Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015

Στέλιου Παπαντωνίου, Νίκου Πενταρά Φώς εκ Φωτός



ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΝΙΚΟΥ ΠΕΝΤΑΡΑ, ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ 1994

Η συλλογή ποιημάτων του Νίκου Πενταρά «Φως εκ Φωτός» έχει ένα βασικό άξονα, το φως. Πολυσήμαντο ως είναι, σημαίνει: το Θεό, την πηγή της ζωής και της αλήθειας, τις αξίες του πολιτισμού  και της ανθρώπινης ζωής. Από το φως πηγάζουν τα πάντα και εις αυτό επιστρέφουν. Άφθαρτο κι αιώνιο, όσο κι αν μερικοί προσπαθούν να το αλλοιώσουν ή να το καταστρέψουν.

Συλλογή πλήρης πλούσιων εικόνων, με ελάχιστα πεζολογικά στοιχεία, ενδεικτική της ποιητικής πορείας και προόδου, με ειδικές αναφορές στη ζωή του ποιητή και σε μνήμες από το γενέθλιο τόπο, την Πάφο και ειδικά τη Χλώρακα.

Δομικά, στο περιεχόμενο, μπορούν να ανιχνευτούν και πάλι η θέση, η αντίθεση και η σύνθεση:  
1.       Το φως ως το ύπατο, το πρώτο, η πηγή του παντός
2.       Μια ζωή απομακρυνόμενη από αυτό, όμως αλησμόνητη. Η παρούσα έρημος και η δίψα των ανθρώπων. Επανερχόμενες μνήμες και συγκρίσεις.
3.       Λύση μόνη η επιστροφή στο φως.

Δείγματα της θέσης για το φως βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα ποιήματα: «Το φως, νερό ζωής ολόδροσο, απ’ τους αρχαίους κίονες μ’ ένα γλυκό κελάρυσμα αναβλύζει αιώνες τώρα και μας προκαλεί….. Το φως στ’ άγρια κύματα περιπολεί για τους παραδαρμένους ναυαγοσώστης έμπειρος….. Το φως ντυμένο στα λευκά βγαίνει σεριάνι κάθε βράδυ στα σοκάκια…. Το φως τις νύχτες τριγυρνά στην ακροποταμιά… Το φως κυνηγημένο ασθμαίνοντας και καταϊδρωμένο κατέφυγε κάτω από την κληματαριά… απόψε ξαγρυπνά στην έπαλξη του κουρσεμένου κάστρου…  εφτάχρωμο ζωνάρι πλέκει στον αργαλειό του… κρεβάτι με χρυσάνθεμα ετοίμασε για την Αυγή… γιορντάνι φόρεσε τη μέρα… με τη δροσιά και τ’ άρωμα ολάνθιστων τριαντάφυλλων… Το φως σαν μπήκε στο ναό του μόνου αληθινού Θεού κι ευλαβικά προσκύνησε την ‘Αγια Του Μορφή αγκάλιασε μεμιάς τα Σύμπαντα ψάλλοντας με κατάνυξη ‘Αληλούια’ …»

Σημαντικές είναι οι μνήμες από το γενέθλιο τόπο στην αντίθεση: «Από του Χλώρακα την πετρογή ξεφύτρωσα την εποχή των επιχωματώσεων και των μαγκανοπήγαδων τότε που τα χωράφια μας αντί νερό για να καρπίσουν ρούφαγαν στάλα-στάλα τον ιδρώτα των γονιών μας.» Συγκρίσεις του πριν με το τώρα στην περιοχή και συναισθήματα θλίψης για την κατάσταση, που εκφράζεται με το φως και πάλι: «Ηλιοβασίλεμα το Φως μ’ ένα στεφάνι μαργαρίτες στο κεφάλι ξαπλώνει στο μενεξεδί χαλί των αθανάτων στ’ ακρογιάλι και δακρυσμένο συλλογίζεται τους αργυρώνυτους.»

Η συλλογή τελειώνει με την πίστη στο φως και στην παντοδυναμία του. « Αν δε γεννιότανε το Φως αυτό, δε θα ζευγάρωναν  οι γλάροι,  δε θα καρπίζαν οι κληματαριές και τα γατιά θα μένανε τυφλά…  Πάψε λοιπόν να πολεμάς το Φως αυτό.»

Κατά την άποψή μου, πρόκειται για μια εργασία αρκετά ποιητικά προχωρημένη, με ενιαίο θέμα, στέρεα δομημένη, με φιλοσοφικό και ανθρωπιστικό υπόβαθρο, με βάση τις αξίες στις οποίες πιστεύει ο ποιητής και με μνήμες της παλιάς ζωής στην αγνή κυπριακή ύπαιθρο που δέχτηκε την επίθεση της τουριστικής βιομηχανίας και εκμετάλλευσης. Ισορροπημένα τα διάφορα στοιχεία δίνουν ένα αρμονικό σύνολο, χωρίς να αποφεύγεται το κήρυγμα: το φως είναι ακαταμάχητο.