Στέλιου Παπαντωνίου
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ
ΡΟΔΟΣΘΕΝΟΥΣ ΜΟΡΙΔΟΥ
ΣΤΑ
ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Και οι αρχαίοι Έλληνες τραγωδοί είχαν έτοιμο το μύθο. Και οι
θεατές που παρακολουθούσαν τα δρώμενα τον γνώριζαν. Απέμενε λοιπόν ο τρόπος
ανάπτυξής του, η δραματικότητα και θεατρικότητα, ο τραγικός λόγος ως
λογοτέχνημα, όπως και η όλη ατμόσφαιρα που κατόρθωνε να δημιουργήσει ο τραγωδός
οδηγώντας στην κάθαρση.
Αυτές τις σκέψεις κάνω διαβάζοντας το βιβλίο της Παναγιώτας
Ροδοσθένους Μορίδου Στα Μονοπάτια του Χρέους, Διηγήματα.
Τα θέματα των περισσοτέρων είναι γνωστά, η Μαρία Συγκλητική,
η συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου στους Βαλκανικούς πολέμους, ο θάνατος του
Μάκη Γιωργάλλα από την ομάδα Γρηγόρη Αυξεντίου, ο γάμος του Αυξεντίου και της Βασιλικής,
ο ηρωικός θάνατός του στο Μαχαιρά, τα βασανιστήρια του Θεοχάρη στις Πλάτρες και
Ομορφίτα, η Αρχόντισσα της Λαπήθου, για την μακαριστή κυρα Φροσύνη, η κηδεία
του Χαράλαμπου Πάλμα, αγνοούμενου, ο ξεριζωμός από τη γενέθλια γη. Ιστορίες
βγαλμένες από τις σελίδες της Ιστορίας ή από προφορική παράδοση στη συγγραφέα.
Θέματα ιστορικά που αναπλάθονται μέσα από την ευαισθησία της
συγγραφέως που βιώνει, συγκλονίζεται, εκφράζει τους κραδασμούς της ψυχής της και
το γενικότερο αίσθημα του Ελληνισμού της Κύπρου.
Χαρακτηριστικά της γραφής της, εκ του ενός μπορούν να
γενικευτούν, η Ιστορία δοσμένη μέσα από τα στοιχεία της φύσης και την κίνησή τους,
τα πάθη του νησιού συνταιριασμένα με θρησκευτικότητα και απόηχους ποιημάτων, με
εναλλαγή προσώπων, τριτοπρόσωπη αντικειμενική γραφή εναλλασσόμενη με πρωτοπρόσωπη,
που περιλαμβάνει τον συμπάσχοντα με το σύνολο εαυτό της, κάρφωμα του χρόνου για
ν’ αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι με ιστορικά πρόσωπα, γεγονότα
αδιαμφισβήτητα σφραγισμένα με προσωπικές
τοποθετήσεις. Ύφος επικό, με ιστορικές υποσημειώσεις που μετατρέπεται και πάλι
σε δραματικό, με εσωτερικούς μονολόγους που απηχούν δημοτικά τραγούδια.
Εμβάθυνση σε συναισθήματα των ηρώων με συνεχείς εναλλαγές της οπτικής γωνίας
αφήγησης.
Λόγος στολισμένος με όλη τη φιλολογική σκευή,
κινηματογραφικές σκηνές σπαρταρούν, μα η συγγραφέας επεμβαίνει, εκφραστής του
ήθους της, και επιβάλλει τον χαρακτηρισμό στα γιγνόμενα. Οι σκηνές ανακαλούν
στη μνήμη σελίδες αρχαίων τραγωδιών, ενός πλήρους σώματος λογοτεχνημάτων, που
βαραίνουν στα γραφτά, αποδεικνύοντας ή φανερώνοντας την επαρκή φιλόλογο, και
θυμίζοντας περασμένες γραφές μαστόρων της τέχνης, που έπλεκαν το έργο τους σμιλί
ή λάξευαν στο λευκό χαρτί τις στήλες των
ζωφόρων τους.
Το πλέγμα Ιστορία Λογοτεχνία Φιλολογία βρίσκει στα γραφτά της
Παναγιώτας Ροδοσθένους Μορίδου έναν άξιο εκπρόσωπο.
