ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ ΣΤΗ ΛΕΜΥΘΟΥ

ΣΧΟΛΗ ΜΙΤΣΗ ΛΕΜΥΘΟΥ

Κυρίες και κύριοι,

Ευλογημένος ο άνθρωπος που έχει μνήμη και θυμάται. Μπορεί να ξαναφέρει στο νου στιγμές που έζησε στο παρελθόν, να τις μεταποιήσει  ή και να τις απωθήσει στα έγκατα, αν του είναι οδυνηρές.

 Ήλθαμε εδώ, γιατί βρίσκεται στη διεύθυνση της Σχολής Μιτσή ένας απόφοιτός της, που έζησε ως μαθητής ψυχή τε και σώματι το σχολείο και τη διαμονή σ’ αυτό, γι’ αυτό και ξέρει πολυδιάστατα και ακριβώς τη θέση στη οποία βρίσκεστε κι εσείς σήμερα, αγαπητοί μου μαθητές και μαθήτριες.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

χαίρομαι γιατί μου δίνεται η ευκαιρία να ξαναβρεθώ στο σχολείο όπου υπηρέτησα για δυο χρόνια,  αλλά στο οποίο έζησα τη δασκαλική και τη μαθητική ζωή, γιατί εδώ, στα 1967 με 1969, σαρανταπέντε χρόνια πριν,  οι δάσκαλοι δεν ήμαστε και πολύ πιο μεγάλοι από τους μαθητές μας, γι’ αυτό και η επικοινωνία κι η αλληλοκατανόηση πρυτάνευαν.

Εξάλλου ήταν τα πρώτα χρόνια της διδακτικής μας εμπειρίας, κι όσο κι αν περνούν τα χρόνια τόσο πιο αξέχαστα τα βρίσκουμε χαραγμένα εντός μας. Πρωτόγνωρες εμπειρίες, στην τάξη, στην αυλή, στις εκδρομές, στο χωριό, στην εκκλησία, στις γιορτές.

Μια περίοδος με τη δικτατορία στην Ελλάδα και την αιώνια πάσχουσα Κύπρο, φανήκαμε οι τυχεροί. Τους καθηγητές εδώ διόριζε τότε το Συμβούλιο της Σχολής, γι’ αυτό και μπήκαμε στο επάγγελμα μόλις πήραμε το πτυχίο, με όλη τη ζέση και τον ενθουσιασμό του νεοφώτιστου.

Καθηγητές διέμεναν με τους μαθητές στο οικοτροφείο, το μεσημέρι τρώγαμε όλοι μαζί, η ομόνοια κι η παιδαγωγική αγάπη δεν ήταν λόγια κενά. Αγαπούσαμε τους μαθητές ως φίλους, και μας αγαπούσαν, απόδειξη η σημερινή παρουσία μας εδώ, αλλά κι άλλες  συναντήσεις μας με απόφοιτους της Σχολής.

Παιδιά από τη Λεμύθου, τον άη Δημήτρη, Παλιόμυλο, Τρεις Ελιές, Καμινάρια, Πρόδρομο αλλά και Σαλαμιού της Πάφου, Κάτω Πλάτρες, Φοινί, Πελέντρι, Μονιάτη, ΄Αρσος  φοιτούσαν εδώ κι έτσι γνωρίζαμε τα χωριά της περιοχής, γιατί είχαμε την ευκαιρία να τα επισκεπτόμαστε τα βράδια, να συναντούμε γονιούς, να ανταλλάσουμε απόψεις για την πρόοδο των παιδιών τους.

Τόσο ήταν το μεράκι  και ο πόθος μας να μην αφήσουμε στιγμή ανεκμετάλλευτη, ώστε όταν χιόνισε σ’ όλη σχεδόν  την Κύπρο το 1968, πήραμε τους δρόμους να βρούμε δίοδο για τη Λεμύθου. Έπρεπε Δευτέρα να ξαναρχίσουμε δουλειά ύστερα από το Σαββατοκυρίακο, δε βρήκαμε μέσω Λεμεσού, επιστρέψαμε Λευκωσία, φτάσαμε Μουτουλλά, κι από κει, αφήσαμε το αυτοκίνητο, φορτωθήκαμε τα μπογαλάκια μας κι ήρθαμε από Μουτουλλά κατάκορφα μέσα στα χιόνια βράδυ στο σχολείο. Αλησμόνητες περιπέτειες.

Δεν περνούσε βέβαια χρονιά που να μην έχουμε και αυτοκινητικό ατύχημα μέσα στα χιόνια, αλλά αυτό ήταν μέσα στο πρόγραμμα και στις συνθήκες της ζωής εδώ, μιας ζωής γεμάτης μάθηση και για μας και για τους μαθητές μας.

Ήταν ευλογημένες χρονιές, όπως και τώρα, όπως αντιλαμβάνομαι, γιατί εδώ στη Λεμύθου μέναμε όλοι,  νέοι τότε καθηγητές και καθηγήτριες, με μικρά παιδιά οικογενειάρχες μερικοί, αλλά η φιλία και η ζεστασιά όχι μόνο του τζακιού αλλά προπάντων της καρδιάς, μας έδεσε και μας κρατεί φίλους ως σήμερα.

Νους υγιής εν σώματι υγιεί. Ο διευθυντής σας Αλέκος Σπανός ήταν από τα αγαπητά μας παιδιά μαζί με τ’ αδέλφια του, λαμπροί μαθητές, το ξέρετε, τίμησαν το σχολείο και το Φοινί, τιμούν την Κύπρο όπου κι αν βρεθούν. Η απόφασή του και του Καθηγητικού Συλλόγου να τιμήσει σήμερα δασκάλους του, ανάμεσα στους οποίους το μακαριστό μας φίλο Γεώργιο Δράκο τον τιμά ιδιαίτερα, αυτόν κι όλους εσάς.

Επιστρέφει, λέει, μέρος της ευγνωμοσύνης που νιώθει για τη Σχολή, για τη ζωή του εδώ, για τους δασκάλους του, κι εμείς, νιώθουμε τη μεγαλύτερη κάτω από τις συνθήκες περηφάνια γι’ αυτόν, την οικογένεια, τη γενιά του, το χωριό, τη Σχολή μας.

                                                                 ****************

Αγαπητοί μου,

Όπως ξέρετε, στις 30 Ιανουαρίου γιορτάζουμε τους τρεις ιεράρχες, το Μέγα Βασίλειο, το Ιωάννη Χρυσόστομο και το Γρηγόριο το Θεολόγο. Η μέρα είναι γνωστή ως ημέρα των Ελληνικών Γραμμάτων. Οι τρεις ιεράρχες είναι οι πατέρες της εκκλησίας μας που γνώρισαν την ελληνική παιδεία σπουδάζοντας στα πανεπιστήμια της εποχής αρχαία ελληνικά,  φιλοσοφία και όλες τις γνωστές τότε επιστήμες.

Γνωρίζοντας όμως τη  διδασκαλία του Χριστού στράφηκαν σ’ αυτόν ως σωτήρα, χωρίς να εγκαταλείψουν την αγάπη τους για τον ελληνικό πολιτισμό. Η ελληνική σκέψη τούς βοήθησε σε μια περίοδο που έπρεπε να στερεωθεί το χριστιανικό πνεύμα με το λόγο, να αναλύσουν  δύσκολες τότε για πολλούς έννοιες, γι’ αυτό και οι τρεις ιεράρχες ως γνώστες και του ελληνικού πνεύματος και της διδασκαλίας του Χριστού έθεσαν τις βάσεις της Χριστιανικής θεολογίας, βοηθούμενοι από το ελληνικό πνεύμα που είχε ήδη στη διάθεσή του τα αναγκαία λογικά όπλα.

Η ελληνική παιδεία με τη χριστιανική θρησκεία ενωμένες έδωσαν στον κόσμο- και ιδιαίτερα σε μας τους νεοέλληνες- ό, τι ονομάζουμε ελληνοχριστιανικό πολιτισμό, για τον οποίο είμαστε περήφανοι, γιατί ξέρουμε πως  διδάσκει  την αγάπη, την ελευθερία, τον αγώνα για αξιοπρέπεια, τη φιλαλληλία, την ταπεινότητα και απλότητα στη ζωή και στη συμπεριφορά. Γι’ αυτό τιμούμε τους Τρεις Ιεράρχες, τους φωστήρες της τρισηλίου θεότητας.

 Όλα όμως αυτά είναι μάταια και ψευδή αν δεν τα μελετήσουμε, αν δεν διαβάσουμε τα βιβλία τους, αν δεν γνωρίσουμε τις σκέψεις τους, προπάντων όμως αν δεν τους έχουμε στη ζωή μας οδηγούς, πράγμα που οσο πάει και δυσκολεύει με τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας και την αχαλίνωτη χρήση τους.

Ένα από τα κείμενα που διδάσκαμε παλιά στα σχολεία, απόδειξη της ελληνομάθειας του Μεγάλου Βασιλείο ήταν το Προς τους νέους, πώς να ωφελούνται από τα Ελληνικά γράμματα

Σ’ αυτό ο ιεράρχη απευθύνει συμβουλές σε αγαπητά του παιδιά για το πώς μπορούν να βοηθηθούν από τα διδάγματα των αρχαίων ελληνικών κειμένων, επιλέγοντας τα κατάλληλα και αποφεύγοντας τα φθοροποιά.

Όπως λέει ο αρχαίος ποιητής Ησίοδος, γράφει ο Μέγας Βασίλειος, είναι άριστος άνθρωπος όποιος μονάχος του ξεχωρίζει το σωστό, κι είναι καλός άνθρωπος όποιος συμμορφώνεται με τις σωστές υποδείξεις. Ένω όποιος  δεν είναι ικανός να το κάνει αυτό χαρακτηρίζεται ως άχρηστος .

Εμείς οι χριστιανοί, λέει,  θεωρούμε εντελώς ασήμαντο πράγμα την εδώ κάτω ανθρώπινη ζωή και  δε δίνουμε σημασία στην ένδοξη καταγωγή, την ευρωστία του κορμιού, τη σωματική καλλονή, το ωραίο ανάστημα, τις τιμές που δίνουν οι άνθρωποι.

Οι χριστιανοί, λέει ο Βασίλειος, θεωρούν την παρούσα ζωή ως προετοιμασία για τη μέλλουσα, γι’αυτό δίνουμε έμφαση στην ψυχική καλλιέργεια περισσότερο παρά στο σώμα.

Ο καρπός της ψυχής, η αξία της είναι η αλήθεια.

Οπότε, πρέπει να μάθουμε να διαχωρίζουμε τα καλά από τα κακά κείμενα που διαφθείρουν τον άνθρωπο και την ψυχή του.

Απ΄ όσα μας διδάσκουν θα διαλέγουμε και θα παίρνουμε μονάχα ό, τι είναι έπαινος της αρετής και κατάκριση της κακίας

Ο Ησίοδος, λέει ο Βασίλειος, σκέφθηκε ότι ο δρόμος της αρετής είναι στην αρχή κακοτράχαλος και δυσκολοδιάβατος κι ανηφορικός, ύστερα όμως γίνεται  ίσιος, όμορφος, εύκολος, καλοδιάβατος και πιο ευχάριστος από τον άλλο.

Αυτά είναι μόνο λίγα από το κείμενό του, αρκετά όμως για να δώσουν τα μηνύματα.

Αν και με το διαδίχτυο και τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας παραμερίσαμε το βιβλίο, δεν παύουν τα διδάγματα του Μεγάλου Βασιλείου να ισχύουν, γιατί η κριτική ικανότητα θεωρείται σήμερα αναγκαία περισσότερο παρά ποτέ, γιατί οι πειρασμοί είναι περισσότεροι, η εικόνα μπήκε στη ζωή μας, οι πληροφορίες είναι χείμαρρος, γι’αυτό αν δεν είμαστε σε θέση να ελέγξουμε τι διαβάζουμε, τι βλέπουμε, τι χρησιμοποιούμε στις εργασίες μας, θα ζούμε στη σύγχυση.

Η πληροφορία είναι βλαβερή για την ψυχή ή ωφέλιμη, γι’ αυτό και πρέπει να φιλτράρεται από την κρίση μας. Κριτήριο πάντα είναι το ωραίο, το καλό, το αληθινό, που αποβαίνει ωφέλιμο και σε μας και στους άλλους.

Χαιρόμαστε όταν το βλέπουμε ή το ακούμε, νιώθουμε να μας γεμίζει ή να λύνει τις απορίες μας. Ειδ’ άλλως τα εσωτερικά μας κριτήρια διαμαρτύρονται, πως πρόκειται για κακό, άσχημο, ψευδές.

Δυσκολότερα σήμερα τα πράγματα από άλλες εποχές, ζητούν την ψυχική προπάντων δύναμή μας, γιατί –δυστυχώς- σήμερα όλοι, όπως ξέρουμε, στρεφόμαστε περισσότερο στα υλικά αγαθά, γιατί είναι πιο χειροπιαστά. Η διαφήμιση μας πείθει, οι ταινίες κι οι τηλεοπτικές σειρές, τα παιχνίδια στον υπολογιστή, ξεχνάμε τη γλώσσα μας, μαϊμουδίζουμε νομίζοντας πως οι ξένοι είναι πιο πολιτισμένοι από μας, νομίζουμε πως τα οικονομικά μας πρέπει να τίθενται στην πρώτη βαθμίδα της ιεραρχίας μας.

Είδαμε την οικονομική καταβαράθρωσή μας, είδαμε και πού οδηγούμαστε με τον αχαλίνωτο κερδοσκοπικό οίστρο. Και όμως πασιφανώς έχουμε τα καλύτερα διδάγματα, τους καλύτερους δασκάλους, τον άριστο τρόπο ζωής, κοντά στη φύση και στον άνθρωπο, κοντά στο Θεό.

Κάπου στα βάθη της καρδιάς μας ο καθένας έχει τον καλό εαυτό του, τον πραγματικό εαυτό του, τον ίδιο το Θεό να τον περιμένει, να μιλήσει μ’ αυτόν, να ψάξει μέσα του να τον βρει. Και η ησυχία χρειάζεται, και ο αγώνας μέσα στην ησυχία, και το ένδον σκάπτειν.

Όλος ο πλούτος του κόσμου μας δόθηκε από το Θεό και βρίσκεται μέσα μας.

                                                              ***********

Ένας άνθρωπος που βυθίστηκε στον εαυτό του και μελέτησε βαθιά τα ελληνικά και χριστιανικά γράμματα ήταν ο φίλος και συνάδελφος Γεώργιος Δράκος. Μαζί εργαστήκαμε τα πρώτα μας χρόνια στη Σχολή, έμενε τότε στο οικοτροφείο, ένας φανατικός των γραμμάτων, μια μνήμη αξιοθαύμαστη, θυσιαζόταν για τα παιδιά όπου κι αν δίδαξε, όπου κι αν υπηρέτησε, γιατί ανέβηκε ως τα ανώτατα την κλίμακα, γυμνασιάρχης σε πολλά σχολεία και δεξί χέρι υπουργών Παιδείας. Μια δυνατή φωνή στην ψαλτική και στο τραγούδι, οι δρόμοι της Λεμύθου ως το Όμοδος το χωριό του χάρηκαν πολλές φορές τις συζητήσεις μας και τα τραγούδια του. Μας εγκατέλειψε πριν λίγο καιρό, στις 27 Νοεμβρίου. Κοντά του βρισκόμασταν και οι φίλοι του, δάσκαλοι και μαθητές από τη Σχολή εδώ, γιατί αυτή η Σχοή ήταν χαραγμένη για πάντα στην καρδιά του. Η κυρία Γεωργία Δράκου, η γυναίκα του, και ο γιος του Σταύρος Δράκος καθηγητής της καρδιολογίας σε πανεπιστήμιο της Αμερικής είναι σήμερα μαζί μας.

Μαζί μας είναι επίσης είναι ο κύριος Αντώνης και η κυρία Νίκη Λίγγη. Όσοι έχετε γονείς που φοίτησαν στη σχολή και διετέλεσαν μαθητές τους είναι σίγουρο πως θα σας πουν τα καλύτερα λόγια για τον κύριο Λίγγη ως καθηγητή της Λογιστικής και των Εμπορικών, γιατί με τη σκληρή του δουλειά και την παρόρμησή του στα παιδιά τότε, κατόρθωνε να φέρνει τη Σχολή Μιτσή πρώτη στις εξετάσεις Λογιστικής και τους μαθητές του να διαπρέπουν αργότερα στις επαγγελματικές τους σχέσεις, να ανέρχονται τις κλίμακες της ιεραρχίας και να γίνονται διευθυντές είτε στις τράπεζες είτε στις επιχειρήσεις που εργάζονταν. Ο κύριος Αντώνης Λίγγης δίδασκε εδώ τα Οικονομικά, όπως κι η γυναίκα του κυρία Νίκη δίδασκε τη δακτυλογραφία και αγγλικά, με μεγάλες επιτυχίες στους παγκύπριους διαγωνισμούς. Έμεναν στο σπίτι πάνω από το σχολείο και η ζωή τους εδώ άφησε εποχή για την αγάπη και πρόοδο στην οποίαν οδήγησαν τους μαθητές τους.

Ο κύριος Χάρης Αριστοδήμου, θείος του διευθυντή σας, από το Φοινί, φοίτησε στη Σχολή και έγραψε για τη φοίτησή του εδώ, τον καιρό της αγγλοκρατίας, δυο διηγήματα, που περιέλαβε σε συλλογή διηγημάτων του με τίτλο «Τα δάχτυλα της Χαράς». Οι στιγμές της ζωής του στη Σχολή και στη Λεμύθου, οι αντιδράσεις των μαθητών εναντίον των άγγλων κατακτητών αλλά προπάντων η αυστηρότητα και η τάξη της σχολής του έμειναν αξέχαστα, γι’ αυτό και τα έχει αθανατίσει σε διηγήματα. Ο κύριος Αριστοδήμου διετέλεσε δάσκαλος, διευθυντής, επιθεωρητής, υπεύθυνος της εκπαιδευτικής αποστολής μας στην Αγγλία, όπου και εργάστηκε στα εκεί σχολεία.                             *****************

Πριν τελειώσω θα’ θελα να σας διαβεβαιώσω πως πάντα παρακολουθούμε τη ζωή στη Σχολή Μιτσή. Ιδιαίτερα όμως χαιρόμαστε, γιατί τα τελευταία χρόνια ζουν και δημιουργούν καλλιτεχνικά εδώ αξιόλογοι νέοι συνάδελφοι, που ξανάδωσαν μαζί με το φίλτατο διευθυντή σας ζωή και φωνή στη Σχολή Μιτσή Λεμύθου.      

Ευχαριστούμε και πάλι για την τιμή και τη φιλοξενία και ευχόμαστε κάθε επιτυχία στο έργο σας.