παρουσίαση του λευκώματος ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ

 

Παρουσίαση του λευκώματος τα Τελευταία Χριστούγεννα του Γρηγόρη Αυξεντίου

Καλησπέρα σας

Σεβαστόν ιερατείον, Έντιμε κύριε υπουργέ, κύριε υποψήφιε πρόεδρε, κύριε δήμαρχε, κύριε καθηγητά, κυρίες και κύριοι

Με τη βοήθεια του Θεού φέραμε ένα ακόμα λεύκωμα εις πέρας.

Ο κ. Στέλιος Γεωργαλλίδης και η Κεντρική Ασφαλιστική μπορούν να είναι περήφανοι για την προσφορά τους στον πολιτισμό.

Αρχίσαμε τη συνεργασία με το λεύκωμα ΕΠΙΤΑΦΙΩΝ ΕΠΤΑ ΘΥΜΙΑΜΑΤΑ-  

Συνεχίσαμε με το ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ, ιστορικές φωτογραφίες του Ανδρέα Μανώλη και κείμενά μου

Πέρσι αφιερώθηκε το λεύκωμα στο 1821, με τίτλο ΚΡΥΦΟΙ ΑΝΕΜΟΙ

και φέτος παρουσιάζουμε ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ, ένα έργο που η καρδιά του πάλλει και ακόμα θάλλει στον Αγρό με κέντρο τα σπίτια του μακαριστού Παπαχριστόδουλου και της μακαριστής πρεσβυτέρας Κυριακής, που επί εξάμηνο περίπου φιλοξενούσαν στα σπίτια τους τον Γρηγόρη Αυξεντίου, τον Στυλιανό Λένα, τον Κυριάκο Μάτση, τον Μάκη Γιωργάλλα, και άλλους αγωνιστές.

Η ιδέα για την δημιουργία και του παρόντος λευκώματος συνελήφθη από τον κ. Στέλιο Γεωργαλλίδη, όταν άκουσε ραδιοφωνική εκπομπή από το Ράδιο Πρώτο του Λάζαρου Μαύρου με θέμα τα τελευταία Χριστούγεννα του Αυξεντίου.   

Στο λεύκωμα, ύστερα από τον πρόλογο και την εισαγωγή, τις συνεντεύξεις μελών της οικογένειας Παπαχριστοδούλου μεταποιημένες λογοτεχνικά,   πληροφορίες για τα σπίτια και τους φιλοξενούμενους αγωνιστές

με έμφαση στα τελευταία Χριστούγεννα του Αυξεντίου

παρατίθεται χρονολόγιο και οδοιπορικό του Γρηγόρη Αυξεντίου                          παρμένο από το Συμβούλιο Μνήμης Αγώνα της ΕΟΚΑ,                                   καθοδηγητικό της ποιητικής αποτύπωσης.

 Η όλη ιδέα ήταν να δοθεί ένα έργο ποιητικό, αφού ιστορικά έχουν ήδη γραφεί πάμπολλα.

‘Ετσι,   αμέσως μετά τον ηρωικό θάνατό του συλλαμβάνω τον ήρωάς μας να θεωρεί καθήκον να αποχαιρετήσει τον Παπαχριστόδουλο και την πρεσβυτέρα Κυριακή, κι έτσι δίνεται ευκαιρία να ξεδιπλωθούν οι κύριοι σταθμοί της ζωής του, και οι κύριες μάχες του.

Το έργο αρχίζει με τους στίχους

ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 

Ύμνοι αγγελικοί, αρμονίες φωτός, θελκτικό γαλάζιο της Λαμπρής,

Άπτερη Νίκη στο θόλο τ’ ουρανού, με ταξιδεύουν οι άνεμοι

-Και πού με πάτε οι άνεμοι;

-Στου Παπά το σπίτι, στον Αγρό, στης Παπαδιάς, την Κυριακήν ημέρα,

ένα αεράκι αγκάλιασμα, ενός βαγιού κλωνάρι,

χαιρετισμός των  λουλουδιών,

της κάππαρης, του δυόσμου, του Παπά χειροφίλημα,

της Παπαδιάς αγκάλη 

για ένα ζεστό μυριστικό καφέ,

κεφάλι σγουρομάλλικο του πιο μικρού μου αντάρτη

να δω το «Αετόπουλο»  και τις μικρές κοτσίδες.

 

Δεν είναι η δική μου η Χρυσταλλού, μα η Μάγδα κι η Αλίκη,

π’ απλώσαν την αγάπη τους φτερούγες της γωνιάς μου,

στο μυστικό ανώι το μικρό, στο μικρό δωμάτιο,

μεγάλος αδελφός εγώ.

Τα μυστικά μου γρατζουνώ στο ξύλινο τραπἐζι, ολονυχτίς,

χάραμα φου, να σου ο ταχυδρόμος

στα λεωφορεία το πουρνό με το πρώτο χάραμα,

την πρώτη καλημέρα,

με τα κοκόρια να λαλούν και το χωριό να ξεκινά

με το δισάκι για δουλειά, να σκαλίζει το χώμα,

να πάρει έξω τη βοσκή,

φωτάκια εδώ, φωτάκια  εκεί, καντήλια μες στα σπίτια,

λάμπες-  αραιά και πού τα ηλεκτρικά.

 

Ο Λένας στο εργαστήρι του πάνω ψηλά κι απέναντι,

σαν μέγας βράχος στη σκεπή,

σαν Ήφαιστος λιοφώτιστος ή με το σεληνόφως,

βόμβες αυγά στη θήκη τους, φορτώνει το δισάκι

στο γαϊδουράκι, στο στρατί για την ηλεκτροκόλληση,

το τελευταίο χέρι, κι απέ στις πόλεις, στα χωριά,

πολύτροπος, σαν Οδυσσέας ξέρει.

 

Ποιος καλός Θεός μας προστατεύει εδώ;

Ποιες φτερούγες των αγγέλων μας σκεπάζουν;

Ρολόι χορδές του σύμπαντος, προστασία και σκέπη μας,

όταν τ’ αστέρια συμμαχούν με τ’ αγριόχορτα,

ρινίζοντας τα σίδερα των σκλάβων.

 

Κόρες γονατιστές στην Παναγιά,

ο Αϊ- Γιάννης άγρυπνος ν’ ανάβει το καντήλι,

μη χτυπήσουν ξένοι το πορτί, ξένοι το παραπόρτι,

μπότες, φωνές νυχτερινές, κι όμως, με τη βοήθεια σου, Θεέ,

φυτρώνει τόση αγάπη, στο θρόνο η βεβαιότητα

στου Παπά το σπίτι, το σπίτι του Θεού.

 

 

ΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑα

Η καρδιά του όλου έργου είναι το δείπνο των Χριστουγέννων, για το οποίο στηρίχτηκα σε συνεντεύξεις, γραπτές και προφορικές των μετασχόντων, και προσπάθησα να αποδώσω ανάλογα, με στίχο, πεζό λόγο ή διάλογο τον χαρακτήρα και τα κύρια σημεία της ζωής του καθενός.

Στο τέλος του δείπνου αποχαιρετούν με το τραγούδι

«Να χαίρεις Αγρέ, χρώμα κι οσμή του τριαντάφυλλου

δροσιά τ’ ουρανού, πλούτος της γης πολυστάφυλος,

χαίροις Αγρέ, μονοπάτι φιλόξενο,

ρανίδες  στο χώμα σου από ιδρώτα και αίματα,

Να χαίρεις Αγρέ, του μόχθου γεννήματα,

στις εκκλησιές σου παράδεισος, των αγγέλων ψαλμοί,

της ψυχής μας η λύτρωση,

με τους σκιαφτιάδες κι εργάτες, γρανιτένιες γυναίκες,

πέτρα και λάβαρο, ποταμοί κερασιές, καρυδιές,

Κεχριμπάρι τ’ αμπέλια σου. Χαίροις Αγρέ.»

 

Και το έργο τελειώνει με το πεζό

Ο ΑΕΤΟΣ

Την στιγμή που ανελήφθη στον ουρανό, άφησε κάτω στη γη ένα απανθρακωμένο σώμα, το είδε ένας γλύπτης, εμπνεύστηκε, άλλος τον είδε αετό στα νέφαλα κι άλλος στον ύπνο του ακούει ακόμα τα λόγια του, «εγώ θα σας διδάξω πώς να πεθαίνετε», έτσι έλεγε, με το περίστροφο στη μέση.

Οι μαθητές ήταν συνηγμένοι διά τον φόβον των Ιουδαίων, οι χωριανοί του περίμεναν να τους δοθεί για ταφή, οι Ρωμαίοι κάλεσαν μάλιστα και τηλεόραση να προβάλει το κατόρθωμά τους, να διαιωνιστούν οι πομπές τους!

Αυτός όμως μας παρακολουθούσε από ψηλά, μας το είπε πως θα είναι μαζί μας όσο ζούμε. Εμείς όμως τι γίναμε, λέμε και ξαναρωτάμε: εμείς όμως τι γίναμε;

«Μπαινοβγαίνουμε στην Κερύνεια», του λέμε, κι αυτός δεν καταλαβαίνει, οι τουρκικές δυνάμεις έχουν καταλάβει κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας τη μισή Κύπρο σχεδόν, αυτό το ξέρει, αυτό που δεν καταλαβαίνει είναι πώς εξαργυρώσαμε τη θυσία του, τις θυσίες τους, ένας λαός πολεμούσε με τα φτυάρια και τα κυνηγετικά, με τις πέτρες οι γυναίκες, αυτές οι γυναίκες, του κάμπου και των ορέων, ωραίες που είναι στον θυμό τους, στο πείσμα τους για απελευθέρωση, για ένωση.

Ο αετός ανέρχεται, εμείς κατερχόμαστε στα κατώτατα της γης. Δεν τον φτάνουμε. Σβήνουμε τη λαμπρή μας ιστορία και την ξαναγράφουμε με μαύρα κατάμαυρα κάρβουνα. Μακάρι να ήταν τα δικά του! Έτσι καρβουνιασμένος που έμεινε στο κρησφύγετο, μακάρι να ήταν από το δικό του κάρβουνο, να ξαναγράψουμε την Ιστορία μας, γιατί του οφείλουμε, τους οφείλουμε.                                  «Μάθετε να πεθαίνετε», φωνάζει. 

Ήταν ένα περίγραμμα του έργου          ))))))))))))))))

Ευχαριστώ όσους συνέβαλαν στην έκδοση, τους συγγραφείς έργων για τον αγώνα και τον Αγρό, ιδιαίτερα τον Γιάννη Σπανό και βέβαια την οικογένεια Παπαχριστοδούλου.

Το έργο ας θεωρηθεί απόδοση τιμής σε όλους όσοι πρόσφεραν και θυσιάστηκαν στον αγώνα της ΕΟΚΑ και από τον Αγρό και από νησί μας ολόκληρο.

Ο Πέτρος Παπαπέτρου απουσιάζει σήμερα, ο θεμελιός, το καλλιτεχνικό χέρι, ο άψογος συνεργάτης, ο συνεπής και ακάματος . Με τη συνεργασία του Πέτρου Παπαπέτρου, υπεύθυνου της καλλιτεχνικής πτυχής της έκδοσης και της Αυγής, με μετάφραση του έργου στα αγγλικά από τη θυγατέρα μου Τίνα Παπαντωνίου παραδίδουμε το έργο.

Ευχαριστήρια σε όλους εσάς που τιμάτε με την παρουσία σας το έργο.

Ευχαριστώ