αφού κάμνει της κεφαλής του!
Μα δεν είναι σοβαρή υπόθεση του ίδιου του κράτους η συμπεριφορά των πολιτών του σε σχέση με τους κατακτητές του και την παράνομη οντότητα των τουρκοκυπρίων;
Τέλος, οτιδήποτε και να συμβαίνει, το βέβαιον είναι πως κανένας δεν θα μου δώσει επισήμως απάντηση. Απαίτηση όμως όλων μας πρέπει να είναι, ας λιγοστέψουν των πολιτικών οι φρουροί, κανένας δεν κινδυνεύει, αν κινδυνεύει όμως κάποιος σήμερα, ας του διασφαλίσουμε την ασφαλή διαβίωση στις ελεύθερες περιοχές και αυτού και της οικογένειάς του. Οφείλουμε. Προπάντων το κράτος. Για να μάθει να πληρώνει για τα κενά του.
Στέλιος Παπαντωνίου
Και λίγα φιλολογικά
Όσοι ασχολείστε με τα εξεταστικά δοκίμια, διαβάστε το κείμενο που δόθηκε φέτος στα Νέα Ελληνικά με τίτλο «Μια εποχή για ψώνια» του ή της Yuval Noah Harari σε μετάφραση Μιχάλη Λαλιώτη. Το πρώτο ερώτημα, δεν υπάρχουν ‘Ελληνες συγγραφείς να εξεταστούν τα παιδιά σε ελληνικό κείμενο, γραμμένο από Έλληνα; Γιατί καταφεύγουμε στις μεταφράσεις; Όταν ξανάγινε παλιά, για να καταλάβω τι έλεγε το κείμενο, γραμμένο από Πολωνό μεταφρασμένο στα αγγλικά και ακολούθως στα ελληνικά, κατέφυγα στο ίντερνετ, βρήκα το κείμενο στα αγγλικά, και κατάλαβα τι περίπου έλεγε.
Στο παρόν κείμενο ο καταναλωτισμός εμφανίζεται στην πρώτη παράγραφο ως ήθος, στην τέταρτη το ίδιο, το καταναλωτικό ήθος αναφέρεται και στην πέμπτη παράγραφο, στην έκτη παράγραφο αναμιγνύεται με την ηθική και τη θρησκεία, στην έβδομη και τελευταία αναφέρεται ως ιδεώδες που μάλιστα υπόσχεται παράδεισο - θρησκευτικός όρος- και τελειώνει το κείμενο κατατάσσοντας τον καταναλωτισμό στις θρησκείες. «Πρόκειται για την πρώτη θρησκεία στη ιστορία που οι οπαδοί της κάνουν πραγματικά αυτό που τους ζητείται..»
Λογικά υπάρχει λάθος, αφού άλλο ήθος, άλλο ηθική άλλο θρησκεία. Αυτό ίσως να οφείλεται στη μετάφραση αλλά ίσως και σε άγνοια του συγγραφέα. Δεν δικαιολογείται όμως άγνοια των εξεταστών. Το κείμενο μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να ασκήσουν τους μαθητές στη λογική. Αφού διατείνονται πως ένας από τους σκοπούς τους είναι η κριτική ικανότητα των παιδιών, ιδού στάδιον δόξης λαμπρόν: «Βρείτε τα λογικά σφάλματα του κειμένου».
Ή ας το δέχονταν όλο το κείμενο ως ένα δείγμα ειρωνικής γραφής, να τελειώνουμε.
Στέλιος Παπαντωνίου
Στέλιος Παπαντωνίου
Τα πολυπολιτισμικά
Τελευταία μου χρονιά στα σχολεία ήταν το τέλος του 1999 προς 2000. Ως τότε μάλλον δεν υπήρχε ο όρος «πολυπολιτισμικός», αφού δεν είχαμε ούτε ξένους μαθητές ούτε σχετικό πρόβλημα. Ο τελευταίος υπουργός Παιδείας που μίλησε για ελληνοχριστιανική παιδεία θυμούμαι ήταν ο μακαριστός Λυκούργος Κάππας. Ύστερα ήρθαν άλλοι και άλλοι, σιγά σιγά και υπογείως άρχισε να μπαίνει ο όρος «πολυπολιτισμικός», μαζί με όλους τους άλλους νεοφανείς όρους.
Το Παγκύπριο Γυμνάσιο επαίρεται για τη σχέση του με τον Αρχιεπίσκοπο και εθνομάρτυρα Κυπριανό, που ντρεπόταν, όπως γράφει ο ίδιος, να μένουν αμόρφωτα τα παιδιά της Κύπρου, και έθεσε τις βάσεις του σχολείου, που ονομάστηκε ύστερα Παγκύπριο Γυμνάσιο.
Τον καιρό που εμείς φοιτούσαμε στο σχολείο αυτό ήταν στην ακμή του ο αγώνας της ΕΟΚΑ, η Εκκλησία έπαιζε σημαντικότατο ρόλο στην εθνική και θρησκευτική ζωή και διαπαιδαγώγηση, η Εκκλησία στήριξε τα σχολεία τον καιρό της αγγλοκρατίας, για να μην σύρονται τήδε κακείσε από το αγγλικό εκπαιδευτικό σύστημα, τα σχολεία του Κύκκου από το μοναστήρι του Κύκκου κτίστηκαν, εκκλησιασμός μαθητών, αργίες σε θρησκευτικές γιορτές, το μάθημα των Θρησκευτικών πάντα πρώτο στον κατάλογο των μαθημάτων, ίσαμε το τέλος σχεδόν του εικοστού αιώνα. Μπήκαν τα κομπιούτερ, η μηχανή άλλαξε τη σειρά των μαθημάτων, οι θεολόγοι καταλάβαιναν από διάφορα μηνύματα πως υποχωρούσε το μάθημα, όπως και οι φιλόλογοι, αλλαγές στα βιβλία, επισημοποίηση της δημοτικής, κατάργηση της καθαρεύουσας και των αρχαίων ελληνικών, νέες θεωρίες περί γλώσσας, νέες παιδαγωγικές, νέες θεωρίες για το μάθημα της Ιστορίας, νέα βιβλία, χωρίς να σημαίνει πως ήταν καλύτερα από τα προηγούμενα, έφεραν τα πάνω κάτω, ενώ η τουρκική εισβολή είχε ήδη από το 1974 διαγράψει από το χάρτη χωριά και πολιτείες. Οι πρόσφυγες έμεναν ακόμα σε αντίσκηνα και έξω από τα σχολεία.
Και τώρα προσπαθούμε να αντιληφθούμε, να χωνέψουμε, πότε συνέβησαν όλα αυτά, απροετοίμαστοι ήμαστε, πότε άλλαξε τόσο η ζωή στα σχολεία, αλλά προπάντων από πότε η Ελληνική Κοινότητα της Κύπρου, η κύρια, έπαυσε να μιλά για ελληνικά χριστιανικά σχολεία και να τα μετατρέπει σταδιακά σε πολυπολιτισμικά. Υπήρξε επίσημη και γενικά αποδεκτή απόφαση της Βουλής ή με την ένταξή μας στην Ευρώπη, με το κτύπημα του πραξικοπήματος στα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη που εκμεταλλεύτηκε άσχημα η χούντα, επήλθε σταδιακά – ανεπαισθήτως λέει κι ο Καβάφης- η αλλαγή!
Δεν παύω όμως να ρωτώ: αφού στην Κύπρο υπάρχουν δυο κοινότητες επίσημα, η ελληνική και η τουρκική, με εθνικότητες και θρησκεύματα διαφορετικά, (άλλες χώρες δεν τις εμποδίζουν ούτε εθνικότητες ούτε θρησκεύματα ούτε φυλές) εμείς δεχτήκαμε την αγγλική πολιτική του «διαίρει και βασίλευε», δεχτήκαμε διά βίας τον χωρισμό των κατοίκων του νησιού, υποτάχτηκαν και εξαφανίστηκαν μικρές αλλά ουσιώδεις κοινότητες ως «θρησκευτικές ομάδες», με το διαχωρισμό- διχοτόμηση της Κύπρου χάθηκε το ενιαίο πολυπολιτισμικό της Κύπρου, και ανεχόμαστε τώρα να γίνεται λόγος για μια αμιγή τουρκοκυπριακή- ισλαμική όπως εξελίσσεται- κοινότητα, και ένα πολυπολιτισμικό άλλο, που ήταν η ελληνική κοινότητα της Κύπρου.
Αλλά ο Ακκιντζί εκπροσωπεί την τουρκοκυπριακή κοινότητα στις συνομιλίες και ο Αναστασιάδης την ελληνοκυπριακή, λένε. Αν είναι έτσι, τότε και η εκπαίδευση είναι τουρκοκυπριακή, και ελληνοκυπριακή και όχι πολυπολιτισμική, γιατί θα πρέπει να αλλάξει και η βάση των συνομιλιών, εκπρόσωπος των τουρκοκυπρίων, εκπρόσωπος της πολυπολιτισμικής κοινότητας!!!.
Στο μεταξύ παρεισφρέουν στη ζωή μας λέξεις και λεξίδια, όροι και γλωσσάρια, που αποσκοπούν στη διαγραφή των Ελλήνων Χριστιανών της Κύπρου όπως τους ξέρουμε και στην υποκατάστασή τους από κάτι «άχρουν, άοσμον και άγευστον», έστω πολυπολιτισμικό λεγόμενο.
Ευτυχώς υπάρχουν πολλοί οι πιστοί, οι ριζωμένοι στην πέτρα, οι της ελιάς και της τερατσιάς, οι αγρυπνούντες, έστω κι αν δεν κραυγάζουν.
Η σύγχυση
Μεγάλη σύγχυση με τις αρχές της δημοκρατίας, με αυτή την πλειοψηφία ή καλύτερα την πλειονότητα που πάντα την νικά η μειονότητα, δεν θέλετε παράδειγμα, το έχετε, το 18% πήρε το 37% του εδάφους, τη θάλασσα στο βορρά αλλά θέλει και του νότου γιατί μυρίστηκε αέρια και πλούτο, ακτές τριπλάσιες, διαμοιρασμό εξουσίας, βέτο όπου λάχει, πάντα και παντού, εκ περιτροπής προεδρία, απαίτηση να έχει παραπάνω από το 80% σε όλα.
Μια μαντίλα νίκησε τους εκατοντάδες μαθητές και μαθήτριες που προσέχουν πώς ντύνονται και εμφανίζονται, της υποσχέθηκαν μάλιστα -λέει- πως και τους Χριστούς και τις Παναγίες και τους σταυρούς θα τους απαγορέψουν στο σχολείο μη θίγεται το παιδί, (μεταξύ μας απορώ πώς το σχολείο ονομάζεται ακόμα «Αποστόλου Βαρνάβα»- να μετονομαστεί πάραυτα για να υπάρχει συνέπεια στο «σεβασμό», όχι στον αλληλοσεβασμό) ύστερα λίγοι μαθητές απείλησαν να κάμουν γιούργια, να αρπάξουν το διευθυντή του σχολείου από το γραφείο και να τον πετάξουν έξω, οπότε το Υπουργείο Πρόληψης του Εγκλήματος μετακίνησε τον διευθυντή, και περιμένει τα συγχαρητήρια για την προνοητικότητά του, λίγοι που πήγαν στη Λύση ενθουσιάστηκαν γιατί μία τουρκάλα τους έγραψε «συγγνώμην που βρίσκομαι στο χωριό σας χωρίς την άδειά σας» αλλά οι μεταβάντες -λέει η τουρκάλα- ζήτησαν άδεια να ανάψουν κερί!! Μα Παναγία μου Λυσιώτισσά μου, έτσι δίδαξες τα παιδιά σου, να ζητούν άδεια να παν στο χωριό τους, να ζητούν άδεια να λειτουργηθούν, να ζητούν άδεια να ανάψουν κερί, από ποιον; Από τον κατακτητή τους!!! Πόσοι πήγαν; Πόσοι δεν πήγαν; Πάλι η μειονότητα νίκησε την πλειονότητα.
Όλα αυτά είναι ανατροπές της δημοκρατίας, της ιεραρχίας, του αλληλοσεβασμού. Εμείς δείχνουμε σεβασμό, αλλά δεν βλέπουμε την ανταπόκριση, για να μιλούμε για αλληλο- . Πλήρης σύγχυση. Την ζούμε και πολλοί την συνειδητοποιούμε. Οι άλλοι όμως, οι συγχύζοντες και συγχυσμένοι, αντιλαμβάνονται την κατάστασή τους;
Παθητική αντίσταση
Στέλιος Παπαντωνίου
Την παθητική αντίσταση μπορεί να δίδαξε ο Μαχάτμα Γκάντι στους Ινδούς και να την εφάρμοσαν εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών, την χρησιμοποιήσαμε όμως κι εμείς με επιτυχία τον καιρό του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Όταν ένας μικρός λαός κι αδύνατος δεν μπορεί να αντισταθεί στη δύναμη των όπλων του εχθρού κατακτητή και δεν έχει την αντίστοιχη πολεμική μηχανή του, τότε αποφασίζει να αντιστέκεται ηθικά και πραγματικά, μη υπακούοντας στα κελεύσματα του δυνάστη. Μπορεί να στερείται από υλικά αγαθά ή διασκεδάσεις ως λαός, αλλά τούτο γίνεται με δική του πρωτοβουλία και απόφαση. Δεν αγοράζει από τον εχθρό, δεν εκτελεί τα προστάγματά του, πάσχει παντοιοτρόπως αλλά είναι έτοιμος να πάθει, ελεύθερος και αξιοπρεπής.
Την περίοδο του αγώνα του 1955-59 δεν ντυνόμασταν με αγγλικά κασμίρια, δεν αγοράζαμε αγγλικά προϊόντα, δεν βοηθούσαμε τον κατακτητή, δεν συνεργαζόμασταν μαζί του, είχαμε αποκόψει κάθε επαφή. Εκείνος ο δυνάστης, εμείς οι δυναστευόμενοι αλλά όχι ραγιάδες. Περήφανοι για την καταγωγή και τον πολιτισμό μας, αδικημένοι αλλά όχι υποταγμένοι.
Την άνοιξη του 1958 φυλλάδιο της ΕΟΚΑ εξηγούσε τι είναι παθητική αντίσταση και καλούσε σε παλλαϊκή αντίσταση ή «ολοκληρωτικό πόλεμο». «Με την εγκαρτέρηση και την απόφαση να υποστούμε οποιαδήποτε υλική ζημιά και στέρηση. Να στηρίξουμε το ντόπιο και να αρνηθούμε οτιδήποτε το εγγλέζικο.»
«Για να ελευθερωθείς θα πρέπει να είσαι και πρόθυμος να πάθεις. Για να ελευθερωθείς πρέπει να είσαι εύψυχος, και να μην αποφεύγεις τους κινδύνους της μάχης.» Αυτές είναι κλασικές αλήθειες. Εμείς όμως όλα τα αντιστρέψαμε. Βάλαμε πρώτα την καλοπέραση, την οικονομική άνοδο, την εκμετάλλευση ανθρώπων και καταστάσεων, κι έτσι όλα θυσιάστηκαν στο βωμό της μετρήσιμης ύλης. Για να καταντήσουμε όμως έτσι, σημαίνει πως δεν είχαμε πνεύμα αντίστασης, τα παρατήσαμε σιγά σιγά, και το μόνο που ξέρουμε είναι να κοροϊδεύουμε και τον μακροχρόνιο αγώνα, ενώ εκ των πραγμάτων ήταν ο μόνος στον οποίο έπρεπε να εξασκηθούμε.
Φτάσαμε στο σημείο να αποφεύγουμε τη στρατιωτική θητεία, βρίσκοντας παιδαριώδεις δικαιολογίες, την άμυνα να την διαγράψουμε ως άσκοπη σπατάλη χρημάτων, μπαινοβγαίνουμε στα Κατεχόμενα για ψώνια, διασκέδαση και διακοπές, ούτε περνά από το μυαλό μας πως, όπως άνοιξαν τις διόδους έτσι και μπορούν να τις κλείσουν οι οχτροί, ούτε ντρεπόμαστε να στεκόμαστε στη σειρά για να δώσουμε την ταυτότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα παράνομο όργανο. Έχει καταντήσει τόσο φυσικό το παράνομο, συναλλασσόμαστε στα κρυφά και στα φανερά με τον εχθρό, ανοίγουμε διόδους, τηλεπικοινωνούμε μέχρι σημείου να μας έχουν καταχωρήσει ως τουρκική επαρχία στα τηλεφωνικά δίχτυα, αν δεν παρακολουθήσουμε τουρκικό κινηματογραφικό έργο το βράδυ πάσχουμε από αϋπνίες, αν δεν πάρουμε τη δόση μας από δηλώσεις και απειλές των Τούρκων ή Τουρκοκυπρίων πολιτικών δεν γυρίζει η μέρα.
Καταντήσαμε να ακούμε περισσότερες ειδήσεις για την Τουρκία παρά για την Ελλάδα, την Κύπρο, το παγκόσμιο. Μαζοχιστική αποδοχή των απειλών, από κάθε τσόγλανο. Μετρούμε τα παράνομα πλοία και τις παράνομες ενέργειές τους στην ΑΟΖ, το τραβά η νοοτροπία που μας έχουν καλλιεργήσει, χασικλήδες της τουρκοφροσύνης καταντήσαμε.
Ας το παραδεχτούμε πλέον: Με συνομιλίες το Κυπριακό δεν λύνεται. Ύστερα από την πείρα των σαράντα πέντε χρόνων αν δεν το έχουν καταλάβει οι κομματάρχες μας, δεν αξίζουμε εμείς ως λαός τέτοια μοίρα, να υποχωρούμε, να προσφέρουμε συνεχώς στον Τούρκο και να μην κερδίζουμε τίποτε.
Έχουμε υποστεί μια παράνομη εισβολή, έχουμε εκδιωχθεί από τα σπίτια και τις περιουσίες μας, έχουμε νεκρούς, αγνοούμενους, εγκλωβισμένους, χιλιάδες πρόσφυγες που έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους μη πρόσφυγες, γι’ αυτό ας μη χαίρονται οι της όποιας λύσης πως πεθαίνουμε εμείς, και έτσι λύνεται το προσφυγικό και το περιουσιακό. Έχουμε παιδιά κι εγγόνια που διεκδικούν και θα διεκδικούν το δίκαιό μας.
Η πρώτη απαίτηση όμως είναι η εξάσκηση στην παθητική αντίσταση και τούτο προϋποθέτει και την ανάλογη παιδεία, που από καιρό την έχουν γκρεμίσει οι αδαείς ιθύνοντες.
Πόσο δίκαιο είχε η Μαριγούλα όταν για πρώτη φορά η μάνα της την φώναξε να ετοιμαστεί να την πάρει στην πρώτη Δημοτικού, πρώτη μέρα, και το παιδί άρχισε το κλάμα, γιατί κλαις παιδί μου, μα δεν ξέρω να διαβάζωωωωωω……Πόσοι δάσκαλοι νομίζουν πως το παιδί έπρεπε να ξέρει, μα δεν είναι δουλειά μου, έπρεπε να ξέρει να διαβάζει, έπρεπε να ξέρει ορθογραφία, έπρεπε να ξέρει να λύνει λεξιλογικές ασκήσεις, έπρεπε… Και που δεν ξέρει; Ποιος θα το διδάξει το παιδί;
