Περί ελευθερίας
και άλλων
Πολύ με διδάσκουν
οι τουρκοκύπριοι αυτές τις μέρες, γιατί αντιστέκονται στις επιταγές του τούρκου
σουλτάνου που τους θεωρεί κτήμα του και υποτελείς του. Αυτός να διατάζει κι οι
άλλοι να υπακούν. Αυτό απαιτεί ο δικός του ηθικός ή ανήθικος κώδικας και των
εδώ εγκάθετών του. Όμως οι άνθρωποι απαιτούν να έχουν και να διατηρούν τις
αξίες τους, να κατευθύνουν τη ζωή τους κατά πως νομίζουν καλύτερα, ελεύθεροι
από εξωτερικές επεμβάσεις και νουθεσίες, παραινέσεις μεγάλων προς μικρούς,
έμπειρων προς άπειρους. Ο καθένας στη γη αυτή θα μάθει από μόνος του, θα
αποκτήσει πείρα και από τα σφάλματά του, θα διαμορφώσει χαρακτήρα, προπάντων
μέσα σε πλαίσια ελευθερίας.
Μα τι λέω; Εμείς
τα παιδιά μας πώς τα παιδεύουμε; Τους μιλούμε για ελευθερία ή για υποταγή; Αν
σηκώσουν κεφάλι θα τιμωρηθούν, αν διαμαρτυρηθούν θα τις φαν, αν δεν συμβαδίζουν
με τα νενομισμένα θα εκπαραθυρωθούν. «Πρόσεχε πώς μιλάς, μη σηκώνεις κεφάλι, μη
αντιστέκεσαι». Μα αν είναι άδικος ο δάσκαλος, ο διευθυντής, ο συμμαθητής, ο
κύρης; Πότε θα δοκιμάσει την ελευθερία του, πότε θα εκφραστεί ελεύθερα;…
Θα μου πεις: «Όλα
αυτά είναι θεωρίες. Στην πράξη, φίλα χέρι κι ας είναι ξερό!» Κι έτσι διαμορφώνουμε ραγιάδες, γεσμεν, καλούς
υπαλλήλους και κόλακες της κακιάς ώρας.
Κι αυτό μπορεί να
ερμηνευτεί ιστορικά, άκρως αντίθετο της γενιάς του 1955-59, που εξορμούσε για
διαδήλωση κι έτρωγε δακρυγόνο, κατατρεγμούς και ραβδισμούς.
Θα μου πεις: «Μα
οι Τούρκοι είναι άλλο. Έχουν ήδη καταλάβει τη μισή Κύπρο, ας κρατήσουμε την
άλλη μισή, ό τι μας αφήσει ο κατακτητής και να λέμε ευχαριστώ. Προσοχή
όμως και στα λόγια μας, κάτι ελευθερίες
και απελευθερώσεις κάνουν κακό, μας κατηγορούν για ρητορική μίσους, πρόσεχε…»
Τη μεγαλύτερη
νίκη της η Τουρκία πέτυχε πάνω στα μυαλά αυτών που δεν μπορούν να ακούσουν ούτε
τη λέξη ελευθερία ή απελευθέρωση! Αυτό όμως γενικά σημαίνει πως ό τι κάμει ο
δυνατός είναι ανεκτό, ας είναι η μεγαλύτερη αδικία, γιατί εμείς ως αδύνατοι δεν
μπορούμε να του αντισταθούμε. Άρα, μια
ζωή δούλοι, αρχή και τέλος.
Υπάρχει η λογική
των δυνάμεων, υπάρχει όμως και η Ηθική των αδυνάτων. Η Ηθική είναι πνεύμα του
απραγματοποίητου στον τομέα του υψηλού. Όσο το πλησιάζεις τόσο αυτό
απομακρύνεται και σε καλεί να ανεβαίνεις. Όπως η ελευθερία, ένα διαρκές
αγώνισμα. Ποτέ δεν μπορείς να πεις «είμαι ελεύθερος, αρκεί», γιατί εκεί αρχίζει
άλλος αγώνας, να μάθεις, να γίνεις καλός άνθρωπος, να συλλάβεις την ομορφιά και
να την εκφράσεις.
Ζητούμε την
απελευθέρωση της Κύπρου, με νύχια και με δόντια την ποθούμε, οι ιθύνοντες την
απαιτούν ή την διαπραγματεύονται, συμμαχούν με άλλους γείτονες ή εχθρούς του
εχθρού μας, ένας διαρκής αγώνας για να διώξουμε τα τουρκικά στρατεύματα από τον
τόπο. Δεν είναι δυνατόν να πει κανείς: «ας μείνουν, κι εμείς και τα παιδιά μας
ας είμαστε δούλοι, ας κρατήσουμε αυτά που μας άφησαν, ας επωφεληθούμε των
προσφορών τους σε καύσιμα, σε φτηνά εμπορεύματα.»
Αν έτσι, τι
διαφέρουμε από τα κτήνη; Ασφαλισμένα στο μαντρί, με το φαγητό και το νερό τους.
Πάλι μου λες: «Αυτά
είναι φιλοσοφίες. Άλλη η πραγματικότητα.»
Ναι όμως μόνο η φιλοσοφία σου ανοίγει το
πνεύμα, σε ανεβάζει να δεις τον σκοπό της ζωής σου, βοηθά να βάλεις στόχους,
εσύ και τα παιδιά σου. Εκτός αν τα προτιμάς φοβισμένους δούλους, τουρκόπουλα
και γιουσουφάκια. Άνοιξε λίγο έστω μια σπασμένη και λασπωμένη φτερούγα σου, ονειρέψου την ελευθερία, σκέψου γι’ αυτήν, απαίτησε τα ανθρώπινα δικαιώματά σου, κι ας
λεν πως είσαι αιθεροβάμων.
