πενήντα χρόνια σκλαβιάς

 

Στέλιος Παπαντωνίου

Πενήντα χρόνια σκλαβιάς

Ό τι κι αν προσπαθήσουμε να γράψουμε, δεν θα είναι παρά ένα λυπητερό τραγούδι, ένα παράπονο και μια πίκρα, γιατί ο τόπος μας υπέστη μια βάρβαρη επίθεση, ύστερα από μια μεγάλη προδοσία. Αξέχαστα τα λόγια των στρατιωτών του 1974, “Πολεμήσαμε μα δεν ηττηθήκαμε. Προδοθήκαμε.” Κι αυτή η προδοσία έφερε την ανατροπή της ελληνικής Ιστορίας της Κύπρου δίνοντας δικαίωμα στον κατακτητή να αυτοεπαινείται και να φουσκώνει, περισσότερο υπερφίαλος και υβριστής.

Κατακτήθηκε διά των όπλων ένα μεγάλο μέρος του εδάφους του νησιού μας, τα δύο τρίτα των ακτών ελέγχονται από την μειονότητα που έδιωξε από τα σπίτια της 200000 ανθρώπους, ένας ανθηρός ελληνικός και χριστιανικός πολιτισμός καθημερινά ισοπεδώνεται, παραποιείται, υποτιμάται ασεβώς, ενώ στη θέση του φυτρώνουν τζαμιά και μιναρέδες, να μπορούσε το χώμα θα τους σώριαζε στη γη και θα τους εξαφάνιζε στον αέρα μη αντέχοντας τη βία και την παραποίηση.

Πενήντα χρόνια από την κατάμαυρη χρονιά του ’74 και ο απολογισμός για την ελληνική κοινότητα της Κύπρου είναι θλιβερός, η μια αποτυχία πίσω από την άλλη, αφού δεν έγινε ευθύς εξαρχής αποδεκτή η μεγάλη αλήθεια: Το πρόβλημά μας είναι εισβολής και κατοχής εδαφών μας από την Τουρκία, καταπάτησης όλων ανεξαίρετα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κι αφού δεν έγινε τείχος ακαταμάχητο του αγώνα μας η αλήθεια αυτή, αρχίσαμε να διολισθαίνουμε, να παραπατούμε, να πέφτουμε από παγίδα σε παγίδα της τουρκικής προπαγάνδας, μέχρι σημείου να μεταβάλλεται το θύμα σε θύτη και να επιζητείται η εξίσωση του παράνομου με το νόμιμο.

Καθημερινές είναι οι προσπάθειες της τουρκοκυπριακής πλευράς με την καθοδήγηση της Τουρκίας να επιζητείται αναγνώριση του ψευδοκράτους, να δοθούν δικαιώματα στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, στον αέρα και στη θάλασσα, να αποδεχτούμε την εκμετάλλευση των περιουσιών μας και την κερδοφόρα τουριστική βιομηχανία να την υποτάξουμε στις ορέξεις του κατακτητή, ο οποίος εκνευρίζεται αν χαρακτηριστεί με το πραγματικό του γνώρισμα του κατακτητή, καταπατητή περιουσιών, εκμεταλλευτή και κλεπταποδόχου των περιουσιών μας οι οποίες γίνονται παίγνιο αγοραπωλησιών ανάμεσα σε εποίκους και  ξένους πάσης χώρας.

Και όταν έρθει ώρα να λάβουμε τα νόμιμα μέτρα και κυνηγήσουμε τους πάσης φύσεως παράνομους άρπαγες, τότε ακούονται από την άλλη πλευρά επικλήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ελευθεριών διακίνησης και ελεύθερης οικονομίας. Ούτε λόγος για κλοπή και αρπαγή των περιουσιών των Ελλήνων της Κύπρου.

Κάποτε έλεγαν οι παλιοί “ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται.” Δυστυχώς πενήντα χρόνια εκμεταλλεύονται και καρπούνται ξένα εδάφη και περιουσίες, κακοποιούν πολιτισμό αιώνων και μόλις τελευταία άρχισε να γίνεται λόγος για δίωξη των παρανόμων,

Αλλά δυστυχώς παρανομούντες είναι και αρκετοί δικοί μας, ελληνόφωνοι, αναξιοπρεπείς, που επικαλούνται την φτώχεια ως δικαιολογητικό της αγοράς προϊόντων από τα Κατεχόμενα εδάφη μας.

 Η παιδεία έχει αρκετά να διδάξει θεωρητικά και πρακτικά, η ενδυνάμωση του φρονήματος των νέων μας είναι αναγκαία, γιατί χωρίς παιδεία και αρχές, εγκαταλείπουμε πατρίδα και θρησκεία.

ρηνα κατσελλή Μη γενοιτο

 

Ρήνα Κατσελλή, Μη γένοιτο

Ένα τρομακτικό στη σύλληψη μυθιστόρημα, σημειώσεις ημερολογίου ενός κυπρίου που προβιώνει την κατάληψη όλης της Κύπρου από τα τουρκικά στρατεύματα, πράγμα που είχε προβλέψει, γι’ αυτό και ετοίμαζε τα παιδιά του να ζήσουν στο εξωτερικό, μακριά από τον τόπο τους. Επιστρέφει όμως ο ίδιος έστω παράνομα στο νησί, ταξιδεύει με καράβι κρυφά, βρίσκει τη θυγατέρα του στην Κύπρο να εκτελεί χρέη νοσοκόμας, ζει την καταστροφή του τόπου και ξεψυχά στο νοσοκομείο, αφού προηγουμένως ευλόγησε τους γάμους της κόρης του μ’ ένα γιατρό, Καρπασίτη που σπούδασε στην Αυστραλία και επέστρεψε να βοηθήσει τον τόπο του, όπως η κόρη του, όπως ο ίδιος. Τις σημειώσεις του συμπληρώνει η κόρη του. Τον έθαψαν στο νεκροταφείο του χωριού του, στον Καραβά.

ΡΗΝΑ ΚΑΤΣΕΛΛΗ, ΟΔΟΔΕΙΧΤΕςΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΚΑΙΡΟΥ

 

ΡΗΝΑ ΚΑΤΣΕΛΛΗ, ΟΔΟΔΕΙΧΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΚΑΙΡΟΥ

Ένα κύριο θέμα που πρέπει να μελετηθεί είναι η θέση της γυναίκας στη δημιουργία της Ρήνας Κατσελλή. Αφορμή μου δίνει το μυθιστόρημα σε μικρές ιστορίες ΟΔΟΔΕΙΧΤΕς ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΚΑΙΡΟΥ.

Παρόλο που ο ανδρικός πληθυσμός παίζει το ρόλο του, ανάμεσά τους ο μητροπολίτης Κυρηνείας Κύριλλος, σε μια επαναστατική εποχή εναντίον της αγγλοκρατίας, ο γυναικείος πληθυσμός είναι θαυμαστός για την αξιοπρέπεια και τα διδάγματα και κατευθύνσεις του προς τον ανδρικό πληθυσμό. Και σε άλλα έργα της, έστω η μεγάλη ηρωίδα στα Φτερά του Αετού η Μυροφόρα, παρόλα τα δεκαέξι της χρόνια, καθοδηγεί στη γνώση εαυτού, οι Κερυνιώτισσες Πηγή, Ορθοδοξία, Μαρία Πέτρου, η δημοσιογράφος Ελένη Ερωτοκρίτου και η Ρήνα, όλες οι γυναικείες μορφές των έργων της  πόσο της  Ρήνας Κατσελλή περιέχουν,  πόσο της ζωής και των σκέψεων και κοσμοθεωρίας της βρίσκουμε στην επιφάνεια ή και στο βάθος τους;

Στους Οδοδείχτες του Παλιού Καιρού, με ακριβή χρονολογική ένδειξη, με ιστορικά γεγονότα των χρόνων της αγγλοκρατίας, περί το 1930, με τα αρχιεπισκοπικά και τα ενωτικά, με την σταδιακή ανάπτυξη της Κερύνειας, τα ήθη και έθιμα της εποχής, γυναίκες όπως η δυναμική Ελένη η Κατσικού, η Ελένη μητέρα του Λεοντή, αγία γυναίκα,  η Ειρήνη από μικρή παθούσα και θανούσα, η Ελένη του Λεοντή ως άλλη Αντιγόνη του Σοφοκλή, όλος ο χορός των γυναικών με τη βιοτή του υψώνει την αξιοπρέπεια στο βάθρο της.

ΡΗΝΑ ΚΑΤΣΕΛΛΗ, ΓΑΛΑΖΙΑ ΦΑΛΑΙΝΑ

 

Ρήνα Κατσελλή,  Γαλάζια Φάλαινα.

Το μυθιστόρημα διακρίνεται για την αμεσότητα με τη χρήση δεύτερου προσώπου. Πολλές φορές απευθύνεται στον αναγνώστη συν δημιουργό.

Ήρωας είναι ένας ξεσπιτωμένους ‘Ελληνας Κύπριος που μοιάζει με τη γαλάζια φάλαινα, είδος προς εξαφάνιση, για αυτό και οι σκέψεις για την τουρκική εισβολή, την κατοχή, τον φόβο επέκτασης στο υπόλοιπο νησί, σκέψεις ξενιτεμό, αλλά και γενικότερες για το ανθρώπινο γένος ως προς εξαφάνιση με την καταστροφή του περιβάλλοντος.

Ποιήματα ή αντί ποιήματα, όπως τα λέει, δένουν με τον πεζό λόγο. Κύριο θέμα μάλλον σκόρπιες σκέψεις: η ζωή στην Κερύνεια και τώρα στην προσφυγιά, η αναδρομή στο παρελθόν, το 55- 59 ζωντανό ιδιαίτερα με τον Κυριάκο Μάτση.

Ο ήρωας ασχολείται με τη λογοτεχνία παρόλο που είναι ορνιθοτρόφος. Αναγκάζεται να ξενιτευτεί, επιστρέφει με λεφτά και στήνει στη Λευκωσία ορνιθοτροφείο. Γράφει μυθιστόρημα με τίτλο Αναζητώντας τον Χαμένο Τόπο.

Σκέψεις για τη ζωή και τον θάνατο, με ιδιαίτερο βάρος στην αναζήτηση του εαυτού μέσω της γραφής. Αναφορά στην ξαδέλφη του συγγραφέα Ρήνα Κατσελλή και στο έργο της Πρόσφυγας στον Τόπο μου που, όπως λέει η ίδια, δέχτηκε πυρά από πολλούς και παραποιήθηκε από την τουρκική προπαγάνδα. Πολλές σκέψεις για την Τέχνη, την πολιτική και ιδιαίτερα την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας. Λόγος περί θανάτου, νεκρικά έθιμα, το πρόβλημα της πώλησης περιουσιών στα Κατεχόμενα,οι αγνοούμενοι.

Ένα απόσπασμα περιαυτολογικό: «σκοπεύω να πολυγραφήσω ένα πρόχειρο κατασκεύασμα με τίτλο Γαλάζια Φάλαινα που γράφει στα παλιά του παπούτσια την τέχνη και του ευρύ κοινό»

Λόγος για τους Άγγλους της Κερύνειας,  μερικοί από τους οποίους δεν μας συγχώρεσαν γιατί πολεμήσαμε εναντίον τους.

Θρησκευτικές σελίδες, ποιήματα, μια συλλογή από γαλάζιες φάλαινες, καλούς ανθρώπους προς εξαφάνιση, με ιδιαίτερη αναφορά σε γυναίκες της Κερύνειας, ιστορικές αναφορές για τα παθήματά μας για τους λινοπάμπακους, μια σειρά από κατάρες και αναφορά στα Σαντανωμένα Έθνη, όπως τα αποκαλεί, την τουρκική προπαγάνδα, ενώ ο μεγαλύτερος φόβος είναι ο τουρκικός στρατός, οι αγγλικές βάσεις, όλος ο εξοπλισμός που υπάρχει μέσα και γύρω από την Κύπρο.

«θα ξαναγίνω πλούσιος μόνο όταν μου δώσουν πίσω τα ανθρώπινα δικαιώματά μου, τον τόπο μου και τους απαραίτητους πόρους για να μπορώ να ζήσω σε αυτόν ελεύθερος, με αξιοπρέπεια και ασφάλεια.» Κύριος επίσης άξονας του έργου είναι η αναζήτηση εαυτού και βέβαια  ο προβληματισμός για τη σωτηρία του κυπριακού ελληνισμού.

Πολλά αποσπάσματα από τον Ηράκλειτο και τέλος μια αφιέρωση του Κυριάκου Μάτση, «άσε πλάνο μπέρδεμα την ψυχή να δέρνει- κι ας μην έχει ξεχώρισμα. Πάρε τα λουλούδια όλα μαζί. Και τα όμορφα και τα άσχημα και τα άγρια και τα ήμερα και ζήσε τη χάρη τους.»

Ρήνας Κατσελλή, Τζερυνιώτισσες κερυνειώτισσες

 

ΤΖΕΡΥΝΙΩΤΙΣΣΕΣ ιστόρημα, Πρώτα Σχεδιάσματα: Προσφυγιά 1991, Τελικό Κείμενο: Προσφυγιά, Νιόβρης 1997.

Με τον τίτλο Κερυνειώτισσες, μυθιστόρημα, δεύτερη έκδοση, αναθεωρημένη, 2018

 Ως προλέγει η ίδια, οι Τζερυνιώτισσες είναι κείμενο σε πρώτο πρόσωπο τριών γυναικών από την Κερύνεια, Συμπληρώνει την τετραλογία Κερύνια- Τόπος και Άνθρωπος, που άρχισε το 1960.

 Α. Κερύνεια- Ιστορική Λαογραφική Έρευνα

Β. Κερύνια -Εκ Στόματος Γερόντων, επεξεργάζεται λογοτεχνικά πρόσωπα και γεγονότα της Κερύνειας

Γ. Κερύνεια- ο Άνθρωπος/ Τόπος, βιογραφία του Κώστα Κατσελλή

Πυρήνας του βιβλίου είναι ο ίδιος ο εαυτός του, η συγγραφή από τη δημοσιογράφο Λένια βιβλίου για την Κερύνια που της αναθέτει το Δημοτικό Συμβούλιο Κερύνειας. Προεργασία υπάρχει, υλικό που της έφεραν γείτονες από το λεηλατημένο της σπίτι στην Κερύνεια, αλλά θέλει στο βιβλίο αυτό να απαντήσει στο ερώτημα «τι λογής άνθρωποι είναι οι Κερυνειώτες που αντέχουν τα βάρη;»

Κύρια πρόσωπα: Λένια, Ελένη Ερωτοκρίτου, δημοσιογράφος

Πηγή ή Ζωοδόχος Πηγή, ζωγράφος

Δόξα ή Ορθοδοξία, βουλευτής

Μαρία Πέτρου γραφέας, υπάλληλος του αντίπαλου της Δόξας στις βουλευτικές εκλογές, Παύλου Περικλείδη

 Σκελετός του έργου:  στις βουλευτικές εκλογές του 1996. Υποψήφιοι η Ορθοδοξία και ο Περικλείδης,  ο οποίος ωθεί κάποιον να κλέψει ένα φάκελο από το γραφείο της. Ο φάκελος όμως του είναι άχρηστος και αναθέτει στη Μαρία Πέτρου,  γραμματέα του, να τον ξεφορτωθεί. Η Μαρία τον παίρνει στην Πηγή. Εκεί έρχεται η Δόξα να παραλάβει τον φάκελο αλλά τον ξεχνά και παρακαλείται από την Πηγή η Λένια να τον πάρει στην Ορθοδοξία. Μαζί στο φάκελο βρίσκονται και σχεδιάσματα της Λένιας για το βιβλίο της για την Κερύνεια.

Η Λένια βλέπει πως στο φάκελο περιέχονται επιστολές προς τη βουλευτή Ορθοδοξία. Της παραδίδει  τον φάκελο, αλλά αυτή είναι έτοιμη για αναχώρηση στην Ελλάδα. Στο φάκελο υπάρχει και ένα γαλάζιο τετράδιο. Η Ορθοδοξία πετά τον φάκελο με το γαλάζιο τετράδιο και γράμμα της Πηγής στον κάλαθο των αχρήστων. Η Λενιά παίρνει από τα άχρηστα τον φάκελο και το γαλάζιο τετράδιο και αναχωρεί για την Πάφο με άδεια ύστερα από προβλήματα υγείας.

Το γαλάζιο τετράδιο αναφέρεται στην περίοδο μετά τον προεκλογικό του 1996, οπότε η Δόξα βρέθηκε στο νοσοκομείο λόγω θρόμβου στο πόδι. Εκεί γράφει ποιήματα και σκέψεις για την πολιτική ζωή. Η Ρήνα Κατσελλή, συνάδελφός της, είναι τώρα στο Στρασβούργο. Το τετράδιο τελειώνει με την Μαρία Πέτρου που την επισκέπτεται για να της παραδώσει τον κλεμμένο φάκελο, αλλά την διώχνει. Η Ορθοδοξία βγαίνει από το νοσοκομείο.

Η Λένια είναι μια άδεια στην Τσάδα. Διαβάζει τον κλεμμένο φάκελο και το γαλάζιο τετράδιο της Ορθοδοξίας. Την επισκέπτονται η Πηγή με την Μαρία Πέτρου, η οποία ετοιμάζεται για Αυστραλία. Η Μαρία παραδίδει  στην Λένια ένα φάκελο ορθογώνιο καφέ με το ημερολόγιό της. Κι έτσι μαθαίνουμε όλα τα της ζωής μας. Η Λένια διαβάζει τον φάκελο της Μαρίας μέσα στον οποίο αναφέρεται και η ιστορία του φακέλου της Δόξας, για να κλείσει ο κύκλος. Η Λένια καλείται από τον προϊστάμενό της στην εφημερίδα να πάρει συνέντευξη από την Ρήνα Κατσελλή. Αυτή της δίνει φάκελο αντί συνέντευξης. Στο φάκελο περιέχονται όσα γίνονται στο Στρασβούργο στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Ιστορικά γεγονότα της εποχής η δολοφονία του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού.

 

αγιος Λουκάς ιατρός

 

Γιώτα Παρασκευά -Χατζηκώστα, ‘Ενα Νέο Αστέρι στον Ουρανό, ο Άγιος Επίσκοπος και Γιατρός Λουκάς Βοϊνο -Γιασενέτσκι, εν πλω

Το βιβλίο μας παρουσιάζει με σεβασμό και σε πλούσια γλώσσα  τον μεγάλο ταλαντούχο χειρουργό ιατρό, επιστήμονα ερευνητή και επίσκοπο, τώρα γνωστό άγιο Λουκά τον ιατρό,  ο οποίος έζησε την εποχή της ρωσικής επανάστασης, του β΄ παγκοσμίου πολέμου, την εποχή του Στάλιν και του Χρουτσώφ, αφιερωμένος ψυχή τε και σώματι στον Χριστό και στην Παναγία, στην Ιατρική και την ανιδιοτελή προσφορά στον συνάνθρωπο.

Αναγνωρισμένος χειρουργός και επιστημονικός ερευνητής στα θέματα του πύου υπέστη κατά τη διάρκεια της ζωής του  διωγμούς λόγω της χριστιανικής του προσήλωσης, αλλεπάλληλες εξορίες και βάσανα στα άκρα της γης. Ύστερα από τον θάνατο της  γυναίκας του, τα ορφανά παιδιά του προστατεύει έντιμη γυναίκα. Χάρηκε την πρόοδό τους, αλλά ο ίδιος έζησε καταδιωγμένος από το καθεστώς το οποίο, όταν τον είχε ανάγκη, τον καλούσε να θεραπεύσει υψηλά ιστάμενους. Με υπογραφή του ίδιου του Στάλιν σώθηκε από βέβαιο θάνατο.

Η όλη βιογραφία του προβάλλει τον θρησκευόμενο άνθρωπο που ενδυναμώνεται στις άπειρες κακουχίες  από την πίστη στον Χριστό και την αγάπη στην Παναγία.

Με άκαμπτη θέληση, πιστός στις αρχές του, ακάματος εργάτης της επιστήμης και της θρησκείας, φωτεινός δείκτης στον αγώνα για το καλό, δροσίζει τις δύσκολες μέρες μας, της πνευματικής σύγχυσης, της κακίας και της άκρατης κερδοσκοπίας.

Στέλιος Παπαντωνίου