κώστας λυμπουρής

 Ο Κώστας Λυμπουρής είναι αναμφισβήτητα ένας μάστορας του λόγου, της πλοκής, της ανατροπής, προπάντων όμως των αξιών, της ειρηνικής συμβίωσης ανθρώπων και όντων, οργανικών και ανόργανων. Χειρίζεται άνετα την πανελλήνια δημοτική και την κυπριακή διάλεκτο. Η καθημερινή ζωή τού δίνει το έναυσμα και με ηρεμία και νηφαλιότητα γράφει, πλέκει, οδηγεί στο τέλος, κάποτε ανοικτό, κάποτε απρόοπτο. Πάντως ανθρώπινο, φιλάνθρωπο, πανανθρώπινο.

ΤΟ ΛΑΘΟΣ

 

ΤΟ ΛΑΘΟΣ Ο κάθε υπάλληλος έχει τα προβλήματά του αφού είναι  υπάλληλος, κάτω από τον άλλο, τον μάστρο, τον μεγάλο, «ήρθε ο μεγάλος», κι όλοι στη θέση τους, εργάζονται, πάντα με ένα φάκελο στη μασκάλη, αυτός, ο Γιάννης, σύνηθες όνομα, του είπαν πως γεννήθηκε του αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος, πού να ξέρει κι αυτός! το δέχτηκε, ένας από τους Γιάννηδες λοιπόν, στο δημοτικό πήγαιναν οι μεγάλοι να τον πειράξουν για το όνομα, κατάλαβε πως έπρεπε να αντισταθεί και έκτοτε, αυτό κατάλαβε, αντίσταση στον καθένα που προσπαθεί να τον υποτάξει, την ελευθερία την ένιωθε βαθιά μέσα του να τον σπρώχνει, να νιώθει αξιοπρεπής, και τώρα, τι γίνεται με αυτό τον φάκελο, καταλαβαίνει πως ο προϊστάμενος τα ΄κανε λίγο χάλια, πώς να του το πει, πήρε το θάρρος, «κύριε, εδώ είναι οφθαλμοφανές το λάθος στην επιστολή σας, να το διορθώσω;» Ο άλλος πειράχτηκε, είναι δυνατόν; Κι έτσι έμεινε το λάθος, όπως τόσα άλλα με τα οποία ζούμε καθημερινά εις την τερπνήν χώραν και την Χώραν, από λάθος και κατά λάθος!

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Μας έλεγε κι ο Τωμαδάκης τότε, μόλις  πατήσετε το πόδι στην τάξη, οι μαθητές σας κρίνουν. Και πράγματι, από τις πρώτες στιγμές, δοκιμάζουν, μετρούν αντιστάσεις, παρακολουθούν, εσύ βέβαια δεν ξέρεις και πολλά γιατί είσαι μόνος δάσκαλος στην τάξη, δεν έχεις άλλο δίπλα σου να συγκριθείτε, έχουν όμως εκείνοι, εξ ου και στο τέλος του χρόνου, στην τελική με σάτιρες και άλλα, αρχίζουν οι συγκρίσεις, για άλλον λένε άλλα και για άλλον άλλα, αλλά εσύ ράβεις και ξηλώνεις, συμπεραίνεις.

Οπότε, και χρόνια ύστερα από τη διδασκαλία, καταλαβαίνεις το του αγαπητού μας Χρύσανθου Κυπριανού, εγώ θέλω, όταν βγω με σύνταξη, να με βλέπουν οι συνάδελφοι κι οι μαθητές μου και να με καλούν για ένα καφέ, όχι να καμώνονται πως δεν με είδαν. Όπερ και εγένετο.

σκεφτικός

 

Στέλιος Παπαντωνίου

ΣΚΕΦΤΙΚΟΣ

 Ύστερα από την τουρκική εισβολή του 1974 βρισκόμαστε οι Έλληνες της Κύπρου σε κίνδυνο, αφού τα τουρκικά στρατεύματα έχουν σφηνωθεί στο νησί με τον οπλισμό και τις απαραίτητες εγκαταστάσεις, στρατόπεδα, άρματα, αεροδρόμια, λιμάνια, όλα διαμορφωμένα για να υπηρετήσουν και να υπηρετούν τις επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας στην περιοχή.

Ο ελληνικός πληθυσμός βρίσκεται υπό διωγμό, οι συντοπίτες τούρκοι με τους εποίκους που μεταφέρουν από την Τουρκία έχουν ήδη ανατρέψει τα δημογραφικά δεδομένα του ΄74,  περιουσίες ελληνοκυπρίων πωλούνται σε ευρωπαίους ή άλλους παράνομους με σκοπό να προκαλέσουν σύγχυση ως προς τον ακριβή ιδιοκτήτη της περιουσίας, ο οποίος  βυθίζεται και χάνεται στη διαδοχική πώληση, ώστε  ο κλέφτης να θριαμβεύει.

Ενώ ολόκληρη η Κύπρος  είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εκάστοτε κυβέρνηση δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της και τον νόμο στις κατεχόμενες περιοχές, και έτσι η ανομία εκεί βασιλεύει, αλλά τα ευρωπαϊκά προνόμια και την κυπριακή ταυτότητα ή διαβατήριο πολύ τα λιμπίζονται.

 Οι κάτοικοι αυτού του νησιού εδώ και 51 χρόνια βιώνουμε την αδικία και την καταπάτηση των δικαιωμάτων μας αλλά και συνειδητοποιούμε την αδυναμία μας μπροστά στη στρατιωτική εχθρική μηχανή. Απαιτούμε και δικαιούμαστε ένα κανονικό κράτος, δηλαδή να ζούμε ελεύθεροι, χωρίς  ξένα στρατεύματα, δημοκρατικά, ένας πολίτης μία ψήφος, να  εκλέγουμε τους ιθύνοντες χωρίς να μας πιέζει κανένας, ελευθερία, ασφάλεια, δικαιοσύνη, ειρηνική ζωή, σεβασμός στην εργασία και περιουσία του καθενός, αλλά αυτά παραμένουν πόθος απραγματοποίητος.

Ο εχθρός μας είναι των εκατομμυρίων πολιτών, της ισχυρής στρατιωτικής δύναμης, ιστορικά επιθετικός και άρπαγας από της εμφανίσεώς του,  καταστροφέας λαών και πολιτισμών, πολιτεύεται,  ή καλύτερα απειλεί, μακριά από διεθνείς νομοθεσίες με μόνο θεμέλιο το συμφέρον και το ιδεώδες της επέκτασης της επιρροής του, είτε ως Τούρκος είτε ως Μουσουλμάνος είτε ως διάδοχος της  Οθωμανικής αυτοκρατορίας, κατά τον διδάξαντα Αχμέτ Νταβούτογλου.

Μη έχοντας εμείς τέτοια στρατιωτική δύναμη ή νοοτροπία,  αποφεύγουμε οποιαδήποτε πολεμική σύρραξη, η συναίσθηση των κινδύνων μάς καθηλώνει και εξανεμίζει κάθε ίχνος θάρρους, μέχρι σημείου η λέξη ελευθερία να είναι η ελάχιστα ακουσμένη, απούσα από το λεξιλόγιό μας, ενώ με το σπάνιο άκουσμά της οχετοί φόβου και ειρωνείας την κατακλύζουν. Το του Κάλβου «θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία» δεν ψελλίζεται καν, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, και το τρίπτυχο  του Θουκυδίδου, ευδαίμων-ελεύθερος- εύψυχος έχει καταχωνιαστεί στα μπαούλα της σιωπής, αλλά χωρίς αυτά τι; Το ζωικό βασίλειο.

Μια σύγκριση του σήμερα με τον αγώνα του 1955 -59 προτιμότερο να μη γίνει, γιατί η διαφορά είναι τεράστια, όσον απέχει ο ουρανός από τη γη. Την απελευθέρωσή μας από τον τουρκικό ζυγό την  ποθούμε, γιατί υπαρκτός είναι ο κίνδυνος της τουρκοποίησης του νησιού, οι εχθροί με τη σκανδάλη στο χέρι περιμένουν την ευκαιρία, υπάρχει όμως κάτι που μας σώζει, και αυτό είναι η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι συμμαχίες μας με χώρες στις οποίες παρέχουμε βάσεις ή διευκολύνσεις, πιστεύοντας πως όταν έρθει η ώρα και αυτές  θα συντρέξουν.

Η συνεργασία με τον απανταχού ελληνισμό και με το εθνικό κέντρο, παρ΄όλες τις δυσκολίες και της διακυμάνσεις θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ και έτσι πορευόμαστε.

Στο μεταξύ το κατεχόμενο μέρος συνεχώς τουρκοποιείται,  χιλιάδες οι έποικοι, όλοι αντιλαμβάνονται πως η Τουρκία έχει επιβληθεί στα κατεχόμενα και καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο βιούν και πολιτεύονται οι τουρκοκύπριοι. Το χειρότερο όμως για μας είναι το πνεύμα του ραγιά που έχει επικράτησει εν πολλοίς.

Μία ελπίδα είναι να είναι λίγοι οι τουρκόφιλοι ή σπόροι  κι απλώς να μεγαθορυβούν, αλλά έχουν τόσο αποθρασυνθεί, ώστε δημοσιεύουν και γράφουν όπως ο τουρκότερος τούρκος. Αποδέχονται πλήρως τις εχθρικές θέσεις και τις προβάλλουν, όταν γίνεται λόγος περί ελευθερίας εξαγριώνονται, και αυτό είναι το χειρότερο!

Ανατρέφουμε παιδιά ραγιάδες, στα σχολεία είναι βέβαιον πως έχουν εισχωρήσει πολλοί εκπαιδευτικοί αυτής της νοοτροπίας, ούτε και τα κείμενα που διδάσκουν μιλούν για ελευθερία, ούτε καν γίνεται λόγος γι΄ αυτήν,  η Εκκλησία στο κατά δύναμιν και μέσα στα πλαίσια της μη επέμβασης στα πολιτικά πράγματα του τόπου, μόνο αν υπάρχουν οικογένειες οι οποίες διδάσκουν το ελληνικόν ήθος της ελευθερίας,  μόνο σε αυτούς μπορούμε να στηριχτούμε, τουλάχιστον να κρατηθεί αυτή η φλόγα, ας είναι κι ένα κερί αναμμένο, στα σκοτάδια. Γρηγορείτε!

ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

μαχαίρια

 

Μαχαίρια

Η γιαγιά παπαδιά, αργότερα έμαθα πως το όνομά της ήταν Ειρήνη, στετέ παπαθκιά, πού να ήξερα πως δεν ήταν το όνομά της, μαυροφορεμένη πάντα, με την τσέπη στην ποδιά, εκεί το λαπηθιώτικο τσιακκούδι, μάλλον με κέρατο κριαριού, το είχε εις πρώτη ζήτηση, έκοβε το ψωμί, κομματάκι κομματάκι όταν άρχισε να στερείται οδόντων, το κρεμμύδι, το χαλλούμι καμμιά ντομάτα ή αγγούρι, φρούτα δεν θυμάμαι να είχε ποτέ στο σπίτι, το βρισκούμενο και το σπιτικό, το παραγόμενο, έπαιρνε τις κατσίκες στη βοσκή στο περβολούι ή στου Ματσάγγου, εκεί ήταν πάντα ο παππούς παπάς να ποτίσει, αυτός μόνο λόγχη στην αγία πρόθεση, εμείς αγοράζαμε κανένα στα πανηγύρια, να το’ χουμε στην τσέπη να κόψουμε καμιά κόλλα, σελίδες βιβλίου, πολύ του άρεσε του Τομαδάκη το ξεπαρθένεμα των βιβλίων, ομολογούσε στο αμφιθέατρο της Σόλωνος, και σήμερα, παίρνουν μαχαίρι στο σχολείο τα κοπέλια, μαχαιρώνουν συμμαθητές και συμμαθήτριες, ξένοι ή δικοί με το παραμικρό, το μαχαίρι εις πρώτη ζήτηση, ακόμα και εναντίον αστυνομικών, «ακονίζω μαχαίρια ψαλίδια», η φωνή του ακόμα στ’ αυτιά μου, στις γειτονιές της Χώρας, όταν δεν μιλούσαν στις τελετές αγγλικά, όταν μας έκαμναν επιθέσεις τα τουρκούθκια μισόγυμνα με τις ππάλες, ο κόσμος δεν ήταν εύκολος, ούτε απλός παλμός, αυτός μας μεγάλωσε, τον χαρήκαμε…και με τα τόσα βάσανα, πάλι η ζωή γλυκιά ΄ναι.

Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ

 Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ

Όσο να ΄ναι θα ενηλικιωθήκαμε, από τον καιρό που άρχιζαν οι ειδήσεις στο ραδιοφωνικό ίδρυμα, ένα ήταν, με το γνωστό «ο πρόεδρος της δημοκρατίας..» ως σήμερα που άρχισαν με τον Διονύση Σαββόπουλο, υπομονή πολλή έκαμαν εκεί απάνω στα ουράνια, να πάει κοντά τους να τραγουδά, για σύννεφα και αγάπες για φαντάρους και κοκόρια, αφάνταστα πράγματα, επανάσταση στο τραγούδι και στον στίχο, παρόλο το συνομήλικο, εμείς γεμίσαμε τ’ αφτιά με Θεοδωράκη και Χατζηδάκι και Ξαρχάκο και Λεοντή, μας ανέβασαν μουσικά, εξέφρασαν εποχή και κόσμο, ύστερα ήρθε ο Νιόνιος, οι νεότεροί τον αγάπησαν με το δίκιο τους, διαβάζω τώρα στίχους του και απορώ, δεν έμεινε θέμα, όλα του κόσμου τα παράξενα γίνονταν οικεία, το αιώνιο παιδί, η μεγάλη χαρά της δημιουργίας, Καλό ταξείδι Νιόνιο.

η ττενέκκα

 

Αντάν τζι αρκέψαν να μετρούν κατάμαυρην ττενέκκαν

έναν κοράκιν έκραξε, μαζί με τη σουλτάνα,

«Χωρίς αυτήν το τίποτε,  

χωρίς αυτήν ο πόλεμος, καταστροφή τζιαι Γάζα.»

Τζι έναν κοντόν κοντούτσικον και χαμηλοβρακάτον

Επήεν ίσια την βουλήν, επήεν τζιαι στον λόφον

Τζι είπεν τους «ο πραματευτής εβκέην ο τζιαινούρκος

Τρώτε τζια πίννετε άρκοντες τζι έ τες συνομιλίες!

Έχω σας δειν:  να κρώννεστε του τουρκουθκιού του νέου

Καλοκρατάτε τζι έρκεται τζια της λυσός η μέρα.»

Π ’ ακούσασιν οι νούσιμοι χτυπούν τες τζιεφαλάες

Πάνω στους τοίχους, στα τεισιά,

Τζιαι πιτσικλιάζουν τα στενά με τα μυαλά πο’ μείναν

Εχάσαμεν τον νουν μας.