Χάρη Ν. Σπανού, Η Συνεδρία 1
Η Χάρη Σπανού στο αφήγημα Η Συνεδρία 1 αποκαλύπτει τα
ενδότερα ενδιαφέροντα και προβλήματα όχι μόνο του εαυτού της αλλά και μιας
σειράς ανθρώπων της Κύπρου της γενιάς της. Βιολογικά επικρατεί περισσότερο η
σωματική ακινησία, δείγμα της εσωστρέφειας και της ενδοσκοπικής φύσης του
έργου, ενώ στο τέλος η κίνηση της ηρωίδας στο δρόμο την επαναφέρει στη ζωή με
την οποία καθαρμένη επανασυνδέεται.
Οικονομική πτυχή στο διήγημα δεν υπάρχει, αφού τα πρακτικά
της ζωής έχουν διαγραφεί και απομένει το κύριο, η ψυχή του ανθρώπου. Τι
ωφελήσει άνθρωπον εάν απωλέσει την ψυχήν αυτού;
Η κοινωνία μέσα στην οποία κινείται είναι πρώτο η
οικογενειακή, προπάντων ο πατέρας από τον οποίο δύσκολα ελευθερώνεται, και το
αγαπημένο πρόσωπο, ο έρως θάνατος, ο πόθος για ένωση με τον άλλο και η φριχτή
απώλεια.
Η πολιτική πτυχή στο έργο αποτυπώνει ό, τι προβληματίζει τη
Χάρη: «Και μετά το Όχι του δημοψηφίσματος του 2004 τι;» Αντιληπτόν άρα πως το
έργο επεκτείνεται στους ευρύτερους προβληματισμούς για την ίδια την ύπαρξη του
κυπριακού ελληνισμού που βρίσκεται στα κατάβαθα αλλά και στο πολύπλευρο των
ενδιαφερόντων της.
Αναδρομές στο παρελθόν της μαθητικής ζωής, των σεφερικών
προβληματισμών και των αλησμόνητων στίχων οδηγούν στο κέντρο του νοήματος και
της σύλληψης με το «αγγελικό και μαύρο φως». Ζωή και θάνατος, χαρά και πόνος,
όνειρο και πραγματικότητα, αποτελούν διαρκές έν, μέσα στο οποίο ο άνθρωπος ζει,
προσπαθεί να διακρίνει αλλά και αρέσκεται στην αδιάκριτη ενότητά τους, που με
τη γραφή της αποδίδει καλώς λίαν.
Πρόκειται για ένα αφήγημα ψυχής, διείσδυσης και αποκάλυψης,
εμβάθυνσης και γλωσσικής λογοτεχνικής απόδοσης που οδηγεί στην έξοδο, την
ψυχική ελευθερία και κάθαρση.
Αισθητικά η μορφή – και τυπογραφικά- μελετημένη εκφράζει και
συμπλέει με το περιεχόμενο. Ηθικά προβλήματα δεν επιβάλλονται, αντίθετα η
συγγραφέας τα διέρχεται ως κόμβους ψυχής που προσπαθεί να λύσει. Η
θρησκευτικότητα παρόλο που επίσημα απουσιάζει, ενυπάρχει σε μια μόνο λέξη, που
αποτελεί όμως ουσιώδες στοιχείο του χριστιανισμού, «η χαρμολύπη» .
Μέσα σ’ αυτή τη χαρμολύπη η επιστήμη σιωπά, παρακολουθεί
διακριτικά τον μίτο να ξετυλίγεται για να χαρεί μαζί με την ηρωίδα την έξοδο
και επάνοδο στη ζωή.
Μια ενδιαφέρουσα γραφή ενός ενδιαφέροντος θέματος.
Χάρη Ν. Σπανού, Το σπίτι (διήγημα)
Ο τόπος, ο χρόνος και τα πρόσωπα, περιπλεγμένα στη ζωή αλλά
και στο θάνατο, αποτελούν τον κύριο ιστό του κειμένου. Στη ζωή η συνάντηση με
ένα σπίτι, αγνώστων άλλων στοιχείων παρά μόνο πως βρισκόταν στην καθημερινή
διαδρομή για το σχολείο και μυστηριωδώς προσκαλούσε την ηρωίδα, γίνεται το
κέντρο σύναξης μετά από ένα μνημόσυνο, του πρώην της ηρωίδας. Ο θάνατος
προβληματίζει, ακολουθεί τα βήματα, ή τον ακολουθούν τα βήματα των ζώντων,
θέτει τέρμα –νομίζουμε- στις σχέσεις, κάποτε όμως γίνεται η αιτία να επαναφέρει στη μνήμη και να εμπλέξει στα δίχτυα των ζώντων στοιχεία της παρελθούσας
ζωής, ερωτικής.
Η πλέξη του κειμένου είναι επιδέξια, γιατί στον τόπο
συναντώνται παλαιοί γνωστοί, ανακαλούν στη μνήμη, φανερώνονται αντικείμενα σημαδεμένα
με μοναδικές στιγμές της ζωής του πρώην ζευγαριού. Η χρήση τους όμως προβληματίζει
ή οδηγεί στη λύση: με την επιστροφή στον τάφο του νεκρού των φορτισμένων με
εικόνες αλλοτινής ευδαιμονίας αντικειμένων, για να λήξει μια για πάντα μια
ιστορία, ένα κεφάλαιο ζωής.
Η παράλληλη πορεία μιας μπόρας, παρακολουθεί τη διήγηση,
θυμίζοντας εκείνους τους μεγάλους διηγηματογράφους με τη φύση στο προσκήνιο και
παρασκήνιο να ερμηνεύει ψυχικές καταστάσεις και να φωτίζει τα γεγονότα,
ανάλογα.
Μια μυστική χορδή ακούεται ή διαβλέπει κανείς συνεχώς στο διήγημα:
η συγγραφέας που οδηγεί με υπομονή τα γεγονότα, την πλοκή, τις σκέψεις, τη
φιλοσοφική αντιμετώπιση της ζωής και του θανάτου.
Αν με την πρώτη δεν συγκεντρώνεται στο διήγημα ο αναγνώστης,
ας δοκιμάσει και δεύτερη. Θα ικανοποιηθεί διάβασμα από κεντημένο γράψιμο.
