Τετάρτη 23 Ιουνίου 2021

παρουσίαση του λευκώματος κρυφοί ανέμοι

 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΣ ΚΡΥΦΟΙ ΑΝΕΜΟΙ

Έντιμε κύριε Υπουργέ, κύριοι Βουλευτές, κύριε Δήμαρχε, κυρίες και κύριοι,

Ο τόπος είναι ιερός.

Κάπου στον αέρα και στο χώμα ιδρώτας και θρόμβοι αίματος του αρχιεπισκόπου Κυπριανού.

Εδώ έζησε, στην Ιερά Αρχιεπισκοπή, στην καρδιά της Λευκωσίας, στον άγιο τούτο ναό του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου τέλεσε την τελευταία λειτουργία και κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων,

οι υπόγειοι διάδρομοι και η κάμαρα κάτω από το Σκολειό που ίδρυσε αναβλύζουν το μύρο της θυσίας του.

 

Όσο υπάρχουμε ‘Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, αυτός ο τόπος θα μας θυμίζει τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, τη θυσία των αρχιερέων και προκρίτων κατά την 9 Ιουλίου του 1821.

 

Πιστοί στην πατρίδα και στη χριστιανική θρησκεία, μαρτυρούν με το  αίμα τους την ελληνικότητα και τον χριστιανισμό τους και παραδίνουν σε μας μαθήματα αυταπάρνησης και αυτοθυσίας.

Τους αξίζει ο δίκαιος στέφανος των αγίων μαρτύρων.

Γιορτάζουμε φέτος τα διακόσια χρόνια από την ελληνική επανάσταση, την άκαυτη βάτο του ελληνισμού και της Ιστορίας μας, τη γενέθλια  χρονιά της νέας Ελλάδας, όταν  ξεσηκώθηκαν οι Έλληνες στο Μοριά και στη Ρούμελη, να ελευθερωθούν από τον τουρκικό ζυγό ύστερα από τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς.

 

Μέλος πολυτίμητο του μητρικού κορμού και η Κύπρος. Με τις δυνάμεις και ανάλογα με τις δυνατότητές της  θέλησε να μετάσχει στον αγώνα, προεξάρχοντος του αρχιεπισκόπου της,

παρόλο που και η Τουρκία γειτνίαζε επικίνδυνα και ο ππασιάς της εποχής Κουτσιούκ Μεχμέτ

είχε ορκιστεί να εξαλείψει το ελληνικό στοιχείο από το αρχαιότατα ελληνικό νησί μας.

 

Ο κ. Στέλιος Γεωργαλλίδης, και η Ασφαλιστική Εταιρεία η Κεντρική πάντα βρίσκουν ευκαιρίες να εξάρουν γεγονότα της Ιστορίας μας ή να προβάλουν μοναδικές στιγμές της θρησκευτικής και καλλιτεχνικής ζωής του τόπου. Υπενθυμίζω πως η συνεργασία μας άρχισε με το λεύκωμα «Επιταφίων επτά θυμιάματα», συνεχίστηκε με το λεύκωμα «Αυτόπτης μάρτυρας» του Αντρέα Μανώλη του οποίου είχα γράψει τα κείμενα, και τώρα εισήγηση ήταν να εκδοθεί ένα λεύκωμα φωτογραφιών με βασικό τόπο την αρχιεπισκοπή, το Παγκύπριο Γυμνάσιο, με την επίσκεψη φιλικών στην Κύπρο και τη φιλοξενία τους στην  κρύπτη του Παγκυπρίου Γυμνασίου, η οποία επικοινωνούσε υπογείως με το παλαιό αρχιεπισκοπικό μέγαρο.

Κέντρο ιστορικού βάρους, τα όσα διαδραματίστηκαν εδώ την 9η Ιουλίου του 1821, ημέρα Σάββατο.

Αρχιεπισκοπή και Παγκύπριο Γυμνάσιο.

Είχα την τύχη να διατελέσω και μαθητής και διευθυντής του Παγκυπρίου Γυμνασίου,

οπότε το Φυτώριο αυτό του ελληνισμού ήταν για μένα ένα ιερό καθημερινό προσκύνημα για πολύν καιρό.

Ως μαθητής έζησα εδώ τον αγώνα της ΕΟΚΑ του 1955-59,   τα δακρυγόνα καίνε ακόμα και προκαλούν δάκρυα, οι φωνές και οι διαδηλώσεις ζωντανές στη μνήμη, όλα γεννήματα της ελληνικότητας που δίδαξε το Παγκύπριο και της αγωνιστικότητας που παραλάβαμε ως ‘Ελληνες της Κύπρου από το 1821.

Αγώνας για ελευθερία και ένωση με την Ελλάδα, ο πόθος των αλυτρώτων.

Παρόλο το πολύ προσωπικό, σας εξομολογούμαι πως, μπαίνοντας στο Παγκύπριο ως διευθυντής ένιωθα το ίδιο δέος που ένιωθα ως μαθητής.

Η ιερά κιβωτός της κρύπτης, που φιλοξένησε τους φιλικούς, είναι για το Παγκύπριο το ιερό θυσιαστήριο. Η ιερότητα και το θείο σφραγίζει,  περιβάλλει και περιέχεται στο Παγκύπριο, υπομιμνήσκοντας στο διευθυντή του πως, περισσότερο από κάθε άλλον, είναι υπεύθυνος να το διατηρήσει ελληνικό και χριστιανικό.

 

Η προτομή του εθνομάρτυρα Κυπριανού μπροστά στον άγιο Ιωάννη κέντριζε συνεχώς την μνήμη για τη θυσία του, μαζί με τους Πάφου Χρύσανθο, Κιτίου Μελέτιο, Κυρηνείας Λαυρέντιο και αμέτρητους άλλους.  Υπενθύμιζε και υποδεικνύει τον εχθρό που καραδοκεί και τους διαιώνιους κινδύνους του ελληνισμού από τον αχαλίνωτο και αρπακτικό γείτονα.  

 

Τα γεγονότα της 9ης Ιουλίου 1821 κανένας δεν εξέφρασε καλύτερα από τον ποιητή μας Βασίλη Μιχαηλίδη, του οποίου θέσαμε ως βάση των εργασιών μας το ποίημα «Η εννάτη Ιουλίου 1821 εν Λευκωσία της Κύπρου».

Πρόκειται όπως όλοι ξέρετε για ποιητική απόδοση των τελευταίων σημαντικών χρονικών στιγμών της ζωής του αρχιεπισκόπου Κυπριανού και των άλλων αρχιερέων και προυχόντων.

Είναι ένα εξαίρετο δημιούργημα, άγαλμα λόγου και κάλλος της διαλέκτου μας,  με δραματικότητα και τέχνη, που αποτυπώνει τον χρόνο και τον τόπο και προκαλεί ρίγη συγκίνησης.

Προπάντων όμως αναπτερώνει την πίστη στον τόπο και στο γένος.

 

Μπορεί ο ποιητής να στηρίχτηκε σε ιστορικές πηγές της εποχής, για παράδειγμα τον Γεώργιο Κηπιάδη,

ενεφύσησε όμως πνοή στους ανθρώπους, αιμοδότησε την ιστορική περίοδο, συναισθηματικά και πατριωτικά φορτισμένος.

 

Κρυφοί ανέμοι.

Άρχισαν να φυσούν και πριν από το 1821 στην Κύπρο, και διαπερνούν το σώμα της Ιστορίας και των ευαίσθητων ανθρώπων ως σήμερα, απόδειξη η συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου σε όλους τους αγώνες του ελληνισμού. Φυσούν έντονα στον αγώνα της ΕΟΚΑ και στα δίστρατα όπου στάθηκε ο λαός μας να αποφασίσει για το μέλλον του.

Μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε πως, αν συνεχίζουμε να υπάρχουμε ως Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί σ’ αυτό τον τόπο το χρωστούμε στους κρυφούς ανέμους.

Αυτοί βρίσκονται στα κύτταρά μας, στον τρόπο σκέψεως και στις πράξεις μας, έστω υποσυνείδητα.

 

 Ένας άλλος μεγάλος καλλιτέχνης, ο Γιώργος Μαυρογένης είχε ήδη ζωγραφίσει σκηνές από την Εννάτη Ιουλίου του Βασίλη Μιχαηλίδη. Οι πίνακές του αυτοί βρίσκονται στην Ιερά Αρχιεπισκοπή και στο Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄.  Άρα είχαμε ήδη δύο κεφαλάρια για το παρόν λεύκωμα.

 

Έπρεπε όμως να γραφτεί εισαγωγή, να συντεθούν στίχοι της προϊστορίας της 9ης Ιουλίου, να σχολιαστεί το ποίημα με άλλα κείμενα, πεζά, ιστορικά, ποιητικά, από τη δημοτική ή τη λόγια παράδοσή μας,

γι’ αυτό και η εισαγωγή περιέλαβε τα γεγονότα της φραγκοκρατίας και βενετοκρατίας

και  σχολιάσαμε το έργο του Βασίλη Μιχαηλίδη με σχετικά  αποσπάσματα από ιστορικούς της εποχής, όπως τον Γεώργιο Κηπιάδη και τον Φίλιο Ζαννέτο, αλλά και περιηγητές που βρίσκονταν στην Κύπρο την εποχή εκείνη, των οποίων το έργο διασώζεται στη σειρά του Άντρου Παυλίδη «Η Κύπρος ανά τους αιώνες μέσα από τα κείμενα ξένων επισκεπτών της».

Σε τελευταία ανάλυση στο λεύκωμα παρουσιάζεται ολοκληρωμένη σε αδρές γραμμές η Ιστορία μας από το 1191 ως σήμερα με έμφαση στα γεγονότα της 9ης Ιουλίου 1821, με εικόνες, φωτογραφικό υλικό και σχέδια του Πέτρου Παπαπέτρου, καλλιτεχνικού επιμελητή του έργου.

 

Στο τέλος του λευκώματος δημοσιεύουμε ολόκληρο το έργο «Η εννάτη Ιουλίου 1821 εν Λευκωσία της Κύπρου» σύμφωνα με την γραφή του Κώστα Βασιλείου, εκδόσεις Αιγαίον.

Προσπαθήσαμε εν ολίγοις,  στο παρόν λεύκωμα,  να συζεύξουμε ποίηση και Ιστορία, φωτογραφία και σκίτσο, το ένα να φωτίζει ή να συμπληρώνει το άλλο.

 

Τέλος, Όσα κι αν πω για τη συνεργασία μου με τον Πέτρο Παπαπέτρου πάντα θα προσκρούω στην ταπεινοφροσύνη του, αρκεί να αναφέρω πως, όπως πάντα, επιβεβαιώνω και πάλι πως πρόκειται για πραγματικό επαγγελματία,  εμπνευσμένο καλλιτέχνη, προπάντων Άνθρωπο, γι’ αυτό και οι ευχαριστίες και στον Πέτρο και βέβαια στην Αυγή.

 

Και πάλι, ευχαριστίες, πρώτα στον κ Στέλιο Γεωργαλλίδη, στην Ασφαλιστική Εταιρεία η Κεντρική Λτδ, στις κκ. Κυπρούλα Παπέττα και Χρυσούλα Αργυρίδη για τη γραμματειακή υποστήριξη, τον φωτογράφο μας Αντρέα Μανώλη, το Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, την Ιερά Μονή Μαχαιρά και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών για την άδεια χρήσης φωτογραφικού υλικού, την RPM Lithograpica Ltd για την άρτια εκτύπωση, σ’ όλους τους συντελεστές της σημερινής τελετής και προπάντων ευχαριστίες σ’ εσάς που τιμήσατε την παρουσίαση του λευκώματος « Κρυφοί Ανέμοι, από την Εννάτη Ιουλίου του Βασίλη Μιχαηλίδη».

Ευχαριστώ