ΚΩΣΤΑΣ ΛΥΜΠΟΥΡΗΣ, ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ, μυθιστότημα, Πάπυρος
Η περίοδος 1950-1975 είναι στην κυπριακή ιστορία υπερπλήρης γεγονότων και προσώπων, από τον αγώνα της ΕΟΚΑ εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών ως τις ταραχές του 1963, 1967 και τέλος το 1974 με την συνταρακτική κατάληψη της μισής σχεδόν Κύπρου από την Τουρκία ύστερα από το πραξικόπημα της χούντας των συνταγματαρχών εναντίον του Προέδρου της χώρας.
Ο Κώστας Λυμπουρής στο μυθιστόρημά του «Επιβάτες Φορτηγών», εκκινώντας από μια επίσκεψη στο κατεχόμενο χωριό του Δίκωμο και έξω από το σπίτι του, ιστορεί την όλη διαδρομή της εποχής, με την ειρηνική ζωή στο χωριό, τις ασχολίες των κατοίκων, τους συλλόγους και την κοινωνική ζωή, με την αγροτιά και την εργατιά, τους μαθητές και την παιδική ηλικία του έρωτα και των παιχνιδιών, των πρώτων σκιρτημάτων, με την όλη ζωντάνια των ανθρώπων, τις καλοσύνες και τις κακίες τους, σκέψεις και συναισθήματα, τον πατριωτισμό και τον ατομισμό τους την περίοδο του αντιαποικιακού αγώνα και εξής.
Ο χρόνος της αφήγησης αναγκαστικά δεν είναι ευθύγραμμος, κι οι αναλήψεις ή προλήψεις πολλές και επιτυχημένες, ώστε να σχηματίσει ο αναγνώστης σφαιρική αντίληψη των πραγμάτων. Ο τίτλος, παρμένος από την κρίσιμη στιγμή κατά την οποίαν οι νέοι του χωριού οδηγήθηκαν στο μέτωπο, άοπλοι κι απαράσκευοι, την ώρα που οι Τούρκοι είχαν ήδη πατήσει το πόδι στο νησί, δραματικές στιγμές και τραγικές με τους φίλους νεκρούς ή αγνοούμενους, τους δικούς πρόσφυγες και παθόντες παντοιοτρόπως, όλα αυτά δίνονται στο μυθιστόρημα με ειλικρίνεια και σεμνότητα, απλότητα και καθαρότητα.
Ιστόρημα περισσότερο παρά μύθος, με τα πάθη της πατρίδας, την ιστορία των απλών ανθρώπων ως υπόμνηση του γενικότερου κλίματος της εποχής, μια ζωντανή μαρτυρία ως μικροϊστορία, πολύ πιο γόνιμα μπορεί να εμπλουτίσει τον κόσμο του αναγνώστη, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, που δεν έχουν ζήσει τα γεγονότα και εν πολλοίς πόρρω απέχουν από αυτά, με ένα τεράστιο κενό στην ιστορική τους συνείδηση, που δεν πληρούται με το μάθημα της Ιστορίας στα σχολεία.
Γι’ αυτό και πάλιν τίθεται το θέμα της μελέτης της νέας ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής στην Κύπρο από τους μαθητές στα σχολεία, που, αν περιμένουν να περάσει πεντηκονταετία για να διδαχθούν τη σύγχρονη Ιστορία μέσα από τη λογοτεχνία, δεν θα αποκτήσουν ποτέ συνείδηση του παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος του τόπου μας.
Το μυθιστόρημα του Κώστα Λυμπουρή «Επιβάτες Φορτηγών» αποτελεί ταμείο ζωής, κέντρισμα να αναβιώσουν οι αναγνώστες τόπους, χρόνους πρόσωπα και γεγονότα της σημαντικότερης εποχής στην Κύπρο, διανοίγοντας ιστορικοκοινωνικούς ορίζοντες, προδρόμους αυτογνωσίας.
Στέλιος Παπαντωνίου
