τριών Ιεραρχών

 

ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

Αν είναι δυνατόν, οι ευαισθησίες μας, οι πολιτικές μας τοποθετήσεις, οι κομματικές προτιμήσεις να μετατίθενται και στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών. Δεν πέρασε πολύς καιρός, καμιά πενηνταριά χρόνια, που οι χουντικοί της Αθήνας εκμεταλλεύτηκαν τον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό κι οι λοιποί θεώρησαν χρέος τους να αρνηθούν τον  όρο, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα, αντίθετα οι διαφορές ελληνισμού και χριστιανισμού είναι τεράστιες, ορθό κι αυτό αλλά και παραδεκτό το ότι οι Τρεις Ιεράρχες, Βασίλειος, Γρηγόριος και Χρυσόστομος, μετέχοντες της ελληνικής και της χριστιανικής παιδείας και παράδοσης, ζώντας τα προβλήματα της εποχής τους, όρθωσαν το ανάστημα και παραδέχτηκαν πως η ελληνική παιδεία μπορεί να συμβιβαστεί με την χριστιανική και να δώσει ένα λαμπρό πολιτισμό, τον ελληνοχριστιανικό, με κέντρο τον Άνθρωπο, την αγάπη, τη δικαιοσύνη. Άνθρωποι που μελετούσαν και προβληματίζονταν σε υψηλά θέματα χριστιανικής θεολογίας και όχι μόνο.

Τον καιρό τους δεν ήταν εύκολα τα πράγματα, αλλά και με τους οπαδούς του καθενός, μεγάλη η αντιπαλότητα, ποιος είναι ο μεγαλύτερος, ποιος ο λαμπρότερος, ευτυχώς βρέθηκε ο Ιωάννης Μαυρόπους επίσκοπος Ευχαΐτων που συνέζευξε τους τρεις, καθορίζοντας την εορτή των Τριών Ιεραρχών, κι οι τρεις γιορτάζουν μέσα στο Γενάρη, μη μαλλιοτραβιούνται οι χριστιανοί ποιος ο καλύτερος.

Στα μαθητικά μας χρόνια όλοι ήξεραν να ψάλλουν το απολυτίκιό τους, το διδασκόμαστε στο σχολείο και το ψάλλαμε είτε σε κοινή συγκέντρωση είτε σε ενδοτμηματικό εορτασμό, και βέβαια ο εκκλησιασμός ήταν απαραίτητος έστω και υποχρεωτικός, στον εσπερινό προπάντων και στη θεία λειτουργία.

Το απολυτίκιό τους αντάξιο των υψηλών λόγων τους, ένα δείγμα ρητορικής της εποχής.

Απολυτίκιο των Τριών Ιεραρχών.

Τους τρεις μεγίστους φωστήρας, της Τρισηλίου Θεότητος, τους την οικουμένην ακτίσι, δογμάτων θείων πυρσεύσαντας· τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πάσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας· Βασίλειον τον μέγα, και τον θεολόγον Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσορρήμονι· πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν· αυτοί γαρ τη Τριάδι, υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσιν.

ενδοχολική βία

 Σε πέντε πυλώνες θα στηριχθεί η πάταξη της ενδοσχολικής βίας, κάπως έτσι τα λέει το φύλλο, το υπουργείο, το παιδαγωγικό, κι αρχίζει ένας καταρράκτης λόγων με κάμποσους ακαταλαβίστικους όρους, μένουμε ενεοί, σε λίγο όλα στο σχολείο θα κυλούν μέλι γάλα, θα ξεριζωθεί η βία, τόσο εύκολο, και τα παιδιά δεν θα ασχημονούν, δεν θα κτυπούν το ένα το άλλο, έμεινα έκπληκτος όταν είδα μαθητή της τρίτης γυμνασίου να πηδά ένα μέτρο ψηλά και να κτυπά με το ένα πόδι συμμαθητή του που βρισκόταν μπροστά του, στο τέλος του χρόνου, λέω να κάμουμε απολογισμό, τρία προβλήματα είχαμε φέτος στο σχολείο, τον ΑΒ τον ΓΔ και τον ΕΖ. Στο τέλος, τα προβλήματα στο σχολείο έχουν όνομα, τρεις ή τέσσερις μαθητές ή μαθήτριες, δεν είναι κάτι γενικό η βίαιη συμπεριφορά, όλοι τους ξέρουν, σ’ αυτούς τους μετρημένους  πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, εκτός αν δεν το επιτρέπουν... τα προσωπικά δεδομένα

ΝΙΚΟΥ ΟΡΦΑΝΙΔΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ

 

Νίκου Ορφανίδη, Αλεξάνδρου Ανάβασις, πεζογράφημα

Έτσι χαρακτηρίζει ο Νίκος Ορφανίδης το καινούργιο γραπτό του, όπου το πεζογράφημα ανεβάζει σε κόσμους πέραν τόπου και χρόνου, πέραν των ποιητικών ορίων, γιατί κινείται στην αιωνιότητα της οποίας μετέχει και ο συγγραφέας και οι αναγνώστες του, μαζί στα αγαπημένα αναγνώσματα από το δημοτικό ως το εξατάξιο γυμνάσιο, με τους αγαπημένους συγγραφείς του ελληνισμού, από αρχαιοτάτων χρόνων ως το βυζάντιο και την σήμερον, να περιδιαβάζει σε τόπους του μύθου και του μύρου και της πραγματικότητας με φαντασία ή καλύτερα με τα φτερά του λογισμού και του ονείρου, ούτε ο Ξενοφών απουσιάζει ούτε ο χρυσορρήμων Χρυσόστομος ούτε ο Ηράκλειος ούτε ο Φώτης Κόντογλου με το μαντρί του, να διαπερνά ο λόγος του την εισβολή και την αιχμαλωσία, την δραπέτευση και την ανάβαση στα ύψη της Παναγίας του Σουμελά, να συνεορτάζει με τους κρυπτοχριστιανούς και τους ζώντας και τεθνεώτας, πατριάρχες και μοναχούς και να κατεβαίνει στην Κύπρο να αναβαίνει στον Πενταδάκτυλο και στο χωριό του των παιδικών του χρόνων, κατάβαση καταβύθιση  και ανέβασμα, μια περιδιάβαση στην ψυχή του συγγραφέα, στους μύχιους πόθους του και της ρωμηοσύνης, με τους καημούς και τις πίκρες της, τις μεγάλες ώρες της που αθανατίζονται στα λογοτεχνικά της έργα απο ψυχωμένους συγγραφείς, όπως ο ίδιος. Ένα ελκυστικό έργο, χωρίς κανένα εμπόδιο, τα πάντα εν και εν χαρά και εν αγαλλιάσει και εν πίκρα και πόνω, αναβάσεις εις τα όρη και τα υψηλά του πνεύματος και της αγάπης του Χριστού, χαρά στον που το έγραψε και που το διαβάζει.

Στέλιος Παπαντωνίου

ονειρικο γράμμα

 

ΟΝΕΙΡΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑ

Στέλιος Παπαντωνίου

Πολύ θα ήθελα να γράψω ένα κείμενο γεμάτο χαρά, καμπάνες να χτυπούν γιατί επιστρέφουμε στα σπίτια μας, να ανάβουν τα φώτα, να διαγράψω όσα έζησα πενήντα χρόνια τώρα και παραπάνω ακόμα, αφού τα βάσανά μας άρχισαν από το 1958, στη γειτονιά μου τουλάχιστον με το κάψιμο του Ολυμπιακού και του αγίου Λουκά στη Λευκωσία, αλλά, λέω, να τα διαγράψω, πως ήταν ένα κακό όνειρο και πέρασε, και το πραξικόπημα και η εισβολή και ο Κίσιγκερ και η χούντα των Αθηνών,να γράψω ένα κείμενο χωρίς τουρκικά ονόματα αξιωματούχων που κάθε νύχτα ουρλιάζουν στην τηλεόραση ή με τη φαλάκρα τους προσωποποιούν την άρνηση και την υποταγή στο σουλτάνο τους, να κατέβουμε στο σπίτι χωρίς τίποτε, όπως τότε που φύγαμε, πιστεύαμε πως φεύγουμε για λίγες ώρες άντε μια δυο μέρες, όλα θα τέλειωναν τόσο γρήγορα και δεν τέλειωσαν...και συνεχίζονται.

Κι αντί τούτου, περιμένουμε πότε θα συνομιλήσουν οι ηγέτες για άνοιγμα οδοφραγμάτων, είναι πολλοί που στριμώχνονται στα οδοφράγματα, όσο αυξάνει η τιμή της βενζίνης τόσο και περισσότεροι, και δεν τους χωρούν οι τόποι, έκαμαν τρίτη λωρίδα λέει ο τάταρος και τώρα μόνο η Μια Μιλιά αν ανοίξει θα τους λύσει το πρόβλημα, πολλά έχουν να κερδίσουν οι έμποροι των εθνών, άλλο άνοιγμα δεν επιτρέπουν, στρατιωτικές ζώνες παντού, μόνο εμείς δεν μπορούμε να έχουμε στρατιωτικές ζώνες, μας απαγορεύουν ακόμα και την άμυνα.

Κι ερχόμαστε στο άλλο μεγάλο, εκείνοι πάνοπλοι, πάνω από τριάντα χιλιάδες στρατιώτες, μια μιλούν για στρατιωτικά αεροδρόμια και αεροπλάνα, μια για  λιμάνια, δεν μπορούν να ζήσουν, λέει ο τάταρος χωρίς την προστασία της μάνας τους, κι εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να τον ακούμε, να υπακούμε, να κατανοούμε τους φόβους τους, τους δικούς μας δεν τους ακούει κανείς δεν μας αντιλαμβάνονται, μια μειοψηφία στον τόπο μας, εμείς η πλειονότητα του 80% .

Κάποτε μάλιστα μάς τιμώρησαν οι αμερικανοί με εμπάρκο όπλων, να μην αγοράσουμε να μην εφοδιαστούμε, να μην αντιδράσουμε στο σφαγιασμό μας, από το 1821 άρχισε με τους δεσποτάδες, αλλά πολύ αρέσει στους τούρκους να σφάζουν τραγιά.

Κι ήρθε ώρα, κανείς δεν ξέρει αν ήρθε και μένει ή ήρθε και φεύγει με τον φευγάτο πρόεδρο των ΗΠΑ, ήρθε ώρα να συμμαχήσουμε, να γίνουμε εταίροι , επίφοβο όνομα, με την υπερδύναμη, άντε να προλάβουμε να εξοπλιστούμε έστω αμυντικά, να νιώσουμε πως μπορούμε να καθυστερήσουμε τον θάνατό μας, κι όμως οι φωνές δυνατές και από μέσα και απ’ έξω, μην ξεχνάτε τον Κίσιγκερ, μάλιστα, μην παρασύρεστε από τις κομματικές σας τοποθετήσεις, μάλιστα, έστε έτοιμοι, για τί;...

Και προσπαθούμε να πείσουμε τούρκους  και ρωμηούς πως δεν είμαστε πολεμοχαρείς, πως την ειρήνη αγαπούμε, πως της τραγουδούμε τραγούδια ειρηνικά καθισμένοι στο πάτωμα και γερμένοι ο ένας στον άλλο λικνιζόμενοι, αντί να διαδηλώνουμε και να ρίχνουμε πέτρες, δεν μας πιστεύουν, λέει, ετοιμαζόμαστε για πόλεμο κι οι αμερικανοί πρέπει να πάρουν πίσω τις αποφάσεις τους. Μπορούμε να προκαλέσουμε και παγκόσμιο πόλεμο; Θεέ και Κύριε, τόση δύναμη η Κύπρος!

Κι αντί να μιλώ για τον Καραβά και τη Λάπηθο, τον άγιο Γεώργιο και του Μόρφου, το Βουνό και το Συγχαρί και την Κερύνεια, μιλώ και πάλι για ανοίγματα οδοφραγμάτων, για διάδοχο τουρκοκαθορισμένο της ανύπαρκτης σχεδόν τουρκοκυπριακής κοινότητας, για χαλαρή διζωνική, για σχεδόν δύο κράτη, για εποίκους που αυξάνονται και πληθύνονται κονικλοειδώς, και καταλαμβάνουσι την πατρώα γην, στην οποία ονειρεύομαι πως επιστρέφω.

Και δεν χτυπούν καμπάνες, μια που χτύπησαν κάποτε μας έμειναν να μας ρεζιλεύουν για την ευήθεια και αφέλεια, -εμπιστεύεστε βρε τους αμερικάνους;- και φώτα δεν ανάβουν παρά μόνο στον Πενταδάχτυλο, να πληρώνουμε το ρεύμα για να φωτίζονται τα τουρκικά μπαΐράκια και να μας εκστομίζουν το μισητό πως περηφανεύονται γιατί είναι τούρκοι, κι εμείς ψάχνουμε στις Ιστορίες να βρούμε τι πρόσφερε αυτός ο λαός στον πολιτισμό, και επιβεβαιώνουμε πως εκτός από καταστροφή, τίποτε άλλο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ

 ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ

Λες Ιωάννης Πρόδρομος, έδωσαν έμφαση οι ποιητές μας στην επαναστατικότητά του, τα ‘ βαλε με τον Ηρώδη και την Ηρωδιάδα, αυτή μαίνεται, ταράττεται, αφήσαμε όμως την ταπείνωσή του, Πήγαν, λέει το σημερινό ευαγγέλιο, και του είπαν, Μα αυτός που ήρθε προχτές και τον βάφτισες άρχισε ο ίδιος να βαφτίζει, και πολύς κόσμος πάει κοντά του. Αν δεν είναι δοσμένο άνωθεν, τους λέει, κανείς δεν μπορεί να βαφτίζει, κι Αυτός είναι μικρότερός μου αλλά μεγαλύτερος, Αυτός είναι πρώτος κι εγώ δεύτερος.

ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ

 

ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ

Έτσι να κατέβαινε από τον Ιορδάνη ποταμό με τα άγρια γένια και τα λιγδερά μαλλιά, με τη δερματίνη ζώνη του να την τραβά και ν’ αρχίζει μια σου και μια του, όλοι οι διατελέσαντες πρώην και νυν, εσείς που κρατάτε στα χέρια σας τις τύχες των ανθρώπων, μετανοείτε βρε, τι μασκαραλίκια αυτά, να τον περιμένετε να συνομιλήσετε, ποιον και με ποιον, τον υποτακτικό του σουλτάνου, τον γεσμαν τον  αχάπαρο, τον παπαγάλο της κακιάς ώρας, ή τον άλλο, ψαλιδισμένο γενάκι, χτενισμένο μαλλί,  που μας έρχεται σήμερα παράνομο κρατίδιο παράνομη επίσκεψη παράνομες σχέσεις, έκαμε η μύγα και τον κόσμον όλον, μέρα που είναι, κι ο Πρόδρομος φωνάζει, σταθείτε στα πόδια σας, βρείτε τον εαυτό σας, την αξιοπρέπειά σας, ντραπείτε τον εαυτό σας και τους προγόνους σας, πάψτε πια τα ραγιαδίστικα, Ελλάδα και Κύπρος, δείτε κατάματα τον οχτρό, ανοίγει στόμα και καταβροχθίζει, γαλάζια η δική μας πατρίδα και την οικειοποιείται, το Αιγαίο μοιράζει σαν δικό του, την Κύπρο καταπατά και βρομίζει, πενήντα χρόνια τώρα, ανοίξτε μάτια ανοίξτε αφτιά και στόμα να μιλήσετε και χέρια να σφίξετε γροθιές, ως πότε παλικάρια...

Παλικάρια!

το κοστούμι

 

Το κοστούμι

Το καταραμένο εκείνο ΄74 δεν το ξεχνούν όσοι το έζησαν.

Ήταν δεκαπενταύγουστο, άρχιζε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ήταν εκεχειρία, σταμάτησαν για λίγο οι Τούρκοι να προχωρούν, αν και όσα κατέλαβαν τα άρπαξαν αυτές τις μέρες, της εκεχειρίας, γίνονταν συνομιλίες, άντε να δούμε τι θα βγει, εκείνοι ανένδοτοι, από την ώρα που πάτησαν το πόδι στην Κύπρο, ένας αγώνας προδομένος, από τη χούντα και τους συνταγματαρχέους, στις πέντε το πρωί άρχισαν τα αεροπλάνα να βομβαρδίζουν, μπήκαμε  στο αυτοκίνητο, στο ένα χέρι το μικράκι,  μόλις είχε γεννηθεί, παντρευτήκαμε το 73, γεννήθηκε την πρωταπριλιά του 74, και τώρα πρόσφυγες από τη μια μέρα στην άλλη.

Πρόσφυγες στην Κακοπετριά, ήταν κοντά το Γυμνάσιο Σολέας, εκεί διδάσκαμε, διανυχτερεύσαμε σ’ένα κέντρο της περιοχής, δίπλα μας κάσες με μήλα, ωραία η μυρωδιά τους και για πρόσφυγες, θα άνοιγαν όμως τα σχολεία, ένα κάτι να φορέσουμε έπρεπε να βρούμε, κατέβηκα στο Ζιετ, τέρμα Μακαρίου τότε, δώδεκα λίρες ένα κοστούμι, φτάνω γωνία κοντά στου Χατζησάββα, ένας Σεβαστίδης είχε στην προθήκη του ένα σακκάκι εξήντα τέσσερις λίρες, στάθηκα κι έκανα το λογαριασμό, γύρω στα πέντε κοστούμια μου άξιζε το σακάκι εκείνο, πράσινο καρό, της μόδας του καιρού, πάω σχολείο, τα παιδιά το πρώτο να πειράξουν, τι κουστουμιά αυτή κύριε!!! Αλλά καλοκαιρινό!

Κι ύστερα άρχισαν τα κρύα, ψηλά στα βουνά το χωριό, ήταν γύρω στα πρώτα Χριστούγεννα, κυκλοφόρησε πως στο κέντρο της Κακοπετριάς μοιράζουν ρούχα για τους πρόσφυγες, τα έφεραν δωρεές από το εξωτερικό, κόσμος πολύς, παίρνω ένα αδιάβροχο με σκούφο, στην τσέπη του ευχές από έναν ξένο, καλή χρονιά και τέτοια, χρειάστηκε και πολύ μάλιστα στις βροχερές εκείνες μέρες του χειμώνα.

 Ήταν όμως πολλοί μαθητές μας στα αντίσκηνα, έξω από το σχολείο, η δυστυχία εκεί μεγαλύτερη, μες στις λάσπες και στις βροχές, τα παιδιά επαναστατημένα, δεν μπορούσες εύκολα να τους μιλήσεις, ούτε και πολλές απαιτήσεις μπορούσαμε να έχουμε οι δάσκαλοι, ο άλλος στα αντίσκηνα κι εσύ να ζητάς δοτική και παρακειμένους…πέρασαν κι αυτά… μα έμειναν καρφωμένα στην ψυχή, δεν ξεχνώ, δεν μπορώ να ξεχάσω, δεν πρέπει να ξεχάσω.