ΜΝΗΜΗ ΓΙΩΡΓΟΥ
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
«Πες μου τους
συμμαθητές σου να σου πω ποιος έγινες», πού και πότε κι
η μνήμη αρχίζει να φτεροκοπά γύρω στο 1955 με 61, καιρός του αγώνα της ΕΟΚΑ και
των εχθροπραξιών με το σύνοικο, το
Παγκύπριο πρώτο στις διαδηλώσεις, οι περισσότεροι γνωρίζουν τη μάχη της
Σεβερείου, είδαν μια έστω ταινία με τα γεγονότα, κι
εμείς μικράκια της πρώτης τάξης εκεί, να κουβαλούμε πέτρες και τούβλα στους
μεγάλους, κι οι
επικουρικοί στην αυλή να μας κυνηγούν, κι
οι δακρυγόνες… ως τώρα τις έχουμε στη μύτη μόλις τις αναφέρουμε, να
ναι καλά το τοιχάρι στο βάθος της αυλής του Παγκυπρίου, πόσοι πηδήξαμε από αυτό
και σωθήκαμε!!!
Και βέβαια το
σχολείο έκλεισε και στη Δευτέρα τάξη
πηγαίναμε άλλοι πρωινοί άλλοι απογευματινοί, θυμίζω πως υπήρχε παράρτημα
Παγκυπρίου Γυμνασίου στο τότε Δημοτικό Αγίου Ιωάννου, πίσω από την
Αρχιεπισκοπή, άλλο αν εξαφανίστηκε, αλλά
στην αυλή του, στα σκαλοπάτια ή κάτω από τις αίθουσες διδασκαλίας στα
καλντερίμια, καθόμαστε και περιμέναμε να ρθει η ώρα μας, άλλοι
δίδασκαν και διδάσκονταν το πρωινό.
Κάπου στην γ΄τάξη
αξιωθήκαμε να φιλοξενηθούμε στο Κεντρικό, εμείς
όμως ήμαστε για παραρτήματα, κι έτσι βρεθήκαμε στην Τετάρτη τάξη στο
αρρεναγωγείο αγίου Κασσιανού, Καϊμακλί, Παλουριώτισσα, εντός των τειχών
γειτονιές της Λευκωσίας, οι
καθηγητές με το ποδήλατο πηγαινοέρχονταν από το ένα παράρτημα ή το Κεντρικό στο
άλλο, όπως κι εμείς οι μαθητές, πίσω
το παρθεναγωγείο του Παγκυπρίου, της περιοχής κόρες, οι πρώτες κρυφές ματιές, κέρφιου για τους
μαθητές ως τις δύο το απόγευμα, οι Άγγλοι περιπολούσαν, δεν
επιτρεπόταν η κίνηση εκτός σχολείου, μαζευτήκαμε λιγάκι.
Τότε ήταν που
δεθήκαμε για καλά, οι Καϊμακλιώτες παλικάρια, με μπέσα, μπαίνοντας
πριν από τον πεντάδρομο βρίσκαμε τον Κύρο Αργυρίδη, κάπου τον χάσαμε στην
Αγγλία, ο μεγαλύτερος στην ηλικία
ο Σώτος ο Λοής, «εγώ εργάστηκα στις οικοδομές βρε», λεβεντιά καμαρωτή, ο Σπύρος
ο Κεττένης, μια γλυκιά φυσιογνωμία, ποδοσφαιριστής ξακουστός έναν καιρό, πάντα
με τον Μιχαλάκη Μαυρίδη, το σγουρομάλλικο, με δικό του κατάστημα γυναικείων
ειδών στη Ρηγαίνης, «Ντεζιρέ», ο
Σάββας ο Αναστασίου, μια προσωποποίηση της χαράς και της ανεμελιάς τότε, ο
επωνομαζόμενος Σπορτ, ο
Παναγιώτης ο Αργυρίδης ύστερα δάσκαλος και αποσπασμένος σε υπουργεία,
λογογράφος, ευθύς και ειλικρινής, ο
Αντρέας Ποιητής ο πρώτος στο διάβασμα και στους βαθμούς, σήμερα διαπρέπει στη
δικηγορική στη Λάρνακα, με τον αξέχαστο πατέρα Παντελή του,
Εδώ κοντά στην
αγία Βαρβάρα, κοντά στο μύλο ο Κυριακού Παντελής και στο πλευρό της
εκκλησιάς Τσιρτσιπής Χαράλαμπος,
από τους πρώτους στα ξεχοδοχειακά
κι άφησα στο
τέλος τον Μιχαλάκη Κουσουλίδη, ἐνα παιδί που πολέμησε ηρωικά στην Τηλλυρία και
σκοτώθηκε, τον βρίσκουμε σαν οδό στη Λευκωσία, να μας θυμίζει τη μαθητική μας
ζωή, τον ηρωισμό του, τη συνέπεια στη
ζωή και στο θάνατο.
Τι λες λοιπόν
εκεί που βρίσκεσαι σήμερα, Γιώργο μου; Σίγουρα είσαι με μερικούς από τους συμμαθητές εκεί, όπως και με τους άλλους εδώ,
γιατί αφήνεις μνήμη αιώνια, με το συγκρατημένο χαμόγελό σου, με την τετράγωνη
λογική σου, με τη συνεπή μελέτη σου, τη σοβαρότητα που σε διέκρινε, ένα κλειστό
θησαυροφυλάκιο, που κρατούσες σε όλο το είναι σου την Ιστορία της φυλής μας,
άγνωστη σε πολλούς, ζωντανή σ’ εσένα, γιατί ευδόκησεν ο Θεός να σου δώσει τη
Μικρασία και τον πολιτισμό της στο πρόσωπο της γιαγιάς σου, κι εσύ το κρατούσες
εφτασφράγιστο μυστικό, μια περηφάνια συγκρατημένη και δικαιολογημένη, … εμείς
δεν είχαμε!!!
Κι ήρθε η ώρα και παραλαμβάνω το βιβλίο του,
και θαυμάζω, και χαίρομαι.
Τότε είναι που
έγραψα
ΓΙΩΡΓΟΥ
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Η ΚΥΡΑ-ΚΑΤΕΡΙΝΑ
Η Αρχόντισσα
Προσφυγοπούλλα
ΕΝΑ ΑΛΗΘΙΝΟ
ΠΑΡΑΜΥΘΙ
Έκδοση Συνδέσμου
Μικρασιατών Κύπρου, Λευκωσία 2022
Είναι μερικά
βιβλία που σε γεμίζουν με την ανθρωπιά τους, τα μηνύματα πίστης στο Θεό και
στην Παναγία, στον συνάνθρωπο και στις κρυμμένες δυνάμεις στην ψυχή, που
εμφανίζονται όταν ο άνθρωπος τις χρειάζεται, σε μεγάλες και δύσκολες στιγμές ή
σε μια ολόκληρη σχεδόν ζωή, ιδιαίτερα όταν είναι χτυπημένος από ατυχή ιστορικά
γεγονότα, όπως η Μικρασιατική καταστροφή, μετά από την οποία περιέπεσαν τόσοι
και τόσοι από την αρχοντιά και την ευτυχία, στη φτώχεια και στη δυστυχία, κάτι
που βιώσαμε και στην Κύπρο με τη δική μας προσφυγιά, με πολλά κοινά σημεία,
ιδιαίτερα στη στάση των άλλων απέναντι στους πρόσφυγες.
Ο Γιώργος
Προδρόμου, φίλος και συμμαθητής, έκρυβε ένα μεγάλο θησαυρό, τη ζωή του κοντά
στη γιαγιά του Κατερίνα, μια αρχόντισσα Μικρασιάτισσα, που πέρασε όλων των
ειδών τις θλίψεις και τα βάσανα, από τους ανθρώπους, ξένους και δικούς, από το
ελλαδικό κράτος και τις υπηρεσίες του, μετά την καταστροφή. Και όμως δεν
λύγισε, με προβλήματα υγείας αλλά με ακλόνητη την πίστη και τη θέληση για ζωή
και για πρόοδο της οικογένειάς της, αγωνίστηκε και έφερε σε πέρας στο μακρό
δρόμο της ζωής της το καθήκον της να δημιουργήσει μια οικογένεια ευτυχισμένη,
χάρη προπάντων στις αρχές της αγάπης, της ανθρωπιάς, της πίστης, σ’ ένα όραμα
για τον καλύτερο κόσμο, για τα παιδιά και τα εγγόνια της. Θαυμασμός στην
ανεξάντλητη πηγή των αξιών της και σεβασμός στον άνθρωπο που έπαθε και μας
διδάσκει με το ήθος του.
Ως δάσκαλος, ο
συγγραφέας δίνει σαν σε παραμύθι τη ζωή της γιαγιάς. Σελίδες ιστορικές της
Μικρασίας, ευτυχίας αλλά και κλονισμού, έξωσης από τα πάτρια χώματα και
βασανισμένης εγκατάστασης σε ξένα χώματα. Γνώστης της Ιστορίας και των νοημάτων
που απορρέουν από αυτήν, ακόμα και χωρίς να το θέλει, διδάσκει.
Ιδιαίτερα όμως,
όταν αρχίζει στο δεύτερο μέρος να αφηγείται τις δικές του εμπειρίες με τη
γιαγιά, παρασέρνει μαζί του τον αναγνώστη που συμβιώνει τις οικογενειακές
στιγμές της ήρεμης πλέον ζωής, ύστερα από τις πολλές τρικυμίες.
Κυρίως όμως από
το κείμενο αναθρώσκει η πίστη, η εμμονή, ο αγώνας για επιβίωση και ευτυχία,
μηνύματα που κατευθύνονται κατευθείαν στον αναγνώστη, μικρό ή μεγάλο. Οι
γνώσεις αυξάνονται, ο σεβασμός στην πρωταγωνίστρια ογκούται, το ιδανικό πρόσωπο
του ανθρώπου φωτίζεται.
Χαρά και
αγαλλίαση το διάβασμα του βιβλίου.
Κι έτσι
συνεχίστηκε η ζωή της γιαγιάς σου, με το έργο σου και τον αθανατισμένο θαυμασμό
σου στον ελληνικό πολιτισμό της Μικρασίας, η αδελφή σου Αντωνία εργάζεται
νυχθημερόν, ερευνά και φέρνει στο φως στοιχεία που δένουν Μικρασία και Κύπρο,
κι εγώ φοβούμαι για το ιστορικό μας μέλλον και από την άλλη χαίρομαι, γιατί δεθήκαμε από το 1922, ο άγιος Κασσιανός
με το Καϊμακλί, αφού εκεί βρήκαν πρώτο καταφύγιο οι δικοί σου από τη Μικρασία, και
ευγνωμονώ την Ιστορία και τον χρόνο που μας έσμιξε, «πες μου τους συμμαθητές
σου να σου πω ποιος έγινες!»
Ευχαριστώ
