Μάγδας Κιτρομηλίδου
ΤΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΦΟΣ Της ΚΥΠΡΟΥ
Η καλαίσθητη έκδοση του βιβλίου της Μάγδας Κιρομηλίδου
έρχεται να μας θυμίσει και πάλι πόσο σημαντικό είναι να έχει ο άνθρωπος στη ζωή
του ενδιαφέροντα. Ύστερα από τη συνταξιοδότησή της η κ Κιτρομηλίδου δόθηκε με
νηφαλιότητα και αγάπη στην έρευνα κι επανέφερε στο φως παλαιότερες μορφές
ανθρώπων και ζωής και ακόμα ιστορικές
στιγμές που έζησε ο τόπος και ο ελληνισμός γενικότερα.
Στο βιβλίο Το Μικρασιατικό ζήτημα στην εφημερίδα Πάφος της Κύπρου
εξετάζει μέσα από τα φύλλα της εφημερίδας την πορεία του Μικρασιατικού
ζητήματος και τις αντιδράσεις της κυπριακής κοινωνίας και ιδιαίτερα της μικρής
και ευαίσθητης στα εθνικά θέματα Πάφου.
Όπως γράφει η ίδια στον πρόλογό της: «Η Πάφος κατόρθωσε να
ανταποκριθεί στον έντονο ψυχικό παλμό, από τον οποίο η πόλη και η επαρχία Πάφος
συγκλονίστηκε μπροστά στην τραγική υπόθεση του μικρασιατικού ελληνισμού. Αυτό προσπάθησα
με την έρευνά μου να παρουσιάσω ως απόδειξη των δεσμών της Κύπρου και της Μικράς
Ασίας.»
Ο αναγνώστης του βιβλίου ταξιδεύει μέσα στο χρόνο και στον
τόπο και εκτιμά από τη μια την αντικειμενικότητα της ερευνήτριας και από την άλλη συγκινείται
με την πρόθεσή της να συμβάλει στη
μελέτη τραγικών στιγμών της εθνικής ζωής, σημαντικών για την ίδια την ύπαρξή μας.
Η Κιτρομηλίδου παρακολουθεί την πορεία του Μικρασιατικού
ζητήματος στην εφημερίδα Πάφος από τις 2/15 Σεπτεμβρίου 1921 ως τις 8
Δεκεμβρίου 1922. Από την πρώτη μέρα της εμφάνισής της η εφημερίδα έταξε ως
σκοπό της την ισχυροποίηση των δεσμών Κυπρίων- Μικρασιατών και την προσπάθεια
παροχής «πάσης βοηθείας προς την αγωνιζομένην πατρίδα…».
Συνεντεύξεις με τους πρωταγωνιστές των ιστορικών εκείνων
ημερών, ανταποκρίσεις, δηλώσεις, άρθρα και σχόλια στα γεγονότα συνθέτουν την
ύλη της εφημερίδας και παρουσιάζονται στα κυριότερά τους σημεία από την
ερευνήτρια.
Η αμεσότητα των ειδήσεων, ο παλμός και η συγκίνηση των
ημερών συγκλονίζουν και σήμερα τον αναγνώστη, ενώ τα διδάγματα και η παραλληλία
του μικρασιατικού και του κυπριακού ζητήματος βοά.
Η Μάγδα Κιτρομηλίδα, θυγατέρα του μικρασιάτη εκπαιδευτικού και
συνεργάτης της Πάφου Πασχάλη Πασχαλίδη ζωντανού τότε δεσμού της Μικρασίας και της
Κύπρου παρουσιάζει επίσης άρθρα του πατέρα της στην εφημερίδα.
Στο βιβλίο συναντούμε λειτουργικά δεμένες τις φωτογραφίες της
εποχής , ενώ τα απαραίτητα σχόλια και οι υποσημειώσεις φωτίζουν πρυχές του
κυρίως κειμένου.
Το βιβλίο τελειώνει με Επίλογο και Παράρτημα στο οποίο
δημοσιεύονται: το πρώτο άρθρο του Πασχάλη Πασχαλίδη στην Πάφο με τίτλο «Η
σημασία της Μικράς Ασίας διά την Ελλάδα", η «Συνέντευξις του Σ. Μητροπολίτη
Πάφου μετά του Αρχιστρατήγου, το άρθρο «Σμύρνη» του ερευνητή (Π.Πασχαλίδη) για
την καταστροφή της Σμύρνης και η «Εγκύκλιος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυρίλλου»
με την οποία καλείται ο λαός μας να βοηθήσει τους αδελφούς Μικρασιάτες.
Όσο κι αν ο τίτλος ενός βιβλίου είναι καθοριστικός του
περιεχομένου και εκ των προτέων μεταδίνει μηνύματα για το ύφος και την ευκολία
ή δυσκολία ανάγνωσής του, το βιβλίο αυτό της Μάγδας Κιτρομηλίδου διαβάζεται
άνετα, γιατί μας παρέχει ζωντανή την καυτή πραγματικότητα της εποχής και γιατί
η επιλογή των αποσπασμάτων και οι επεμβάσεις της ερευνήτριας είναι τόσο καίριες
και κύριες, ώστε να βγαίνει ο αναγνώστης όχι μόνο κερδισμένος με ιστορική γνώση
αλλά προπάντων να του προκαλούνται βιώματα βαθιά και συγκλονιστικά, που οδηγούν
στα σωστά συμπεράσματα και στις σωστές στάσεις απέναντι στην ιστορία και στη
σημερινή εθνική πραγματικότητα.
